Đề số 3: Viết đoạn văn phân tích chủ đề của bài thơ sau:
BÀ TÔI
(Kao Sơn)
Bà hành khất đến ngõ tôi
Bà tôi cung cúc ra mời vào trong
Lưng còng đỡ lấy lưng còng
Thầm hai tiếng gậy… tụng trong nắng chiều.
Nhà nghèo chẳng có bao nhiêu
Gạo còn hai ống chia đều thảo thơm
Nhường khách ngồi chiếc chổi rơm.
Bà ngồi dưới đất mắt buồn… ngó xa.
Lá tre rụng xuống sân nhà
Thoảng hương nụ vối…chiều qua…cùng chiều.
(NXB Hội Nhà văn , 2006)
Dàn ý tham khảo
*Mở đoạn:
+ “Bà tôi” là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà thơ Kao Sơn.
+ Bài thơ đã khắc hoạ hình ảnh người bà với tấm lòng nhân ái, vị tha, biết sẻ chia với người khác.
*Thân đoạn:
+ Nhan đề “Bà tôi” đã ngay từ đầu đã gợi lên hình ảnh người bà thân thương, gần gũi trong tâm hồn mỗi người. Nó khiến ta nghĩ đến một người bà hiền hậu, yêu thương con cháu, yêu thương mọi người.
+ Bố cục của bài thơ được xây dựng theo trình tự thời gian và không gian, từ lúc bà hành khất đến ngõ, hành động và tình cảm của bà tác giả, cho đến tâm trạng và khung cảnh xung quanh. Ở mỗi phần, bà đều hiện lên với tấm lòng đôn hậu, thảo thơm, sâu sắc.
+ Hình ảnh trung tâm và cũng là đối tượng trữ tình của bài thơ là người bà của tác giả. Bà hiện lên qua rất nhiều những hình ảnh, những hành động đẹp. Hình ảnh “lưng còng đỡ lấy lưng còng” là biểu tượng tuyệt đẹp cho sự đồng cảm và sẻ chia. Hành động của bà khi “cung cúc ra mời vào trong” thể hiện lòng hiếu khách, sự tôn trọng và tình thương đối với người cùng khổ. Nhà nghèo, chỉ còn “hai ống gạo” nhưng bà vẫn sẵn lòng chia sẻ cho bà lão hành khất. Có chiếc chổi rơm bà nhường khách ngồi và bà ngồi dưới đất. Hành động tưởng như rất bình thường đó nhưng lại là minh chứng cho tấm lòng bao dung, hiếu khách, không phân biệt sang hèn của bà.
+ Bài thơ còn thể hiện tình cảm sâu sắc của người cháu dành cho bà. Qua những hình ảnh và hành động giản dị nhưng đầy ý nghĩa, người cháu bộc lộ lòng kính trọng và ngưỡng mộ đối với bà. Người cháu cảm nhận và trân trọng tấm lòng nhân ái, sự hy sinh và đức bao dung của bà khi bà sẵn lòng chia sẻ những gì ít ỏi mình có cho bà hành khất. Hình ảnh “lưng còng đỡ lấy lưng còng” và việc bà nhường chỗ ngồi cho khách đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người cháu. Nỗi buồn và sự suy tư của bà cũng khiến người cháu thấu hiểu và càng thêm yêu thương bà hơn. Qua bài thơ, tình cảm của người cháu dành cho bà được bộc lộ một cách chân thành, sâu lắng và đầy cảm xúc.
*Kết đoạn:
+ Bài thơ là lời ngợi ca tấm lòng vị tha, sự sẻ chia của người bà.
+ Người bà của Kao Sơn đã giúp ta nhận ra trách nhiệm của mình là phải luôn biết yêu thương, chia sẻ và giúp đỡ những người xung quanh, đặc biệt là những người có hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống.
Đoạn văn tham khảo
“Bà tôi” là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà thơ Kao Sơn. Bài thơ đã khắc hoạ hình ảnh người bà với tấm lòng nhân ái, vị tha, biết sẻ chia với người khác. Nhan đề “Bà tôi” đã ngay từ đầu đã gợi lên hình ảnh người bà thân thương, gần gũi trong tâm hồn mỗi người. Nó khiến ta nghĩ đến một người bà hiền hậu, yêu thương con cháu, yêu thương mọi người. Bố cục của bài thơ được xây dựng theo trình tự thời gian và không gian, từ lúc bà hành khất đến ngõ, hành động và tình cảm của bà tác giả, cho đến tâm trạng và khung cảnh xung quanh. Ở mỗi phần, bà đều hiện lên với tấm lòng đôn hậu, thảo thơm, sâu sắc. Hình ảnh trung tâm và cũng là đối tượng trữ tình của bài thơ là người bà của tác giả. Bà hiện lên qua rất nhiều những hình ảnh, những hành động đẹp. Hình ảnh “lưng còng đỡ lấy lưng còng” là biểu tượng tuyệt đẹp cho sự đồng cảm và sẻ chia. Hành động của bà khi “cung cúc ra mời vào trong” thể hiện lòng hiếu khách, sự tôn trọng và tình thương đối với người cùng khổ. Nhà nghèo, chỉ còn “hai ống gạo” nhưng bà vẫn sẵn lòng chia sẻ cho bà lão hành khất. Có chiếc chổi rơm bà nhường khách ngồi và bà ngồi dưới đất. Hành động tưởng như rất bình thường đó nhưng lại là minh chứng cho tấm lòng bao dung, hiếu khách, không phân biệt sang hèn của bà. Không chỉ thế bài thơ còn thể hiện tình cảm sâu sắc của người cháu dành cho bà. Qua những hình ảnh và hành động giản dị nhưng đầy ý nghĩa, người cháu bộc lộ lòng kính trọng và ngưỡng mộ đối với bà. Người cháu cảm nhận và trân trọng tấm lòng nhân ái, sự hy sinh và đức bao dung của bà khi bà sẵn lòng chia sẻ những gì ít ỏi mình có cho bà hành khất. Hình ảnh “lưng còng đỡ lấy lưng còng” và việc bà nhường chỗ ngồi cho khách đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người cháu. Nỗi buồn và sự suy tư của bà cũng khiến người cháu thấu hiểu và càng thêm yêu thương bà hơn. Qua bài thơ, tình cảm của người cháu dành cho bà được bộc lộ một cách chân thành, sâu lắng và đầy cảm xúc. Tóm lại, bài thơ “Bà tôi” của Kao Sơn chính là lời ngợi ca của nhà thơ dành cho tấm lòng vị tha, sự nhân hậu của bà mình. Người bà của Kao Sơn đã giúp ta nhận ra nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của mình đối với cuộc sống. Chúng ta cần phải biết yêu thương, chia sẻ và giúp đỡ những người xung quanh, đặc biệt là những người có hoàn cảnh khó khăn vất vả.
