Đề bài: Cảm nhận của anh/ chị về hai đoạn thơ sau:
Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,
Một người chín nhớ mười mong một người.
Nắng mưa là bệnh của giời,
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng.
( Nguyễn Bính, Tương tư )
Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa người thương đi về.
( Tố Hữu, Việt Bắc )
Dàn ý So sánh và cảm nhận nỗi nhớ trong thơ Nguyễn Bính và Tố Hữu
1. Mở bài:
Giới thiệu về Nguyễn Bính và bài thơ Tương tư.
Giới thiệu về Tố Hữu và bài thơ Việt Bắc.
Thời gian trôi qua, bốn mùa thay nhau luân chuyển, còn con người chỉ đến và ra đi trong một lần duy nhất. Nhưng những tác phẩm nghệ thuật đích thực như thơ ca sẽ trường tồn mãi với thời gian. “Tương tư” của Nguyễn Bính và “Việt Bắc” của Tố Hữu là những tác phẩm như vậy. Đặc biệt, qua hai đoạn trích:
Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,
Một người chín nhớ mười mong một người.
Nắng mưa là bệnh của giời,
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng.
( Nguyễn Bính, Tương tư )Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa người thương đi về.
( Tố Hữu, Việt Bắc )Cả hai đoạn thơ này đều thể hiện nỗi nhớ da diết và sâu lắng của tác giả gửi gắm trong từng câu chữ.
2. Thân bài:
• Nêu hiểu biết về tác giả, tác phẩm
Trong thế hệ các nhà Thơ mới, Nguyễn Bính nổi bật với những bài thơ mang đậm hồn quê. Những tác phẩm của ông không chỉ phản ánh chân thực vẻ đẹp của làng quê Bắc Bộ mà còn thể hiện sự giản dị và mộc mạc trong cách nhìn nhận cuộc sống. Ông khắc họa nỗi niềm của những con người nhỏ bé trong xã hội, những người mang trong mình tình yêu mãnh liệt với quê hương, đất nước.
Với Tố Hữu, ông là một chiến sĩ, một người chiến sĩ trên mặt trận văn hóa, thơ ca. Tố Hữu luôn gắn bó với cuộc kháng chiến, ghi lại những khoảnh khắc và cảm xúc về đất nước qua từng vần thơ. “Việt Bắc” là một tác phẩm nổi bật, phản ánh sâu sắc tình cảm cách mạng, lòng yêu nước, và sự hy sinh thầm lặng của những người con đất Việt.
• Phân tích đoạn thơ trong bài Tương tư
Đoạn thơ trong “Tương tư” của Nguyễn Bính thể hiện một tâm trạng nhớ nhung mãnh liệt. Chàng trai trong bài thơ như bị “bệnh” tương tư, một loại bệnh của tình yêu. Nỗi nhớ ấy không chỉ dâng lên trong lòng người, mà còn lan tỏa vào không gian, khiến mọi vật đều nhuốm đầy nỗi tương tư.
Nguyễn Bính sử dụng thể thơ lục bát, một thể thơ truyền thống dễ gợi cảm xúc. Những từ ngữ trong thơ như “nắng mưa” hay “bệnh của tôi yêu nàng” đơn giản nhưng đầy ấn tượng, phản ánh tâm trạng của một người yêu say đắm, nhớ nhung khôn nguôi.
• Phân tích đoạn thơ trong bài Việt Bắc
Trong “Việt Bắc”, Tố Hữu thể hiện nỗi nhớ về những người đồng chí, những người đã cùng nhau trải qua những tháng ngày gian khổ. Đoạn thơ miêu tả cảnh vật Việt Bắc: ánh trăng, những nương rẫy, bếp lửa, tất cả như góp phần khắc sâu nỗi nhớ về một vùng đất thân thương.
Thơ của Tố Hữu sử dụng thể lục bát, với các hình ảnh gợi cảm, sự đối lập giữa thiên nhiên và con người tạo nên một bức tranh sinh động về mối liên hệ giữa người và đất. Những hình ảnh như “bếp lửa” hay “người thương đi về” làm nổi bật tình cảm cách mạng thiêng liêng và sâu sắc.
• So sánh hai đoạn thơ
Cả hai đoạn thơ đều thể hiện nỗi nhớ sâu sắc, da diết, nhưng đối tượng mà các nhà thơ nhớ lại có sự khác biệt rõ rệt:
– Đoạn thơ trong “Tương tư” là nỗi nhớ về tình yêu đôi lứa, tình cảm chân thành và sâu sắc với hình ảnh thôn quê Bắc Bộ thân thuộc.
– Đoạn thơ trong “Việt Bắc” lại là nỗi nhớ về tình cảm cách mạng, tình đồng chí, tình nghĩa với những người đã đồng cam cộng khổ trong kháng chiến, gắn liền với không gian núi rừng Việt Bắc hùng vĩ.
