Đề bài: Viết bài văn phân tích đoạn trích sau:
Đêm trong đến không ngờ
Sen cũng thơm quá đỗi
Cánh đồng như giấc mơ
Ướp mùi hương lúa mới
Bầy chim cũng thao thức
Niềm vui rung trong cành
Bài ca dâng trong ngực
Dế hát lời cỏ xanh
…
Đêm nay trăng đẹp quá!
Thắp nắng cho cánh đồng
Nên đêm không còn nữa
Chỉ còn ngày mênh mông…
(Trích Trăng đồng quê của Nguyễn Lãm Thắng)
Dàn ý NLVH phân tích đoạn trích “Trăng đồng quê” của nhà thơ Nguyễn Lãm Thắng
Mở bài
– Giới thiệu tác giả Nguyễn Lãm Thắng và bài thơ “Trăng đồng quê”.
– Khái quát cảm nhận chung về đoạn trích: một bức tranh thiên nhiên làng quê yên bình, thơ mộng dưới ánh trăng.
Ánh trăng luôn là nguồn cảm hứng bất tận trong thơ ca Việt Nam, và “Trăng đồng quê” của Nguyễn Lãm Thắng là một trong những bài thơ ghi dấu ấn sâu sắc với người đọc. Bằng giọng thơ trong trẻo, hồn nhiên, tác giả đã vẽ nên một bức tranh đồng quê yên bình dưới ánh trăng dịu dàng. Đoạn trích trong bài thơ không chỉ tái hiện vẻ đẹp thiên nhiên thanh khiết mà còn gợi lên những rung động tinh tế trong tâm hồn con người.
Thân bài
1. Vẻ đẹp trong sáng của đêm trăng nơi làng quê
– Câu thơ mở đầu thể hiện sự ngỡ ngàng, thích thú của tác giả trước ánh trăng quê.
– Không gian rộng mở, không còn bị che khuất bởi nhà cao, đèn điện.
– Ánh trăng trải dài trên cánh đồng bao la, mang lại cảm giác thanh bình, yên ả.
– Bức tranh thiên nhiên không chỉ có ánh sáng mà còn có hương thơm:
+ Hương sen thanh tao, ngan ngát.
+ Hương lúa mới dịu dàng, man mác.
– Không gian trở nên huyền ảo, khiến tác giả như lạc vào một giấc mơ đẹp.
2. Khúc nhạc thanh bình của những loài vật
– Nghệ thuật nhân hóa làm cho những loài vật trở nên sinh động, gần gũi.
– Chim chóc ríu rít, dế mèn cất cao tiếng hát trong đám cỏ xanh.
– Khung cảnh tạo nên một bản hòa ca đồng quê êm đềm, gợi lên cảm giác thân thuộc.
3. Cảm nhận tinh tế của nhà thơ
– Câu thơ mở đầu thể hiện sự say mê, xao xuyến trước vẻ đẹp của đêm trăng.
– So sánh bất ngờ nhưng rất thơ: ánh trăng vàng như ánh nắng của đêm.
– Ánh trăng không chỉ soi sáng cảnh vật mà còn soi vào tâm hồn tác giả.
– Cảm giác đêm như ngày, không còn bóng tối mà chỉ có sự ấm áp, tươi sáng.
– Thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương tha thiết.
4. Nghệ thuật đặc sắc
– Thể thơ năm chữ giàu nhạc điệu, linh hoạt, dễ đi vào lòng người.
– Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc mà giàu sức gợi.
– Hình ảnh thơ gần gũi, bay bổng, đầy chất thơ.
– Sử dụng các biện pháp tu từ: nhân hóa, ẩn dụ giúp bài thơ thêm sinh động.
Kết bài
– Khẳng định giá trị của đoạn trích: một bức tranh thiên nhiên thanh bình, đầy chất thơ.
– Bài thơ khơi gợi tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương trong lòng người đọc.
– Gợi nhắc ta biết trân trọng những khoảnh khắc bình dị, đẹp đẽ của cuộc sống.
“Trăng đồng quê” không chỉ là một bức tranh thiên nhiên đẹp mà còn là khúc ca về tình yêu quê hương, yêu những điều giản dị trong cuộc sống. Dưới ngòi bút tinh tế của Nguyễn Lãm Thắng, ánh trăng không còn đơn thuần là hiện tượng thiên nhiên mà trở thành biểu tượng của sự thanh bình, trong trẻo. Bài thơ khơi gợi trong lòng người đọc tình yêu thiên nhiên sâu sắc, đồng thời nhắc nhở ta hãy trân trọng những khoảnh khắc bình dị nhưng đầy ý nghĩa trong cuộc sống.
