NLVH về ý kiến của Lê-ô-nít Lê-ô-nốp khi bàn về văn học: “Nếu tình huống truyện tạo ra bước ngoặt cho tác phẩm thì chi tiết nghệ thuật lại là cái bánh lái bẻ nên những đường cua tuyệt diệu ấy.”

Đề bài: Bàn về văn học, Lê-ô-nít Lê-ô-nốp cho rằng: “Nếu tình huống truyện tạo ra bước ngoặt cho tác phẩm thì chi tiết nghệ thuật lại là cái bánh lái bẻ nên những đường cua tuyệt diệu ấy.”
Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng trải nghiệm của bản thân (thông qua những tác phẩm truyện nằm ngoài chương trình đã học), hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

Dàn ý NLVH về ý kiến của Lê-ô-nít Lê-ô-nốp khi bàn về văn học: “Nếu tình huống truyện tạo ra bước ngoặt cho tác phẩm thì chi tiết nghệ thuật lại là cái bánh lái bẻ nên những đường cua tuyệt diệu ấy.”

Đặt vấn đề

Dẫn dắt từ vai trò của nghệ thuật trong văn học để nêu vấn đề: Tình huống truyện và chi tiết nghệ thuật là hai yếu tố quan trọng giúp thể hiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm.

Giới thiệu ý kiến của nhà phê bình văn học Lê-ô-nít Lê-ô-nốp và đặt câu hỏi: Vì sao tình huống truyện tạo ra bước ngoặt cho tác phẩm? Vì sao chi tiết nghệ thuật lại là “bánh lái” bẻ nên những đường cua tuyệt diệu?

Văn học không chỉ là tấm gương phản chiếu cuộc đời mà còn là nghệ thuật kể chuyện, nơi mỗi tình huống truyện và chi tiết nghệ thuật đều mang một sứ mệnh riêng. Nhà văn Lê-ô-nít Lê-ô-nốp từng ví von rằng tình huống truyện tạo nên bước ngoặt còn chi tiết nghệ thuật chính là “bánh lái” điều hướng dòng chảy tác phẩm. Thật vậy, một câu chuyện hấp dẫn không chỉ nhờ vào cốt truyện mà còn nằm ở những khoảnh khắc đặc biệt, những chi tiết nhỏ nhưng có sức nặng lay động lòng người.

Giải quyết vấn đề

Giải thích khái niệm:

– Tình huống truyện: Là hoàn cảnh đặc biệt tạo nên xung đột, buộc nhân vật phải lựa chọn, bộc lộ tính cách và tâm lý.

– Bước ngoặt: Là sự thay đổi quan trọng, làm chuyển biến cuộc đời nhân vật và tác phẩm.

– Chi tiết nghệ thuật: Những yếu tố nhỏ nhưng mang sức chứa lớn, góp phần làm nổi bật chủ đề tác phẩm.

Chứng minh và phân tích:

– Tình huống truyện tạo ra bước ngoặt vì:
+ Giúp tác phẩm phát triển hợp lý, hấp dẫn.
+ Khắc họa tính cách nhân vật qua hành động, lựa chọn.
+ Làm rõ tư tưởng chủ đề của tác phẩm.

– Chi tiết nghệ thuật đóng vai trò như “bánh lái” vì:
+ Là yếu tố tinh tế thể hiện tâm lý, số phận nhân vật.
+ Cô đọng tư tưởng, giúp tác phẩm có chiều sâu.
+ Góp phần tạo nên bước ngoặt trong diễn biến truyện.

Phân tích hai tác phẩm cụ thể để làm sáng tỏ vấn đề.

Đánh giá và mở rộng

Khẳng định ý kiến của Lê-ô-nít Lê-ô-nốp là đúng đắn, thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về nghệ thuật tự sự.

Bài học rút ra:

– Với nhà văn: Cần đầu tư xây dựng tình huống truyện và chi tiết nghệ thuật để tạo nên tác phẩm sâu sắc.

– Với người đọc: Khi tiếp nhận tác phẩm, cần phân tích kỹ tình huống truyện và chi tiết nghệ thuật để hiểu rõ tư tưởng tác giả.

Mở rộng vấn đề: Liên hệ với các tác phẩm hiện đại, nhấn mạnh sự sáng tạo trong nghệ thuật tự sự.

Chính sự hòa quyện giữa tình huống truyện và chi tiết nghệ thuật đã giúp tác phẩm vượt qua ranh giới của thời gian, để lại dấu ấn mạnh mẽ trong lòng độc giả. Khi nhà văn xây dựng tình huống truyện đầy kịch tính, nhân vật buộc phải bộc lộ bản chất qua lựa chọn của mình. Đồng thời, từng chi tiết nghệ thuật – dù là một ánh mắt, một hành động hay một hình ảnh lặp đi lặp lại – đều góp phần tạo nên chiều sâu tư tưởng, khiến câu chuyện trở nên đáng nhớ. Nhận thức rõ điều đó không chỉ giúp nhà văn chắt lọc tinh hoa trong sáng tạo, mà còn giúp người đọc biết cách cảm thụ và khám phá những tầng ý nghĩa ẩn sau mỗi trang văn.