Đề bài: Phân tích bài thơ Mẹ và Quả của Nguyễn Khoa Điềm?
Những mùa quả mẹ tôi hái được
Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng
Những mùa quả lặn rồi lại mọc
Như mặt trời, khi như mặt trăng
Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống
Chúng mang dáng những giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi
Và chúng tôi, một thứ quả trên đời
Bảy mươi tuổi mẹ mong chờ được hái
Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?
Dàn ý Phân tích bài thơ Mẹ và Quả của Nguyễn Khoa Điềm
Mở bài
- Giới thiệu sơ lược về tác giả Nguyễn Khoa Điềm, một nhà thơ nổi bật trong nền văn học Việt Nam hiện đại.
- Giới thiệu bài thơ Mẹ và quả – một tác phẩm mang đậm giá trị nhân văn, giản dị nhưng chứa đựng nhiều suy ngẫm sâu sắc về tình mẹ và trách nhiệm của con cái.
Nguyễn Khoa Điềm là một trong những nhà thơ có ảnh hưởng lớn trong nền văn học Việt Nam hiện đại. Với lối viết giản dị nhưng sâu sắc, ông mang đến cho người đọc những tác phẩm không chỉ phản ánh tình yêu cuộc sống mà còn thể hiện những giá trị nhân văn sâu xa. Một trong những bài thơ nổi bật của ông là Mẹ và quả, tác phẩm này đã khắc họa hình ảnh người mẹ và sự hi sinh của bà đối với con cái, đồng thời gửi gắm thông điệp về trách nhiệm của người con đối với mẹ và đối với đất nước. Dù là một bài thơ có vẻ ngoài giản dị, nhưng qua từng câu chữ, bài thơ mở ra những suy ngẫm về tình cảm gia đình, về trách nhiệm của thế hệ sau đối với thế hệ trước và với Tổ quốc.
Thân bài
- Hai khổ thơ đầu:
- Miêu tả tình cảm và sự vất vả của người mẹ khi chăm sóc cây cối trong vườn.
- Hình ảnh quả bí, quả bầu là kết quả từ sự chăm sóc kiên nhẫn, tỉ mỉ của mẹ.
- Chuyện trồng cây trở thành lời nhắc nhở về quá trình nuôi dưỡng, chăm sóc con cái, là hình ảnh ẩn dụ cho sự chăm sóc của mẹ.
- Chuyển từ việc trồng cây sang việc trồng người (khổ thơ cuối):
- Nhà thơ dùng hình ảnh quả là sự so sánh cho bản thân mình, là kết quả từ công lao của người mẹ.
- Đứa con phải cố gắng học tập và rèn luyện, để xứng đáng với công sức và kỳ vọng của mẹ, như một quả chín mọng từ cây mẹ đã vun trồng.
- Trách nhiệm của người con:
- Đứa con băn khoăn về trách nhiệm của mình và lo lắng khi mẹ ngày một già yếu.
- Thể hiện lòng biết ơn và sự trân trọng sâu sắc đối với công ơn nuôi dưỡng của mẹ.
- Nỗi lo lắng sâu sắc của người con:
- Đoạn thơ với cụm từ “Tôi hoảng sợ… non xanh” thể hiện sự lo lắng về trách nhiệm của đứa con đối với mẹ.
- Chữ “mẹ” ở đây không chỉ mang ý nghĩa người mẹ sinh thành mà còn mở rộng ra là Tổ quốc, thể hiện tinh thần yêu nước và trách nhiệm công dân của mỗi người.
Kết bài
- Tái khẳng định tư tưởng lớn lao trong bài thơ Mẹ và quả – tình yêu mẹ và trách nhiệm của con cái đối với mẹ, với đất nước.
- Bài thơ vừa mang tính cá nhân, vừa phản ánh một thông điệp sâu sắc về tình yêu quê hương và trách nhiệm đối với Tổ quốc.
Bài thơ Mẹ và quả của Nguyễn Khoa Điềm không chỉ dừng lại ở những tình cảm gia đình đơn thuần mà còn phản ánh một thông điệp lớn về tình yêu đất nước và trách nhiệm công dân. Qua hình ảnh người mẹ chăm sóc cây cối trong vườn, tác giả đã khéo léo gắn liền việc nuôi dưỡng con cái với việc nuôi dưỡng đất nước. Đoạn thơ cuối, với sự lo lắng và “hoảng sợ” của đứa con, không chỉ là nỗi lo về sự già yếu của mẹ, mà còn là nỗi lo đối với trách nhiệm mà mỗi con người phải gánh vác. Bằng sự tinh tế và sâu sắc, bài thơ đã mang đến cho người đọc một thông điệp đầy ý nghĩa về tình mẹ, về nghĩa vụ của con cái và về tình yêu đối với Tổ quốc, một bài học về lòng biết ơn và trách nhiệm không bao giờ nhạt phai.