Bài văn mẫu NLVH phân tích đoạn trích “Trăng đồng quê” của nhà thơ Nguyễn Lãm Thắng
Bài văn mẫu 1
Ánh trăng từ lâu đã gắn bó với làng quê Việt Nam, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của con người. Nguyễn Lãm Thắng, với những vần thơ nhẹ nhàng, sâu lắng, đã vẽ nên bức tranh đồng quê yên bình qua bài thơ “Trăng đồng quê”.
Không gian làng quê trong đêm trăng hiện lên vừa thơ mộng vừa thanh bình:
“Trăng vàng như ánh nắng
Xanh mượt cánh đồng xa”
Câu thơ mở đầu gợi lên sự tươi sáng của ánh trăng. Hình ảnh so sánh “trăng vàng như ánh nắng” là một cách diễn đạt độc đáo. Ánh trăng vốn dịu nhẹ, thanh mát, nhưng trong cảm nhận của nhà thơ, nó lại mang vẻ rực rỡ, chan hòa như nắng ban ngày. Cả cánh đồng như khoác lên mình một màu xanh mượt mà, phản chiếu ánh trăng, tạo nên một khung cảnh tràn đầy sức sống.
Không chỉ có ánh sáng, đêm trăng còn thơm ngát hương đồng gió nội:
“Hương sen thơm ngan ngát
Hòa quyện hương lúa đơm”
Mùi hương được tác giả khắc họa bằng những từ ngữ giàu sức gợi. “Ngan ngát” không chỉ miêu tả mùi hương sen lan tỏa mà còn mang lại cảm giác dễ chịu, thư thái. “Hương lúa đơm” lại gợi lên hình ảnh mùa màng trĩu hạt, báo hiệu sự no đủ, ấm cúng của làng quê. Hai mùi hương hòa quyện vào nhau, tạo thành một không gian đậm chất Việt Nam, nơi con người sống chan hòa với thiên nhiên.
Nhưng có lẽ đẹp nhất chính là bản nhạc đồng quê giữa đêm trăng:
“Dế mèn ngân giọng hát
Rộn rã giữa đêm sương”
Tiếng dế không còn là một âm thanh đơn thuần, mà đã trở thành một “giọng hát”. Cách nhân hóa này làm cho khung cảnh đồng quê trở nên sinh động, gần gũi. Trong màn sương đêm, tiếng dế vang lên rộn rã, như một khúc nhạc ru êm những cánh đồng bát ngát.
Ánh trăng không chỉ chiếu sáng mà còn mang lại cảm giác ấm áp, diệu kỳ:
“Trăng rải vàng trên cỏ
Nhẹ nhàng như tơ buông”
Hình ảnh “trăng rải vàng” gợi lên một khung cảnh huyền ảo. Ánh trăng tựa như những sợi tơ óng ánh, mềm mại rơi xuống mặt đất. Cách so sánh này không chỉ miêu tả ánh sáng mà còn khiến cảnh vật trở nên thơ mộng, như một bức tranh cổ tích.
Không gian ấy khiến cho cả đêm trăng sáng bừng lên, không còn bóng tối:
“Đêm như ngày sáng rực
Lung linh giữa đất trời”
Nếu thông thường, đêm tối luôn đối lập với ban ngày thì ở đây, ánh trăng làm cho đêm cũng rực rỡ, lung linh chẳng kém gì ánh mặt trời. Không gian không còn u tịch mà trở nên sáng trong, tràn đầy sức sống.
Với những câu thơ nhẹ nhàng, hình ảnh gần gũi, “Trăng đồng quê” không chỉ là bức tranh thiên nhiên đẹp mà còn là lời ca ngợi tình yêu quê hương, sự thanh bình và giản dị của làng quê Việt Nam.
Bài văn mẫu 2
Từ xưa đến nay, ánh trăng luôn là nguồn cảm hứng bất tận trong thi ca. Đêm trăng trên phố có thể lung linh với ánh đèn rực rỡ, nhưng đêm trăng nơi làng quê lại mang một vẻ đẹp bình dị, trong trẻo đến nao lòng. Nguyễn Lãm Thắng, với tâm hồn tinh tế và yêu thiên nhiên tha thiết, đã tái hiện thành công vẻ đẹp ấy qua bài thơ “Trăng đồng quê”.
Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ mở ra với không gian rộng lớn, thoáng đãng, không còn những tòa nhà cao che khuất tầm mắt, không còn ánh điện chói lóa làm phai nhạt ánh trăng. Đứng trước vầng trăng sáng vằng vặc trên cánh đồng, tác giả như lạc vào một thế giới huyền ảo. Không chỉ có ánh sáng, đêm trăng quê còn tràn ngập hương thơm: hương sen ngan ngát, hương lúa mới thoảng đưa, tất cả tạo nên một bản giao hưởng của sắc, hương và âm thanh.
Thiên nhiên không tĩnh lặng mà rộn ràng với những âm thanh quen thuộc. Tiếng dế mèn cất lên như một nhạc công nhỏ bé, lũ chim ríu rít trong tổ như những đứa trẻ quấn quýt bên nhau. Chỉ với vài nét vẽ nhẹ nhàng, Nguyễn Lãm Thắng đã khiến bức tranh đồng quê trở nên sinh động, có hồn. Nghệ thuật nhân hóa góp phần làm cho thiên nhiên gần gũi, tràn đầy sức sống.
Không chỉ miêu tả cảnh sắc, tác giả còn thể hiện một cái nhìn đầy chất thơ về ánh trăng. Nếu bình thường, người ta chỉ nghĩ đến nắng vào ban ngày, thì Nguyễn Lãm Thắng lại nhìn thấy cả “nắng của đêm” trong ánh trăng. Hình ảnh độc đáo này thể hiện sự tươi sáng, rạng rỡ của đêm trăng làng quê và phản ánh chính tâm hồn yêu đời, lạc quan của tác giả.
Bài thơ không chỉ ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên mà còn gợi lên trong lòng người đọc tình yêu quê hương tha thiết. Qua từng câu chữ, ta cảm nhận được sự bình yên, trong trẻo của đêm trăng quê, để rồi chợt nhận ra rằng những điều giản dị nhất lại chính là những điều đẹp đẽ nhất.
Bài văn mẫu 3
Trăng gắn bó với con người từ bao đời nay, trở thành nguồn cảm hứng trong biết bao vần thơ, câu hát. Mỗi nhà thơ, nhà văn khi viết về trăng lại có một góc nhìn riêng, một cách cảm nhận riêng. Nguyễn Lãm Thắng cũng vậy. Trong bài thơ “Trăng đồng quê”, ông đã vẽ nên một bức tranh làng quê dưới ánh trăng với những nét đẹp vừa chân thực, vừa bay bổng.
Đêm trăng quê hiện lên với vẻ đẹp thanh bình, rộng lớn. Không bị che khuất bởi những ánh đèn nhân tạo, vầng trăng sáng trong vắt, trải ánh vàng dịu dàng xuống cánh đồng. Trong không gian ấy, mọi giác quan như được đánh thức: ta nhìn thấy ánh trăng lấp lánh, ta ngửi thấy hương sen thơm ngát, hương lúa mới ngọt lành. Thiên nhiên không chỉ đẹp mà còn rất đỗi thân thuộc, gần gũi.
Không chỉ có cảnh sắc, đêm trăng quê còn tràn ngập âm thanh của những loài vật bé nhỏ. Lũ chim ríu rít gọi bầy, chú dế mèn ngân nga trong bụi cỏ, tất cả hòa thành một bản nhạc đồng quê êm đềm. Nguyễn Lãm Thắng đã khéo léo sử dụng nghệ thuật nhân hóa để thổi hồn vào cảnh vật, khiến thiên nhiên trở nên sống động và đầy cảm xúc.
Đặc biệt, một hình ảnh đầy sáng tạo đã xuất hiện trong bài thơ: “ánh nắng của đêm”. Một cách ví von thật mới lạ nhưng lại hợp lý đến bất ngờ! Ánh trăng không còn là một vật thể xa xôi trên cao mà trở thành nguồn sáng ấm áp, chan hòa, xua tan đi bóng tối. Đối với tác giả, đêm không còn u tối mà trở nên rực rỡ, tươi sáng như ban ngày.
Bài thơ “Trăng đồng quê” không chỉ đơn thuần tả cảnh mà còn thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống của tác giả. Đọc bài thơ, ta không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của làng quê mà còn thấy lòng mình nhẹ nhàng hơn, bình yên hơn. Để rồi, giữa cuộc sống bộn bề, ta lại mong một lần được trở về với đêm trăng thanh bình của tuổi thơ.
