Đề bài: Với tư cách là một nghệ sĩ, cái quan trọng nhất là nhà thơ phải tạo ra được quan niệm riêng về đời sống. Quan niệm ấy không hiện lên qua những lời thuyết lý khô khan mà phải hoá thân vào chữ nghĩa và hình tượng.
(Nguyễn Đăng Điệp, Thơ Việt Nam hiện đại – Tiến trình và Hiện tượng, NXB Văn học, 2014)
Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng trải nghiệm văn học của bản thân (thông qua những tác phẩm nằm ngoài chương trình đã học), hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.
Dàn ý NLVH về ý kiến: “Với tư cách là một nghệ sĩ, cái quan trọng nhất là nhà thơ phải tạo ra được quan niệm riêng về đời sống. Quan niệm ấy không hiện lên qua những lời thuyết lý khô khan mà phải hoá thân vào chữ nghĩa và hình tượng”
Giải thích nhận định
– Quan niệm riêng về đời sống là cách nhìn nhận, cảm nhận và khám phá độc đáo của nhà thơ về các vấn đề trong cuộc sống. Đó có thể là những phát hiện tinh tế, sâu sắc, khác biệt so với lối suy nghĩ thông thường.
– Quan niệm ấy không thể xuất hiện dưới dạng những lời thuyết giảng khô khan mà phải hòa quyện vào ngôn ngữ nghệ thuật và hình tượng. Nhà thơ truyền tải tư tưởng qua sự sáng tạo trong chữ nghĩa, hình ảnh, biểu tượng, tạo nên giá trị thẩm mỹ cho tác phẩm.
– Ý kiến của Nguyễn Đăng Điệp đặt ra yêu cầu quan trọng đối với nhà thơ trong quá trình sáng tạo: không chỉ cần có cái nhìn mới mẻ mà còn phải thể hiện nó một cách nghệ thuật, tinh tế qua ngôn từ và hình tượng giàu sức gợi.
Trong dòng chảy của thi ca, mỗi bài thơ không chỉ là sự kết tinh của ngôn từ mà còn phản ánh tư tưởng, quan niệm của người nghệ sĩ về cuộc sống. Nhà phê bình Nguyễn Đăng Điệp từng nhấn mạnh rằng thơ ca không đơn thuần là những lời thuyết lý khô khan mà phải hóa thân vào chữ nghĩa và hình tượng nghệ thuật. Một nhà thơ thực thụ không chỉ cần có cái nhìn riêng, mới mẻ về đời sống mà còn phải truyền tải nó bằng một ngôn ngữ đầy sáng tạo và giàu chất thơ. Bởi lẽ, giá trị của một tác phẩm không chỉ nằm ở nội dung mà còn ở cách biểu đạt, ở những hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng được nhà thơ khéo léo gợi lên.
Lý giải vấn đề
Nhà thơ cần có quan niệm riêng, độc đáo về đời sống
– Mỗi nhà thơ đều mang trong mình cá tính sáng tạo, họ phải có sự nhạy cảm đặc biệt với thế giới xung quanh, phát hiện ra những khía cạnh mới mẻ của đời sống.
– Văn học không đơn thuần là sự phản chiếu hiện thực, mà là sự khúc xạ qua tâm hồn nghệ sĩ. Nhà thơ cần thể hiện cách nhìn riêng, suy tư và chiêm nghiệm của bản thân về cuộc sống, con người.
– Thơ ca mang tính trữ tình, là tiếng lòng chân thành của thi nhân. Một bài thơ thực sự chạm đến trái tim người đọc khi cảm xúc được thể hiện tự nhiên, không gò ép, không cầu kỳ nhưng vẫn mang sức lay động mạnh mẽ.
Quan niệm của nhà thơ phải được thể hiện qua ngôn từ và hình tượng
– Hóa thân vào chữ nghĩa: Ngôn ngữ là công cụ quan trọng giúp nhà thơ truyền tải tư tưởng, cảm xúc. Ngôn từ trong thơ phải hàm súc, tinh tế, giàu hình ảnh và nhịp điệu, sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ để tạo nên sức hấp dẫn.
