Đề bài: Phân tích bài thơ Đôi mắt của tác giả Lưu Trọng Lư.
BÀI THƠ ĐÔI MẮT
Tác giả:Lưu Trọng Lư
Có hoa nào qua mùa không héo?
Có tiếng nào giàu đẹp hơn không?
Mắt em là một dòng sông
Thuyền anh bơi lội giữa dòng mắt em.
Đàn “nguyệt dạ” hương đêm bay lạc
Gì buồn hơn tiếng vạc lưng chừng?
Phép gì khỏi nhớ đừng trông
Mắt em bỏ túi, vắng lòng đem soi
Dàn ý Phân tích bài thơ Đôi mắt của tác giả Lưu Trọng Lư
Mở bài
– Lưu Trọng Lư là một trong những tên tuổi tiêu biểu của phong trào Thơ mới, nổi bật với giọng thơ nhẹ nhàng, lãng mạn và đậm chất trữ tình.
– Bài thơ “Đôi mắt” là một tác phẩm mang dấu ấn đặc trưng của hồn thơ ấy, nơi mà hình ảnh đôi mắt được nâng lên thành biểu tượng cho tình yêu, vẻ đẹp và cả nỗi nhớ khắc khoải.
Lưu Trọng Lư – một hồn thơ dịu dàng và tinh tế của phong trào Thơ mới – luôn biết cách chạm vào những tầng sâu thẳm của cảm xúc bằng lời thơ trong trẻo và lặng lẽ. Trong số những tác phẩm mang đậm dấu ấn ấy, bài thơ “Đôi mắt” hiện lên như một bản tình ca dịu nhẹ, gợi nhắc về vẻ đẹp của người con gái qua hình ảnh đôi mắt – nơi hội tụ của tình yêu, nỗi nhớ và cả những rung cảm mơ hồ. Với phong cách trữ tình pha chút nhạc điệu man mác buồn, bài thơ không chỉ là ngợi ca vẻ đẹp của ngoại hình, mà còn là tiếng nói thiết tha của một trái tim đang hướng về cái đẹp và tình yêu.
Thân bài
1. – Hình ảnh đôi mắt và sự gắn kết với tình yêu:
+ Trong thơ Lưu Trọng Lư, đôi mắt không chỉ là chi tiết miêu tả ngoại hình mà còn là nơi chứa đựng tâm tư sâu kín, gợi cảm giác dịu dàng, sâu lắng.
+ Tác giả ví đôi mắt như một dòng sông – hình ảnh ẩn dụ cho sự mềm mại, bí ẩn, khiến người đọc cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn ẩn sau ánh nhìn.
+ Hình ảnh “thuyền anh bơi lội giữa dòng mắt em” thể hiện sự gắn bó, hòa quyện giữa hai con người đang yêu – như thể tâm hồn người con trai tan vào ánh mắt người con gái.
2. – Sự kết hợp giữa âm nhạc và hình ảnh trong thơ:
+ Âm thanh của “đàn nguyệt dạ” và “hương đêm bay lạc” khiến không gian thơ trở nên mơ hồ, huyền ảo, gợi cảm giác man mác buồn và đầy thơ mộng.
+ Tiếng vạc kêu lưng chừng không chỉ là âm thanh của thiên nhiên mà còn là tiếng vọng của nỗi lòng, tạo nên chiều sâu cảm xúc cho bài thơ.
+ Khi âm nhạc hòa vào hình ảnh đôi mắt, thơ Lưu Trọng Lư trở nên như một bản nhạc trữ tình, giàu chất họa và âm, khiến xúc cảm người đọc như lan tỏa theo từng câu chữ.
3. – Tình yêu và nỗi nhớ trong bài thơ:
+ Câu thơ “Phép gì khỏi nhớ đừng trông” như một tiếng thở dài thầm kín, thể hiện sự bất lực của con tim trước những nỗi nhớ không thể dập tắt.
+ Hình ảnh “mắt em bỏ túi, vắng lòng đem soi” vừa gợi sự kỳ diệu, vừa thể hiện sự hiện diện thường trực của tình yêu trong tâm hồn thi sĩ – dù vắng bóng nhưng chưa từng phai nhòa.
+ Đôi mắt của người con gái trong bài thơ không chỉ đẹp về hình thức mà còn là nơi thi sĩ gửi gắm nỗi nhớ, lòng yêu mến và sự trân trọng đến tận cùng.
Kết bài
– Bài thơ “Đôi mắt” là bản tình ca ngắn gọn nhưng đầy cảm xúc, nơi tác giả Lưu Trọng Lư đã tinh tế dựng nên biểu tượng của tình yêu và vẻ đẹp tâm hồn qua hình ảnh đôi mắt.
– Từ những hình ảnh gợi cảm, lời thơ trầm lắng đến sự kết hợp giữa âm nhạc và hội họa, bài thơ như một bản giao hưởng lặng lẽ ngân lên trong lòng người đọc.
