Đề bài: Bàn về thơ, có ý kiến cho rằng: Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi đụng chạm tới cuộc sống.
Em hãy phân tích bài thơ Không có gì tự đến đâu con của tác giả Nguyễn Đăng Tấn làm sáng tỏ ý kiến trên.
KHÔNG CÓ GÌ TỰ ĐẾN ĐÂU CON
Không có gì tự đến đâu con
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa
Mùa bội thu trải một nắng hai sương.
Không có gì tự đến dẫu bình thường
Phải bằng cả đôi tay và nghị lực
Như con chim suốt ngày chọn hạt
Năm tháng bao dung nhưng khắc nghiệt lạ kì.
Dẫu bây giờ bố mẹ – đôi khi
Có nặng nhẹ yêu thương và giận dỗi
Có roi vọt khi con hư và dối
Thương yêu con đâu đồng nghĩa với chiều.
Đường con đi dài rộng rất nhiều
Năm tháng nụ xanh giữ cây vươn thẳng
Trời xanh đấy, nhưng chẳng bao giờ lặng
Chỉ có con mới nâng nổi chính mình.
Chẳng có gì tự đến – Hãy đinh ninh.
(Trích Lời ru vầng trăng, Nguyễn Đăng Tấn,
NXB Lao Động, 2000, tr.42)
Dàn ý NLVH về ý kiến: “Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi đụng chạm tới cuộc sống” qua bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” của nhà thơ Nguyễn Đăng Tấn
Giới thiệu vấn đề nghị luận
– Thơ ca là tiếng lòng, là sự rung động của tâm hồn con người trước cuộc sống.
– Nhà thơ Nguyễn Đình Thi từng nói: “Tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của thơ là khi đụng chạm tới cuộc sống.”
– Nhận định này nhấn mạnh vai trò của cảm xúc và hiện thực trong sáng tạo nghệ thuật, đặc biệt là thơ ca.
– Để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa thơ và cuộc đời, ta sẽ phân tích bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” của Nguyễn Đăng Tấn – một tác phẩm thể hiện sâu sắc tư tưởng này.
Thơ ca từ lâu đã trở thành tiếng nói tâm hồn, nơi nhà thơ gửi gắm những xúc cảm chân thật nhất của mình trước cuộc đời. Một bài thơ hay không chỉ đơn thuần là sự kết hợp của ngôn từ và nghệ thuật mà quan trọng hơn cả là sự rung động xuất phát từ trái tim người sáng tác. Nguyễn Đình Thi từng khẳng định: “Tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của thơ là khi đụng chạm tới cuộc sống.” Câu nói ấy đã chỉ ra bản chất cốt lõi của thơ ca – thơ không thể tách rời cảm xúc chân thành và những trải nghiệm thực tế. Khi một nhà thơ thực sự chạm vào hiện thực đời sống, những vần thơ của họ mới có thể trở nên sống động, chân thực và lay động lòng người. Để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa thơ ca và cuộc sống, ta có thể tìm thấy sự đồng điệu trong bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” của Nguyễn Đăng Tấn – một tác phẩm chứa đựng những cảm xúc sâu lắng và những triết lý thấm thía về cuộc đời.
>>> Xem thêm: Công thức viết mở bài nghị luận văn học đạt điểm tối đa
Giải thích nhận định
– **”Tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất”**: Là những cảm xúc chân thật, tự nhiên nhất bật lên từ trái tim nhà thơ.
– **”Đụng chạm tới cuộc sống”**: Nghĩa là thơ phải bắt nguồn từ hiện thực, từ những suy tư về con người, về cuộc đời, để có thể lay động tâm hồn người đọc.
– Nhận định này nhấn mạnh rằng thơ không chỉ là cảm xúc thuần túy, mà còn phải phản ánh được những trăn trở, suy tư về thế giới xung quanh.
Phân tích và chứng minh qua bài thơ “Không có gì tự đến đâu con”
– Giới thiệu tác giả và tác phẩm
+ Nguyễn Đăng Tấn là một nhà thơ có phong cách bình dị nhưng giàu chất triết lý, luôn trăn trở về những giá trị sống.
+ Bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” là lời dặn dò đầy yêu thương của người cha dành cho con, khẳng định giá trị của sự nỗ lực và ý chí trong cuộc sống.
– Phân tích tác phẩm
Luận điểm 1: Bài thơ thể hiện tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn nhà thơ khi chạm tới cuộc sống
+ Lời cha dặn con về quy luật cuộc sống: Thành công không tự nhiên mà có, mà phải trải qua gian nan, thử thách.
+ Điệp ngữ **”Không có gì tự đến”** lặp đi lặp lại, nhấn mạnh rằng mọi thành quả đều có nguồn gốc, không gì là ngẫu nhiên.
+ Kết cấu hai vế trong từng câu thơ: Vế đầu nói về thành quả, vế sau nhấn mạnh sự nỗ lực để đạt được.
+ Hình ảnh giàu sức gợi: **”Như con chim suốt ngày chọn hạt”** – một phép so sánh tinh tế để nhắn nhủ về sự kiên trì, cần mẫn.
+ Nghệ thuật nhân hóa: **”Năm tháng bao dung nhưng khắc nghiệt lạ kỳ”**, thể hiện sự song hành giữa cơ hội và thử thách trong cuộc sống.
Luận điểm 2: Lời cha dạy về tình cảm gia đình
+ Con có thể chưa hiểu hết những quy luật cuộc sống, có lúc ham chơi, mắc lỗi, nhưng cha mẹ luôn yêu thương, bao dung.
+ **”Nặng nhẹ”, “yêu thương”, “roi vọt”** – những biện pháp giáo dục vừa nghiêm khắc vừa đầy yêu thương.
+ Dù nghiêm khắc nhưng tình yêu cha mẹ dành cho con vẫn luôn vững chắc, không bao giờ thay đổi.
Luận điểm 3: Lời cha nhắn nhủ về ý chí và nghị lực
+ Hình ảnh ẩn dụ **”Đường con đi dài rộng rất nhiều”**, **”Giữ cây vươn thẳng”**, thể hiện những thử thách phía trước mà con cần đối mặt.
+ Dấu gạch ngang ở câu cuối cùng của bài thơ như một lời nhấn mạnh, để con khắc ghi những điều cha dạy.
+ Từ láy **”đinh ninh”** chứa đựng tình cảm thiêng liêng và niềm tin của cha dành cho con.
– Đánh giá về nghệ thuật của bài thơ
+ Thể thơ tự do phù hợp với việc thể hiện những lời thủ thỉ, tâm tình.
+ Hình ảnh giản dị nhưng mang ý nghĩa sâu sắc, có tính triết lý về cuộc sống.
+ Giọng thơ nhẹ nhàng, tha thiết nhưng cũng rất trang trọng, nghiêm túc.
+ Biện pháp tu từ như điệp ngữ, nhân hóa, so sánh được sử dụng hiệu quả để tạo sức gợi.
Đánh giá và mở rộng vấn đề
– Nhận định của Nguyễn Đình Thi hoàn toàn chính xác: Thơ ca không thể tách rời cảm xúc, nhưng cũng không thể xa rời cuộc sống.
– Mỗi tác phẩm thơ chân chính đều xuất phát từ những rung động mãnh liệt của nhà thơ trước thế giới xung quanh.
– Quá trình sáng tạo thơ không kết thúc khi tác phẩm ra đời, mà tiếp tục sống mãi trong tâm hồn người đọc qua những cảm nhận và rung động cá nhân.
Bài học cho người sáng tác và người đọc
– **Với người sáng tác**: Cần viết bằng trái tim, bằng những cảm xúc chân thực trước cuộc đời, để thơ ca thực sự có ý nghĩa.
– **Với người đọc**: Cần biết lắng nghe, cảm nhận và trân trọng những giá trị nghệ thuật và cảm xúc mà nhà thơ gửi gắm qua tác phẩm.
Kết luận
– Thơ ca là tiếng nói của trái tim khi chạm tới cuộc đời, phản ánh những điều giản dị nhưng sâu sắc về con người và cuộc sống.
