Đề bài: Trong cuộc trò chuyện với PGS. TS Phan Huy Dũng, nhà phê bình Hoàng Đăng Khoa cho rằng: “Văn chương giúp người ta nhìn sâu hơn vào đời sống, sống sâu hơn với đời”. (Trò chuyện cuối tháng, Văn nghệ quân đội, tháng 02/2019)
Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng trải nghiệm văn học của mình, hãy làm sáng tỏ ý kiến trên
Dàn ý NLVH về chủ đề: “Văn chương giúp người ta nhìn sâu hơn vào đời sống, sống sâu hơn với đời”- nhà phê bình Hoàng Đăng Khoa
Giới thiệu vấn đề
– Văn chương không chỉ phản ánh đời sống mà còn giúp con người hiểu sâu sắc hơn về chính mình và thế giới xung quanh.
– Nhà phê bình Hoàng Đăng Khoa từng nhận định: “Văn chương giúp người ta nhìn sâu hơn vào đời sống và sống sâu hơn với đời.”
– Nhận định này nhấn mạnh vai trò quan trọng của văn học trong việc khám phá chiều sâu cuộc sống, giúp con người không chỉ nhận thức mà còn cảm nhận, thấu hiểu và hành động theo những giá trị tốt đẹp hơn.
Văn chương không chỉ đơn thuần là một hình thức nghệ thuật mà còn là chiếc chìa khóa giúp con người khám phá thế giới và chính bản thân mình. Nó không chỉ phản ánh hiện thực mà còn khơi dậy những suy tư sâu sắc, dẫn dắt con người đến với những giá trị nhân văn cao đẹp. Nhà phê bình Hoàng Đăng Khoa từng khẳng định: “Văn chương giúp người ta nhìn sâu hơn vào đời sống và sống sâu hơn với đời.” Nhận định này đã nêu bật chức năng quan trọng của văn học: không chỉ là tấm gương phản chiếu cuộc sống mà còn là người bạn đồng hành, giúp con người hiểu hơn về thế giới nội tâm, bồi đắp cảm xúc và hướng đến những điều tốt đẹp. Văn chương, với sức mạnh của ngôn từ và tư tưởng, không chỉ giúp con người nhận thức mà còn thôi thúc họ sống có chiều sâu, có trách nhiệm hơn với cuộc đời. Để hiểu rõ hơn ý nghĩa sâu xa của nhận định này, chúng ta cần khám phá vai trò của văn học trong việc mở rộng nhận thức và nâng cao giá trị sống của mỗi con người.
>>> Xem thêm: Cách phân tích đề bài nghị luận văn học hay, chi tiết
Giải thích nhận định
– “Văn chương”: Là loại hình nghệ thuật sử dụng ngôn từ để tái hiện đời sống, phản ánh tư tưởng, tình cảm và khơi gợi những rung động thẩm mỹ trong tâm hồn con người.
– “Văn chương giúp người ta nhìn sâu hơn vào đời sống”: Không chỉ dừng lại ở việc ghi chép hiện thực, văn chương còn đi vào những góc khuất, những miền sâu thẳm trong tâm hồn con người, giúp độc giả hiểu rõ hơn về xã hội, con người và các giá trị nhân sinh.
– “Văn chương giúp ta sống sâu hơn với đời”: Bằng những câu chuyện, những nhân vật và tình huống, văn chương giúp con người trải nghiệm nhiều cung bậc cảm xúc, từ đó biết trân trọng, yêu thương, đồng cảm hơn với cuộc sống.
→ Nhận định trên khẳng định chức năng quan trọng của văn chương trong việc nâng cao nhận thức và bồi đắp tâm hồn con người, giúp họ sống một cách trọn vẹn và ý nghĩa hơn.
Bàn luận, lí giải vấn đề
– “Văn chương là tấm gương phản ánh cuộc sống, nhưng không đơn thuần là sự sao chép mà còn là sự khám phá, sáng tạo.”
+ Văn học giúp con người trải nghiệm những khía cạnh sâu sắc của đời sống mà có thể trong thực tế họ chưa từng đối diện.
