Đề bài: Viết bài văn phân tích bài thơ “Ngưỡng cửa”- Vũ Quần Phương
Ngưỡng cửa
Nơi này ai cũng quen
Ngay từ thời tấm bé
Khi tay bà, tay mẹ
Còn dắt vòng đi men
Nơi bố mẹ ngày đêm
Lúc nào qua cũng vội
Nơi bạn bè chạy tới
Thường lúc nào cũng vui
Nơi này đã đưa tôi
Buổi đầu tiên đến lớp
Nay con đường xa tắp
Vẫn đang chờ tôi đi.
Chú thích: Vũ Quần Phương (sinh năm 1940) tên thật là Vũ Ngọc Chúc, quê cha ở Nham Định nhưng ông hầu như sinh sống và gắn bó cả đời với mảnh đất Hà Nội quê mẹ. Ông là một bác sĩ nhưng yêu thích văn chương, ông sáng tác thơ và viết phê bình văn học. Thơ ông giản dị, sâu sắc mà hóm hỉnh, khoa học, suy tư mà ăn ắp trữ tình
Dàn ý NLVH phân tích bài thơ “Ngưỡng cửa”- Vũ Quần Phương
Mở bài
– Giới thiệu tác giả Vũ Quần Phương và bài thơ “Ngưỡng cửa”.
– Đánh giá khái quát về giá trị tác phẩm.
– Nhấn mạnh sự độc đáo của nhà thơ trong việc thể hiện tình cảm gia đình qua thi ca.
– Dẫn dắt bằng quan niệm của Lê Đạt: “Mỗi công dân có một dạng vân tay/ Mỗi nhà thơ có một dạng vân chữ” để khẳng định dấu ấn riêng của Vũ Quần Phương.
Trong dòng chảy thi ca Việt Nam, Vũ Quần Phương là một gương mặt tiêu biểu với phong cách thơ vừa giản dị, sâu sắc, vừa tinh tế, trữ tình. Một trong những tác phẩm giàu giá trị của ông là bài thơ *Ngưỡng cửa* – bài thơ gợi lên những ký ức ấm áp về gia đình, về những bước đi đầu đời và hành trình trưởng thành của mỗi con người. Lê Đạt từng nói: “Mỗi công dân có một dạng vân tay / Mỗi nhà thơ có một dạng vân chữ”, và Vũ Quần Phương đã để lại dấu ấn riêng qua *Ngưỡng cửa* – một bài thơ chan chứa tình yêu thương, lòng biết ơn đối với những người thân yêu.
Thân bài
1. Khái quát chung
– Vũ Quần Phương (sinh năm 1940), tên thật là Vũ Ngọc Chúc, sinh ra trong một gia đình có truyền thống hiếu học. Quê cha ở Nam Định nhưng ông gắn bó cả đời với Hà Nội.
– Xuất thân là một bác sĩ nhưng có niềm đam mê mãnh liệt với văn chương. Ông vừa sáng tác thơ, vừa viết phê bình văn học.
– Phong cách thơ của ông giản dị, sâu sắc, đôi khi pha chút hóm hỉnh nhưng luôn ẩn chứa triết lý về cuộc sống.
– “Ngưỡng cửa” là một bài thơ viết về tình cảm gia đình, nhưng cách khai thác đề tài lại rất mới mẻ, không chỉ đơn thuần là những lời yêu thương mà còn ẩn chứa những suy ngẫm sâu xa.
2. Phân tích nội dung bài thơ
– “Ngưỡng cửa” không chỉ là hình ảnh vật lý của một cánh cửa mà còn là biểu tượng cho những bước ngoặt trong cuộc đời con người.
– Ngưỡng cửa chứng kiến những khoảnh khắc đầu đời, những kỷ niệm đẹp nhất của tuổi thơ.
Khổ thơ đầu: Ký ức tuổi thơ
– Hình ảnh bàn tay bà, bàn tay mẹ nâng đỡ những bước đi đầu tiên.
– Ngưỡng cửa không chỉ là nơi ta đi qua mà còn là nơi lưu giữ biết bao yêu thương.
Khổ thơ thứ hai: Hình ảnh cha mẹ và sự tảo tần
– Ngưỡng cửa chứng kiến những ngày bố mẹ vất vả, ngược xuôi lo cho con cái.
