Đề bài: Về thơ, Chế Lan Viên cho rằng: “Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.”
Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ ý kiến trên qua bài thơ Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử.
MÙA XUÂN CHÍN
Trong làn nắng ửng khói mơ tan
Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng
Sột soạt gió trêu tà áo biếc
Trên giàn thiên lý. Bóng xuân sang.
Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời.
Bao cô thôn nữ hát trên đồi
– Ngày mai trong đám xuân xanh ấy,
Có kẻ theo chồng, bỏ cuộc chơi.
Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi
Hổn hển như lời của nước mây
Thầm thĩ với ai ngồi dưới trúc,
Nghe ra ý vị và thơ ngây.
Khách xa, gặp lúc mùa xuân chín
Lòng trí bâng khuâng sực nhớ làng
– Chị ấy, năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?
(Sáng tác 1937, in trong tập Thơ Hàn Mặc Tử,
Sở Văn hóa và Thông tin Nghĩa Bình, 1988, tr 78)
Dàn ý NLVH về ý kiến: “Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.” của nhà thơ Chế Lan Viên qua bài thơ Mùa xuân chín
Mở bài
– Giới thiệu về nhận định của Chế Lan Viên, nhấn mạnh tầm quan trọng của hình, ý, tình trong thơ ca.
– Dẫn dắt vào bài thơ “Mùa xuân chín” của Hàn Mặc Tử như một minh chứng rõ nét cho nhận định trên.
Thơ ca là tiếng nói của tâm hồn, nơi kết tinh những rung cảm tinh tế của con người trước cuộc sống. Chế Lan Viên từng nhấn mạnh rằng thơ cần có hình để người ta thấy, có ý để người ta nghĩ và có tình để chạm đến trái tim. Nhận định này đã khẳng định sự kết hợp hài hòa giữa hình ảnh, tư tưởng và cảm xúc trong một bài thơ. “Mùa xuân chín” của Hàn Mặc Tử chính là một minh chứng điển hình, khi tác phẩm không chỉ vẽ nên bức tranh mùa xuân sống động mà còn truyền tải những suy tư sâu lắng về thời gian, cuộc đời và những hoài niệm da diết.
>>> Xem thêm: Cách phân tích đề bài nghị luận văn học hay, chi tiết
Thân bài
1. Giải thích nhận định
– Thơ cần có hình: Hình ảnh là phương tiện quan trọng giúp thơ biểu hiện tư tưởng, cảm xúc, tạo nên sự sinh động, cụ thể.
– Thơ cần có ý: Thơ phải có nội dung, tư tưởng sâu sắc, mang thông điệp nhất định.
– Thơ cần có tình: Yếu tố tình cảm giúp thơ chạm đến trái tim người đọc, tạo nên sự rung động.
– Nhận định nhấn mạnh sự kết hợp hài hòa giữa hình ảnh, tư tưởng và tình cảm trong một tác phẩm thơ ca.
2. Lý giải tại sao thơ cần có hình, có ý, có tình?
– Văn chương phản ánh và biểu đạt thế giới qua hình tượng nghệ thuật, giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận.
– Thơ ca thiên về phương thức trữ tình, hướng đến biểu đạt thế giới nội tâm của con người.
– Sự kết hợp giữa hình, ý, tình giúp thơ trở nên sống động, chạm đến cảm xúc và tư duy của người đọc.
3. Phân tích, chứng minh qua bài thơ “Mùa xuân chín”
– Khái quát về tác giả Hàn Mặc Tử và bài thơ “Mùa xuân chín”
– Luận điểm 1: Hình ảnh thơ sống động, có sức biểu cảm mạnh mẽ
+ Hình ảnh mùa xuân hiện lên với “làn nắng ửng”, “khói mơ tan”, “mái nhà tranh lấm tấm vàng” – tất cả tạo nên bức tranh xuân tươi sáng, nhẹ nhàng.
+ Sử dụng từ láy, biện pháp nhân hóa, đảo ngữ giúp thơ có tính tạo hình cao.
– Luận điểm 2: Ý thơ sâu sắc, tình thơ thấm đượm
+ Tiếng hát của thôn nữ “vắt vẻo lưng chừng núi” – sự kết hợp giữa hình ảnh và âm thanh, gợi lên nét đẹp bình dị của làng quê.
+ Tiếng hát không chỉ vang vọng mà còn đánh thức những xúc cảm trong lòng người.
+ Tâm trạng của tác giả: Xúc động trước cảnh xuân chín, bâng khuâng nhớ về làng quê, về tuổi trẻ đã qua.
+ Hình ảnh “chị ấy” gợi lên sự trăn trở về thời gian, về những đổi thay trong cuộc sống.
– Luận điểm 3: Ý nghĩa tư tưởng của bài thơ
+ Thơ không chỉ đẹp về hình ảnh mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về cuộc đời, về thời gian, về tình yêu quê hương.
