Đề bài: Nhà phê bình Chu Văn Sơn quan điểm: “Câu thơ hay là câu thơ có khả năng đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người”.
Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng hiểu biết về thơ, hãy làm sáng tỏ.
Dàn ý NLVH về chủ đề: “Câu thơ hay là câu thơ có khả năng đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người”
Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận
Dẫn dắt vào đề bằng một nhận định về vai trò của thơ ca trong đời sống tinh thần của con người.
Nêu vấn đề: Trích dẫn nhận định của nhà phê bình Chu Văn Sơn về giá trị của một câu thơ hay: “Câu thơ hay là câu thơ đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức con người.”
Khẳng định tầm quan trọng của thơ trong việc khơi gợi cảm xúc và ký ức bị lãng quên.
Thân bài: Triển khai vấn đề nghị luận
1. Giải thích nhận định
– Thơ ca là gì?
Thơ ca là một loại hình nghệ thuật đặc biệt trong văn học, phản ánh cuộc sống thông qua cảm xúc cô đọng, ngôn ngữ giàu hình ảnh, và nhịp điệu trữ tình.
– Thế nào là một câu thơ hay?
Câu thơ hay là câu thơ mang lại giá trị thẩm mỹ cao, giàu ý nghĩa, có sức gợi mạnh mẽ, chạm đến trái tim và trí tưởng tượng của người đọc.
“Đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức con người” là gì?
Là khả năng của thơ ca trong việc khơi gợi những cảm xúc, ký ức bị lãng quên, giúp con người kết nối lại với những trải nghiệm sâu sắc của mình về cuộc sống, con người.
– Ý nghĩa của nhận định
Khẳng định sứ mệnh cao cả của thơ ca: không chỉ là nghệ thuật ngôn từ mà còn là cầu nối tâm hồn, làm sống dậy những rung động chân thật của con người.
2. Lý giải vì sao thơ ca có sức mạnh đánh thức ký ức và cảm xúc con người
Thơ là tiếng nói của tâm hồn, phản chiếu những cung bậc cảm xúc tinh tế nhất của con người.
– Sự kết nối giữa thơ và đời sống:
Thơ ca giúp con người nhớ lại những khoảnh khắc quý giá của cuộc sống, những tình cảm chân thật đã từng trải qua nhưng bị thời gian làm phai nhạt.
Sứ mệnh của thơ ca gắn liền với các giá trị Chân – Thiện – Mỹ:
Hướng con người đến chân lý, cái đẹp và sự nhân văn.
Thức tỉnh con người trước những giá trị bị lãng quên, giúp họ tìm lại sự nhạy cảm trước cuộc sống.
– Sự cộng hưởng giữa thơ ca và người đọc:
Cảm xúc trong thơ ca chỉ thực sự đánh thức ký ức khi người đọc có sự đồng điệu với tác phẩm.
3. Chứng minh nhận định qua các tác phẩm thơ tiêu biểu
Chọn hai tác phẩm thơ thuộc hai thời kỳ khác nhau để minh chứng.
Luận điểm 1: Bài thơ thể hiện rõ sức mạnh đánh thức những cảm xúc, ký ức trong lòng người đọc.
Luận điểm 2: Đặc sắc nghệ thuật góp phần tạo nên sức gợi của bài thơ.
– Một số tác phẩm có thể sử dụng làm dẫn chứng:
“Tràng giang” (Huy Cận) – Gợi lên nỗi cô đơn, hoài niệm về thiên nhiên và cuộc sống xưa cũ.
“Đồng chí” (Chính Hữu) – Đánh thức ký ức về tình đồng đội, những năm tháng gian khó trong kháng chiến.
“Việt Bắc” (Tố Hữu) – Gợi nhớ tình cảm cách mạng, lòng yêu nước và sự gắn bó giữa cán bộ với nhân dân.
4. Đánh giá, mở rộng, nâng cao vấn đề
Có nhiều quan niệm về một câu thơ hay, nhưng quan điểm của Chu Văn Sơn rất sâu sắc và đúng đắn.