– Nhận định của Nguyễn Đình Thi không chỉ giúp ta hiểu rõ hơn về bản chất của thơ ca mà còn khẳng định rằng, một tác phẩm hay luôn là sự kết hợp giữa cảm xúc và hiện thực.
– Mỗi bài thơ không chỉ là câu chữ mà còn là những cảm xúc, những suy tư mà nhà thơ để lại cho đời, để người đọc cảm nhận, suy ngẫm và trưởng thành hơn qua từng trang thơ.
Thơ ca không chỉ là nghệ thuật ngôn từ mà còn là hơi thở của cuộc sống, là tiếng lòng chân thật nhất của con người trước những biến động của đời. Một bài thơ có thể lắng đọng trong tâm trí người đọc không chỉ nhờ vẻ đẹp của câu chữ mà còn bởi những rung động mạnh mẽ, những chiêm nghiệm sâu sắc mà nó mang lại. Nhận định của Nguyễn Đình Thi đã khẳng định bản chất cốt lõi của thơ: chỉ khi chạm đến hiện thực cuộc sống, thơ mới có thể cất lên tiếng nói thực sự của mình. Bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” của Nguyễn Đăng Tấn không chỉ là lời nhắn nhủ của người cha dành cho con, mà còn là minh chứng rõ nét cho sự gắn bó giữa thơ ca và đời sống. Mỗi vần thơ chứa đựng cả tình yêu thương, niềm hy vọng và bài học quý giá về nghị lực, ý chí vươn lên. Khi đọc một tác phẩm thơ, không chỉ là thưởng thức cái đẹp mà còn là quá trình đối thoại với cuộc sống, để từ đó ta hiểu hơn về chính mình, về những giá trị thực sự của con người.
Bài văn mẫu NLVH về ý kiến: “Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi đụng chạm tới cuộc sống” qua bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” của nhà thơ Nguyễn Đăng Tấn
Bài văn mẫu 1
Thơ ca không chỉ là những vần điệu uyển chuyển mà còn là tiếng nói chân thực nhất của tâm hồn khi con người đối diện với cuộc đời. Chính vì vậy, có ý kiến cho rằng: “Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi đụng chạm tới cuộc sống.” Bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” của Nguyễn Đăng Tấn đã thể hiện rõ tinh thần này. Bài thơ không chỉ là lời nhắn nhủ về giá trị của sự cố gắng trong cuộc sống mà còn là tiếng nói của tình yêu thương, sự chiêm nghiệm từ những trải nghiệm thực tế của tác giả.
Thơ ca từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống, nhưng cho đến nay, vẫn chưa có một định nghĩa nào có thể bao quát hết bản chất của thơ. Có người cho rằng thơ là hơi thở của cuộc sống, là tiếng nói của thiên nhiên và con người, được nhà thơ thổi hồn qua những vần điệu trữ tình. Nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã khẳng định: *“Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn,”* nhấn mạnh rằng thơ chính là sự rung động tự nhiên của tâm hồn khi chạm đến những khía cạnh của cuộc sống. Cảm xúc ấy không hề gượng ép, mà là phản xạ tự nhiên của trái tim trước những bức tranh hiện thực. Chính vì vậy, thơ không thể xa rời đời sống mà luôn khởi nguồn từ những gì gần gũi, thân thuộc nhất, từ đó tạo nên những tác phẩm giàu giá trị nghệ thuật và cảm xúc.
Mỗi câu thơ trong tác phẩm mang đậm triết lý về cuộc sống. Ngay từ những câu thơ đầu tiên, tác giả khẳng định quy luật muôn đời của tự nhiên và con người:
“Không có gì tự đến đâu con
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa
Mùa bội thu trải một nắng hai sương.”
Những hình ảnh giàu sức gợi như “quả muốn ngọt”, “hoa sẽ thơm”, “mùa bội thu” tượng trưng cho thành quả trong cuộc sống. Thành công không tự nhiên mà có, mà phải đánh đổi bằng sự kiên trì, nỗ lực bền bỉ. Chính những hình ảnh gần gũi, mộc mạc ấy đã thể hiện rõ tâm hồn người viết khi thấm nhuần những quy luật của cuộc đời.
