Phân tích đoạn thơ Ghen của Nguyễn Bính

Đề bài: Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) Phân tích đoạn thơ Ghen của Nguyễn Bính

Ghen

(Nguyễn Bính)

Cô nhân tình bé của tôi ơi!
Tôi muốn môi cô chỉ mỉm cười
Những lúc có tôi, và mắt chỉ
Nhìn tôi những lúc tôi xa xôi.

Tôi muốn cô đừng nghĩ đến ai,
Đừng hôn dù thấy bó hoa tươi.
Đừng ôm gối chiếc đêm nay ngủ,
Đừng tắm chiều nay biển lắm người.

Tôi muốn mùi thơm của nước hoa,
Mà cô thường xức, chẳng bay xa,
Chẳng làm ngây ngất người qua lại,
Dẫu chỉ qua đường khách lại qua.

Tôi muốn những đêm đông giá lạnh,
Chiêm bao đừng lẩn quất bên cô,
Bằng không, tôi muốn cô đừng gặp
Một trẻ trai nào trong giấc mơ. […]

Nguyễn Bính (1918 – 1966) là một trong những gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ mới (1932 – 1945). Ông được mệnh danh là “nhà thơ chân quê” bởi thơ ông thấm đượm hồn quê Việt Nam – mộc mạc, giản dị mà đằm thắm tình cảm. Nguyễn Bính thường viết về tình yêu, quê hương, con người với giọng điệu dân dã, ngôn ngữ đậm chất ca dao, gợi lên vẻ đẹp của tâm hồn người Việt.

Bài thơ “Ghen” là một trong những tác phẩm đặc sắc của Nguyễn Bính, thể hiện rõ nét phong cách “thơ quê” của ông. Bài thơ khắc họa một tình yêu chân thành, tha thiết nhưng cũng rất đời thường, với những cung bậc cảm xúc vừa nồng nàn, vừa hồn nhiên, đặc biệt là nỗi ghen tuông đáng yêu của người con gái đang yêu. Qua đó, Nguyễn Bính bộc lộ cái nhìn tinh tế về tâm lý con người và gửi gắm quan niệm: tình yêu chân thật luôn đi kèm với sự nâng niu, lo lắng và khát khao được yêu trọn vẹn.

Dàn ý chi tiết

* Giới thiệu vấn đề nghị luận: tên tác giả, tác phẩm, cảm nhận khái quát về đoạn thơ.

* Triển khai vấn đề nghị luận

– Nội dung: Cảm giác ghen tuông, không tin tưởng vào tình yêu khiến nhân vật tôi sống trong cảm giác lo lắng và đau khổ.

– Nghệ thuật: thể thơ 7 chữ, các dòng chủ yếu ngắt nhịp 4/3, gieo vần chân, giàu tính nhạc, nhân vật trữ tình xuất hiện trực tiếp, giọng điệu tha thiết, sử dụng nhiều biện pháp tu từ …

– Suy nghĩ cảm nhận về bài thơ: ngôn ngữ có giá trị gợi hình, gợi cảm cao độ; đoạn thơ thể hiện tâm hồn nhạy cảm tình tế của nhà thơ, giúp người đọc cảm nhận được một tình yêu da diết, nồng nàn của nhân vật trữ tình.

* Đánh giá:

+ Khái quát nội dung và nghệ thuật.

+ Tác động của tác phẩm đối với bản thân

Bài văn mẫu tham khảo

Nguyễn Bính là một trong những gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ mới (1932 – 1945). Ông được mệnh danh là “nhà thơ chân quê” bởi thơ ông thấm đẫm hồn quê Việt Nam, dung dị mà sâu sắc, mộc mạc mà đằm thắm tình người. Thơ Nguyễn Bính thường nói về tình yêu, nỗi nhớ, quê hương, con người với giọng điệu dân gian, gần gũi, đầy tinh tế. Trong số những thi phẩm ấy, bài thơ “Ghen” là một khúc hát tình yêu đặc sắc, khắc họa một tâm trạng quen thuộc mà muôn thuở – nỗi ghen tuông của kẻ đang yêu. Đó không phải là sự ghen tuông hẹp hòi, ích kỷ, mà là biểu hiện của tình yêu sâu sắc, chân thành và nồng nàn đến mức muốn chiếm trọn tâm hồn người mình thương.

Ngay từ nhan đề, “Ghen” đã gợi mở một thế giới cảm xúc đầy mâu thuẫn và cũng rất con người. Ghen là biểu hiện thường thấy trong tình yêu – một cảm xúc vừa ngọt ngào vừa cay đắng, vừa đáng yêu lại vừa đáng sợ. Trong đoạn thơ, nhân vật trữ tình xưng “tôi” – một chàng trai đang yêu say đắm – đã bộc lộ những khát khao và nỗi lo âu của mình trước người con gái bé nhỏ. Bốn câu thơ mở đầu vang lên tha thiết như một lời gọi đầy âu yếm:

“Cô nhân tình bé của tôi ơi!
Tôi muốn môi cô chỉ mỉm cười
Những lúc có tôi, và mắt chỉ
Nhìn tôi những lúc tôi xa xôi.”