– Không chỉ là nơi chứng kiến niềm vui, mà còn khắc ghi sự hy sinh thầm lặng của cha mẹ.
Khổ thơ cuối: Ngưỡng cửa và những hành trình mới
– Ngưỡng cửa không chỉ là nơi chứng kiến quá khứ, mà còn là điểm xuất phát của những chặng đường tương lai.
– Kỷ niệm ngày đầu tiên đến lớp gợi lên cảm giác thiêng liêng về hành trình trưởng thành.
3. Đặc sắc nghệ thuật
– Thể thơ ngũ ngôn mộc mạc, dễ nhớ, dễ thuộc, phù hợp với tâm hồn trẻ thơ.
– Hình ảnh giản dị, gần gũi nhưng giàu giá trị biểu tượng.
– Nghệ thuật điệp ngữ “nơi này” tạo sự lặp lại có chủ đích, nhấn mạnh sự gắn bó của con người với ngưỡng cửa.
– Cách nói nhẹ nhàng, đầy cảm xúc nhưng vẫn giàu suy tư.
Kết bài
– Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Ngưỡng cửa”.
– Nhấn mạnh thông điệp về tình cảm gia đình, lòng biết ơn đối với cha mẹ.
– Liên hệ bản thân: Nhận thức về giá trị của những điều tưởng chừng như nhỏ bé nhưng vô cùng thiêng liêng trong cuộc sống.
– “Thời gian có thể bào mòn mọi thứ, nhưng những vần thơ hay vẫn luôn sống mãi.” Bài thơ “Ngưỡng cửa” chính là một trong những tác phẩm như vậy, để lại dư âm sâu sắc trong lòng người đọc.
Thời gian có thể làm phai mờ những công trình vĩ đại, nhưng những vần thơ chân thành và giàu cảm xúc vẫn còn mãi trong lòng người đọc. “Ngưỡng cửa” của Vũ Quần Phương là một tác phẩm như vậy – không chỉ tái hiện những kỷ niệm tuổi thơ mà còn gửi gắm bài học về tình cảm gia đình thiêng liêng và hành trình khôn lớn của mỗi con người. Bài thơ không chỉ là một bức tranh êm đềm về tuổi thơ mà còn là lời nhắn nhủ đầy ý nghĩa: hãy luôn trân trọng, gìn giữ những giá trị giản dị nhưng quý giá mà cha mẹ, gia đình đã trao cho ta.
Bài văn mẫu NLVH phân tích bài thơ “Ngưỡng cửa”- Vũ Quần Phương
Bài văn mẫu 1
Thơ ca luôn là sợi dây gắn kết tâm hồn con người, đưa ta trở về với những kỷ niệm êm đềm, trong trẻo nhất của cuộc đời. Nhắc đến thơ viết về tuổi thơ và gia đình, không thể không nhắc đến nhà thơ Vũ Quần Phương, một trong những tên tuổi tiêu biểu của nền thi ca Việt Nam hiện đại. Với ngôn từ dung dị nhưng thấm đẫm cảm xúc, ông đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng bạn đọc, đặc biệt qua bài thơ “Ngưỡng cửa”. Không chỉ là một hình ảnh quen thuộc trong mỗi ngôi nhà, “ngưỡng cửa” trong thơ ông còn mang ý nghĩa biểu tượng cho những bước chuyển quan trọng của đời người, từ thuở ấu thơ đến khi trưởng thành.
Ngay từ khổ thơ đầu tiên, tác giả mở ra không gian ấm áp của tuổi thơ:
Nơi này ai cũng quen
Ngay từ thời tấm bé
Khi tay bà, tay mẹ
Còn dắt vòng đi men.
Hình ảnh “tay bà, tay mẹ” hiện lên thật trìu mến, dịu dàng. Đó là những bàn tay nâng đỡ từng bước chân đầu tiên của đứa trẻ, là tình yêu thương vô bờ bến của người thân trong gia đình. Ngưỡng cửa không chỉ là một vị trí trong ngôi nhà mà còn là điểm khởi đầu của cuộc đời, nơi chứng kiến những bước đi chập chững, những ngã rẽ đầu tiên của mỗi con người. Đọc những câu thơ này, ai cũng có thể tìm thấy hình ảnh của chính mình thuở bé, khi còn được bao bọc trong vòng tay gia đình.
