Phân tích đặc điểm nhân vật cô Cecília Paim trong đoạn trích Cây cam ngọt của tôi

Đề bài: Viết bài văn Phân tích đặc điểm nhân vật cô Cecília Paim trong đoạn trích Cây cam ngọt của tôi

          […]

Không ai tặng hoa cho cô giáo tôi, cô Cecília Paim. Chắc là vì cô xấu quá. Nếu không có vết bớt trên mắt thì cô cũng không đến nỗi xấu lắm. Nhưng cô là người duy nhất thi thoảng vẫn cho tôi một xu để mua bánh ngọt vào giờ ra chơi.

Tôi bắt đầu nhòm vào các lớp khác và thấy các lọ thủy tinh trên bàn giáo viên đều đang cắm hoa. Chỉ có lọ của cô giáo tôi là vẫn trống trơn…

Mọi chuyện đang yên ổn thì Godofredo tiến vào lớp. Nó xin phép được nói chuyện với cô Cecília Paim. Tôi không biết có chuyện gì, chỉ thấy nó chỉ tay vào bông hoa trong lọ. Rồi nó đi. Cô giáo nhìn tôi buồn bã.

Lúc tan học, cô gọi tôi đến.

– Cô có chuyện cần nói với em, Zezé. Chỉ một phút thôi.

Cô lục lọi túi xách một lúc. Tôi dám chắc cô không thực lòng muốn nói chuyện với tôi và đang lục lọi đồ đạc để tìm dũng khí. Cuối cùng, cô cũng ra quyết định.

– Trò Godofredo đã kể với cô một chuyện rất xấu về em, Zezé. Chuyện đó có đúng không?

Tôi gật đầu.

– Về bông hoa đúng không ạ? Bạn ấy nói đúng, thưa cô.

– Chính xác thì em đã làm gì?

– Buổi sáng, em dậy sớm và ghé qua vườn trước nhà Serginho. Vì cổng không đóng kín, em đã lẻn vào hái trộm một bông hoa. Nhưng hoa nhiều lắm nên họ sẽ chẳng thấy mất mát gì đâu ạ.

– Ừ. Nhưng đó là hành vi không đúng đắn. Em không nên làm thế nữa. Chuyện không có gì nghiêm trọng nhưng nó vẫn là một kiểu trộm cắp.

– Không phải đâu, cô Cecília. Chẳng phải thế giới thuộc về Chúa sao? Chẳng phải mọi thứ trên thế giới này đều thuộc về Chúa sao? Thế thì hoa cũng thuộc về Chúa…

Cô giáo vô cùng ngạc nhiên trước logic của tôi.

– Đó là cách duy nhất, thưa cô. Ở chỗ em không có vườn. Hoa lại đắt… Mà em thì không muốn thấy lọ hoa trên bàn cô lúc nào cũng trống không.

Cô nuốt khan.

– Chẳng phải thỉnh thoảng cô vẫn cho em tiền để mua bánh ngọt sao ạ?

– Cô có thể ngày nào cũng cho em tiền. Nhưng em lại biến mất…

– Em không thể ngày nào cũng nhận tiền được…

– Tại sao không?

– Bởi vì vẫn còn những đứa trẻ nghèo khác chẳng mang gì để ăn.

Cô rút khăn mùi soa ra khỏi túi xách và kín đáo đưa lên chấm chấm đuôi mắt.

– Cô không thấy bạn Cú Nhỏ ạ?

– Cú Nhỏ là ai?

– Bạn gái da đen nhỏ nhắn cao ngang em được mẹ cuốn tóc lên trên đầu thành hai búi nhỏ rồi quấn dây lại ấy ạ.

– Ồ, phải rồi, ý em là Dorotília.

– Vâng, thưa cô. Dorotília thậm chí còn nghèo hơn em. Các bạn gái khác không thích chơi với bạn ấy vì bạn ấy nghèo và là người da đen. Vậy nên lúc nào Dorotília cũng lủi thủi một góc. Em đã chia cho bạn ấy cái bánh ngọt cô cho em.

Lần này, cô đứng đó áp khăn lên mũi một lúc lâu.

– Thỉnh thoảng, cô có thể cho bạn ấy thay vì cho em ạ. Mẹ bạn ấy là thợ giặt và có mười một người con. Tất cả đều còn bé. Thứ Bảy hằng tuần, bà em vẫn cho họ một ít gạo và đậu để giúp đỡ họ. Và em chia bánh cho bạn ấy vì mẹ đã dạy chúng em phải biết chia sẻ những thứ ít ỏi của mình với những người còn thiếu thốn hơn.

Giờ thì nước mắt tuôn rơi trên mặt cô.

– Em không cố ý làm cô khóc đâu ạ. Em hứa sẽ không trộm hoa nữa và em sẽ học chăm chỉ hơn.

(Trích “Cây cam ngọt của tôi”, José Mauro de Vasconcelos^(*), Nhà sách Nhã Nam)

* Chú thích: José Mauro de Vasconcelos (1920 – 1984) là một nhà văn người Brazil.  Sinh ra trong một gia đình nghèo ở ngoại ô Rio de Janeiro, lớn lên ông phải làm đủ nghề để kiếm sống. Nhưng với tài kể chuyện thiên bẩm, trí nhớ phi thường, trí tưởng tượng tuyệt vời cùng vốn sống phong phú, José cảm thấy trong mình thôi thúc phải trở thành nhà văn nên đã bắt đầu sáng tác năm 22 tuổi.