– Một câu thơ hay không chỉ giàu hình ảnh, nhạc điệu mà còn phải có sức lay động tâm hồn người đọc.
– Bài học dành cho người sáng tác và tiếp nhận thơ ca:
+ Đối với người sáng tác:
Cần sống sâu sắc, trải nghiệm phong phú để ghi lại những giá trị nhân văn của cuộc sống.
Sáng tác phải chân thực, xuất phát từ tâm hồn để có thể chạm đến cảm xúc của người đọc.
+ Đối với người đọc:
Cần mở lòng đón nhận thơ bằng cảm xúc chân thành, để thơ ca trở thành nguồn nuôi dưỡng tinh thần.
Kết bài: Khẳng định lại vấn đề nghị luận
– Khẳng định lại giá trị của thơ ca trong việc đánh thức ký ức, cảm xúc con người.
– Nhấn mạnh tầm quan trọng của thơ trong đời sống tinh thần, giúp con người yêu đời hơn, sống sâu sắc hơn.
Thơ ca không chỉ là nghệ thuật ngôn từ mà còn là sợi dây kết nối con người với những giá trị tinh thần cao đẹp của nhân loại.
Mở bài mẫu
Thơ ca từ bao đời nay luôn được ví như nhịp đập của trái tim con người, là tiếng vọng của tâm hồn trước cuộc sống. Một câu thơ hay không chỉ đơn thuần là sự kết hợp tinh tế giữa ngôn từ và nhạc điệu mà còn mang trong mình sức mạnh khơi gợi những cảm xúc, ký ức sâu thẳm trong tâm hồn người đọc. Nhà phê bình Chu Văn Sơn từng nhận định: “Câu thơ hay là câu thơ đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức con người.” Nhận định ấy không chỉ thể hiện vai trò của thơ ca trong việc lưu giữ ký ức mà còn nhấn mạnh giá trị của một câu thơ hay trong việc làm sống dậy những rung động tinh tế của con người trước cuộc đời. Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa sâu sắc của nhận định này, chúng ta cùng phân tích và bàn luận.
Kết bài mẫu
Nhận định của Chu Văn Sơn đã khẳng định một cách sâu sắc giá trị trường tồn của thơ ca trong đời sống con người. Một câu thơ hay không chỉ đẹp về mặt ngôn từ mà còn có khả năng chạm đến miền ký ức, khơi dậy những cảm xúc tưởng chừng như đã lãng quên. Thơ ca không chỉ là nghệ thuật mà còn là cầu nối giữa con người với quá khứ, với những gì sâu lắng nhất trong tâm hồn. Đọc thơ không chỉ để cảm nhận cái đẹp mà còn để tìm lại chính mình trong những vần điệu ngân vang ấy. Thơ ca vẫn luôn giữ vững vị trí thiêng liêng trong đời sống tinh thần của con người, là ngọn lửa bất diệt thắp sáng những tâm hồn nhạy cảm và yêu thương.
Bài văn mẫu NLVH trình bày suy nghĩ của anh/chị về chủ đề: “Câu thơ hay là câu thơ có khả năng đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người”
Bài văn mẫu 1
Thơ ca luôn giữ vị trí đặc biệt trong nền văn học bởi khả năng truyền tải cảm xúc mạnh mẽ qua những câu chữ giàu nhạc điệu và hình ảnh gợi cảm. Không giống như văn xuôi, thơ không dàn trải câu chuyện theo cách thông thường mà cô đọng, hàm súc, ẩn chứa những tầng ý nghĩa sâu xa. Nhà phê bình Chu Văn Sơn từng nói: “Câu thơ hay là câu thơ có khả năng đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người”. Một câu thơ hay không chỉ làm đẹp tâm hồn người đọc mà còn gợi dậy những ký ức, cảm xúc tưởng như đã bị lãng quên giữa dòng đời tấp nập.
