NLVH Nêu cảm nhận hình ảnh bàn tay trong bài thơ Hơi ấm bàn tay của Lưu Quang Vũ

Đề bài: Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày cảm nhận của anh/chị về hình ảnh bàn tay trong bài thơ “Hơi ấm bàn tay” của Lưu Quang Vũ. Từ đó, rút ra nhận xét về cấu tứ của bài thơ.

Hơi ấm bàn tay

Lưu Quang Vũ

Phút đưa nhau ta chỉ nắm tay mình
Điều chưa nói thì bàn tay đã nói
Mình đi rồi hơi ấm còn ở lại
Còn bồi hồi trong những ngón tay ta.

Như hai dòng sông gặp gỡ đổi phù sa
Nhập luồng nước, hoà nhau màu sắc
Trao cảm thương hai bàn tay nắm chặt
Nghe máu mẹ cha chuyển giữa mỗi tay mình.
[…]
Bàn tay ta trên ngực lớn cuộc đời
Ấm hơi ấm ở tay mình lưu luyến
Và ở tận đầu kia trận tuyến
Bàn tay mình mang ánh nắng tay ta.

Khi đàn chim bay tới rợp trời trưa
Cồn mây về mang cơn mưa đầu hạ
Hai vì sao đổi ngôi trong đêm gió…
Đó chính tay mình đang vượt khoảng xa
Tìm đến nơi này âu yếm nắm tay ta.
(Lưu Quang Vũ – Tác phẩm chọn lọc, Lưu Khánh Thơ giới thiệu và tuyển chọn, NXB Giáo dục Việt Nam, 2009, tr.29 – 30)

Chú thích: Lưu Quang Vũ (17/4/1948 – 29/8/1988) quê gốc ở Đà Nẵng, sinh tại Phú Thọ, mất trong một tai nạn giao thông trên đường 5. Anh làm thơ từ thuở học cấp ba, rời ghế trường trung học, vào bộ đội anh viết nhiều hơn và bắt đầu đăng báo. Năm 1968, hai mươi bài thơ đầu tay chọn in chung vào tập Hương cây – Bếp lửa giới thiệu một hồn thơ trong trẻo, đắm đuối mơ mộng và cũng còn nhiều dấu vết của sách vở nhà trường. Đắm đuối là đặc điểm suốt đời thơ Lưu Quang Vũ. Đặc điểm ấy ít thấy ở các nhà thơ khác cùng thời với anh. Hình như từ sau cách mạng tháng 8-1945, thơ chúng ta chuộng sự tỉnh táo với những thi liệu lấy từ thực tế cuộc sống. Vào những năm 60, một vài nhà thơ có uy tín đã kêu lên: thơ cần mê hơn… Lưu Quang Vũ mới đến đã đáp ứng được yêu cầu đó. Tìm ra những yếu tố tạo nên sự mê đắm…

Dàn ý NLVH Nêu cảm nhận hình ảnh bàn tay trong bài thơ Hơi ấm bàn tay của Lưu Quang Vũ

Mở bài
– Giới thiệu bài thơ và hình ảnh bàn tay – một hình tượng giàu ý nghĩa, xuyên suốt tác phẩm.
– Khẳng định vai trò quan trọng của hình ảnh bàn tay trong việc thể hiện chủ đề, cảm xúc của bài thơ.

Trong thơ ca, những hình ảnh giản dị nhưng giàu ý nghĩa luôn có sức lay động mạnh mẽ đối với tâm hồn người đọc. Một trong số đó là hình ảnh bàn tay – biểu tượng của sự gắn kết, yêu thương và sẻ chia. Trong bài thơ, bàn tay không chỉ đơn thuần là một hình ảnh tả thực mà còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, thể hiện sự ấm áp, kết nối giữa con người với nhau và với thiên nhiên. Từ nhan đề cho đến từng câu chữ, bàn tay hiện lên như một sợi dây vô hình gắn kết tâm hồn, làm nổi bật những xúc cảm chân thành, da diết.

Thân bài

1. Ý nghĩa nội dung của hình ảnh bàn tay
– Xuất hiện ngay từ nhan đề, hình ảnh bàn tay không chỉ là một chi tiết miêu tả mà còn mang giá trị biểu tượng sâu sắc.
– Gắn với hơi ấm của sự yêu thương, thể hiện sự gắn kết, nâng đỡ giữa con người với con người.
– Hành động nắm tay mang ý nghĩa lưu luyến, trao gửi tình cảm, khơi gợi sự đồng điệu trong tâm hồn.
– Là biểu tượng của sự giao hòa, gắn bó chân thành giữa những con người yêu thương nhau.
– Không chỉ gắn với tình cảm con người, bàn tay còn hòa quyện với thiên nhiên, vạn vật, làm nổi bật sự giao cảm giữa con người và thế giới xung quanh.
– Gợi lên ý thức về tình cảm con người vượt qua mọi khoảng cách về không gian, thời gian.

2. Nghệ thuật thể hiện hình ảnh bàn tay
– Hình ảnh bàn tay được diễn tả bằng giọng thơ chân thành, tha thiết, giàu cảm xúc.
– Sử dụng nhiều biện pháp tu từ làm tăng tính biểu cảm, giúp hình tượng bàn tay trở nên sống động, gần gũi.
– Hình ảnh đẹp, giàu tính tượng trưng, vừa mang ý nghĩa cụ thể, vừa gợi mở những tầng nghĩa sâu xa.

3. Nhận xét về cấu tứ của bài thơ
– Bài thơ có cấu tứ chặt chẽ, phát triển theo sự gắn kết giữa “ta” và “mình” trong tình yêu đôi lứa.
– Ngay từ nhan đề, hình ảnh bàn tay đã trở thành sợi dây xuyên suốt, kết nối toàn bộ bài thơ.
– Mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình vận động một cách tự nhiên, từ cảm giác lưu luyến, gắn bó đến sự thăng hoa trong tình cảm.

Kết bài
– Khẳng định giá trị của hình ảnh bàn tay trong bài thơ – không chỉ là biểu tượng của tình yêu, sự gắn kết mà còn là biểu hiện của những rung động tinh tế trong tâm hồn con người.
– Mở rộng liên hệ: Hình ảnh bàn tay trong thơ ca luôn mang đến những cảm xúc ấm áp, thể hiện tình người và sự gắn kết trong cuộc sống.

Hình ảnh bàn tay trong bài thơ không chỉ gợi lên sự gần gũi, thân thương mà còn truyền tải thông điệp sâu sắc về tình yêu, sự gắn bó và niềm tin giữa con người. Đó là hơi ấm của tình cảm, là sự nâng đỡ, đồng hành trong cuộc đời. Với ngôn ngữ thơ mượt mà, giọng điệu tha thiết cùng cách xây dựng hình ảnh đầy tinh tế, tác giả đã làm cho bàn tay trở thành một biểu tượng giàu sức biểu cảm. Qua đó, bài thơ không chỉ ca ngợi tình yêu thương mà còn khơi gợi trong lòng người đọc những suy tư về giá trị của sự kết nối và sẻ chia trong cuộc sống.