– Hóa thân vào hình tượng: Hình tượng nghệ thuật giúp thơ ca không trở thành những lời tuyên ngôn khô khan. Những biểu tượng, hình ảnh giàu ý nghĩa chính là phương tiện để nhà thơ thể hiện tư tưởng một cách tinh tế, gợi mở, giàu sức liên tưởng.
Chứng minh
Người viết có thể lựa chọn những tác phẩm tiêu biểu để chứng minh cho nhận định của Nguyễn Đăng Điệp. Những dẫn chứng này cần làm rõ các khía cạnh:
– Nhà thơ có cái nhìn riêng về đời sống, thể hiện sự sáng tạo, khám phá độc đáo.
– Ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, ý nghĩa sâu sắc, cô đọng nhưng vẫn gợi mở.
– Hình tượng nghệ thuật đặc sắc, mang tính biểu tượng cao, giúp truyền tải tư tưởng sâu sắc mà không cần diễn giải dài dòng.
Đánh giá vấn đề
– Nhận định của Nguyễn Đăng Điệp đặt ra yêu cầu đúng đắn đối với quá trình sáng tác. Một bài thơ hay không chỉ đơn thuần thể hiện cảm xúc mà còn phải có chiều sâu tư tưởng, phong cách riêng biệt.
– Ý kiến này không chỉ dành cho nhà thơ mà còn dành cho người đọc:
+ Với nhà thơ: Cần có trách nhiệm với sáng tác của mình, không ngừng trau dồi, tìm tòi cái mới, viết bằng cả tâm hồn và tài năng.
+ Với người đọc: Khi tiếp nhận một tác phẩm thơ, cần có sự đồng cảm, lắng nghe, tìm hiểu ý nghĩa ẩn chứa trong từng câu chữ, hình tượng, để hiểu được thông điệp mà tác giả gửi gắm.
– Chính sự kết hợp giữa tư tưởng sâu sắc và nghệ thuật tinh tế sẽ giúp thơ ca vượt thời gian, lay động trái tim người đọc qua nhiều thế hệ.
Chính vì thế, mỗi bài thơ hay không đơn thuần là sự sắp xếp câu chữ mà còn là một thế giới cảm xúc, tư tưởng thấm đẫm dấu ấn cá nhân. Một nhà thơ đích thực không thể mượn tiếng nói của người khác, không thể sao chép tư duy cũ kỹ mà cần khám phá đời sống bằng chính đôi mắt và trái tim của mình. Ý kiến của Nguyễn Đăng Điệp không chỉ đặt ra một yêu cầu khắt khe đối với người sáng tác mà còn định hướng cho người đọc cách cảm thụ thơ ca một cách sâu sắc hơn. Đọc một bài thơ cũng giống như lắng nghe một tâm hồn, ta không chỉ thấy hình ảnh đẹp mà còn nhận ra những suy tư, chiêm nghiệm về cuộc đời, để từ đó, thơ ca thực sự trở thành tiếng lòng của con người và để lại dư âm trong tâm hồn người đọc.
Bài văn mẫu NLVH về ý kiến: “Với tư cách là một nghệ sĩ, cái quan trọng nhất là nhà thơ phải tạo ra được quan niệm riêng về đời sống. Quan niệm ấy không hiện lên qua những lời thuyết lý khô khan mà phải hoá thân vào chữ nghĩa và hình tượng”
Bài văn mẫu 1
Trong dòng chảy của văn học, thơ ca luôn giữ một vị trí đặc biệt bởi đó không chỉ là nơi gửi gắm cảm xúc mà còn là sự kết tinh của tư tưởng, quan niệm về đời sống. Nhà phê bình Nguyễn Đăng Điệp từng khẳng định rằng thơ không chỉ là những lời thuyết lý khô khan mà phải được hóa thân vào chữ nghĩa và hình tượng. Nhận định này đặt ra một yêu cầu quan trọng đối với người sáng tạo nghệ thuật: một bài thơ chỉ thực sự có giá trị khi nhà thơ có cái nhìn riêng, mới mẻ về cuộc sống và biết cách truyền tải nó một cách sinh động, sáng tạo.