Câu thơ hay không đơn thuần chỉ là câu thơ có ngôn từ tinh tế, nhạc điệu hài hòa mà còn phải có sức lay động tâm hồn, khơi dậy trong lòng người đọc những cảm xúc sâu kín. Khi đọc một câu thơ hay, người ta không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của ngôn ngữ mà còn tìm thấy hình ảnh của chính mình trong đó – những ký ức về tuổi thơ, tình yêu, quê hương, gia đình hay những kỷ niệm riêng tư đã ngủ quên trong tâm hồn. Thơ ca có thể chạm vào trái tim con người qua những hình ảnh bình dị nhất. Khi đọc câu thơ:
“Mẹ già tóc bạc như cước
Lưng còng lom khom từng bước” (Ca dao Việt Nam)
Ai cũng có thể bắt gặp hình ảnh người mẹ của mình trong đó, với mái tóc bạc phơ, dáng đi chậm rãi, cần mẫn hy sinh vì con cái. Câu thơ không chỉ là một bức tranh giàu hình ảnh mà còn gợi nhắc bao xúc cảm về tình mẫu tử thiêng liêng. Ký ức về những năm tháng tuổi thơ, những lần mẹ chăm sóc, dạy dỗ bỗng ùa về trong tâm trí, làm trỗi dậy lòng biết ơn và niềm thương yêu vô hạn. Trong thơ Nguyễn Bính, những hình ảnh giản dị của làng quê cũng đủ sức đánh thức bao ký ức về một thời tuổi trẻ, về những rung động đầu đời:
“Nhà em có một giàn giầu
Nhà anh có một hàng cau liên phòng”
Những câu thơ ấy khơi gợi trong lòng người đọc bao hoài niệm về những mối tình mộc mạc, chân thành nơi thôn quê. Màu xanh của giàn trầu, hàng cau không chỉ là những hình ảnh thân thuộc mà còn là biểu tượng của tình yêu trong sáng, thủy chung, một thời yêu thương chân thành mà ai cũng từng trải qua hoặc từng mơ ước.
Trong dòng chảy thời gian, con người có thể quên đi nhiều điều, nhưng thơ ca có khả năng lưu giữ, đánh thức và làm sống lại những ký ức đẹp đẽ ấy. Một câu thơ hay chính là tấm gương phản chiếu cảm xúc của con người, là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại. Nó không chỉ giúp ta hồi tưởng mà còn làm phong phú thêm thế giới nội tâm, để mỗi khi đọc lại, ta có thể tìm thấy bản thân trong từng câu chữ, từng nhịp điệu của thơ ca.
>>> Xem thêm: Công thức viết kết bài chung của bài văn nghị luận văn học
Bài văn mẫu 2
Thơ ca không chỉ là một loại hình nghệ thuật ngôn từ mà còn là nơi lưu giữ những rung động sâu thẳm nhất của tâm hồn con người. Không giống như văn xuôi mang tính kể chuyện, thơ đi sâu vào cảm xúc bằng những câu chữ tinh tế, cô đọng, giàu nhạc điệu và hình ảnh. Nhà phê bình Chu Văn Sơn từng khẳng định: “Câu thơ hay là câu thơ có khả năng đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người”. Câu thơ hay không chỉ dừng lại ở giá trị ngôn từ mà còn có sức mạnh lay động tâm hồn, kéo người đọc về với những miền ký ức tưởng như đã bị thời gian che phủ.
