Đề bài: Bàn về văn học, Lê-ô-nít Lê-ô-nốp cho rằng: “Nếu tình huống truyện tạo ra bước ngoặt cho tác phẩm thì chi tiết nghệ thuật lại là cái bánh lái bẻ nên những đường cua tuyệt diệu ấy.”
Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng trải nghiệm của bản thân (thông qua những tác phẩm truyện nằm ngoài chương trình đã học), hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.
Dàn ý NLVH về ý kiến của Lê-ô-nít Lê-ô-nốp khi bàn về văn học: “Nếu tình huống truyện tạo ra bước ngoặt cho tác phẩm thì chi tiết nghệ thuật lại là cái bánh lái bẻ nên những đường cua tuyệt diệu ấy.”
Đặt vấn đề
Dẫn dắt từ vai trò của nghệ thuật trong văn học để nêu vấn đề: Tình huống truyện và chi tiết nghệ thuật là hai yếu tố quan trọng giúp thể hiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm.
Giới thiệu ý kiến của nhà phê bình văn học Lê-ô-nít Lê-ô-nốp và đặt câu hỏi: Vì sao tình huống truyện tạo ra bước ngoặt cho tác phẩm? Vì sao chi tiết nghệ thuật lại là “bánh lái” bẻ nên những đường cua tuyệt diệu?
Văn học không chỉ là tấm gương phản chiếu cuộc đời mà còn là nghệ thuật kể chuyện, nơi mỗi tình huống truyện và chi tiết nghệ thuật đều mang một sứ mệnh riêng. Nhà văn Lê-ô-nít Lê-ô-nốp từng ví von rằng tình huống truyện tạo nên bước ngoặt còn chi tiết nghệ thuật chính là “bánh lái” điều hướng dòng chảy tác phẩm. Thật vậy, một câu chuyện hấp dẫn không chỉ nhờ vào cốt truyện mà còn nằm ở những khoảnh khắc đặc biệt, những chi tiết nhỏ nhưng có sức nặng lay động lòng người.
Giải quyết vấn đề
Giải thích khái niệm:
– Tình huống truyện: Là hoàn cảnh đặc biệt tạo nên xung đột, buộc nhân vật phải lựa chọn, bộc lộ tính cách và tâm lý.
– Bước ngoặt: Là sự thay đổi quan trọng, làm chuyển biến cuộc đời nhân vật và tác phẩm.
– Chi tiết nghệ thuật: Những yếu tố nhỏ nhưng mang sức chứa lớn, góp phần làm nổi bật chủ đề tác phẩm.
Chứng minh và phân tích:
– Tình huống truyện tạo ra bước ngoặt vì:
+ Giúp tác phẩm phát triển hợp lý, hấp dẫn.
+ Khắc họa tính cách nhân vật qua hành động, lựa chọn.
+ Làm rõ tư tưởng chủ đề của tác phẩm.
– Chi tiết nghệ thuật đóng vai trò như “bánh lái” vì:
+ Là yếu tố tinh tế thể hiện tâm lý, số phận nhân vật.
+ Cô đọng tư tưởng, giúp tác phẩm có chiều sâu.
+ Góp phần tạo nên bước ngoặt trong diễn biến truyện.
Phân tích hai tác phẩm cụ thể để làm sáng tỏ vấn đề.
Đánh giá và mở rộng
Khẳng định ý kiến của Lê-ô-nít Lê-ô-nốp là đúng đắn, thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về nghệ thuật tự sự.
Bài học rút ra:
– Với nhà văn: Cần đầu tư xây dựng tình huống truyện và chi tiết nghệ thuật để tạo nên tác phẩm sâu sắc.
– Với người đọc: Khi tiếp nhận tác phẩm, cần phân tích kỹ tình huống truyện và chi tiết nghệ thuật để hiểu rõ tư tưởng tác giả.
Mở rộng vấn đề: Liên hệ với các tác phẩm hiện đại, nhấn mạnh sự sáng tạo trong nghệ thuật tự sự.
Chính sự hòa quyện giữa tình huống truyện và chi tiết nghệ thuật đã giúp tác phẩm vượt qua ranh giới của thời gian, để lại dấu ấn mạnh mẽ trong lòng độc giả. Khi nhà văn xây dựng tình huống truyện đầy kịch tính, nhân vật buộc phải bộc lộ bản chất qua lựa chọn của mình. Đồng thời, từng chi tiết nghệ thuật – dù là một ánh mắt, một hành động hay một hình ảnh lặp đi lặp lại – đều góp phần tạo nên chiều sâu tư tưởng, khiến câu chuyện trở nên đáng nhớ. Nhận thức rõ điều đó không chỉ giúp nhà văn chắt lọc tinh hoa trong sáng tạo, mà còn giúp người đọc biết cách cảm thụ và khám phá những tầng ý nghĩa ẩn sau mỗi trang văn.