+ Gửi gắm thông điệp sống lạc quan, yêu đời, trân trọng những khoảnh khắc đẹp của cuộc sống.
4. Đánh giá nhận định
– Hình, ý, tình là ba yếu tố quan trọng tạo nên sức sống của tác phẩm thơ.
– Quan niệm của Chế Lan Viên đúng đắn, thể hiện góc nhìn sâu sắc về nghệ thuật thơ ca.
– Người sáng tác cần kết hợp hài hòa giữa nội dung và hình thức để tạo nên tác phẩm có giá trị.
– Người đọc cần có sự cảm nhận tinh tế để thấy được cái hay, cái đẹp của một bài thơ.
Kết bài
– Khẳng định lại nhận định của Chế Lan Viên và giá trị của bài thơ “Mùa xuân chín”.
– Đánh giá tài năng nghệ thuật của Hàn Mặc Tử trong việc kết hợp nhuần nhuyễn hình, ý, tình.
– Mở rộng suy nghĩ: Văn học chân chính luôn chứa đựng sự hòa quyện giữa hình thức và nội dung, giúp người đọc rung cảm và suy ngẫm.
Thơ ca không chỉ đơn thuần là sự sắp xếp của ngôn từ mà còn là sự kết tinh của hình ảnh, tư tưởng và cảm xúc. Nhận định của Chế Lan Viên đã khẳng định vai trò quan trọng của sự kết hợp giữa hình, ý và tình trong thơ, giúp tác phẩm có sức sống mãnh liệt và chạm đến trái tim người đọc. Bài thơ “Mùa xuân chín” của Hàn Mặc Tử là minh chứng rõ nét cho quan điểm này, khi tác giả không chỉ tạo nên một bức tranh mùa xuân rực rỡ mà còn truyền tải nỗi niềm bâng khuâng, hoài niệm về thời gian và tuổi trẻ. Từ đó, có thể thấy rằng, thơ ca chân chính là sự hòa quyện của nghệ thuật và tâm hồn, là cầu nối giữa người viết và người đọc, để lại dư âm sâu sắc trong lòng mỗi người.
Bài văn mẫu NLVH về ý kiến: “Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.” của nhà thơ Chế Lan Viên qua bài thơ Mùa xuân chín
Bài văn mẫu 1
Một bài thơ hay là một bài thơ có thể chạm đến cả đôi mắt, khối óc và trái tim người đọc. Chế Lan Viên từng nhận định: “Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.” Trong Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử, tất cả những yếu tố ấy đều hội tụ, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tràn đầy sức sống và một bản hòa ca cảm xúc day dứt, ám ảnh.
Thơ ca cần có “hình” – những hình ảnh gợi cảm để người đọc cảm nhận thế giới qua con mắt của thi nhân. *Mùa xuân chín* mở ra trước mắt độc giả một bức tranh thiên nhiên mùa xuân sống động: “Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời”, “Chim én đưa thoi vút cánh đi”. Những hình ảnh ấy không chỉ đẹp mà còn có thần, giúp người đọc hình dung rõ cảnh sắc mùa xuân trong thơ Hàn Mặc Tử. Bên cạnh hình ảnh, thơ cần có “ý” để kích thích tư duy người đọc. Trong *Mùa xuân chín*, ý thơ không chỉ dừng lại ở cảnh sắc thiên nhiên mà còn gửi gắm nỗi niềm hoài niệm. Mùa xuân trong thơ Hàn Mặc Tử không chỉ là bức tranh thiên nhiên mà còn là bức tranh tâm trạng, nơi chất chứa khát khao và tiếc nuối: “Ai biết tình ai có đậm đà?”. Câu hỏi tu từ ấy gợi lên một nỗi buồn sâu kín về sự mong manh của tình cảm con người trước thời gian. Yếu tố “tình” là điều không thể thiếu trong thơ. Chính nhờ tình cảm tha thiết mà *Mùa xuân chín* trở thành một bài thơ bất hủ. Đó là tình yêu thiên nhiên hòa quyện với nỗi buồn xa xăm của thi nhân khi đối diện với bệnh tật, chia ly. Chính tình cảm ấy đã làm rung động trái tim độc giả, khiến bài thơ không chỉ là một bức tranh đẹp mà còn là một dòng cảm xúc chân thực.
Bài thơ Mùa xuân chín không chỉ là một bức tranh thiên nhiên mà còn là một bức tranh tâm trạng đầy rung động. Với hình ảnh sống động, ý thơ sâu sắc và tình cảm chân thành, bài thơ đã minh chứng rõ nét cho nhận định của Chế Lan Viên về thơ ca. Đọc Mùa xuân chín, ta không chỉ cảm nhận vẻ đẹp của mùa xuân mà còn thấu hiểu những tâm sự lặng thầm của thi nhân, để rồi mãi mãi nhớ về những vần thơ đầy xao xuyến ấy.