+ Tác phẩm văn chương không chỉ phản ánh sự kiện mà còn thể hiện tư tưởng, tình cảm của con người trước hiện thực ấy.
– “Văn chương giúp con người nhận thức và hoàn thiện bản thân”
+ Qua mỗi tác phẩm, người đọc không chỉ hiểu hơn về thế giới bên ngoài mà còn hiểu hơn về chính mình, về những giá trị cốt lõi làm nên nhân cách con người.
+ Văn chương rèn luyện lòng trắc ẩn, sự thấu hiểu, giúp con người trở nên tinh tế, nhân ái và sống có trách nhiệm hơn.
– “Văn chương khơi dậy những rung cảm, thôi thúc con người hành động”
+ Khi đọc một tác phẩm hay, con người không chỉ cảm nhận mà còn có thể thay đổi suy nghĩ, thái độ và hành động của mình đối với cuộc sống.
+ Văn học không chỉ là tri thức mà còn là động lực, là nguồn cảm hứng để con người hướng tới những điều cao đẹp hơn.
Chứng minh qua tác phẩm
– “Văn chương giúp con người nhìn sâu hơn vào đời sống”
+ “Chí Phèo” của Nam Cao không chỉ miêu tả số phận của một con người bị xã hội chà đạp mà còn đặt ra câu hỏi về bản chất của cái thiện và cái ác, về quyền được làm người trong xã hội.
+ “Những người khốn khổ” của Victor Hugo không chỉ kể câu chuyện về Jean Valjean mà còn phản ánh cả một xã hội bất công, đồng thời ca ngợi tình yêu thương và lòng bao dung.
– “Văn chương giúp con người sống sâu hơn với đời”
+ “Truyện Kiều” của Nguyễn Du không chỉ kể về số phận bi kịch của nàng Kiều mà còn đánh thức lòng nhân ái, sự đồng cảm trong lòng người đọc.
+ “Nhật ký Đặng Thùy Trâm” không chỉ ghi lại những tháng ngày chiến đấu của một nữ bác sĩ mà còn truyền cảm hứng về tinh thần cống hiến, lòng yêu nước và khát vọng sống có ý nghĩa.
→ Những tác phẩm trên không chỉ phản ánh cuộc sống mà còn giúp người đọc hiểu rõ hơn về những giá trị nhân sinh, khiến họ sống có ý thức hơn, biết trân trọng và gìn giữ những điều tốt đẹp trong cuộc đời.
Đánh giá, mở rộng vấn đề
– Nhận định của Hoàng Đăng Khoa đã khẳng định một cách đầy đủ và sâu sắc chức năng quan trọng của văn chương.
– Bài học dành cho người sáng tác và người tiếp nhận:
+ Đối với người sáng tác: Nhà văn cần có cái nhìn sâu sắc về đời sống, phải quan sát, lắng nghe và cảm nhận bằng cả tâm hồn để sáng tạo nên những tác phẩm thực sự có giá trị.
+ Đối với người đọc: Cần đọc văn chương bằng cả trái tim, biết lắng nghe và đồng điệu với những cảm xúc mà nhà văn gửi gắm, từ đó làm giàu thêm nhận thức và tâm hồn của chính mình.
– Văn chương chính là cây cầu nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai, giữa tâm hồn con người với cuộc đời rộng lớn. Khi con người hiểu văn chương, họ sẽ biết yêu thương, sẻ chia và sống một cuộc đời ý nghĩa hơn.
Kết luận
– Văn chương không chỉ là nghệ thuật ngôn từ mà còn là ánh sáng dẫn đường giúp con người hiểu hơn về chính mình và thế giới xung quanh.
– Một tác phẩm hay không chỉ phản ánh hiện thực mà còn giúp con người có cái nhìn sâu sắc hơn về đời sống, thôi thúc họ sống trọn vẹn hơn với chính mình và những người xung quanh.