Bài văn mẫu NLVH về ý kiến của Lê-ô-nít Lê-ô-nốp khi bàn về văn học: “Nếu tình huống truyện tạo ra bước ngoặt cho tác phẩm thì chi tiết nghệ thuật lại là cái bánh lái bẻ nên những đường cua tuyệt diệu ấy.”
Bài văn mẫu 1
Văn học không chỉ phản ánh hiện thực cuộc sống mà còn là nghệ thuật kể chuyện tinh tế. Một tác phẩm để lại dấu ấn sâu sắc không chỉ nhờ vào cốt truyện mà còn nhờ những khoảnh khắc đặc biệt, những chi tiết có sức nặng làm nên hồn cốt của câu chuyện. Chính vì thế, nhà văn Lê-ô-nít Lê-ô-nốp đã từng khẳng định rằng tình huống truyện tạo nên bước ngoặt, còn chi tiết nghệ thuật chính là “bánh lái” bẻ nên những khúc cua bất ngờ của tác phẩm. Đây là một nhận định giàu giá trị, giúp ta hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của hai yếu tố này trong việc thể hiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm văn học.
Tình huống truyện chính là hoàn cảnh đặc biệt mà nhân vật phải đối mặt, là điểm nút tạo ra những xung đột gay gắt, buộc nhân vật phải bộc lộ bản chất thông qua hành động và lựa chọn. Nhờ có tình huống truyện, tác phẩm trở nên hấp dẫn, sống động và chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa. Chẳng hạn, trong truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân, tình huống anh Tràng nhặt vợ giữa nạn đói không chỉ là bước ngoặt thay đổi cuộc đời nhân vật mà còn thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc. Một người đàn ông nghèo khổ lại dám cưu mang một người đàn bà xa lạ, giữa lúc cái chết đang rình rập, điều đó chẳng phải là ánh sáng của tình người giữa bóng tối đói khát hay sao?
Không chỉ tình huống truyện, chi tiết nghệ thuật cũng đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Đôi khi, chỉ một hình ảnh nhỏ bé nhưng lại mang sức gợi vô cùng lớn. Trong “Chí Phèo” của Nam Cao, hình ảnh bát cháo hành mà Thị Nở mang đến cho Chí Phèo chính là điểm sáng của cả câu chuyện. Một bát cháo bình thường nhưng lại mang đến hơi ấm tình người, thức tỉnh phần lương thiện còn sót lại trong một kẻ tưởng như đã bị xã hội vùi dập đến mất hết nhân tính. Chi tiết ấy không chỉ thể hiện tài năng của nhà văn mà còn gợi lên nhiều suy tư về số phận con người trong xã hội.
Một tác phẩm thành công không chỉ cần một câu chuyện hay mà còn cần những tình huống truyện kịch tính và chi tiết nghệ thuật đắt giá. Tình huống truyện tạo nên sự thay đổi quan trọng trong cuộc đời nhân vật, còn chi tiết nghệ thuật là điểm nhấn, làm nên nét tinh tế và chiều sâu tư tưởng cho tác phẩm. Chính sự kết hợp khéo léo giữa hai yếu tố này đã giúp văn học chạm đến trái tim độc giả, để lại dư âm lâu dài trong lòng người đọc.
Bài văn mẫu 2
Văn chương là nghệ thuật của ngôn từ, nơi những câu chuyện được xây dựng không chỉ qua cốt truyện mà còn qua những chi tiết và tình huống giàu sức gợi. Một tác phẩm hay không chỉ khiến người đọc say mê bởi nội dung mà còn làm họ trăn trở bởi những tình huống truyện kịch tính và những chi tiết nghệ thuật giàu giá trị biểu đạt. Nhà văn Lê-ô-nít Lê-ô-nốp từng nhấn mạnh rằng tình huống truyện là bước ngoặt lớn, còn chi tiết nghệ thuật chính là “bánh lái” điều hướng câu chuyện. Nhận định này đã khẳng định vai trò không thể thiếu của hai yếu tố này trong việc truyền tải tư tưởng của tác phẩm.