Cuốn tiểu thuyết mang màu sắc tự truyện “Cây cam ngọt của tôi” của José Mauro de Vasconcelos viết về cuộc sống trong một gia đình đông con qua lời kể của cậu bé Zezé tinh nghịch. Qua ánh mắt của cậu bé, cuộc sống có những điều đẹp đẽ giản dị lẫn những đau khổ phũ phàng.

Dàn ý chi tiết

Mở bài

Giới thiệu được nhân vật cô Cecília Paim trong đoạn trích từ tác phẩm “Cây cam ngọt của tôi” của tác giả José Mauro de Vasconcelos; nêu khái quát ấn tượng về nhân vật này.

Trong Cây cam ngọt của tôi, bên cạnh những nỗi đau và những khoảng sáng hồn nhiên của Zezé, hình ảnh cô giáo Cecília Paim hiện lên như một điểm lặng dịu dàng, âm thầm mà lay động. Dẫu không có vẻ ngoài nổi bật, thậm chí còn bị bỏ quên giữa những lọ hoa trên bàn giáo viên, nhưng chính cô lại khiến người đọc xúc động bởi một tâm hồn đẹp và một trái tim biết lắng nghe học trò. Nhìn vào cách cô trò chuyện, cách cô cố giấu giọt nước mắt khi hiểu hoàn cảnh của Zezé, người ta thấy rõ một người thầy đúng nghĩa — người mà vẻ đẹp không nằm trên gương mặt, mà nằm trong cách họ mở rộng lòng mình cho những đứa trẻ dễ bị tổn thương.

Thân bài

Phân tích đặc điểm của nhân vật

a) Ngoại hình xấu và không được học sinh quan tâm vì chính vẻ ngoài ấy

– Chắc là vì cô xấu quá. Nếu không có vết bớt trên mắt thì cô cũng không đến nỗi xấu lắm.

– Không ai tặng hoa cho cô giáo tôi… Chỉ có lọ của cô giáo tôi là vẫn trống trơn…

b) Tâm hồn đẹp đẽ

– Là người giáo viên vô cùng quan tâm và yêu thương học trò, nhất là những em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn, bất hạnh:

+ Cô giúp các em bằng khả năng của mình: thi thoảng vẫn cho tôi một xu để mua bánh ngọt vào giờ ra chơi.

+ Cô biết rõ đặc điểm từng bạn nhỏ, khi Zezé miêu tả Cú Nhỏ, cô nhận ra ngay: Ồ, phải rồi, ý em là Dorotília.

+ Cô khóc khi nghe được hoàn cảnh khó khăn của học trò.

– Dạy bảo học trò điều đúng đắn: khi biết Zezé trộm hoa để tặng mình, cô đã gặp riêng để khuyên bảo cậu bé, nói cho cậu biết rằng đó là hành vi không đúng đắn. Em không nên làm thế nữa. Chuyện không có gì nghiêm trọng nhưng nó vẫn là một kiểu trộm cắp.

– Giàu tình cảm, dễ xúc động:

+ Khi biết Zezé trộm hoa, cô đã rất buồn bã.

+ Khi bắt đầu cuộc trò chuyện với Zezé, cô đã phải tìm dũng khí

+ Trong khi trò chuyện với Zezé, cô liên tục khóc: Cô rút khăn mùi soa ra khỏi túi xách và kín đáo đưa lên chấm chấm đuôi mắt; cô đứng đó áp khăn lên mũi một lúc lâu; nước mắt tuôn rơi trên mặt cô.

Nhận xét, đánh giá nghệ thuật xây dựng nhân vật của nhà văn

– Ngôi kể thứ nhất từ lời kể của nhân vật “tôi” là học trò của cô khiến hình ảnh cô Cecília Paim hiện lên vừa khách quan lại vừa chân thực, gần gũi.

– Khắc hoạ nhân vật khá toàn diện qua công việc, ngoại hình, cử chỉ, hành động và đặc biệt là lời nói.

– Kể chuyện tự nhiên, chân thực

III. Kết bài

– Nêu ấn tượng và đánh giá về nhân vật:

– Cô là người thầy đáng kính, giàu tình yêu thương với học trò.

– Bài học về tôn sư trọng đạo, tấm lòng yêu thương, đồng cảm…

Nghĩ lại cô Cecília Paim, không thể nhớ đến cô chỉ như một cô giáo hiền lành trong truyện, mà như một biểu tượng cho những người thầy thầm lặng, đẹp theo cách bền bỉ nhất: nhân hậu và biết đồng cảm. Chính sự mềm lòng trước hoàn cảnh của Zezé, sự nghiêm khắc mà vẫn đầy thương yêu trong lời răn dạy, hay giọt nước mắt rơi xuống vì nỗi nghèo của Dorotília… tất cả khiến hình ảnh cô ở lại rất lâu trong lòng người đọc. Từ nhân vật ấy, ta hiểu rằng đôi khi một người thầy không cần vẻ ngoài rực rỡ; chỉ cần có trái tim biết nhìn thấy điều học trò giấu sau ánh mắt, thế là đã đủ để hóa thành người đáng kính trong ký ức của bất cứ đứa trẻ nào.