Một nhà thơ thực thụ không thể chỉ ghi lại thế giới một cách đơn thuần mà phải khám phá, phát hiện những vẻ đẹp riêng biệt, sâu sắc trong đó. Điều này xuất phát từ chính bản chất của sáng tạo nghệ thuật. Mỗi nhà thơ là một cá thể độc lập với những trải nghiệm, rung động khác nhau, vì vậy thơ ca của họ cũng phải mang dấu ấn cá nhân rõ nét. Không có quan niệm riêng, không có góc nhìn độc đáo, bài thơ sẽ trở nên mờ nhạt và dễ rơi vào lối mòn. Từ xưa đến nay, những thi phẩm để lại dấu ấn sâu đậm đều mang trong mình những quan niệm sâu sắc về nhân sinh. Nguyễn Du không chỉ kể chuyện về nàng Kiều mà còn gửi gắm tư tưởng về số phận con người trong xã hội phong kiến. Xuân Diệu không đơn thuần miêu tả thiên nhiên mà ẩn chứa trong từng câu thơ là nỗi khát khao yêu và sống đến tận cùng. Chính sự độc đáo trong cách cảm nhận đời sống đã làm nên tên tuổi của những nhà thơ lớn.
Tuy nhiên, một quan niệm riêng chưa đủ để làm nên một bài thơ hay. Người nghệ sĩ phải biết cách gửi gắm những suy tư ấy vào ngôn từ và hình tượng nghệ thuật. Ngôn ngữ thơ không thể rườm rà, khô khan mà cần sự tinh tế, hàm súc, gợi cảm. Một câu thơ hay đôi khi không cần dài dòng nhưng vẫn đủ sức lay động lòng người nhờ vào cách dùng từ đặc biệt. Bên cạnh đó, hình tượng thơ cũng là yếu tố quan trọng giúp nhà thơ bộc lộ tư tưởng của mình. Một cành củi khô trong thơ Huy Cận không đơn thuần là hình ảnh thiên nhiên mà còn là biểu tượng cho kiếp người nhỏ bé, bơ vơ. Một dòng sông trong thơ Tế Hanh không chỉ là phong cảnh mà còn là nỗi nhớ quê hương sâu sắc. Chính những hình tượng giàu ý nghĩa như vậy đã làm nên sức sống lâu bền cho tác phẩm thơ.
Nhận định của Nguyễn Đăng Điệp không chỉ đúng với người sáng tác mà còn là kim chỉ nam cho người đọc khi tiếp cận thơ ca. Mỗi bài thơ không chỉ là những câu chữ đẹp mà còn chứa đựng tâm tư, triết lý của người viết. Khi cảm thụ một bài thơ, độc giả không chỉ đọc bằng mắt mà còn cần lắng nghe bằng trái tim, để thấu hiểu những thông điệp mà tác giả gửi gắm. Một nhà thơ tài năng không chỉ giúp người đọc cảm nhận cái đẹp mà còn mở ra những chiều sâu suy tư về cuộc đời.
Bài văn mẫu 2
Thơ ca từ lâu đã trở thành mảnh đất nuôi dưỡng tâm hồn con người, là nơi hội tụ những cảm xúc tinh tế và những triết lý sâu sắc về cuộc sống. Nhà phê bình Nguyễn Đăng Điệp từng nhận định rằng quan niệm của nhà thơ về đời sống không nên hiện lên qua những lời thuyết lý khô khan, mà phải được hóa thân vào ngôn ngữ và hình tượng nghệ thuật. Nhận định này đã khẳng định vai trò quan trọng của tư tưởng trong sáng tạo thơ ca, đồng thời nhấn mạnh cách thức mà nhà thơ thể hiện quan niệm ấy.
Một tác phẩm chỉ thực sự có giá trị khi nó mang trong mình những suy tư riêng biệt, độc đáo của người nghệ sĩ. Một bài thơ không đơn thuần chỉ là sự sắp xếp câu chữ mà còn phản ánh những trải nghiệm, những trăn trở của nhà thơ trước cuộc đời. Người cầm bút phải có cái nhìn mới mẻ, không đi theo lối mòn quen thuộc mà biết khám phá những chiều sâu của hiện thực. Chính vì thế, mỗi bài thơ hay đều là kết quả của một hành trình chiêm nghiệm đầy tâm huyết. Nguyễn Du không chỉ kể chuyện về cuộc đời nàng Kiều mà qua đó còn thể hiện nỗi xót xa trước số phận con người trong xã hội phong kiến. Xuân Quỳnh không chỉ viết về sóng mà còn gửi gắm vào đó những cung bậc của tình yêu mãnh liệt.
