Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên trưa hè trong đoạn thơ Trưa hè (Bàng Bá Lân) 

Đề bài: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên trưa hè trong đoạn thơ Trưa hè (Bàng Bá Lân)

TRƯA HÈ

(Trích)

(Bàng Bá Lân)

Dưới gốc đa già, trong vũng bóng

Nằm mát đàn trâu ngẫm nghĩ nhai.

Ve ve rung cánh ruồi say nắng;

Gà gáy trong thôn những tiếng dài.

Trời lơ cao vút không buông gió;

Đồng cỏ cào phô cánh lượt hồng.

Êm đềm song lụa trôi trên lúa;

Nhạc ngựa đường xa rắc tiếng đồng.

(Thi nhân Việt Nam, Hoài Thanh, Hoài Chân, NXB Văn học, 2009, tr 173)

Dàn ý chi tiết

I. Mở đoạn

• Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
  Bàng Bá Lân là một nhà thơ trưởng thành trong phong trào Thơ Mới, nổi bật với những vần thơ giản dị, hồn hậu, chan chứa tình quê và tình yêu thiên nhiên.
• Dẫn dắt vấn đề:
  Trong bài thơ Trưa hè, tác giả đã khắc họa một bức tranh thiên nhiên làng quê Việt Nam vừa gần gũi, thân thuộc, vừa đầy sức sống và yên bình.
• Nêu luận đề nghị luận:
  Đoạn thơ đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên trưa hè sinh động, êm đềm và đậm hương sắc quê hương, thể hiện tâm hồn tinh tế, yêu đời và gắn bó sâu nặng của nhà thơ với cuộc sống nông thôn.

II. Thân đoạn

1. Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên trưa hè

• Cảnh vật gần gũi, quen thuộc:
  Hình ảnh “gốc đa già”, “đàn trâu ngẫm nghĩ nhai”, “ve ve rung cánh”, “gà gáy trong thôn”, “trời cao vút”, “cánh đồng lúa”, “nhạc ngựa đường xa” — tất cả tạo nên không gian đặc trưng của làng quê Việt Nam mùa hạ.
• Âm thanh và màu sắc sinh động:
  Tiếng ve râm ran, tiếng gà gáy vọng dài, tiếng nhạc ngựa lan xa… như bản hòa tấu nhẹ nhàng, vang lên giữa buổi trưa yên ả.
  Cánh đồng cỏ hồng rực rỡ dưới nắng, dòng sông lấp lánh như “tấm lụa” trôi êm đềm — gợi lên vẻ đẹp thơ mộng, tinh khiết của đồng quê.
• Không khí trưa hè:
  “Trời lơ cao vút không buông gió” — gợi cái nắng đứng, cái tĩnh lặng của trưa hè, nhưng lại không ngột ngạt, mà rất đỗi êm đềm, trong trẻo.

2. Nghệ thuật thể hiện

• Ngôn từ tinh tế, nhịp thơ nhẹ nhàng:
  Cách ngắt nhịp 4/3 quen thuộc, gieo vần đều, giúp câu thơ ngân vang, mềm mại.
• Biện pháp nhân hóa, từ láy gợi hình, gợi cảm:
  “Đàn trâu ngẫm nghĩ nhai”, “ve rung cánh”, “song lụa trôi trên lúa” — làm cho thiên nhiên có hồn, gần gũi như một sinh thể sống cùng con người.

→ Nhờ sự phối hợp hài hòa giữa âm thanh, màu sắc và nhịp điệu, bức tranh trưa hè hiện lên vừa thực vừa thơ, tràn đầy sức sống và tình quê.

3. Cảm nhận, đánh giá

• Đoạn thơ cho thấy tâm hồn nhạy cảm, tinh tế và tình yêu tha thiết của Bàng Bá Lân với thiên nhiên, quê hương.
• Tác giả không chỉ miêu tả cảnh vật mà còn gửi gắm niềm tự hào, trân trọng những vẻ đẹp dung dị của cuộc sống lao động thanh bình.

III. Kết đoạn

• Khẳng định lại vấn đề:
  Bức tranh thiên nhiên trưa hè trong thơ Bàng Bá Lân là một bức tranh tràn đầy sức sống, yên bình và thơ mộng, mang đậm hồn quê Việt.
• Đánh giá, mở rộng:
  Qua đoạn thơ, người đọc cảm nhận được tình yêu sâu sắc của nhà thơ với làng quê, với cuộc sống bình dị, đồng thời thêm trân quý những khoảnh khắc thanh thản, yên ả trong cuộc đời – những giá trị bình dị mà vĩnh hằng.