Thơ ca là tiếng nói của trái tim, là nơi cất giữ những cảm xúc đẹp đẽ nhất. Khi đọc một câu thơ hay, người ta không chỉ thấy hình ảnh, âm thanh hay nhạc điệu, mà còn cảm nhận được những kỷ niệm tưởng chừng đã bị lãng quên bỗng chốc hiện lên rõ nét. Những câu thơ ấy giống như cánh cửa mở ra một thế giới ký ức, đưa con người trở về với những năm tháng xưa cũ, nơi có những niềm vui, nỗi buồn, những yêu thương và cả những tiếc nuối. Trong thơ Hữu Thỉnh, chỉ vài nét chấm phá nhưng đã khơi gợi trong lòng người đọc những hoài niệm về một mùa thu Hà Nội:
“Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may”
Không cần mô tả nhiều, chỉ hai câu thơ cũng đủ làm người ta cảm nhận được hơi thở của mùa thu – một mùa thu dịu dàng mà man mác buồn. Những ai từng sống ở Hà Nội, từng trải qua cái lạnh đầu mùa với những cơn gió heo may thoảng qua phố cổ, chắc hẳn sẽ thấy lòng mình rung lên, như thể đang sống lại những ngày tháng ấy. Trong thơ Xuân Diệu, câu chữ không chỉ miêu tả thiên nhiên mà còn đánh thức nỗi khắc khoải về thời gian:
“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất”
Lời thơ gợi lên sự tiếc nuối, sự lo âu trước bước đi không ngừng của thời gian. Ai trong chúng ta cũng từng có những khoảnh khắc muốn níu giữ tuổi trẻ, muốn giữ lại những gì đẹp đẽ nhất trong cuộc đời. Chính những câu thơ ấy khiến ta nhận ra giá trị của từng khoảnh khắc, để biết trân quý những gì đang có trong tay. Một câu thơ hay không chỉ đẹp về mặt nghệ thuật mà còn có sức mạnh hồi sinh những cảm xúc đã lắng sâu trong tâm hồn con người. Nó là tiếng gọi từ quá khứ, là dòng chảy của ký ức, là cầu nối giữa con người với những điều tưởng chừng đã bị quên lãng. Mỗi lần đọc lại, ta lại tìm thấy trong đó một phần của chính mình, một nỗi niềm quen thuộc, một ký ức đẹp đẽ mà ta cứ ngỡ đã trôi xa.
Câu thơ hay không phải là câu thơ xa lạ mà là câu thơ gần gũi với trái tim con người. Chính vì vậy, dù thời gian có trôi qua, dù thế giới có thay đổi, thơ ca vẫn mãi là nơi lưu giữ những xúc cảm tinh khôi nhất, là nguồn an ủi, vỗ về và làm phong phú thêm tâm hồn mỗi người.
Bài văn mẫu 3
Thơ ca không chỉ là nghệ thuật của ngôn từ mà còn là sự chắt lọc tinh túy của cảm xúc, là tiếng lòng của con người qua từng thời đại. Những câu thơ hay không chỉ đẹp ở vần điệu, hình ảnh mà còn mang trong mình một sức mạnh vô hình, có thể chạm vào tâm hồn người đọc và đánh thức những ký ức tưởng như đã ngủ quên. Nhà phê bình Chu Văn Sơn từng nói: “Câu thơ hay là câu thơ có khả năng đánh thức bao ấn tượng vốn ngủ quên trong kí ức của con người”. Đó là một nhận định tinh tế, không chỉ nói lên bản chất của thơ mà còn khẳng định giá trị sâu sắc của thơ ca trong đời sống con người.
Ký ức con người giống như một kho tàng vô tận, nơi lưu giữ những niềm vui, nỗi buồn, những kỷ niệm êm đềm và cả những hoài niệm lắng sâu. Có những điều tưởng như đã bị quên lãng theo năm tháng, nhưng chỉ cần một câu thơ, tất cả lại ùa về, sống động và chân thực như vừa mới hôm qua. Một câu thơ hay chính là chiếc chìa khóa mở ra cánh cửa quá khứ, đánh thức những hồi ức đã bị phủ mờ bởi lớp bụi thời gian. Thơ Hữu Thỉnh gợi lên trong lòng người đọc hình ảnh của mùa thu Hà Nội, một mùa thu không chỉ tồn tại trong không gian mà còn in sâu vào tâm hồn mỗi người:
“Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may”
Hai câu thơ ngắn gọn nhưng đủ sức làm sống dậy cả một miền ký ức về Hà Nội những ngày chớm thu. Đó là cái lạnh dịu dàng, cái xao xác của gió heo may len qua từng góc phố, là những con đường ngập tràn lá vàng rơi, là những sáng tinh mơ khi người ta bỗng thấy lòng mình chùng lại trước vẻ đẹp mong manh của thời gian. Với những ai đã từng gắn bó với Hà Nội, câu thơ này không đơn thuần là sự miêu tả mà còn là một tiếng gọi từ quá khứ, gợi nhắc về những tháng ngày xưa cũ đầy thân thương. Xuân Diệu, với những câu thơ cháy bỏng khát vọng, cũng đã từng đánh thức trong lòng người đọc nỗi sợ hãi về sự phôi pha của thời gian:
“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất”
Câu thơ không chỉ là sự bày tỏ lòng yêu thiên nhiên tha thiết mà còn là sự tiếc nuối tuổi trẻ, tiếc nuối những điều đẹp đẽ mà con người không thể nào giữ mãi trong tay. Những ai từng trải qua những tháng ngày thanh xuân rực rỡ hẳn sẽ thấy mình trong những câu thơ ấy, sẽ cảm nhận được nỗi khắc khoải khi thời gian trôi qua mà chẳng thể níu giữ. Câu thơ hay còn có thể đánh thức những ký ức về tình yêu, về những xúc cảm mãnh liệt mà con người từng trải qua. Khi đọc bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh, người ta không chỉ thấy hình ảnh con sóng biển mà còn thấy cả những rung động trong tâm hồn mình:
“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?”
