Phân tích cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật chàng Khó trong đoạn trích Trái tim hổ

Đề bài:

Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) Phân tích cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật chàng Khó trong  đoạn trích Trái tim hổ

TRÁI TIM HỔ

Lược một đoạn: Trong bản Hua Tát, có một cô gái xinh đẹp tên là Pùa, nhưng Pùa lại bị liệt đôi chân, suốt năm suốt tháng nằm một chỗ. Năm Pùa mười sáu tuổi, trong rừng xuất hiện một con hổ dữ khiến cả bản sống trong nơm nớp lo âu…

[…]  Người ta đồn con hổ có trái tim khác thường, trái tim nó chỉ bằng hòn sỏi và trong suốt. Trái tim ấy là bùa hộ mệnh, cũng là vị thuốc thần. Ai có trái tim ấy sẽ được may mắn, giàu sang suốt cả cuộc đời. Trái tim ấy nếu đem ngâm rượu sẽ chữa được mọi thứ bệnh hiểm nghèo. Liệt chân như Pùa, uống thứ thuốc ấy cũng sẽ khỏi được.

Tin đồn như con chim cắt chuyền khắp thung lũng. Ở bếp lửa, chân quản, dưới suối, trên nương, đâu đâu người ta cũng nói về trái tim hổ. Tin đồn bay xuống cả vùng đồng bằng của người Kinh, bay lên cả đỉnh núi cao của người Mông. Tin đồn bao giờ cũng thế, qua miệng của những kẻ ngu dốt thì quái lạ thay, thường thú vị hơn qua những con người từng trải.

Có rất nhiều người đi săn con hổ. Có người Thái, người Kinh, người Mông… Người thì muốn săn hổ để lấy trái tim làm bùa hộ mệnh, người thì muốn lấy trái tim hổ làm thuốc. Trách họ thế nào được? Đời người ta, ai đã chẳng từng săn đuổi bao nhiêu phù du?

Trong đám thợ săn, đông nhất là đám con trai bản Hua Tát. Họ muốn lấy được trái tim hổ để về chữa bệnh cho Pùa.

Việc săn hổ kéo dài gần hết mùa đông. Nhưng, như có phép lạ, con hổ tinh khôn biết tránh những nơi người ta phục nó. Những người đi săn bị nó săn lại. Hơn mười người chết vì con hổ dữ. Tiếng khóc than lẫn với tiếng gió hú dài âm âm trong bản. Người ta nản chí dần, số người đi săn rụng nhanh như bứa chín cây, cuối cùng chỉ còn một người. Người ấy là Khó.

Khó là trai bản Hua Tát. Chàng mồ côi cha mẹ, sống như con don con dim. Con don, con dim sống lủi thủi, đi con đường riêng, ăn uống thế nào không ai biết được. Khó chẳng bao giờ tham dự những cuộc họp mặt, hội hè ở bản. Phần vì Khó nghèo, phần Khó xấu trai. Chàng bị đậu mùa, mặt rỗ chằng chịt. Người Khó dị dạng: hai tay dài chấm đầu gối, đôi chân khẳng khiu lúc nào đi cũng như chạy. Con don, com dim có đi bao giờ?

Thấy Khó đi săn nhiều người ngạc nhiên. Người ta lại càng ngạc nhiên thấy Khó săn hổ không phải để lấy bùa phép may mắn cho chàng mà để lấy thuốc về chữa cho Pùa. Đêm đêm, họ thấy Khó đứng dưới chân sàn nhà Pùa nhìn lên như kẻ si tình, cũng giống như tên ăn trộm.

 Người bản Hua Tát không biết Khó đi con đường nào tìm vết hổ. Đường của con don, con dim hổ cũng không biết. Con hổ thấy sự nguy hiểm. Nó thay đổi chỗ ở, thay đổi đường đi. Khó và con hổ săn nhau từng giờ…

Một đêm, người ta đang ngồi kể chuyện ở sàn nhà Pùa thì nghe thấy tiếng súng nổ. Tiếng súng kíp âm âm như tiếng sấm. Có tiếng hổ gầm dữ dội vang trong khe núi.

– Hổ chết rồi ! Đúng Khó bắn chết hổ rồi ! Cả bản kinh hoàng xôn xao như rừng gặp bão. Người ta reo hò. Nhiều người vừa reo vừa trào nước mắt. Trai bản đốt đuốc lên rừng tìm Khó.

Gần sáng, người ta mới tìm thấy Khó và xác con hổ đã chết. Cả hai lăn xuống vực sâu dưới suối. Khó bị gãy lưng, mặt chàng đầy vết cào cấu của hổ. Con hổ bị bắn toác đầu. Viên đạn bắn gần xé rách trán hổ xuyên vào tận óc.

Nhưng, điều kỳ lạ nhất là ngực con hổ đã bị rạch đi, trái tim của nó không còn đấy nữa. Vết rạch bằng dao còn mới, máu bết hai bên vết rạch chảy ròng ròng, sủi thành bọt như bong bóng. Đã có kẻ nào đánh cắp trái tim con hổ!

Tất cả trai bản Hua Tát lặng im, cúi gầm mặt xuống. Họ hổ thẹn, căm giận, chua xót.