Tương đồng giữa hai đoạn thơ:
Nỗi nhớ da diết: Cả hai đoạn thơ đều thể hiện một nỗi nhớ sâu sắc, tràn đầy cảm xúc. Dù là tình yêu đôi lứa hay tình cảm cách mạng, nỗi nhớ đều được diễn tả bằng những vần thơ giàu cảm xúc, khiến người đọc cảm nhận được sự day dứt, nhung nhớ khôn nguôi.
Sử dụng thể thơ lục bát: Cả hai tác giả đều sử dụng thể thơ lục bát, một thể thơ truyền thống của dân tộc Việt Nam. Thể thơ này không chỉ giúp người đọc dễ dàng cảm nhận nhịp điệu, mà còn làm tăng tính gợi cảm, mượt mà trong diễn đạt cảm xúc.
Khác biệt giữa hai đoạn thơ:
Tình cảm trong từng đoạn thơ:
Tương tư của Nguyễn Bính: Nỗi nhớ ở đây là của tình yêu đôi lứa, thể hiện sự mong chờ, khát khao được gặp gỡ người mình yêu. Không gian làng quê Bắc Bộ và ngữ điệu nhẹ nhàng, mộc mạc đã tạo nên một bức tranh tình yêu gần gũi, thân thuộc. Bài thơ không chỉ bày tỏ nỗi nhớ mà còn “lí sự” về chứng tương tư, qua đó thể hiện cái tôi của người yêu trong tình yêu.
Nỗi nhớ trong Việt Bắc của Tố Hữu: Đoạn thơ này mang đậm tình cảm cách mạng, là nỗi nhớ về mảnh đất Việt Bắc và những người đồng chí, đồng bào trong thời gian kháng chiến. Không gian núi rừng Việt Bắc hùng vĩ, những hình ảnh gần gũi như trăng, nắng, bản khói, bếp lửa tạo ra sự kết nối sâu sắc với thiên nhiên và con người trong cuộc sống cách mạng. Đoạn thơ không chỉ bày tỏ nỗi nhớ mà còn chứa đựng tâm tình của người cách mạng đối với quê hương, đồng đội.
Lý giải sự khác biệt: Sự khác biệt trong cách thể hiện nỗi nhớ giữa hai đoạn thơ có thể lý giải từ nhiều yếu tố. Đầu tiên là bối cảnh xã hội và văn hóa mà mỗi tác giả sống và sáng tác. Nguyễn Bính sống trong một xã hội đầy những rung động yêu đương và nỗi nhớ của tình yêu đôi lứa, nên bài thơ của ông đậm chất tình cảm cá nhân. Trong khi đó, Tố Hữu sáng tác trong bối cảnh kháng chiến, nơi nỗi nhớ gắn với lý tưởng cách mạng, với đất nước và nhân dân. Thứ hai là phong cách sáng tác của mỗi tác giả: Nguyễn Bính có thiên hướng lãng mạn, giản dị và gần gũi, trong khi Tố Hữu luôn hướng đến chủ đề cách mạng, xây dựng những hình ảnh thiêng liêng và gắn bó với dân tộc. Cuối cùng, đặc trưng thi pháp của mỗi thời kỳ văn học cũng tác động đến cách thể hiện cảm xúc trong thơ. Thơ Tố Hữu chịu ảnh hưởng của thơ cách mạng, ngợi ca lý tưởng, còn Nguyễn Bính đi theo dòng thơ dân dã, lãng mạn.
3. Kết bài:
Nỗi nhớ sâu sắc trong cả hai đoạn thơ, dù là tình yêu đôi lứa hay tình cảm cách mạng.
Khung cảnh: Nguyễn Bính gắn nỗi nhớ với làng quê Bắc Bộ, còn Tố Hữu là núi rừng Việt Bắc.
Nghệ thuật: Cả hai đều sử dụng thể thơ lục bát, với ngôn từ và hình ảnh gợi cảm.
Sự đối lập trong nội dung: Một là tình yêu, một là tình cảm cách mạng, nhưng đều thể hiện nỗi nhớ chân thật.
Phong cách riêng biệt của Nguyễn Bính và Tố Hữu trong cách thể hiện nỗi nhớ.
Cả hai đoạn thơ đều thể hiện nỗi nhớ sâu sắc, dù một bài là tình yêu đôi lứa và một bài là tình cảm cách mạng. Nỗi nhớ trong “Tương tư” của Nguyễn Bính gắn liền với không gian làng quê Bắc Bộ, còn trong “Việt Bắc” của Tố Hữu, nỗi nhớ lại được kết nối với núi rừng Việt Bắc, tạo ra bối cảnh thiêng liêng. Cả hai tác giả đều sử dụng thể thơ lục bát, nhưng với cách diễn đạt khác nhau: Nguyễn Bính dùng ngôn từ dân dã, giản dị, trong khi Tố Hữu mang vào hình ảnh gợi cảm và các phép đối. Dù nội dung khác biệt, cả hai đoạn thơ đều thể hiện nỗi nhớ chân thật và sâu sắc, đồng thời phản ánh phong cách sáng tạo riêng biệt của mỗi nhà thơ.
