Đề bài: Phân tích bài thơ Hỏi của Hữu Thỉnh
Tôi hỏi đất:
– Đất sống với đất như thế nào?
– Chúng tôi tôn cao nhau.
Tôi hỏi nước:
– Nước sống với nước như thế nào?
– Chúng tôi làm đầy nhau.
Tôi hỏi cỏ:
– Cỏ sống với cỏ như thế nào?
– Chúng tôi đan vào nhau
Làm nên những chân trời.
Tôi hỏi người:
– Người sống với người như thế nào?
Tôi hỏi người:
– Người sống với người như thế nào?
Tôi hỏi người:
– Người sống với người như thế nào?
(“ Hỏi” – Hữu Thỉnh, Trích Thư mùa đông)
Dàn ý Phân tích bài thơ Hỏi của Hữu Thỉnh
1. Mở bài
– Hữu Thỉnh là một nhà thơ nổi bật trong nền văn học Việt Nam hiện đại, với những tác phẩm mang đậm ảnh hưởng của thiên nhiên và con người. Ông viết những vần thơ giàu hình ảnh, cảm xúc và gợi mở nhiều suy nghĩ về cuộc sống.
– Bài thơ Hỏi là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Hữu Thỉnh, thể hiện sự gắn bó chặt chẽ giữa con người và thiên nhiên. Bài thơ cũng bày tỏ những suy tư của tác giả về cách sống và mối quan hệ giữa con người với nhau và với đất trời.
– Vấn đề nghị luận: Phân tích bài thơ Hỏi của Hữu Thỉnh, làm rõ thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua những câu hỏi đầy trăn trở trong tác phẩm này.
– Trích dẫn bài thơ
Hữu Thỉnh là một trong những nhà thơ nổi tiếng của văn học Việt Nam đương đại. Với phong cách viết thơ đầy cảm xúc và sâu sắc, ông luôn biết cách khơi dậy những suy ngẫm về cuộc sống, con người và thiên nhiên. Bài thơ Hỏi của Hữu Thỉnh là một tác phẩm tiêu biểu, mang trong mình những câu hỏi không lời đáp, mở ra một không gian để người đọc suy ngẫm về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên và những phẩm chất cần có trong cuộc sống. Bài thơ là cuộc trò chuyện sâu lắng giữa tác giả và thiên nhiên, nhưng cũng là lời nhắc nhở đối với mỗi chúng ta về cách sống yêu thương và có trách nhiệm. Qua đó, Hữu Thỉnh khẳng định rằng sống hòa hợp với thiên nhiên và với con người là điều cần thiết để tạo dựng một xã hội tốt đẹp.
2. Thân bài
a. Giới thiệu phong cách sáng tác và hoàn cảnh ra đời bài thơ
– Hữu Thỉnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại. Ông viết những tác phẩm ngắn gọn nhưng chứa đựng những suy tư sâu sắc về cuộc sống, con người và thiên nhiên. Bài thơ Hỏi được sáng tác trong bối cảnh đất nước có nhiều biến động, với những suy ngẫm về sự sống, sự kết nối giữa thiên nhiên và con người, và trách nhiệm của con người đối với nhau.
b. Phân tích bài thơ Hỏi
* 6 câu thơ đầu: Cuộc trò chuyện với thiên nhiên
– Cuộc trò chuyện với đất: “tôn cao” là lời khẳng định mối quan hệ chặt chẽ giữa con người và thiên nhiên, khi đất luôn là nền tảng nuôi dưỡng sự sống. Đất không chỉ là nơi chúng ta sinh sống mà còn là một phần của cuộc sống, nơi mọi sự vật được hình thành và phát triển.
=> Đất và con người như hai yếu tố bổ sung cho nhau, giúp đỡ nhau phát triển để tạo thành những ngọn núi đồi hùng vĩ. Hình ảnh này thể hiện sự gắn kết bền chặt giữa con người và thiên nhiên, khi con người và thiên nhiên luôn hỗ trợ lẫn nhau để tồn tại và phát triển.
– Cuộc trò chuyện với nước: “làm đầy” có thể hiểu là sự đền đáp, sự yêu thương và che chở của nước đối với con người. Nước luôn sẵn sàng giúp đỡ, như những dòng nước êm dịu làm đầy những khoảng trống, chữa lành vết thương trong cuộc sống.
=> Câu thơ như một lời nhắc nhở rằng chúng ta cần cho đi những điều tốt đẹp, giúp đỡ lẫn nhau và sống đầy đủ, chan hòa tình yêu thương.
– Cuộc trò chuyện với cỏ: Mặc dù cỏ là loài cây nhỏ bé, mọc dại giữa thiên nhiên rộng lớn, nhưng chúng lại biết cách đoàn kết, “đan vào nhau” để tạo thành những thảm cỏ đẹp mắt, tạo nên sức mạnh vững chắc.