– Khi văn chương có thể chạm đến trái tim con người, thay đổi cách họ nhìn nhận cuộc đời, thì đó chính là lúc văn học phát huy trọn vẹn sứ mệnh của mình.
Văn chương không chỉ là tấm gương phản chiếu đời sống mà còn là dòng chảy tư tưởng giúp con người hiểu sâu hơn về chính mình và thế giới xung quanh. Nhận định của Hoàng Đăng Khoa đã khẳng định một cách sâu sắc chức năng của văn học: giúp con người nhìn thấu bản chất cuộc sống và biết sống trọn vẹn hơn với những giá trị đích thực. Một tác phẩm hay không chỉ dừng lại ở việc miêu tả hiện thực, mà quan trọng hơn, nó còn khơi gợi cảm xúc, đánh thức những rung động chân thật trong tâm hồn, thôi thúc con người hành động để hướng tới chân – thiện – mỹ. Văn học chân chính không chỉ giúp con người nhận thức mà còn nâng đỡ tinh thần, nuôi dưỡng lòng nhân ái và thôi thúc sự đồng cảm. Khi văn chương có thể chạm đến trái tim, truyền đi những thông điệp nhân văn và giúp con người sống sâu sắc hơn với đời, đó chính là lúc nó thực hiện trọn vẹn sứ mệnh cao quý của mình.
Bài văn mẫu NLVH về chủ đề: “Văn chương giúp người ta nhìn sâu hơn vào đời sống, sống sâu hơn với đời”- nhà phê bình Hoàng Đăng Khoa
Bài văn mẫu 1
Trong nhịp sống vội vã của thời đại, đôi khi con người chỉ lướt qua nhau mà không thực sự hiểu nhau, chỉ tồn tại mà chưa thực sự sống. Văn chương xuất hiện như một lời nhắc nhở, giúp ta dừng lại để quan sát, để lắng nghe và để thấu cảm. Nhà phê bình Hoàng Đăng Khoa đã từng nói: “Văn chương giúp người ta nhìn sâu hơn vào đời sống, sống sâu hơn với đời.” Đây không chỉ là một lời khẳng định về vai trò của văn học mà còn là một triết lý sâu sắc về cách con người cảm nhận thế giới.
Văn chương giúp con người nhìn thấu bản chất của cuộc sống. Những tác phẩm văn học không chỉ phản ánh xã hội mà còn soi rọi vào từng góc khuất của tâm hồn, khám phá những xúc cảm tinh tế và những suy tư ẩn sâu trong con người. Chẳng hạn, “Chí Phèo” của Nam Cao không chỉ kể về bi kịch của một con người bị xã hội chà đạp mà còn đặt ra những câu hỏi sâu sắc về bản chất của thiện và ác, về sự khát khao được làm người. Văn chương giúp con người nhìn sâu hơn vào đời sống, không chỉ qua những gì mắt thấy mà còn qua những điều chỉ có thể cảm nhận bằng trái tim. Những tác phẩm như Chiếc lá cuối cùng của O. Henry hay Mắt biếc của Nguyễn Nhật Ánh không chỉ kể những câu chuyện tình yêu, tình bạn mà còn dạy ta bài học về sự hy sinh, về những vẻ đẹp mong manh nhưng bất diệt trong cuộc sống. Văn học giúp ta hiểu rằng đằng sau một nụ cười có thể là một nỗi buồn, đằng sau một con người bình thường có thể là cả một thế giới nội tâm phức tạp. Văn chương còn giúp con người sống sâu hơn với đời, nuôi dưỡng những rung cảm và bồi đắp lòng trắc ẩn. Đọc Những người khốn khổ của Victor Hugo, ta không chỉ thấy một nước Pháp thời kỳ hỗn loạn mà còn cảm nhận được giá trị của lòng nhân ái, của sự vị tha. Văn học giúp con người mở rộng trái tim, sống bao dung hơn, yêu thương hơn, không chỉ với người khác mà còn với chính mình. Khi đọc “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, ta không chỉ đồng cảm với số phận truân chuyên của nàng Kiều mà còn nhận ra giá trị của lòng nhân ái, sự thủy chung và ý thức về công lý. Văn học giúp chúng ta trở thành những con người tinh tế hơn, nhạy cảm hơn với những điều đẹp đẽ và nhân văn trong cuộc sống.