– Và hơn hết, đó là lời thủ thỉ của một trái tim đang yêu – đầy nhớ nhung, đầy rung động và tha thiết đến dịu dàng.
“Đôi mắt” không chỉ đơn thuần là một bài thơ miêu tả vẻ đẹp của người thiếu nữ, mà còn là một thế giới xúc cảm lắng sâu, nơi ánh nhìn trở thành biểu tượng của sự gắn kết, của kỷ niệm và cả nỗi mong nhớ khôn nguôi. Lưu Trọng Lư đã khéo léo dùng hình ảnh, âm thanh và không gian nghệ thuật để tạo nên một khung cảnh đầy chất thơ, để đôi mắt không chỉ hiện diện trên gương mặt mà còn neo lại mãi trong tâm trí người đọc. Bài thơ là minh chứng cho khả năng kết hợp tinh tế giữa nhạc – họa – tình trong thơ ca, làm nên vẻ đẹp vừa mong manh vừa vĩnh cửu của một hình bóng khó phai mờ.
Bài văn mẫu Phân tích bài thơ Đôi mắt của tác giả Lưu Trọng Lư
Bài văn mẫu 1
Trong phong trào Thơ mới – nơi các thi sĩ cất lên tiếng nói cá nhân đầy lãng mạn – Lưu Trọng Lư là người đã để lại dấu ấn bằng những vần thơ dịu dàng và đậm chất trữ tình. Ông không phô diễn cảm xúc bằng giọng điệu nồng nàn hay kịch tính, mà thường lựa chọn sự tinh tế, lặng lẽ để diễn tả tâm trạng của người đang yêu. Bài thơ “Đôi mắt” là một tác phẩm như thế – nơi ánh nhìn trở thành sợi dây vô hình, kết nối những rung động đầu đời.
Đôi mắt trong bài thơ không chỉ là chi tiết miêu tả ngoại hình. Qua cách nhìn của nhà thơ, đôi mắt trở thành nơi chứa đựng tình cảm, là dòng sông ẩn sâu những xúc cảm dịu dàng. Từ hình ảnh “thuyền anh bơi lội giữa dòng mắt em”, ta cảm nhận được một mối gắn kết nhẹ nhàng mà sâu sắc. Tình yêu không cần những hành động phô trương – chỉ cần một ánh nhìn cũng đủ để lòng người xao động, để tâm hồn hòa vào nhau trong lặng thầm.
Không chỉ dừng lại ở hình ảnh, bài thơ còn kết hợp giữa âm nhạc và không gian nghệ thuật. Tiếng đàn nguyệt vang lên giữa đêm, “hương đêm bay lạc”, hay “tiếng vạc lưng chừng” không chỉ là âm thanh, mà là nỗi lòng đang khẽ ngân lên. Những chi tiết ấy khiến bài thơ không chỉ được nhìn bằng mắt, mà còn được nghe bằng tai, cảm bằng tim. Cảm xúc trong thơ cứ nhẹ nhàng lan tỏa như khói sương, như âm thanh phảng phất giữa khuya, khiến bài thơ trở nên đầy chất nhạc và chất họa.
Tình yêu trong “Đôi mắt” không hẳn là hiện hữu, mà dường như luôn neo đậu trong ký ức. “Phép gì khỏi nhớ đừng trông” là câu thơ như lời thở dài, thể hiện sự bất lực của con tim khi không thể quên, không thể ngăn nhớ nhung. Hình ảnh “mắt em bỏ túi, vắng lòng đem soi” cũng lạ mà hay – tình yêu giờ trở thành vật mang theo, chiếu rọi mọi ngóc ngách tâm hồn, hiện diện trong cả nỗi cô đơn.
“Đôi mắt” là một bài thơ không quá dài, nhưng khiến người đọc như lạc vào một thế giới đầy tình cảm. Ở đó, vẻ đẹp không nằm trong hình thức mà tỏa ra từ tâm hồn. Lưu Trọng Lư đã để cho đôi mắt vượt khỏi chức năng miêu tả, để trở thành biểu tượng của yêu thương, gắn kết, và nhớ nhung. Nhờ thế, bài thơ không chỉ làm người đọc rung cảm, mà còn neo lại một ánh nhìn không thể nào quên.
Bài văn mẫu 2
Giữa những tên tuổi rực rỡ của Thơ mới, Lưu Trọng Lư không ồn ào, không dữ dội, nhưng thơ ông có sức lan tỏa bền bỉ nhờ sự dịu dàng và sâu lắng. “Đôi mắt” là một thi phẩm tiêu biểu trong thế giới thơ trữ tình của ông, nơi tình yêu không được kể bằng những hồi ức lớn lao mà gợi lên chỉ từ một ánh nhìn.
