Phân tích cách cảm nhận về thời gian của nhà thơ Xuân Diệu qua bài thơ Giục giã

Đề bài: Viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) Phân tích cách cảm nhận về thời gian của nhà thơ Xuân Diệu qua đoạn thơ trên.

Mau với chứ, vội vàng lên với chứ,

Em, em ơi, tình non đã già rồi;

Con chim hồng, trái tim nhỏ của tôi,

Mau với chứ! Thời gian không đứng đợi.

Tình thổi gió, màu yêu lên phấp phới

Nhưng đôi ngày, tình mới đã thành xưa.

Nắng mọc chưa tin, hoa rụng không ngờ,

Tình yêu đến, tình yêu đi, ai biết!

Trong gặp gỡ đã có mầm ly biệt…

(Trích “Giục giã”, in trong cuốn “Xuân Diệu – Thơ và lời bình”, Nguyễn Đức Quyền biên soạn, NXB Thanh niên, 2001, tr.193)

Dàn ý chi tiết

 * Nêu vấn đề cần nghị luận: Đoạn thơ trích từ bài thơ “Giục giã” (được nêu ở đề bài) là một trong những minh chứng tiêu biểu thể hiện nổi bật cách cảm nhận về thời gian của nhà thơ Xuân Diệu

Trong phong trào Thơ mới, Xuân Diệu xuất hiện như một thi sĩ mang theo nỗi ám ảnh thường trực về thời gian. Nếu thơ ca trung đại thường nhìn thời gian như một vòng tuần hoàn bền bỉ, lặp lại, thì Xuân Diệu lại cảm nhận thời gian bằng nhịp chảy gấp gáp, một đi không trở lại. Đoạn thơ trích từ bài “Giục giã” là minh chứng tiêu biểu cho cảm quan ấy. Ở đó, thời gian hiện lên như một sức mạnh vô hình nhưng tàn nhẫn, cuốn theo tuổi trẻ và tình yêu, khiến con người vừa yêu đã lo mất, vừa gặp đã phảng phất chia lìa. Qua những câu thơ dồn dập, khẩn thiết, Xuân Diệu bộc lộ rõ cách cảm nhận thời gian đầy nhạy cảm, gắn liền với khát vọng sống mãnh liệt và nỗi lo âu trước sự hữu hạn của đời người.

* Phân tích vấn đề:

– Khác với các nhà thơ trung đại (xem thời gian là tuần hoàn, vĩnh cửu), Xuân Diệu cảm thấy thời gian luôn chảy trôi (“thời gian không đứng đợi”). Nói cụ thể hơn, Xuân Diệu là người rất nhạy cảm với sự trôi chảy nhanh chóng của thời gian: “Tình yêu đến, tình yêu đi, ai biết! – Trong gặp gỡ đã có mầm li biệt” (nghĩa là: trong khi “đang yêu” nhà thơ đã cảm thấy “đang mất”).

– Và cũng vì quá nhạy cảm với thời gian cho nên nhà thơ luôn luôn có cảm giác về sự biến đổi nhanh chóng của tình yêu (“tình” như “gió thổi”, “tình non đã già rồi”, “tình mới đã thành xưa”), nảy sinh tâm trạng lo lắng, hoài nghi (“Nắng mọc chưa tin, hoa rụng không ngờ”) và khao khát vội vàng tận hưởng cái đẹp của tình yêu và tuổi trẻ khi còn có thể (“Mau với chứ, vội vàng lên với chứ”, “Mau với chứ! Thời gian không đứng đợi”).

* Cơ sở của cách cảm nhận thời gian của Xuân Diệu thể hiện trong đoạn thơ: tư tưởng của nhà thơ chịu ảnh hưởng từ phương Tây (đề cao con người cá nhân, nhìn sự vật qua “lăng kính” cá nhân…)

Qua đoạn thơ “Giục giã”, có thể thấy cách cảm nhận thời gian của Xuân Diệu mang dấu ấn rất riêng: thời gian trôi nhanh, không chờ đợi, luôn gắn với sự phai tàn của tình yêu và tuổi trẻ. Chính ý thức sâu sắc về sự ngắn ngủi ấy đã làm nên tâm thế sống vội vàng, cuống quýt nhưng không hời hợt, mà thấm đẫm khao khát tận hưởng và giữ gìn những khoảnh khắc đẹp nhất của đời sống. Cảm quan thời gian ấy vừa tạo nên nỗi buồn man mác, vừa thắp lên ngọn lửa yêu đời nồng nàn trong thơ Xuân Diệu. Nhờ vậy, thơ ông không chỉ là tiếng nói của một trái tim say đắm yêu thương, mà còn là lời nhắc nhở tha thiết về giá trị của từng phút giây con người được sống và được yêu.