Nhận định của Hoàng Đăng Khoa là một chân lý vĩnh cửu của văn chương. Văn học không chỉ giúp ta hiểu hơn về cuộc sống, mà còn giúp ta trân trọng những khoảnh khắc đời thường. Một thế giới không có văn chương sẽ là một thế giới khô cằn, nơi con người chỉ tồn tại chứ không thực sự sống
Bài văn mẫu 2
Văn chương từ lâu đã trở thành người bạn tri kỷ của con người, không chỉ giúp họ khám phá thế giới mà còn giúp họ nhìn lại chính mình. Nhà phê bình Hoàng Đăng Khoa từng khẳng định: “Văn chương giúp người ta nhìn sâu hơn vào đời sống và sống sâu hơn với đời.” Nhận định này đã nhấn mạnh vai trò đặc biệt của văn học: không chỉ phản ánh cuộc sống mà còn tác động mạnh mẽ đến tư tưởng và tình cảm con người.
Văn chương giúp con người có cái nhìn sâu sắc hơn về hiện thực. Những tác phẩm lớn không chỉ ghi lại những câu chuyện đời thường mà còn khắc họa bản chất xã hội, giúp con người nhận diện rõ ràng hơn những giá trị và nghịch lý của cuộc sống. “Những người khốn khổ” của Victor Hugo không đơn thuần kể về số phận Jean Valjean mà còn là một bức tranh sinh động về sự đối lập giữa công lý và bất công, giữa lòng nhân từ và sự hà khắc của xã hội. Văn chương còn giúp con người sống có chiều sâu hơn. Một bài thơ hay, một câu chuyện xúc động có thể làm lay động trái tim và giúp con người nhận ra những điều quan trọng trong cuộc sống. Đọc “Mắt biếc” của Nguyễn Nhật Ánh, ta không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của tình yêu mà còn thấu hiểu những mất mát, nuối tiếc và giá trị của sự trân trọng trong lòng độc giả Văn chương là chiếc chìa khóa giúp con người mở ra cánh cửa của nhận thức, giúp ta nhìn sâu hơn vào đời sống. Nếu không có văn chương, ta có thể vẫn sống, nhưng sẽ chỉ sống trên bề mặt, không đủ sâu sắc để nhận ra những điều ẩn giấu phía sau những gì mắt thường có thể nhìn thấy. Văn học không chỉ phản ánh hiện thực mà còn soi rọi vào những góc tối, khám phá những điều mà đôi khi con người vô tình bỏ qua. Khi đọc Chí Phèo của Nam Cao, ta không chỉ thấy một gã say rượu chửi bới mà còn nhận ra bi kịch của một con người bị tước đoạt quyền làm người. Khi đọc Vợ nhặt của Kim Lân, ta không chỉ thấy nạn đói khủng khiếp năm 1945 mà còn cảm nhận được tình người ấm áp ngay trong lúc khốn cùng. Văn chương dạy ta cách quan sát cuộc sống bằng đôi mắt thấu cảm và trái tim tràn đầy rung động.
Nhận định của Hoàng Đăng Khoa là một chân lý không thể phủ nhận. Văn chương giúp con người nhìn thấy những điều chưa từng thấy, hiểu những điều chưa từng hiểu và sống một cuộc đời sâu sắc hơn, trọn vẹn hơn. Một thế giới không có văn chương sẽ là một thế giới nghèo nàn về tâm hồn, thiếu vắng sự đồng cảm và sẻ chia. Vì vậy, nếu muốn thật sự sống chứ không chỉ tồn tại, hãy để văn chương dẫn lối, hãy để những con chữ đưa ta đến những miền sâu thẳm nhất của đời sống và tâm hồn con người.