Không dừng lại ở sự chiêm nghiệm, bài thơ còn thể hiện tình yêu thương và sự dạy dỗ chân thành từ người cha dành cho con:
“Dẫu bây giờ bố mẹ – đôi khi
Có nặng nhẹ yêu thương và giận dỗi
Có roi vọt khi con hư và dối
Thương yêu con đâu đồng nghĩa với chiều.”
Những câu thơ này thể hiện rõ sự chân thành của một tấm lòng người cha, vừa nghiêm khắc nhưng lại đầy yêu thương. Bố mẹ có thể trách phạt con nhưng tất cả chỉ vì muốn con trưởng thành, vững vàng trước sóng gió. Đây chính là một minh chứng rõ ràng cho ý kiến “Thơ là tiếng nói đầu tiên của tâm hồn khi đụng chạm tới cuộc sống.”
Bài thơ khép lại với lời nhắn nhủ sâu sắc về hành trình của mỗi con người:
“Chỉ có con mới nâng nổi chính mình.”
Câu thơ ngắn gọn nhưng chứa đựng cả một chân lý lớn lao: không ai có thể giúp con người đứng vững trên đôi chân của chính mình ngoài bản thân họ. Lời thơ vang lên như một tiếng nói tâm tình, một sự thấu hiểu sâu sắc về cuộc sống. Bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” không chỉ là những vần điệu đẹp mà còn là tiếng nói chân thật, đầy xúc cảm của tác giả khi đúc kết từ những trải nghiệm thực tế. Điều này đã minh chứng rõ ràng cho nhận định về thơ ca, rằng thơ chính là tiếng lòng đầu tiên, là sự rung động chân thật của tâm hồn mỗi khi chạm vào những điều quý giá trong cuộc sống.
Bài văn mẫu 2
Thơ không chỉ là phương tiện nghệ thuật để con người bày tỏ suy nghĩ, mà hơn thế nữa, nó chính là tiếng nói chân thành, là sự phản ánh những trải nghiệm và rung cảm sâu sắc của con người khi đối diện với cuộc sống. Ý kiến: “Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi đụng chạm tới cuộc sống.” đã nhấn mạnh bản chất chân thật và tinh tế của thơ ca. Bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” của Nguyễn Đăng Tấn là một minh chứng rõ nét cho điều đó khi tác giả đã dùng ngôn ngữ giản dị để bày tỏ những bài học quý giá về cuộc sống, lao động và tình yêu thương gia đình.
Từ xa xưa đến nay, thơ ca luôn là tiếng nói của tâm hồn, là sự kết tinh của cảm xúc con người khi đối diện với cuộc sống. Nhiều người cho rằng thơ chính là hơi thở của tự nhiên, là sự hòa quyện của cỏ cây, hoa lá, của những điều giản dị mà sâu sắc. Nhà thơ Nguyễn Đình Thi từng nói: *“Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn,”* có nghĩa là thơ xuất phát từ những rung động chân thật nhất của con người khi họ chạm vào hiện thực cuộc sống. Những bài thơ hay không chỉ đơn thuần là sự trau chuốt ngôn từ mà còn phải chứa đựng những cảm xúc tự nhiên, những tình cảm chân thành mà nhà thơ gửi gắm vào trong từng câu chữ. Nhờ đó, thơ mới có thể chạm đến trái tim người đọc và để lại dấu ấn sâu sắc trong tâm hồn họ.
Mở đầu bài thơ, tác giả đã nhắc đến quy luật tất yếu của cuộc đời:
“Không có gì tự đến đâu con
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa
Mùa bội thu trải một nắng hai sương.”
Những hình ảnh thiên nhiên quen thuộc được tác giả sử dụng để khẳng định rằng thành công không tự nhiên mà có. Như một người nông dân phải lao động miệt mài để có được vụ mùa bội thu, con người cũng phải cố gắng, kiên trì mới có thể đạt được thành quả trong cuộc sống. Ngôn từ tuy mộc mạc nhưng lại mang giá trị triết lý sâu sắc, thể hiện sự chiêm nghiệm của một tâm hồn từng trải.