Bài văn mẫu Phân tích bài thơ Mẹ và Quả của Nguyễn Khoa Điềm
Bài văn mẫu 1
Bài thơ “Mẹ và Quả” của Nguyễn Khoa Điềm mang đến cho người đọc những cảm xúc sâu sắc về tình mẫu tử thiêng liêng, qua đó cũng nhấn mạnh sự hy sinh âm thầm của mẹ dành cho con cái. Từng câu, từng dòng trong bài thơ đều phản ánh sự nuôi dưỡng, chăm sóc đầy yêu thương mà mẹ dành cho con, và cũng là lời nhắc nhở người con về trách nhiệm, lòng biết ơn đối với công lao của mẹ.
Mở đầu bài thơ là hình ảnh “Những mùa quả mẹ tôi hái được”. Câu thơ này đã khơi dậy những kỷ niệm về những mùa quả mà mẹ chăm sóc, vun trồng. Mẹ là người vất vả gieo trồng, chăm sóc để rồi nhận lại những trái quả ngọt. Tuy nhiên, những mùa quả không chỉ là những thành quả vật chất, mà còn là biểu tượng của tình yêu thương mà mẹ dành cho con cái. Câu “Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng” khẳng định rằng mẹ là người chủ động trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc, và mẹ luôn hy vọng vào chính bàn tay mình để tạo nên tương lai tốt đẹp cho con cái.
Nguyễn Khoa Điềm tiếp tục khắc họa sự trưởng thành của con cái qua hình ảnh những trái bí, bầu: “Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên / Còn những bí và bầu thì lớn xuống”. Sự đối lập giữa “lớn lên” và “lớn xuống” tạo ra một hình ảnh sâu sắc. Con cái lớn lên không chỉ về thể chất mà còn phát triển về đạo đức và tâm hồn. Những trái bí, quả bầu lớn xuống cũng chính là sự phát triển về chiều sâu, thể hiện quá trình trưởng thành của con người không chỉ ở bề ngoài mà còn ở nội tâm.
Trong đoạn thơ tiếp theo, tác giả sử dụng hình ảnh “Chúng mang dáng những giọt mồ hôi mặn / Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi” để nói lên sự hy sinh vất vả của mẹ. Những giọt mồ hôi ấy là biểu tượng của sự lao động không ngừng nghỉ, là những nỗ lực âm thầm của mẹ trong việc nuôi dưỡng con cái. Mẹ không đòi hỏi sự đền đáp mà chỉ mong con cái trưởng thành, sống tốt, và hạnh phúc. Chính sự hy sinh ấy đã tạo ra những trái ngọt, cũng như chính những người con trưởng thành, là kết quả của những năm tháng vất vả mà mẹ bỏ ra.
Cuối bài thơ, tác giả để lại cho người đọc một cảm xúc dâng trào qua câu “Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?”. Câu hỏi này thể hiện sự ân hận của người con khi nhận thức được rằng mình vẫn chưa đủ trưởng thành để chăm sóc mẹ, chưa đủ khả năng đền đáp công lao to lớn của mẹ. Đây là lời nhắc nhở sâu sắc về tình yêu thương vô điều kiện của mẹ và về trách nhiệm của con cái trong việc trân trọng và yêu thương mẹ khi còn có thể.
Bài thơ “Mẹ và Quả” của Nguyễn Khoa Điềm chính là một tác phẩm đầy tính nhân văn, phản ánh tình mẫu tử thiêng liêng và sự hy sinh vô bờ bến của mẹ. Qua đó, tác giả cũng khéo léo gửi gắm thông điệp về trách nhiệm và lòng biết ơn của con cái đối với công lao của mẹ, cũng như sự trưởng thành của mỗi người con trong cuộc sống.
Bài văn mẫu 2
Nguyễn Khoa Điềm, trong bài thơ“Mẹ và Quả”, đã khắc họa một bức tranh tình mẫu tử vô cùng chân thực và sâu sắc. Qua từng câu, từng hình ảnh trong bài, tác giả không chỉ bày tỏ sự biết ơn đối với người mẹ mà còn khắc ghi những hy sinh, vất vả mà mẹ đã dành cho con cái. Bài thơ là một thông điệp về tình yêu thương vô điều kiện, sự hy sinh âm thầm của mẹ, và trách nhiệm của mỗi người con trong việc trưởng thành và chăm sóc lại mẹ.
Mở đầu bài thơ là hình ảnh những mùa quả mà mẹ chăm sóc, chăm bẵm suốt cả đời. “Những mùa quả mẹ tôi hái được” là hình ảnh của sự chăm sóc chu đáo mà mẹ dành cho gia đình. Mẹ không chỉ trồng cây mà còn trồng con cái. Hình ảnh “Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng” không chỉ thể hiện sự chăm sóc, mà còn thể hiện sự tin tưởng vào chính khả năng của mình. Mẹ là người mẹ tự lập, tự chăm lo cho gia đình, không mong cầu sự giúp đỡ hay đền đáp, chỉ mong những đứa con trưởng thành và thành công trong cuộc sống.
