NLVH Phân tích bài thơ Hành quân giữa rừng xuân của Lê Anh Xuân

Đề bài: Em hãy phân tích bài thơ Hành quân giữa rừng xuân của Lê Anh Xuân. (Viết được một văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm thơ)

HÀNH QUÂN GIỮA RỪNG XUÂN

Rừng xa vọng tiếng chim gù,
Ngân nga tiếng suối, vi vu gió ngàn.
Mùa xuân đẫm lá nguỵ trang,
Đường ra tiền tuyến nở vàng hoa mai.
Ba lô nặng, súng cầm tay,
Đường xa biết mấy dặm dài nhớ thương.
Giờ này mẹ ở quê hương,
Cũng chừng đang dõi theo đường ta đi.
Đêm mưa, ngày nắng sá gì,
Quân thù còn đó, ta đi chưa về.
Chim rừng thánh thót bên khe,
Nhìn lên xanh biếc bốn bề rừng xuân.
(Trích tuyển tập Thơ Lê Anh Xuân, NXB Giáo dục, 1981)
Tri thức ngữ văn về tác giả.
Lê Anh Xuân (1940 – 1968) tên thật là Ca Lê Hiến, sinh ngày 5 tháng 6 năm 1940 tại quê hương Đồng Khởi – Bến Tre. Ông cũng là một chiến sĩ, hy sinh ngày 21 tháng 5 năm 1968 tại ấp Phước Quảng, xã Phước Lợi, huyện Cần Đước, tỉnh Long An trong một trận càn của quân đội Mỹ và đã được Nhà nước Việt Nam truy tặng Giải thưởng Nhà nước và danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vì những đóng góp to lớn của mình cho dân tộc. Các tác phẩm nổi tiếng: “Nhớ mưa quê hương” (1961), “Trở về quê nội” (1965), “Nguyễn Văn Trỗi” (Trường ca -1968)

Dàn ý Phân tích bài thơ Hành quân giữa rừng xuân của Lê Anh Xuân

Giới thiệu vấn đề nghị luận

Trong dòng chảy của thơ ca cách mạng Việt Nam, hình tượng người lính luôn là một đề tài đẹp, mang nhiều cảm xúc. “Hành quân giữa rừng xuân” của Lê Anh Xuân là một bài thơ tiêu biểu, khắc họa sinh động vẻ đẹp tâm hồn người lính trong những tháng ngày chiến đấu gian khổ nhưng tràn đầy niềm tin, khát vọng.

– Giới thiệu về đề tài người lính trong thơ ca Việt Nam.

– Khái quát về tác giả Lê Anh Xuân và bài thơ “Hành quân giữa rừng xuân”.

– Nêu vấn đề cần nghị luận: Giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

Trong dòng chảy thi ca Việt Nam, hình tượng người lính luôn hiện lên với vẻ đẹp kiên cường, lạc quan và giàu ý chí chiến đấu. “Hành quân giữa rừng xuân” của Lê Anh Xuân là một trong những bài thơ tiêu biểu viết về người lính trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Với giọng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng mà vẫn hào hùng, tác giả đã khắc họa hình ảnh những người chiến sĩ hành quân giữa thiên nhiên tươi đẹp, mang theo trong tim tình yêu quê hương và ý chí quyết tâm giành độc lập. Bài thơ không chỉ thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời của người lính mà còn là khúc ca ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên, đất nước và con người Việt Nam trong thời chiến.

Triển khai vấn đề nghị luận

1. Khái quát chung

– Tác giả Lê Anh Xuân là một nhà thơ trẻ, có giọng thơ vừa hiện thực vừa lãng mạn.

– Bài thơ “Hành quân giữa rừng xuân” không chỉ ghi lại hành trình của người lính giữa thiên nhiên đất trời mà còn là bức tranh tinh thần đầy sức sống của họ.

2. Phân tích

a. Phân tích nội dung chủ đề của tác phẩm

– Bài thơ thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời, dù gian khổ nhưng người lính vẫn mang trong mình ý chí kiên cường, quyết tâm bảo vệ Tổ quốc.

– Những hình ảnh tiêu biểu khắc họa rõ nét chân dung người lính:

• Hình ảnh người lính hành quân giữa núi rừng hùng vĩ, hòa mình vào thiên nhiên.
• Nỗi nhớ quê hương, gia đình cùng những cảm xúc chân thật của họ.
• Ý chí kiên cường, quyết tâm chiến đấu, không khuất phục trước khó khăn.

b. Phân tích những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật

– Thể thơ lục bát giúp bài thơ có âm điệu nhịp nhàng, sâu lắng, dễ đi vào lòng người.

– Bút pháp kết hợp giữa hiện thực và lãng mạn: Lê Anh Xuân tái hiện hình ảnh người lính với vẻ đẹp bi tráng nhưng vẫn đầy chất thơ.

– Ngôn ngữ thơ cô đọng, súc tích, giàu sức biểu cảm:

• Hình ảnh thơ giản dị, chân thực nhưng giàu ý nghĩa.
• Những câu thơ mang âm hưởng hào hùng, thể hiện tinh thần quyết tâm.
• Thiên nhiên được miêu tả đẹp, thơ mộng, tạo sự cân bằng giữa gian khổ và lãng mạn.

– Những sáng tạo trong cách viết đã tạo nên dấu ấn riêng trong phong cách thơ của Lê Anh Xuân.

c. Đánh giá, mở rộng

– Bài thơ không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn mang ý nghĩa lịch sử, thể hiện tinh thần yêu nước mãnh liệt.

– So sánh với các tác phẩm khác viết về người lính, như “Đồng chí” (Chính Hữu) hay “Tây Tiến” (Quang Dũng), để thấy sự độc đáo trong phong cách của Lê Anh Xuân.

Kết bài

– Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

– Nhấn mạnh ý nghĩa tư tưởng mà tác phẩm mang lại: ca ngợi tinh thần lạc quan, ý chí kiên cường của người lính.

– Liên hệ với thực tiễn: tinh thần yêu nước và trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay.

– Cảm nhận cá nhân về bài thơ, thông điệp muốn gửi gắm.

“Hành quân giữa rừng xuân” không chỉ là một bài thơ đẹp về hình ảnh người lính mà còn là bức tranh sống động về tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường của thế hệ cha anh. Với thể thơ lục bát mượt mà, ngôn ngữ giản dị nhưng giàu sức gợi, tác phẩm đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc. Qua bài thơ, Lê Anh Xuân không chỉ tái hiện khí thế hào hùng của một thời chiến đấu mà còn truyền đi thông điệp về lòng yêu nước, sự cống hiến và niềm tin vào ngày mai tươi sáng. Hình ảnh người lính năm xưa sẽ mãi là biểu tượng cho ý chí và tinh thần Việt Nam, nhắc nhở thế hệ trẻ hôm nay về trách nhiệm gìn giữ và phát huy những giá trị cao đẹp của dân tộc.