Bài văn mẫu 3
Nếu cuộc đời là một dòng sông rộng lớn, thì văn chương chính là con thuyền đưa ta đi qua những vùng nước sâu mà ta chưa từng chạm đến. Văn học không chỉ là tấm gương phản chiếu hiện thực mà còn là ngọn đèn soi rọi vào những góc khuất của đời sống, giúp con người nhận ra ý nghĩa đích thực của sự tồn tại. Nhà phê bình Hoàng Đăng Khoa đã từng nói: “Văn chương giúp người ta nhìn sâu hơn vào đời sống, sống sâu hơn với đời”. Câu nói này không chỉ thể hiện giá trị của văn học mà còn khẳng định vai trò quan trọng của nó trong việc bồi đắp tâm hồn con người.
Văn chương mở ra cánh cửa giúp con người nhìn nhận đời sống ở nhiều khía cạnh khác nhau. Những tác phẩm văn học không chỉ miêu tả bề nổi của hiện thực mà còn khai thác những góc khuất của xã hội, giúp độc giả hiểu rõ hơn về bản chất con người. “Số đỏ” của Vũ Trọng Phụng không chỉ là một câu chuyện hài hước mà còn là sự châm biếm sâu cay về lối sống giả dối trong xã hội nửa phong kiến, nửa thực dân. Trước hết, văn chương giúp con người nhìn sâu hơn vào đời sống, khám phá những khía cạnh mà đôi khi ta vô tình bỏ qua. Thế giới trong văn học không đơn thuần là sự tái hiện của thực tại mà còn là nơi lý giải những quy luật của đời sống. Đọc Tắt đèn của Ngô Tất Tố, ta không chỉ thấy số phận bi thảm của chị Dậu mà còn hiểu rõ hơn về sự tàn bạo của xã hội phong kiến, nơi người nông dân bị bóp nghẹt đến cùng đường. Đọc Hồn Trương Ba, da hàng thịt của Lưu Quang Vũ, ta không chỉ thấy một câu chuyện hoán đổi thân xác mà còn nhận ra câu hỏi muôn thuở về mối quan hệ giữa thể xác và tâm hồn, giữa sống đúng nghĩa và tồn tại vô nghĩa. Văn chương giúp con người không chỉ dừng lại ở cái nhìn bề mặt, mà còn đi sâu vào bản chất của sự vật, sự việc.
Không chỉ giúp con người hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh, văn chương còn giúp họ sống có chiều sâu hơn. Một tác phẩm hay có thể đánh thức những rung cảm thẩm mỹ, khơi dậy lòng nhân ái và thôi thúc con người hướng đến những điều tốt đẹp. “Chiếc lá cuối cùng” của O. Henry không chỉ kể về một câu chuyện cảm động mà còn truyền tải thông điệp về niềm tin và sự hy sinh cao cả giữa con người với nhau. Không chỉ dừng lại ở nhận thức, văn chương còn giúp con người sống sâu hơn với đời. Khi ta hòa mình vào thế giới của nhân vật, ta học cách yêu thương, cách đồng cảm, cách đối diện với những đau khổ và hạnh phúc của chính mình. Văn học giúp ta hiểu rằng, mỗi con người đều có những nỗi đau riêng, và chỉ có sự cảm thông mới giúp ta gần nhau hơn. Những tác phẩm như Những tấm lòng cao cả của Edmondo De Amicis hay Nhật ký Đặng Thùy Trâm không chỉ khiến ta xúc động mà còn thôi thúc ta sống tử tế hơn, biết ơn hơn với những gì mình đang có.
Văn chương không chỉ là một hình thức giải trí mà còn là người thầy lớn của nhân loại. Nó giúp con người trưởng thành hơn trong suy nghĩ, sâu sắc hơn trong cảm nhận và bao dung hơn trong cách đối nhân xử thế. Nếu cuộc đời là một tấm bản đồ rộng lớn, thì văn chương chính là chiếc la bàn dẫn lối, giúp ta không lạc mất chính mình trong hành trình sống.
“Văn chương giúp người ta nhìn sâu hơn vào đời sống, sống sâu hơn với đời”