Bài văn mẫu 2
Có những bài thơ đọc qua một lần rồi quên, nhưng cũng có những bài thơ dù chỉ đọc một lần đã khắc sâu trong tâm trí người đọc. Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử là một bài thơ như thế, hội tụ đầy đủ ba yếu tố “hình, ý, tình” như nhà thơ Chế Lan Viên từng nói. Không chỉ mang đến một bức tranh mùa xuân thơ mộng, bài thơ còn chất chứa những nỗi niềm riêng tư, tạo nên sự rung động mạnh mẽ trong lòng người đọc.
Bước vào “Mùa xuân chín”, ta như lạc vào một bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp. Những hình ảnh thiên nhiên hiện lên rõ nét, tươi sáng: “Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời”, “Chim én đưa thoi vút cánh đi”. Chỉ vài câu thơ mà cả không gian mùa xuân như mở ra trước mắt, khiến ta say mê trong vẻ đẹp tràn trề sức sống. Nhưng thơ không chỉ có hình ảnh mà còn có ý nghĩa. Hàn Mặc Tử không chỉ tả cảnh mà còn gửi gắm trong đó những tâm sự thầm kín. Cảnh xuân đẹp nhưng lòng người lại vương vấn chút hoài niệm, chút bâng khuâng: “Lòng quê dợn dợn vời con nước”. Đọc câu thơ ấy, ta như nghe được những tiếng lòng day dứt, khát khao một điều gì đó đã xa xôi. “Mùa xuân chín” có “tình” – thứ khiến ta rung động. Đó là tình yêu thiên nhiên tha thiết, là nỗi buồn man mác khi xuân đến rồi sẽ qua đi, là những xúc cảm chân thật của một trái tim yêu đời nhưng lại phải đối diện với bệnh tật. Chính tình cảm ấy đã khiến bài thơ trở nên bất hủ.
Mỗi bài thơ hay đều mang đến những dư vị riêng biệt, và Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử là một trong những bài thơ như thế. Bằng những hình ảnh tinh tế, những ý nghĩa sâu xa và tình cảm dạt dào, bài thơ đã chứng minh trọn vẹn quan điểm của Chế Lan Viên về giá trị của thơ ca. Đọc thơ Hàn Mặc Tử, ta không chỉ thấy một mùa xuân tươi đẹp mà còn cảm nhận được tiếng lòng tha thiết của một con người yêu đời nhưng lại bị số phận trêu ngươi.
Bài văn mẫu 3
Thơ ca từ lâu đã trở thành tiếng nói của tâm hồn, nơi gửi gắm những cảm xúc sâu lắng và những triết lý về cuộc đời. Nhà thơ Chế Lan Viên từng khẳng định: “Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.” Khi đọc bài thơ Mùa xuân chín của Hàn Mặc Tử, ta càng thấm thía giá trị của câu nói ấy. Bài thơ không chỉ là một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, mà còn là một dòng cảm xúc chân thành, chạm đến trái tim bao thế hệ độc giả.
Hãy nhắm mắt lại và thử tưởng tượng: Trước mắt bạn là những đợt sóng cỏ xanh trải dài vô tận, bầu trời trong vắt với những cánh én chao liệng. Bạn có thấy mùa xuân không? Bạn có nghe được tiếng gió thổi qua những cánh đồng? Đó chính là “hình” – những hình ảnh đầy sức gợi mà Hàn Mặc Tử đã vẽ nên. Nhưng mùa xuân trong thơ ông không chỉ là một bức tranh. Nó còn là một nỗi niềm, một suy tư: “Lòng quê dợn dợn vời con nước”. Mùa xuân chín nhưng lòng người lại mang chút gì đó bâng khuâng, có lẽ là nỗi nhớ quê, có lẽ là một điều gì đó không thể níu giữ. Câu thơ như một làn sóng nhỏ gợn lên trong tâm trí người đọc, khiến ta không thể không nghĩ suy. “Mùa xuân chín” không chỉ là cảnh đẹp hay triết lý sâu xa, mà còn là cảm xúc chân thật của một con người yêu cuộc sống nhưng lại đứng trước những biến động của số phận. Đọc thơ Hàn Mặc Tử, ta không chỉ thấy mùa xuân, mà còn thấy chính mình trong đó – những niềm vui, những hoài niệm, những xúc cảm không thể gọi tên.
Thơ ca chân chính không chỉ dừng lại ở việc miêu tả cảnh vật mà còn gửi gắm những suy tư và tình cảm của thi nhân. Mùa xuân chín chính là một minh chứng cho điều đó, hội tụ đủ ba yếu tố “hình, ý, tình” mà Chế Lan Viên đề cập. Bài thơ không chỉ giúp ta cảm nhận mùa xuân mà còn làm sống dậy trong lòng ta những xúc cảm mãnh liệt, để mỗi khi nhớ về, ta lại bồi hồi trước cái đẹp mong manh nhưng đầy quyến luyến của thơ Hàn Mặc Tử.
“Thơ cần có hình cho người ta thấy, có ý cho người ta nghĩ và cần có tình để rung động trái tim.”