Nếu khổ thơ đầu mang màu sắc êm đềm của ký ức, thì khổ thơ tiếp theo lại mở ra một không gian rộng lớn hơn, nơi có sự hiện diện của cha mẹ và bạn bè:
Nơi bố mẹ ngày đêm
Lúc nào qua cũng vội.
Nơi bạn bè chạy tới
Thường lúc nào cũng vui.
Tác giả tinh tế khắc họa hình ảnh cha mẹ tất bật với công việc, lúc nào cũng bận rộn, vội vàng. Đó là những hy sinh thầm lặng, là những gánh nặng cơm áo gạo tiền mà người lớn phải gánh vác để lo cho con cái có một tương lai tốt đẹp hơn. Song song với đó, ngưỡng cửa cũng là nơi lưu giữ những khoảnh khắc hồn nhiên của tuổi thơ, nơi từng đoàn trẻ nhỏ ríu rít chơi đùa, chạy nhảy không biết mệt mỏi. Hai hình ảnh đối lập – cha mẹ vất vả, con trẻ vô tư – tạo nên một bức tranh sống động về cuộc sống gia đình, khiến người đọc không khỏi xúc động.
Khổ thơ cuối khép lại bài thơ bằng một hình ảnh đầy ý nghĩa:
Nơi này đã đưa tôi
Buổi đầu tiên đến lớp
Nay con đường xa tắp,
Vẫn đang chờ tôi đi.
Ngày đầu tiên đến lớp là một dấu mốc quan trọng trong đời mỗi người. Ngưỡng cửa, nơi từng chứng kiến những bước đi chập chững, nay lại tiễn đưa đứa trẻ đến với chân trời tri thức. Dù đã lớn, đã đi xa, nhưng hình ảnh ấy vẫn mãi khắc ghi trong tâm trí, như một biểu tượng cho những khởi đầu quan trọng trong cuộc đời. Và con đường phía trước vẫn trải dài, đón chờ mỗi chúng ta tiếp tục hành trình của mình.
“Ngưỡng cửa” không chỉ là một bài thơ về tuổi thơ mà còn là một lời nhắc nhở về gia đình, về những yêu thương và hy sinh mà đôi khi ta vô tình lãng quên. Đọc bài thơ, lòng ta chợt xao động, chợt nhớ về mái nhà xưa, về đôi bàn tay ấm áp của mẹ, của bà. Những hình ảnh ấy tuy giản dị nhưng lại mang sức lay động mạnh mẽ, khiến ta trân trọng hơn những điều bình dị trong cuộc sống.
Bài văn mẫu 2
Có những bài thơ không chỉ đơn thuần là sự kết hợp của ngôn từ, mà còn chạm đến tận cùng cảm xúc của con người. “Ngưỡng cửa” của Vũ Quần Phương là một bài thơ như thế. Với những vần thơ mộc mạc nhưng chứa chan tình cảm, bài thơ gợi lên bao ký ức về tuổi thơ, về gia đình, về những tháng ngày hồn nhiên bên người thân yêu. Ngưỡng cửa – tưởng như chỉ là một chi tiết nhỏ bé trong ngôi nhà, nhưng qua ngòi bút tinh tế của nhà thơ, nó trở thành biểu tượng của những bước chuyển trong cuộc đời.
Mở đầu bài thơ là hình ảnh một đứa trẻ chập chững bên tay bà, tay mẹ:
Nơi này ai cũng quen
Ngay từ thời tấm bé
Khi tay bà, tay mẹ
Còn dắt vòng đi men.
Những câu thơ nhẹ nhàng, dung dị nhưng đầy cảm xúc. Bàn tay bà, bàn tay mẹ không chỉ là chỗ dựa, mà còn là điểm tựa tinh thần, là biểu tượng của sự nâng niu, che chở. Ngưỡng cửa – nơi đánh dấu bước đi đầu đời của mỗi con người, cũng là nơi lưu giữ những khoảnh khắc đầu tiên của cuộc sống. Dưới mái nhà thân yêu, mỗi đứa trẻ lớn lên trong vòng tay yêu thương, trong những bước chân chập chững bên người thân.