=> Đây là một hình ảnh ẩn dụ về sự nhỏ bé của mỗi cá nhân, nhưng khi chúng ta đoàn kết và hỗ trợ nhau, chúng ta sẽ tạo nên sức mạnh phi thường, có thể vượt qua mọi thử thách, khó khăn.
=> Sáu câu thơ đầu của bài thơ là cuộc trò chuyện đầy chiêm nghiệm của Hữu Thỉnh với thiên nhiên, gửi gắm thông điệp về sự yêu thương, chia sẻ và đoàn kết trong cuộc sống.
* Những câu thơ cuối: Lời độc thoại và câu hỏi đến con người
– Sau những câu chuyện với thiên nhiên, tác giả chuyển sang đặt câu hỏi với con người. Những câu hỏi này tuy được đưa ra, nhưng không có lời hồi đáp. Đây là một lời nhắc nhở của tác giả đối với con người về cách sống, mối quan hệ giữa chúng ta với nhau và với thiên nhiên.
=> Câu hỏi không có lời hồi đáp là lời nhắc nhở của tác giả rằng con người cần phải tự suy nghĩ, tự đánh giá lại chính mình và những hành động của mình trong cuộc sống.
– Bài thơ khép lại bằng một thông điệp mạnh mẽ, khuyên con người hãy sống yêu thương, đoàn kết và có trách nhiệm với bản thân, với cộng đồng, và với thiên nhiên. Đây cũng là lời nhắn nhủ về việc rèn luyện những phẩm chất tốt đẹp, sống có trách nhiệm và đóng góp cho xã hội.
3. Kết bài
– Bài thơ Hỏi của Hữu Thỉnh là một tác phẩm đầy tính nhân văn, với những câu hỏi sâu sắc về cách sống, tình yêu thương, và trách nhiệm của con người đối với nhau và với thiên nhiên. Qua bài thơ, tác giả đã gửi gắm một thông điệp lớn lao về việc sống có trách nhiệm, yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau.
– Cá nhân tôi cảm nhận bài thơ này như một lời thức tỉnh, nhắc nhở chúng ta về sự cần thiết của tình yêu thương, đoàn kết trong cuộc sống, cũng như sự tôn trọng và bảo vệ thiên nhiên. Những câu hỏi không lời đáp khiến mỗi người phải tự suy ngẫm về bản thân và những mối quan hệ xung quanh mình.
Bài thơ Hỏi của Hữu Thỉnh là một tác phẩm nghệ thuật vừa sâu sắc về mặt nội dung, vừa đẹp đẽ về mặt hình thức. Những câu hỏi mà tác giả đặt ra không có lời đáp lại, nhưng lại chính là lời nhắc nhở mỗi người về trách nhiệm của mình trong cuộc sống. Từ cuộc trò chuyện với thiên nhiên, tác giả dẫn dắt người đọc đến với những suy ngẫm về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, cũng như mối quan hệ giữa con người với nhau. Đó là một thông điệp nhân văn sâu sắc, mời gọi mỗi chúng ta nhìn lại bản thân và những hành động trong cuộc sống. Cá nhân tôi cảm nhận bài thơ không chỉ là một sự chiêm nghiệm về thiên nhiên, mà còn là lời nhắc nhở về lòng yêu thương, sự đoàn kết và trách nhiệm đối với xã hội và môi trường xung quanh.
Bài văn mẫu Phân tích bài thơ Hỏi của Hữu Thỉnh
Bài văn mẫu 1
Hữu Thỉnh, một nhà thơ trưởng thành trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đã có những đóng góp đáng kể cho nền văn học Việt Nam. Phong cách sáng tác của ông đặc trưng bởi sự kết hợp giữa chất trữ tình sâu lắng và tính triết lý sắc sảo, đôi khi có phần thô ráp nhưng luôn khắc tạc sâu đậm. Những bài thơ của Hữu Thỉnh luôn gắn bó với thiên nhiên, con người và nông thôn, mang đậm chất dân gian. Bài thơ “Hỏi” là một tác phẩm đậm chất triết lý, thể hiện suy tư của tác giả về con người, cuộc sống và cách sống của con người trong xã hội.
Bài thơ “Hỏi” của Hữu Thỉnh được xây dựng theo hình thức đối thoại giữa con người và thiên nhiên. Qua cuộc đối thoại này, tác giả không chỉ muốn khám phá sự sống của đất, nước, cỏ mà còn đặt ra những câu hỏi về cách sống của con người. Từ đó, ông rút ra những bài học nhân sinh sâu sắc về mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên và giữa con người với nhau. Cuộc đối thoại với thiên nhiên mang đến những câu trả lời giản dị nhưng đầy ý nghĩa, từ đó dẫn dắt người đọc suy ngẫm về bản chất cuộc sống và tình yêu thương giữa người với người.