Không chỉ dừng lại ở việc có một quan niệm riêng, nhà thơ còn phải biết cách truyền tải tư tưởng ấy một cách sinh động qua chữ nghĩa và hình tượng. Ngôn ngữ thơ ca không đơn thuần là công cụ biểu đạt mà còn là phương tiện nghệ thuật, góp phần tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm. Một câu thơ hay không chỉ ở nội dung mà còn ở cách chọn từ, đặt nhịp, gieo vần. Đôi khi chỉ một hình ảnh giản dị cũng đủ để lay động trái tim người đọc. Bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh không cần những từ ngữ cầu kỳ mà vẫn đầy sức gợi bởi hình tượng con sóng tràn đầy cảm xúc. “Tràng giang” của Huy Cận cũng vậy, chỉ với những hình ảnh quen thuộc nhưng vẫn gợi lên một nỗi buồn mênh mang về kiếp người nhỏ bé.
Từ nhận định của Nguyễn Đăng Điệp, có thể thấy rằng thơ ca không chỉ là những vần điệu đẹp mà còn là sự kết tinh của tư tưởng và nghệ thuật. Một bài thơ thực sự có giá trị khi nó vừa mang dấu ấn cá nhân của nhà thơ, vừa có sức lay động mạnh mẽ đối với người đọc. Khi thưởng thức thơ, ta không chỉ tìm đến vẻ đẹp của ngôn từ mà còn khám phá những ý nghĩa ẩn sâu trong từng câu chữ, để rồi từ đó thêm yêu, thêm trân trọng những tác phẩm giàu giá trị nghệ thuật.
Bài văn mẫu 3
Trong nền văn học, thơ ca không chỉ là tiếng lòng của người nghệ sĩ mà còn là nơi gửi gắm những suy tư, triết lý sâu sắc về cuộc sống. Nhà phê bình Nguyễn Đăng Điệp đã chỉ ra rằng quan niệm của nhà thơ không nên thể hiện qua những lời lẽ thuyết lý đơn thuần, mà phải được truyền tải qua chữ nghĩa và hình tượng nghệ thuật. Đây không chỉ là một yêu cầu đối với người sáng tác mà còn là yếu tố quan trọng làm nên giá trị của một tác phẩm.
Mỗi nhà thơ là một cá thể riêng biệt, mang trong mình những cảm xúc, suy tư khác nhau. Chính vì thế, họ cần có cái nhìn độc đáo, mới mẻ về cuộc đời. Thơ ca không đơn thuần chỉ ghi chép hiện thực mà còn là sự chiêm nghiệm, khám phá những tầng sâu ý nghĩa trong cuộc sống. Những tác phẩm để lại dấu ấn mạnh mẽ trong lòng độc giả đều là những bài thơ mang tư tưởng sâu sắc, được thể hiện bằng ngôn ngữ giàu hình ảnh. Từ “Truyện Kiều” của Nguyễn Du đến “Sóng” của Xuân Quỳnh, từ “Vội vàng” của Xuân Diệu đến “Đây thôn Vĩ Dạ” của Hàn Mặc Tử, tất cả đều là những bài thơ chứa đựng triết lý nhân sinh sâu sắc nhưng được biểu đạt qua hình tượng nghệ thuật đầy rung động.
Một bài thơ chỉ thực sự có giá trị khi nó kết hợp hài hòa giữa tư tưởng và nghệ thuật. Người nghệ sĩ phải biết chọn lọc ngôn từ, sử dụng hình ảnh giàu sức gợi để biểu đạt cảm xúc một cách tinh tế nhất. Khi một bài thơ có thể khiến người đọc rung động, suy ngẫm, đó chính là khi thơ ca đã hoàn thành sứ mệnh của nó. Chính vì vậy, thơ không chỉ là phương tiện bày tỏ tâm trạng mà còn là nơi kết tinh của cái đẹp và tư tưởng, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc qua nhiều thế hệ.