Hơn mười người chết trong mùa đông ấy vì con hổ dữ. Thêm hai người nữa chết sau câu chuyện đó. Hai người ấy là Pùa và Khó…

Người bản Hua Tát đã chôn con hổ ngay chỗ nó chết. Không ai nhắc lại huyền thoại về sự mầu nhiệm của trái tim hổ. Người ta đã quên nó đi như quên bao điều cay đắng xảy ra trên thế gian này. Điều ấy cũng cần…

(1971, Những ngọn gió Hua Tát, Nguyễn Huy Thiệp, NXB Văn học, 2003, tr. 276-279)

Dàn ý chi tiết

1. Mở bài

• Giới thiệu tác giả Nguyễn Huy Thiệp với phong cách viết giàu chất huyền thoại, lạnh mà sâu, dữ dội mà nhân văn.
• Dẫn vào đoạn trích Trái tim hổ – một câu chuyện vừa hoang dã, vừa thấm đẫm bi kịch con người.
• Giới thiệu nhân vật Khó: một con người bị lãng quên, xấu xí, nghèo khổ nhưng mang trong mình vẻ đẹp tâm hồn thầm lặng, cao cả.

Nguyễn Huy Thiệp từng viết những câu chuyện không ồn ào ca ngợi cái đẹp, nhưng sau mỗi trang văn, cái đẹp lại hiện lên âm thầm và day dứt. Trái tim hổ là một câu chuyện như thế. Giữa rừng núi Hua Tát hoang dã, giữa huyền thoại và máu, giữa lòng tham và nỗi sợ, nhân vật Khó xuất hiện lặng lẽ như chính số phận của mình. Không đẹp đẽ, không giàu sang, không được ai chờ đợi, Khó vẫn mang trong tim một thứ ánh sáng khiến người đọc không thể quên: vẻ đẹp của một tâm hồn biết yêu, biết hi sinh đến tận cùng.

2. Thân bài

a. Hoàn cảnh sống – nền để tỏa sáng vẻ đẹp tâm hồn

• Khó là trai bản mồ côi, sống lủi thủi như “con don, con dim”.
• Ngoại hình dị dạng, nghèo khó, bị tách ra khỏi đời sống cộng đồng.
• Không có chỗ đứng trong ánh nhìn của người khác, không tiếng nói, không hy vọng cho riêng mình.
  → Chính hoàn cảnh bị bỏ quên ấy làm nổi bật vẻ đẹp bên trong của Khó: vẻ đẹp không cần được thừa nhận.

b. Tình yêu thầm lặng, trong trẻo dành cho Pùa

• Khó đi săn hổ không vì giàu sang, bùa phép, cũng không vì danh tiếng.
• Mục đích duy nhất: lấy trái tim hổ để chữa bệnh cho Pùa.
• Tình yêu của Khó:
  • Không lời thổ lộ, không đòi hỏi đáp lại.
  • Lặng lẽ đứng dưới sàn nhà Pùa mỗi đêm, chỉ để nhìn.
  • Yêu bằng sự hi sinh chứ không bằng chiếm hữu.
    → Đó là tình yêu thuần khiết, bản năng mà cao quý, không nhuốm ích kỉ.

c. Sự dấn thân quên mình – vẻ đẹp của lòng nhân hậu và trách nhiệm

• Khi tất cả trai bản lần lượt bỏ cuộc, chỉ còn Khó tiếp tục săn hổ.
• Biết nguy hiểm, biết cái chết cận kề nhưng vẫn không dừng lại.
• Khó không coi mạng sống mình là quan trọng nhất, đặt sự sống của Pùa lên trên tất cả.
  → Vẻ đẹp của con người dám đi đến tận cùng cho điều mình tin là đúng.

d. Bi kịch cao cả và vẻ đẹp đến tận cái chết

• Khó bắn chết hổ nhưng bị thương nặng, gãy lưng, đầy vết cào xé.
• Trái tim hổ đã bị kẻ khác lấy mất, Pùa không được cứu.
• Khó chết, Pùa cũng chết.
  → Bi kịch đau đớn nhưng không làm Khó nhỏ bé.
  → Cái chết của Khó khiến cả bản “lặng im”, cúi đầu hổ thẹn.
  → Sự hi sinh âm thầm của Khó trở thành lời kết tội mạnh mẽ với lòng ích kỉ, tham lam của con người.

e. Ý nghĩa hình tượng nhân vật Khó

• Khó đại diện cho những con người bị gạt ra bên lề xã hội nhưng giàu nhân tính.
• Nhân vật khẳng định: vẻ đẹp con người không nằm ở hình hài hay tiếng nói, mà ở cách sống và cách yêu.
• Trái tim hổ mang tính huyền thoại, nhưng trái tim Khó mới là trái tim thật sự trong suốt.

3. Kết bài

• Khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Khó: yêu thương, hi sinh, nhân hậu đến tận cùng.
• Đánh giá giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm.
• Gợi suy ngẫm: giữa cuộc đời nhiều tham vọng, đôi khi những con người lặng lẽ nhất lại mang trái tim lớn nhất.

Khó chết, Pùa chết, trái tim hổ cũng không còn. Nhưng câu chuyện không khép lại bằng sự tuyệt vọng. Bởi như Antoine de Saint-Exupéry từng viết: “Điều cốt yếu mắt thường không nhìn thấy được.” Trái tim hổ chỉ là một huyền thoại, còn trái tim của Khó là một sự thật đau đớn mà trong trẻo. Chính sự hi sinh lặng thầm ấy đã khiến cả bản Hua Tát cúi đầu, khiến người đọc phải lặng đi để tự hỏi: giữa đời sống này, ta đã từng sống nhân hậu và yêu thương đến mức nào?