Sự đối lập giữa “lớn lên” và “lớn xuống” trong câu “Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên / Còn những bí và bầu thì lớn xuống” tạo ra một hình ảnh thú vị và sâu sắc. Sự lớn lên của con cái không chỉ về mặt thể chất mà còn là sự trưởng thành về tâm hồn, về đạo đức và trí tuệ. Những trái bí, quả bầu lớn lên không chỉ về chiều cao mà còn sâu vào trong, giống như sự trưởng thành của mỗi con người, không chỉ ở bề ngoài mà còn trong tâm hồn và phẩm cách.
Sự hy sinh của mẹ được thể hiện rõ nét qua hình ảnh “Chúng mang dáng những giọt mồ hôi mặn / Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi”. Những giọt mồ hôi ấy là biểu tượng của sự lao động vất vả, những nỗ lực không ngừng nghỉ của mẹ trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng con cái. Mẹ yêu thương con cái không hề đòi hỏi sự đền đáp, sự hy sinh ấy là tự nguyện, vô điều kiện và thầm lặng.
Tác giả khép lại bài thơ bằng câu “Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?”, thể hiện sự lo lắng và ân hận của người con. Dù đã trưởng thành, nhưng người con vẫn cảm thấy mình chưa đủ trưởng thành, chưa thể đền đáp được công ơn của mẹ. Câu thơ này là lời nhắc nhở sâu sắc về tình yêu thương vô bờ bến của mẹ và trách nhiệm của con cái trong việc chăm sóc, yêu thương mẹ khi còn có thể.
Bài thơ “Mẹ và Quả” là một bài thơ xúc động, khắc họa tình mẫu tử sâu sắc và trọn vẹn. Thông qua đó, Nguyễn Khoa Điềm đã gửi gắm một thông điệp về sự trưởng thành, tình yêu thương, sự hy sinh, và lòng biết ơn đối với những công lao to lớn của mẹ.
Bài văn mẫu 3
Bài thơ “Mẹ và Quả” của Nguyễn Khoa Điềm là một tác phẩm đặc sắc về tình mẫu tử, thể hiện sự hy sinh thầm lặng của người mẹ và trách nhiệm của con cái đối với công lao của mẹ. Qua từng câu thơ, tác giả đã vẽ lên một bức tranh tình yêu thương vô bờ bến mà mẹ dành cho con cái, đồng thời cũng gửi gắm những suy tư về sự trưởng thành của con và lòng biết ơn đối với mẹ.
Mở đầu bài thơ, tác giả sử dụng hình ảnh “Những mùa quả mẹ tôi hái được” để miêu tả sự chăm sóc, nuôi dưỡng của mẹ đối với gia đình. Những mùa quả ấy không chỉ là kết quả của sự lao động mà còn là thành quả của tình yêu thương mà mẹ dành cho con cái. Hình ảnh “Mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng” khẳng định rằng mẹ là người chăm sóc, yêu thương và hy vọng vào chính bàn tay mình để con cái lớn lên, trưởng thành.
Bài thơ tiếp tục với hình ảnh sự trưởng thành của con cái qua câu “Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên / Còn những bí và bầu thì lớn xuống”. Câu thơ này thể hiện sự trưởng thành không chỉ về thể chất mà còn về tâm hồn. Sự đối lập giữa “lớn lên” và “lớn xuống” là hình ảnh thể hiện quá trình phát triển toàn diện của con người, không chỉ lớn về thể xác mà còn trưởng thành trong phẩm hạnh, trong đạo đức.
Những giọt mồ hôi mặn mà của mẹ trong câu “Chúng mang dáng những giọt mồ hôi mặn / Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi” là biểu tượng cho sự hy sinh, lao động vất vả của mẹ. Những giọt mồ hôi ấy không chỉ là sự vất vả thể xác mà còn là tình yêu thương vô điều kiện mà mẹ dành cho con cái. Tình yêu ấy không đòi hỏi sự đáp lại, mà chỉ mong con cái trưởng thành và sống tốt trong cuộc sống.
Cuối bài thơ, tác giả thể hiện sự ân hận và lo lắng của người con qua câu “Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?”. Câu thơ này thể hiện sự nhận thức về sự chưa trưởng thành hoàn toàn của người con. Mặc dù đã lớn lên, nhưng người con vẫn cảm thấy mình chưa đủ trưởng thành để đền đáp công ơn của mẹ. Đây là một lời nhắc nhở về trách nhiệm của mỗi người con đối với mẹ, rằng trong suốt cuộc đời, chúng ta vẫn luôn cần phải trưởng thành và có trách nhiệm với những gì mẹ đã hy sinh.
“Mẹ và Quả” là một bài thơ đong đầy cảm xúc, khắc họa tình yêu thương vô điều kiện của mẹ và sự trưởng thành của con cái. Tác phẩm này không chỉ nói lên tình mẫu tử thiêng liêng mà còn là một lời nhắc nhở về trách nhiệm và lòng biết ơn mà chúng ta cần có đối với những hy sinh của mẹ.
