Phân tích đánh giá về nội dung và nghệ thuật của văn bản Trăng của Xuân Diệu

Đề bài: Viết bài văn (khoảng 600 chữ) Phân tích đánh giá về nội dung và nghệ thuật của văn bản Trăng của Xuân Diệu

TRĂNG

1)Trong vườn đêm ấy nhiều trăng quá,
Ánh sáng tuôn đầy các lối đi.
Tôi với người yêu qua nhẹ nhẹ…
Im lìm, không dám nói năng chi.

(2)Bâng khuâng chân tiếc dậm lên vàng,
Tôi sợ đường trăng tiếng dậy vang,
Ngơ ngác hoa duyên còn núp lá,
Và làm sai lỡ nhịp trăng đang.

3)Dịu dàng đàn những ánh tơ xanh,
Cho gió du dương điệu múa cành;
Cho gió đượm buồn, thôi náo động
Linh hồn yểu điệu của đêm thanh.

(4)Chúng tôi lặng lẽ bước trong thơ
Lạc giữa niềm êm chẳng bến bờ

Trăng sáng, trăng xa, trăng rộng quá!
Hai người, nhưng chẳng bớt bơ vơ.

Xuân Diệu (1916 – 1985), còn có bút danh là Trảo Nha, tên khai sinh là Ngô Xuân Diệu. Ông xuất thân trong một gia đình nhà nho, quê ở làng Trảo Nha (nay là xã Đại Lộc), huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. (Tài liệu thuộc về fb Thảo Ngô)

Xuân Diệu được mệnh danh là nhà thơ “mới nhất trong các nhà thơ mới” (Hoài Thanh). Ông đã đem đến cho thơ ca đương thời một sức sống mới, một nguồn cảm hứng mới, thể hiện một quan niệm sống mới mẻ, cùng với những cách tân nghệ thuật đầy sáng tạo. Ông là nhà thơ của mùa xuân, của tình yêu và tuổi trẻ với một giọng thơ sôi nổi, đắm say, yêu đời thắm thiết.

Xuân Diệu là cây bút có sức sáng tạo mãnh liệt, dồi dào, bền bỉ, có đóng góp to lớn trên nhiều lĩnh vực của văn học Việt nam hiện đại. Ông xứng đáng với danh hiệu một nhà thơ lớn, một nghệ sĩ lớn, một nhà văn hóa lớn.

Dàn ý chi tiết

Mở bài:Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm.

– Giới thiệu tác giả Xuân Diệu, được đánh giá là “nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ Mới”

– Giới thiệu tác phẩm: sáng tác năm 1938, in trong tập “Thơ Thơ”

– Tác phẩm “Trăng”, chủ đề nói về tình yêu, thi phẩm đã để lại trong lòng người đọc những ấn tượng khó phai mờ.

Trong dòng thơ mới mẻ và nồng nàn của Xuân Diệu, Trăng hiện lên như một bức tranh tình yêu ngập sáng mà vẫn thấp thoáng những rung động mong manh của lòng người. Viết năm 1938, in trong tập Thơ Thơ, bài thơ ghi lại khoảnh khắc đôi lứa đi giữa vườn trăng, mang theo sự bối rối, thẹn thùng và cả niềm cô đơn rất con người. Ánh trăng trong bài không chỉ là cảnh vật mà còn là tấm gương soi thấu mọi nhịp tim khẽ run của những ngày đầu yêu thương. Chính nhờ cách cảm xúc được dẫn dắt tinh vi, kết hợp với ngôn từ giàu nhạc điệu và những hình ảnh mới lạ, bài thơ đã để lại một dấu ấn riêng trong thế giới thơ tình Xuân Diệu.

Thân bài:Phân tích, đánh giá những nét đặc sắc, độc đáo của bài thơ:

* Phân tích, đánh giá mạch ý tưởng, cảm xúc của nhân vật trữ tình:

– Chủ đề: Tình yêu – quen thuộc trong thơ Xuân Diệu, một tình yêu ngây thơ, trong sáng, hồn nhiên và đôi chút mơ mộng.

– Mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình: Mở đầu là hình ảnh “trăng” soi sáng cho tình yêu đôi lứa thẹn thùng, bối rối những buổi đầu hò hẹn. Tiếp theo là sự tiếc nuối chưa kịp bày tỏ, sự lo sợ, ngơ ngác tình yêu bị soi sáng chói quá sẽ mất đi cảm xúc. Sự lo lắng, bối rối khiến cho khung cảnh, sự vật trở nên buồn hơn khiến cảnh vật rơi vào yên lắng. Chúng tôi đã thấy được sự đồng điệu trong tâm hồn, cùng nhau mơ mộng về tình yêu không bến bờ nhưng Trăng sáng, trăng xa, trăng rộng quá! khiến đôi lứa thấy bơ vơ.

– Hình ảnh “trăng” xuyên suốt tác phẩm như nhân chứng soi sáng cho tình yêu đôi lứa.

– Điểm nhìn: từ ngoài vào trong. (từ ngoại cảnh đến tâm hồn)

* Phân tích đánh giá sự phát triển của hình tượng chính và tính độc đáo của các phương diện ngôn từ.

– Sự phát triển của hình tượng chính

+ Tình yêu đôi lứa thẹn thùng, ngơ ngác những buổi đầu dưới trăng sáng rõ.

+ Sự nuối tiếc khi chưa bày tỏ, lo sợ khi giãi bày. (Cảm xúc thường thấy trong tình yêu.)

+ Cảm xúc bỗng rơi vào tĩnh lặng khiến cho cảnh vật đượm buồn.

+ Đôi lứa hòa vào những mơ mộng về tình yêu không bến bờ nhưng vẫn thấy bơ vơ.

– Tính độc đáo của các phương diện ngôn từ:

+ Hệ thống từ vựng mới và cách sử dụng mới mẻ.

+ Lời thơ giàu tính nhạc.

* Phân tích, đánh giá nét hấp dẫn riêng của bài thơ so với những sáng tác khác cùng đề tài, chủ đề, thể loại

– “Trăng” của Xuân Diệu có bản sắc riêng không giống với nhiều thi nhân như “Trăng” của Hàn Mặc Tử gợi tan vỡ, chia ly; với Hồ Chí Minh “Trăng” là tri kỉ… “Trăng”  của Xuân Diệu có bản sắc riêng, luôn luôn tràn đầy, tràn ngập

Kết bài:Khẳng định giá trị tư tưởng và giá trị thẩm mĩ của bài thơ.

– Bài thơ “Trăng” thể hiện tình yêu đôi lứa với đầy đủ những cung bậc cảm xúc ngây thơ, bối rối, mơ mộng, lo sợ, bơ vơ. Rất đỗi giản dị nhưng lại chân thực sâu sắc.

– Cách sử dụng từ ngữ mới mẻ độc đáo, tạo tính nhạc cho thơ.

Trăng khép lại bằng câu thơ nghe như một tiếng thở dài: trăng sáng mà lòng người vẫn thấy bơ vơ. Sự bơ vơ ấy không phải nỗi buồn tuyệt vọng, mà là cảm thức tinh tế của những trái tim trẻ tuổi, vừa say mê vừa ngập ngừng trước tình yêu. Bài thơ vì thế mang trọn vẻ đẹp tư tưởng và thẩm mĩ của thơ Xuân Diệu: tha thiết, mới mẻ, đầy sức sống mà cũng đầy những khoảng trống để người đọc tự soi vào mình. Hơn tám mươi năm trôi qua, Trăng vẫn giữ được sự trong trẻo và rung động ban đầu, như một mảnh tâm hồn Xuân Diệu lấp lánh giữa bầu trời thi ca Việt Nam.