Phân tích đánh giá nội dung và nghệ thuật của văn bản Mùa hạ (Xuân Quỳnh)

Đề bài: Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) Phân tích đánh giá nội dung và nghệ thuật của văn bản Mùa hạ (Xuân Quỳnh)

MÙA HẠ

Đó là mùa của những tiếng chim reo
Trời xanh biếc, nắng tràn trên khắp ngả
Đất thành cây, mật trào lên vị quả
Bước chân người bỗng mở những đường đi.

Đó là mùa không thể giấu che
Cả vạn vật đều phơi trần dưới nắng
Biển xanh thẳm, cánh buồm lồng lộng trắng
Từ những miền cay đắng hoá thành thơ.

Đó là mùa của những ước mơ
Những khát vọng muôn đời không xiết kể
Gió bão hoà mưa thành sông thành bể
Một thoáng nhìn có thể hoá tình yêu.

Đó là mùa của những buổi chiều
Cánh diều giấy nghiêng vòm trời cao vút
Tiếng dế thức suốt đêm dài oi bức
Tiếng cuốc dồn thúc giục nắng đang trưa.

Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa
Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết?
Mà mặt đất màu xanh là vẫn biển
Quả ngọt ngào thắm thiết vẫn màu hoa.

(Trích, Thơ Xuân Quỳnh, NXB Văn học, Hà Nội, 2016)

Chú thích: Xuân Quỳnh (1942 – 1988), tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh. Bà nổi tiếng với nhiều bài thơ được nhiều người biết đến như Thuyền và biển, Sóng, Thơ tình cuối mùa thu, Tiếng gà trưa,…

Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày, biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm.

Dàn ý chi tiết

• Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận:
  Trước hết, cần giới thiệu ngắn gọn về Xuân Quỳnh – một trong những nữ thi sĩ nổi bật của văn học hiện đại Việt Nam, đồng thời nêu tên tác phẩm và vấn đề nghị luận liên quan đến vẻ đẹp thiên nhiên và tâm hồn trong thơ của bà.

Xuân Quỳnh là một trong những nữ thi sĩ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, nổi bật với những áng thơ giàu cảm xúc và tinh tế về thiên nhiên, tuổi trẻ, tình yêu và tâm hồn con người. Tác phẩm [tên tác phẩm] đã khắc họa vẻ đẹp của mùa hạ cùng những suy tư, trăn trở của cái tôi trữ tình, đồng thời gửi gắm những thông điệp nhân văn sâu sắc về cuộc sống và khát vọng tuổi trẻ.

• Triển khai vấn đề nghị luận:

• Vẻ đẹp của bức tranh mùa hạ:
  • Thiên nhiên tươi đẹp, náo nức: không gian bao la cùng sắc điệu rộn ràng của tiếng chim ca, bầu trời cao rộng với mây trắng và nắng vàng…
  • Sức sống căng tràn, thể hiện khát vọng hiến dâng, khám phá, cũng như sự kỳ diệu trong sự phôi thai của tự nhiên.
  • Gợi nhớ những kỷ niệm êm đềm của tuổi thơ: cánh diều, vòm trời, tiếng dế rộn rã…
• Những suy tư, trăn trở của cái tôi Xuân Quỳnh:
  • Vẻ đẹp của sự nảy nở, sinh sôi của những ước mơ và khát vọng tuổi trẻ.
  • Sự trong sáng, thánh thiện của tâm hồn, giúp nuôi dưỡng và thanh lọc cảm xúc.
  • Những chiêm nghiệm, băn khoăn, sự tự vấn để nhìn lại bản thân, từ đó tăng thêm niềm tin và sức sống tích cực cho cuộc sống.
• Nghệ thuật thể hiện:
  • Thơ 8 chữ tạo nhịp điệu mềm mại, lúc nhẹ nhàng, lúc tha thiết, mạnh mẽ.
  • Nhiều hình ảnh thơ gần gũi, thân thương, hiệu quả trong việc tái hiện vẻ đẹp mùa hạ và kỷ niệm tuổi thơ.
  • Sử dụng phép liệt kê, điệp từ để làm sống động cảm xúc, như những đợt sóng dội về.
  • Cảm xúc chân thực, sâu sắc, khơi gợi giá trị nhân văn, nuôi dưỡng tình yêu, niềm tin và khát vọng tuổi trẻ, làm cho cuộc sống thêm ý nghĩa.

• Đánh giá chung:
  Văn bản thơ vừa giàu cảm xúc vừa tinh tế trong nghệ thuật, thể hiện rõ tài năng quan sát và tâm hồn nhạy cảm của Xuân Quỳnh. Qua đó, tác phẩm không chỉ vẽ nên bức tranh thiên nhiên sinh động mà còn phản ánh những trăn trở, khát vọng và giá trị nhân văn sâu sắc của cái tôi trữ tình.

Qua tác phẩm, Xuân Quỳnh đã thành công trong việc tái hiện vẻ đẹp thiên nhiên mùa hạ, đồng thời khắc họa tâm hồn nhạy cảm, trong sáng và tràn đầy khát vọng của tuổi trẻ. Thơ không chỉ đẹp về hình ảnh và âm điệu mà còn mang giá trị nhân văn sâu sắc, giúp người đọc cảm nhận được tình yêu cuộc sống, niềm tin và khát vọng vươn lên, làm cho cuộc sống trở nên phong phú và ý nghĩa hơn.