Trong những câu thơ đầu, Hữu Thỉnh hỏi “Đất sống với nhau như thế nào?”, và đất trả lời “Chúng tôi tôn cao nhau”. Đây là câu trả lời đầy triết lý, thể hiện sự hòa hợp và giúp đỡ lẫn nhau. Đất, dù thấp nhưng lại có cách sống cao quý, biết nâng đỡ nhau để tạo thành những ngọn núi vĩ đại. Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm là: mỗi con người, dù nhỏ bé, cũng có thể góp phần nâng đỡ, tôn trọng và yêu thương nhau, tạo nên một cộng đồng mạnh mẽ và vững chãi.
Tiếp theo, tác giả hỏi “Nước sống với nhau như thế nào?” và câu trả lời là “Chúng tôi làm đầy nhau”. Nước, với bản tính nhẹ nhàng, dịu dàng, là biểu tượng của sự an ủi, chở che và hỗ trợ. Hình ảnh nước “làm đầy” chính là lời nhắc nhở về sự sẻ chia, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống. Khi con người biết cho đi và nâng đỡ nhau, cuộc sống sẽ trở nên nhẹ nhàng và ấm áp hơn.
Câu hỏi cuối cùng được đặt ra cho cỏ: “Cỏ sống với nhau như thế nào?” và câu trả lời là “Chúng tôi đan vào nhau làm nên những chân trời”. Cỏ dù nhỏ bé nhưng lại biết đoàn kết, đan kết lại với nhau để tạo thành những thảm cỏ rộng lớn. Đây là hình ảnh đẹp về sức mạnh của đoàn kết, cho thấy rằng dù mỗi cá nhân có thể yếu đuối, nhưng khi gắn kết lại với nhau, chúng ta sẽ tạo thành một sức mạnh vĩ đại có thể vượt qua mọi thử thách.
Cuối bài thơ, Hữu Thỉnh không hỏi thiên nhiên mà chuyển sang hỏi con người. “Người sống với nhau như thế nào?” Câu hỏi được lặp lại ba lần, như một lời nhắc nhở khẩn thiết, đầy đau đáu. Tuy nhiên, không có lời hồi đáp cho câu hỏi này. Điều này khiến người đọc phải suy nghĩ về cách sống của mình, về mối quan hệ giữa con người với con người. Liệu chúng ta có sống yêu thương, giúp đỡ và hỗ trợ nhau như thiên nhiên hay không?
Bài thơ “Hỏi” là một tác phẩm đậm triết lý nhân sinh, qua đó Hữu Thỉnh khuyên nhủ con người hãy sống yêu thương, đoàn kết và có trách nhiệm với nhau. Câu hỏi cuối cùng không lời đáp là lời nhắc nhở về những giá trị cốt lõi trong cuộc sống, về việc sống tốt đẹp hơn mỗi ngày.
Bài văn mẫu 2
Hữu Thỉnh là một trong những nhà thơ lớn của nền văn học Việt Nam, gắn liền với những tác phẩm mang đậm triết lý và cảm xúc sâu sắc. Bài thơ “Hỏi” là một trong những tác phẩm đặc sắc của ông, thể hiện những suy tư sâu lắng về cuộc sống, con người và thiên nhiên. Thơ Hữu Thỉnh vừa trữ tình, vừa mang tính triết lý, luôn khắc khoải với những câu hỏi không lời đáp về cuộc sống và cách sống của con người.
Bài thơ “Hỏi” được xây dựng theo hình thức đối thoại giữa con người và thiên nhiên. Tác giả hỏi về cách sống của đất, nước và cỏ, và mỗi sự vật trả lời bằng một triết lý sâu sắc. Mỗi câu hỏi, mỗi câu trả lời là một bài học về cuộc sống, về tình yêu thương và sự đoàn kết giữa thiên nhiên và con người.
Khi tác giả hỏi “Đất sống với nhau như thế nào?”, đất trả lời “Chúng tôi tôn cao nhau”. Câu trả lời này không chỉ thể hiện sự nâng đỡ, hỗ trợ mà còn mang một triết lý sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Đất giúp đỡ, nâng cao, tạo dựng những điều vững chắc, và qua đó, tác giả muốn nhắc nhở con người hãy sống tôn trọng và yêu thương lẫn nhau.
Tiếp theo, tác giả hỏi “Nước sống với nhau như thế nào?”, và nước trả lời “Chúng tôi làm đầy nhau”. Nước, với tính chất dịu dàng và mềm mại, mang đến thông điệp về sự sẻ chia và giúp đỡ lẫn nhau. Hình ảnh nước “làm đầy” là một lời nhắc nhở con người về sự chở che, an ủi trong những lúc khó khăn. Đây là một triết lý sống, rằng cuộc sống sẽ trở nên nhẹ nhàng và tốt đẹp hơn khi con người biết giúp đỡ, yêu thương nhau.