Bên cạnh bài học về sự nỗ lực, bài thơ còn chứa đựng tiếng nói yêu thương của bậc làm cha mẹ:
“Dẫu bây giờ bố mẹ – đôi khi
Có nặng nhẹ yêu thương và giận dỗi
Có roi vọt khi con hư và dối
Thương yêu con đâu đồng nghĩa với chiều.”
Những câu thơ này thể hiện rõ quan điểm về tình yêu thương đúng nghĩa: không phải sự nuông chiều mà là sự nghiêm khắc, dạy dỗ con cái trưởng thành. Tình yêu ấy xuất phát từ tấm lòng bao dung, sâu sắc của những bậc làm cha làm mẹ, vừa nghiêm nghị nhưng cũng đầy ấm áp. Khép lại bài thơ là câu nói mang tính triết lý:
“Chỉ có con mới nâng nổi chính mình.”
Con người không thể mãi phụ thuộc vào người khác, mà chính họ phải tự vươn lên để làm chủ cuộc đời mình. Lời thơ tuy ngắn gọn nhưng giàu ý nghĩa, vang lên như một lời động viên, nhắc nhở con người sống có trách nhiệm với chính bản thân mình.
Bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” đã thể hiện đúng bản chất của thơ ca – chính là tiếng nói chân thực, sâu lắng nhất của tâm hồn khi con người đối diện với cuộc đời.
Bài văn mẫu 3
Thơ ca từ xưa đến nay vẫn luôn là phương tiện để con người giãi bày tâm tư, tình cảm của mình trước cuộc sống. Nhận định “Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi đụng chạm tới cuộc sống.” đã nhấn mạnh tính chân thật và giàu cảm xúc của thơ. Điều này được thể hiện rõ qua bài thơ “Không có gì tự đến đâu con” của Nguyễn Đăng Tấn, khi tác giả dùng lời thơ để truyền tải những bài học sâu sắc về cuộc đời và sự trưởng thành.
Thơ ca là một loại hình nghệ thuật đặc biệt, bởi không có một định nghĩa nào có thể diễn tả trọn vẹn bản chất của nó. Có người cho rằng thơ chính là nhịp đập của cuộc sống, là tiếng nói của thiên nhiên, vạn vật khi được nhà thơ thổi hồn vào. Còn Nguyễn Đình Thi lại quan niệm: *“Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn.”* Điều này có nghĩa rằng thơ chính là cảm xúc chân thật nhất, là sự rung động tự nhiên của con người khi họ chạm vào những khoảnh khắc của đời sống. Không có sự sắp đặt hay gượng ép, thơ chính là tiếng lòng, là sự tuôn trào tự nhiên của tâm hồn trước những điều bình dị mà ý nghĩa trong cuộc sống. Chính vì thế, thơ ca không chỉ phản ánh hiện thực mà còn là sự hòa quyện giữa cảm xúc và nghệ thuật, làm nên những tác phẩm có sức sống mãnh liệt với thời gian.
Mở đầu bài thơ, tác giả khẳng định rằng không có thành quả nào tự nhiên mà có, tất cả đều cần sự cố gắng và nỗ lực:
“Không có gì tự đến đâu con
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa
Mùa bội thu trải một nắng hai sương.”
Những hình ảnh thiên nhiên gần gũi đã được nhà thơ lồng ghép để thể hiện quy luật muôn đời của cuộc sống: muốn đạt được thành công, con người phải kiên trì và bền bỉ.
Không chỉ nói về sự nỗ lực, bài thơ còn thể hiện tình cảm gia đình ấm áp qua lời dạy của người cha:
“Thương yêu con đâu đồng nghĩa với chiều.”
Câu thơ đơn giản nhưng hàm chứa triết lý giáo dục sâu sắc: tình yêu thương không phải là sự nuông chiều, mà là sự nghiêm khắc để giúp con trưởng thành.
Với ngôn từ mộc mạc nhưng giàu ý nghĩa, bài thơ không chỉ là lời khuyên mà còn là sự rung động chân thành của tâm hồn trước cuộc sống. Điều đó đã minh chứng rõ ràng rằng thơ ca chính là tiếng nói đầu tiên của tâm hồn khi chạm đến những điều ý nghĩa trong đời.