Câu thơ nhẹ nhàng, giản dị nhưng lại chứa đựng những băn khoăn muôn thuở của tình yêu. Đó không chỉ là những rung động đầu đời, mà còn là những nỗi nhớ nhung, những khắc khoải mà ai cũng từng trải qua. Khi đọc những câu thơ này, ký ức về những mối tình đầu, những cảm xúc hồn nhiên, những nhớ thương vụng dại bỗng chốc ùa về, khiến ta nhận ra rằng, dù thời gian có trôi qua, tình yêu vẫn luôn là điều đẹp đẽ và thiêng liêng nhất. Không chỉ đánh thức những hoài niệm cá nhân, thơ ca còn có thể khơi gợi những ký ức về lịch sử, về quê hương, đất nước. Khi đọc những câu thơ của Đỗ Trung Quân:
“Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người”
Người ta không chỉ cảm nhận được tình yêu quê hương tha thiết mà còn thấy lại trong lòng mình những hình ảnh về con sông, bến nước, lũy tre làng, những chiều hè rong chơi trên cánh đồng lúa chín hay những đêm trăng sáng rực bên hiên nhà. Quê hương không còn là một khái niệm xa vời mà trở thành một phần của chính mỗi người, là nơi chốn bình yên mà ai cũng muốn tìm về. Những câu thơ hay không chỉ khơi gợi ký ức mà còn giúp con người kết nối với nhau qua những cảm xúc chung. Một bài thơ có thể được viết từ hàng trăm năm trước, nhưng khi đọc lại, ta vẫn thấy trong đó những cảm xúc gần gũi như thể nó được viết ra dành riêng cho mình. Thơ ca, vì thế, không chỉ là sản phẩm của ngôn từ mà còn là sự kết nối giữa các thế hệ, giữa quá khứ và hiện tại. Câu thơ hay không phải là câu thơ xa lạ, khó hiểu mà là câu thơ có thể đi thẳng vào trái tim con người, có thể khiến người đọc nhận ra trong đó một phần của chính mình. Một câu thơ hay là câu thơ có thể ngân vang trong tâm hồn, có thể làm lay động những cảm xúc sâu xa, có thể đưa con người trở về với những miền ký ức đẹp đẽ mà họ tưởng chừng đã đánh mất.
Dù thời gian có trôi qua, dù thế giới có thay đổi, thơ ca vẫn mãi là nơi lưu giữ những xúc cảm tinh khôi nhất, là nguồn an ủi, vỗ về, và làm phong phú thêm tâm hồn mỗi người. Một câu thơ hay không chỉ đẹp về hình thức mà còn có khả năng đánh thức những cảm xúc đã ngủ quên trong mỗi con người. Nhờ sức mạnh ấy, thơ ca luôn có chỗ đứng trong trái tim nhân loại, trở thành tiếng lòng chung của bao thế hệ.