Cuối cùng, khi tác giả hỏi “Cỏ sống với nhau như thế nào?”, cỏ trả lời “Chúng tôi đan vào nhau làm nên những chân trời”. Cỏ, dù nhỏ bé, nhưng khi đoàn kết lại, chúng tạo nên những thảm cỏ rộng lớn. Đoàn kết và hỗ trợ nhau là điều cần thiết trong cuộc sống, mỗi cá nhân nhỏ bé có thể tạo nên một sức mạnh lớn lao khi gắn kết lại.
Cuối bài thơ, câu hỏi “Người sống với nhau như thế nào?” được lặp lại ba lần, nhưng không có câu trả lời. Điều này khiến người đọc phải suy nghĩ về cách sống của mình, về mối quan hệ giữa con người với nhau. Chúng ta sống với nhau như thế nào? Câu hỏi này không có lời đáp, nhưng lại là lời nhắc nhở mỗi người cần phải tự nhìn nhận lại bản thân và những hành động trong cuộc sống.
Bài thơ “Hỏi” của Hữu Thỉnh là một tác phẩm mang đậm tính triết lý nhân sinh, nhấn mạnh sự yêu thương, đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống. Câu hỏi cuối cùng không lời đáp khiến người đọc phải suy ngẫm về cách sống và mối quan hệ giữa con người với nhau. Đây là một thông điệp mạnh mẽ về việc sống tốt đẹp và có trách nhiệm đối với cộng đồng.
Bài văn mẫu 3
Hữu Thỉnh là nhà thơ nổi tiếng với những tác phẩm mang đậm triết lý nhân sinh và sự chiêm nghiệm về cuộc sống. Bài thơ “Hỏi” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, với những câu hỏi đầy triết lý về cách sống của con người và mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên. Bài thơ vừa mang đậm chất trữ tình, vừa chứa đựng những suy tư sâu sắc về nhân sinh, tình yêu và sự đoàn kết.
Bài thơ “Hỏi” được xây dựng dưới hình thức đối thoại giữa con người và thiên nhiên. Tác giả hỏi về cách sống của đất, nước và cỏ, mỗi sự vật trả lời bằng một triết lý sống sâu sắc. Câu hỏi về cách sống của thiên nhiên là sự khởi đầu của những suy ngẫm về cách con người sống và đối xử với nhau.
Khi tác giả hỏi “Đất sống với nhau như thế nào?”, đất trả lời “Chúng tôi tôn cao nhau”. Hình ảnh đất thể hiện sự nâng đỡ, yêu thương và tôn trọng nhau, qua đó nhắc nhở con người hãy sống tôn trọng và giúp đỡ lẫn nhau. Đất, dù ở dưới thấp, nhưng luôn tôn cao sự sống, tạo dựng nền tảng vững chắc cho mọi sinh vật.
Tiếp theo, tác giả hỏi về nước: “Nước sống với nhau như thế nào?”, và nước trả lời “Chúng tôi làm đầy nhau”. Nước, với sự dịu dàng và hòa hợp, thể hiện sự sẻ chia, giúp đỡ và xoa dịu những tổn thương. Câu trả lời này là một triết lý sống, rằng cuộc sống sẽ trở nên tốt đẹp hơn khi con người biết giúp đỡ nhau, làm đầy những khoảng trống trong cuộc sống của nhau.
Cuối cùng, tác giả hỏi về cỏ: “Cỏ sống với nhau như thế nào?”, và cỏ trả lời “Chúng tôi đan vào nhau làm nên những chân trời”. Cỏ, dù nhỏ bé, nhưng khi đoàn kết lại, chúng tạo nên những thảm cỏ xanh tươi mát. Đây là hình ảnh đẹp của sự đoàn kết và sức mạnh của cộng đồng, khi mỗi cá nhân biết hỗ trợ và đoàn kết với nhau để vượt qua mọi khó khăn.
Cuối bài thơ, câu hỏi “Người sống với nhau như thế nào?” được lặp lại ba lần mà không có lời hồi đáp. Điều này như một lời nhắc nhở của tác giả về mối quan hệ giữa con người với nhau. Chúng ta sống với nhau như thế nào? Câu hỏi không lời đáp này khơi gợi suy ngẫm về thái độ sống, tình yêu thương và sự đoàn kết trong cộng đồng.
Bài thơ “Hỏi” là một tác phẩm mang đậm triết lý nhân sinh, thể hiện sự yêu thương, đoàn kết và trách nhiệm giữa con người với con người và giữa con người với thiên nhiên. Những câu hỏi không lời đáp là lời thức tỉnh cho mỗi người về cách sống và mối quan hệ giữa chúng ta với nhau trong cuộc sống này.