Nhưng rồi thời gian trôi qua, hình ảnh ngưỡng cửa lại gắn với những bận rộn, vất vả của cha mẹ:
Nơi bố mẹ ngày đêm
Lúc nào qua cũng vội.
Nơi bạn bè chạy tới
Thường lúc nào cũng vui.
Chỉ với vài câu thơ ngắn gọn, tác giả đã khắc họa cả một nhịp sống gia đình. Người lớn lúc nào cũng tất bật với công việc, với những lo toan cơm áo gạo tiền. Trong khi đó, trẻ con lại vô tư chơi đùa, ríu rít bên bạn bè. Hình ảnh cha mẹ vội vã bước qua ngưỡng cửa gợi lên sự hy sinh thầm lặng, sự tận tụy của những bậc sinh thành dành cho con cái.
Và rồi, đứa trẻ năm nào cũng sẽ lớn lên, bước ra thế giới rộng lớn:
Nơi này đã đưa tôi
Buổi đầu tiên đến lớp
Nay con đường xa tắp,
Vẫn đang chờ tôi đi.
Ngày đầu tiên đến lớp là dấu mốc quan trọng, đánh dấu sự trưởng thành. Ngưỡng cửa không chỉ là nơi bắt đầu của những bước chân đầu đời, mà còn là nơi tiễn đưa ta bước vào hành trình khám phá tri thức, rồi sau này là hành trình cuộc sống. Nó vừa gần gũi, vừa thiêng liêng, là biểu tượng của những chuyển giao quan trọng trong đời người.
Bài thơ *Ngưỡng cửa* không chỉ là một lời tri ân đối với gia đình, mà còn là một sự nhắc nhở đầy xúc động về những gì ta từng có trong tuổi thơ. Dù có đi xa đến đâu, ta vẫn luôn nhớ về nơi ấy – nơi đã chứng kiến những bước đi đầu tiên của mình.
Bài văn mẫu 3
Trong mỗi mái nhà, ngưỡng cửa có lẽ là hình ảnh gần gũi mà ta thường bỏ qua. Thế nhưng, trong bài thơ “Ngưỡng cửa”, nhà thơ Vũ Quần Phương đã khiến người đọc phải nhìn nhận lại – rằng ngưỡng cửa không chỉ là một phần của ngôi nhà, mà còn là nơi chứa đựng bao ký ức, bao tình cảm thiêng liêng của gia đình.
Ngay từ những dòng thơ đầu tiên, tác giả đã gợi lên hình ảnh tuổi thơ đầy ắp yêu thương:
“Nơi này ai cũng quen
Ngay từ thời tấm bé
Khi tay bà, tay mẹ
Còn dắt vòng đi men”.
Ngưỡng cửa đã chứng kiến từng bước chân đầu tiên của ta, chứng kiến sự ân cần, vỗ về của bà, của mẹ. Đó là nơi ta chập chững tập đi, nơi ta vấp ngã và được nâng dậy trong vòng tay yêu thương.
Không chỉ là nơi gắn bó với tuổi thơ, ngưỡng cửa còn chứng kiến sự tất bật của cha mẹ:
“Nơi bố mẹ ngày đêm
Lúc nào qua cũng vội”.
Đó là những ngày tháng cha mẹ ngược xuôi lo lắng cho con cái, là những đêm dài thao thức vì con. Ngưỡng cửa như một nhân chứng lặng thầm, khắc ghi bao nỗi vất vả ấy.
Nhưng không chỉ dừng lại ở đó, ngưỡng cửa còn là nơi đưa ta đến với những chân trời mới:
“Nơi này đã đưa tôi
Buổi đầu tiên đến lớp
Nay con đường xa tắp
Vẫn đang chờ tôi đi”.
Từ ngưỡng cửa gia đình, ta bước vào đời, bước qua những thử thách, những ước mơ phía trước. Đọc bài thơ, ta chợt nhận ra rằng, dù có đi xa đến đâu, ngưỡng cửa nhà mình vẫn là nơi đầu tiên và cũng là nơi cuối cùng ta luôn nhớ về.
Bài thơ giản dị nhưng sâu sắc, gợi lên những cảm xúc lắng đọng trong lòng người đọc. Qua đó, ta thêm yêu thương, trân trọng gia đình và những điều bình dị nhưng ý nghĩa trong cuộc sống.