Hai câu thơ mở đầu như một khung tranh mở ra cả không gian của bài thơ:
“Em nhìn anh từ đôi mắt đẹp
Anh nhìn em từ đôi mắt em yêu”
Không cần nhiều lời, Lưu Trọng Lư đã dựng lên một sự kết nối đầy thi vị giữa hai tâm hồn. Đôi mắt không còn là một bộ phận ngoại hình, mà là nơi phản chiếu tình cảm, là dòng nước mềm mại mà thuyền tình nhẹ nhàng trôi qua. Hình ảnh “bơi lội giữa dòng mắt em” mang cảm giác vừa mơ hồ vừa gần gũi – nó thể hiện một sự hòa nhập không cần ngôn từ.
Đọc thơ, ta không chỉ thấy mà còn nghe được. Âm thanh từ “đàn nguyệt dạ”, mùi hương đêm, tiếng vạc buốt giữa khuya – tất cả tạo nên một bản nhạc dịu dàng, ẩn giấu nỗi buồn man mác. Không gian thơ vì thế mà rộng mở hơn – không chỉ có hình ảnh mà còn có âm thanh và cảm giác, khiến bài thơ trở nên đa chiều và giàu sức gợi.
Dù lãng mạn và êm đềm, bài thơ cũng mang trong mình một nỗi niềm không nguôi. Câu thơ “Phép gì khỏi nhớ đừng trông” mang dáng vẻ của một tiếng thở dài. Yêu là nhớ, mà nhớ thì không thể cấm. Đôi mắt trở thành nơi gửi gắm ký ức, khi tác giả viết: “mắt em bỏ túi, vắng lòng đem soi”. Không chỉ là ánh nhìn, mà là ký ức, là phần tâm hồn thi sĩ luôn mang theo bên mình.
Với “Đôi mắt”, Lưu Trọng Lư không tạo nên một câu chuyện tình, mà vẽ nên một khoảnh khắc – khoảnh khắc ánh nhìn khiến mọi xúc cảm lặng người. Bài thơ là minh chứng cho khả năng đưa cái nhỏ nhất lên thành biểu tượng. Nhờ vậy, nó trở thành một bản tình ca nhẹ nhàng mà không kém phần ám ảnh.
Bài văn mẫu 3
Trong dòng chảy Thơ mới, có những bài thơ khiến người đọc rung động không phải vì lời lẽ bi thương hay cảnh tượng dữ dội, mà vì sự tinh tế đến mức gần như im lặng trong cách thể hiện tình cảm. “Đôi mắt” của Lưu Trọng Lư là một tác phẩm như vậy. Ở đó, không có lời tỏ tình nào được thốt ra, chỉ có ánh nhìn – một ánh nhìn khiến cả không gian và cảm xúc như chùng lại.
Tình yêu trong bài thơ bắt đầu không bằng lời, mà bằng sự quan sát:
“Em nhìn anh từ đôi mắt đẹp
Anh nhìn em từ đôi mắt em yêu”
Hai ánh nhìn giao nhau – một bên là vẻ đẹp mê hoặc, một bên là cảm xúc chất chứa yêu thương. Chính tại điểm giao đó, tình yêu hình thành. Đôi mắt lúc này trở thành ngôn ngữ, là nơi thay lời nói, chứa đựng cả tâm tư lẫn rung cảm.
Không chỉ dùng hình ảnh, Lưu Trọng Lư còn tạo ra một không gian thấm đẫm âm nhạc. Tiếng đàn nguyệt nhẹ lướt qua đêm, mùi hương bay lạc, tiếng vạc giữa trời khuya – tất cả như những âm thanh từ trái tim đang khẽ gọi. Khi âm thanh quyện vào hình ảnh, thơ ông như một bản giao hưởng – mềm mại mà đầy chiều sâu.
Đến giữa bài, tình yêu chuyển sang nỗi nhớ. Không phải nỗi nhớ day dứt dữ dội, mà là nỗi nhớ thầm thì như khói sương. Câu thơ “Phép gì khỏi nhớ đừng trông” diễn đạt rất thật trạng thái của người đang yêu – càng muốn quên lại càng nhớ. “Mắt em bỏ túi, vắng lòng đem soi” là một liên tưởng độc đáo, vừa gợi ra sự kỳ diệu của trí nhớ, vừa cho thấy tình cảm ấy vẫn luôn hiện hữu, dù người con gái không còn ở bên.
Kết thúc bài thơ, ta không có một lời tạm biệt, cũng không có một sự đoàn tụ. Chỉ còn đôi mắt – lặng lẽ và đầy cảm xúc – như một biểu tượng cho vẻ đẹp, cho tình yêu, và cho những nỗi nhớ không nguôi. “Đôi mắt” vì thế mà ở lại rất lâu trong lòng người đọc – như một ánh nhìn không bao giờ tắt.