Mỗi tác phẩm văn học đều có những nút thắt quan trọng, tạo nên những biến cố bất ngờ, buộc nhân vật phải thay đổi hoặc bộc lộ tính cách. Đó chính là tình huống truyện – yếu tố làm nên sự hấp dẫn và tính logic của câu chuyện. Khi Nguyễn Minh Châu viết “Chiếc thuyền ngoài xa”, ông đã tạo nên một tình huống đặc biệt khi nhân vật Phùng chứng kiến cảnh người đàn ông vũ phu đánh vợ ngay trước mặt mình. Từ một nghệ sĩ lãng mạn, Phùng bỗng nhận ra rằng cuộc sống không hề đơn giản như bức tranh đẹp mà anh chụp được. Chính tình huống ấy đã mở ra những suy tư sâu sắc về cuộc sống và con người, làm nổi bật tư tưởng hiện thực và nhân đạo của tác phẩm.
Bên cạnh tình huống truyện, chi tiết nghệ thuật lại chính là sợi dây liên kết giữa hiện thực và tư tưởng của nhà văn. Trong “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam, hình ảnh ngọn đèn leo lét nơi phố chợ nghèo đã trở thành biểu tượng của những kiếp người nhỏ bé, luôn khao khát ánh sáng, khao khát một điều gì đó tốt đẹp hơn trong cuộc đời. Đó không chỉ là một hình ảnh bình thường mà còn là điểm sáng của tác phẩm, gợi lên nhiều suy tư về cuộc sống và số phận con người.
Một tác phẩm hay không chỉ đơn thuần kể chuyện mà còn phải biết cách dẫn dắt người đọc đi qua những tình huống bất ngờ, những chi tiết tinh tế để rồi khơi gợi trong họ những cảm xúc sâu sắc. Khi tình huống truyện tạo ra bước ngoặt, còn chi tiết nghệ thuật khắc sâu ý nghĩa, tác phẩm ấy sẽ không chỉ dừng lại ở những con chữ mà còn sống mãi trong lòng người đọc.
Bài văn mẫu 3
Văn chương không đơn thuần là sự kể chuyện, mà còn là nghệ thuật của sự sắp đặt. Một câu chuyện có thể hay nhờ nội dung, nhưng điều làm nên giá trị thực sự của tác phẩm lại nằm ở cách nhà văn tạo dựng tình huống truyện và sử dụng chi tiết nghệ thuật để truyền tải tư tưởng. Nhà văn Lê-ô-nít Lê-ô-nốp đã từng nói rằng tình huống truyện chính là bước ngoặt, còn chi tiết nghệ thuật là “bánh lái” bẻ nên những đường cua đầy bất ngờ cho tác phẩm. Đây là nhận định sâu sắc, phản ánh đúng bản chất của nghệ thuật tự sự.
Tình huống truyện là nơi mọi xung đột diễn ra, là điểm nút tạo nên sự thay đổi lớn lao trong tác phẩm. Trong “Vợ chồng A Phủ” của Tô Hoài, cảnh Mị cắt dây trói cứu A Phủ chính là tình huống làm thay đổi số phận cả hai con người. Từ một cô gái cam chịu, Mị đã dám đứng lên chống lại cái ác, mở ra một con đường mới cho cuộc đời mình. Đó chính là sức mạnh của tình huống truyện – buộc nhân vật phải lựa chọn, phải hành động, từ đó thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc của tác phẩm.
Bên cạnh tình huống, chi tiết nghệ thuật lại là những điểm nhấn đắt giá giúp người đọc thấu hiểu sâu hơn về tác phẩm. Trong “Chí Phèo”, tiếng chửi của Chí ngay đầu tác phẩm không chỉ đơn thuần là một lời oán hận, mà còn là tiếng thét đau đớn của một con người bị xã hội ruồng bỏ. Hay trong “Vợ nhặt”, hình ảnh nồi cháo cám trong bữa cơm ngày đói không chỉ phản ánh sự khốn cùng của con người mà còn ẩn chứa nỗi xót xa, đau đớn về kiếp người trong cơn đói. Những chi tiết ấy, dù nhỏ, nhưng lại mang sức gợi lớn, làm nên chiều sâu của tác phẩm.
Mỗi nhà văn đều có cách kể chuyện riêng, nhưng nếu không có những tình huống truyện hấp dẫn và chi tiết nghệ thuật tinh tế, tác phẩm khó lòng để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Một câu chuyện có thể đơn giản, nhưng nhờ vào sự sắp đặt khéo léo của tình huống và sức nặng của từng chi tiết, nó sẽ trở thành một áng văn bất hủ, sống mãi với thời gian.