Cách xưng “cô nhân tình bé của tôi” vừa trìu mến vừa mang sắc thái riêng tư, thể hiện cảm xúc chiếm hữu nhưng không hề thô bạo. Điệp ngữ “tôi muốn” lặp đi lặp lại như nhịp thổn thức của trái tim yêu, vừa khẳng định vừa van nài. Người đàn ông trong tình yêu ấy khao khát chiếm trọn nụ cười, ánh mắt của người con gái – những biểu tượng tinh tế nhất của tình yêu. Anh muốn khi ở bên mình, cô chỉ mỉm cười; còn khi xa anh, đôi mắt ấy cũng chỉ hướng về anh. Nỗi ghen ấy rất nhẹ nhàng, rất đáng yêu – bởi nó xuất phát từ tình cảm chân thật, từ nỗi sợ mất đi một điều quý giá.

Càng đọc, ta càng thấy sự ghen tuông ấy lan tỏa và thấm đẫm trong từng suy nghĩ, từng hơi thở của người đang yêu.

“Tôi muốn cô đừng nghĩ đến ai,
Đừng hôn dù thấy bó hoa tươi.
Đừng ôm gối chiếc đêm nay ngủ,
Đừng tắm chiều nay biển lắm người.”

Những câu thơ tưởng chừng như phi lý, nhưng lại chứa đựng một logic của trái tim. Người đàn ông ghen đến mức sợ cả bó hoa tươi, sợ cả chiếc gối cô ôm, sợ cả làn nước nơi có “biển lắm người”. Anh muốn giữ cô gái trong thế giới riêng của mình, tránh khỏi mọi ánh nhìn, mọi tiếp xúc của cuộc đời. Sự “ghen” ấy vừa đáng trách lại vừa đáng thương. Nó bộc lộ một tâm lý yêu sâu đến mức cực đoan, khát khao được sở hữu tuyệt đối người mình yêu. Nhưng chính trong cái cực đoan ấy, ta vẫn cảm nhận được sự chân thành và yếu đuối – một kiểu ghen không hề cay nghiệt, mà chỉ là nỗi lo sợ bị mất đi tình yêu.

“Tôi muốn mùi thơm của nước hoa,
Mà cô thường xức, chẳng bay xa,
Chẳng làm ngây ngất người qua lại,
Dẫu chỉ qua đường khách lại qua.”

Cái ghen ấy đã vượt ra khỏi con người mà vươn tới cả những thứ vô tri. Anh ghen với mùi hương, với gió, với những “người qua đường” xa lạ. Mùi nước hoa – vốn là thứ khiến người con gái trở nên quyến rũ hơn – nay lại trở thành “kẻ phản bội” có thể khiến người khác ngây ngất. Tình yêu trong thơ Nguyễn Bính vì thế mà thật nồng nàn, tha thiết, đến mức muốn ràng buộc cả hương thơm, ánh mắt, nụ cười của người mình thương trong vòng tay riêng. Và đỉnh điểm của cảm xúc ấy là nỗi ghen cả trong mơ:

“Tôi muốn những đêm đông giá lạnh,
Chiêm bao đừng lẩn quất bên cô,
Bằng không, tôi muốn cô đừng gặp
Một trẻ trai nào trong giấc mơ.”

Nguyễn Bính đã chạm đến tầng sâu nhất của tình yêu – khi nỗi ghen không chỉ hiện hữu trong đời thực mà còn len vào cả giấc mơ. Đó là thứ ghen tuông không thể lý giải bằng lý trí, chỉ có thể cảm nhận bằng trái tim. Người đang yêu luôn lo sợ, luôn tưởng tượng ra những điều khiến mình bất an. Nhưng chính điều đó lại khiến tình yêu trở nên con người hơn, thật hơn, gần gũi hơn.

Về nghệ thuật, bài thơ được viết theo thể thơ bảy chữ, nhịp thơ nhẹ nhàng, chủ yếu ngắt nhịp 4/3, gieo vần liền và vần chân tạo nên âm hưởng du dương, giàu nhạc tính. Điệp ngữ “tôi muốn” được lặp lại nhiều lần vừa thể hiện nỗi ám ảnh, vừa tạo nhịp điệu cho cảm xúc dâng trào. Giọng thơ tha thiết, nồng nàn, khi dịu dàng, khi day dứt, thể hiện trọn vẹn trạng thái của người đang yêu. Đặc biệt, Nguyễn Bính sử dụng ngôn ngữ giản dị mà giàu sức gợi, vừa có nét cổ điển của ca dao, vừa mang hơi thở hiện đại của Thơ mới.

Đọc “Ghen”, người ta không chỉ thấy nỗi ghen của một chàng trai, mà còn nhận ra tâm hồn nhạy cảm và nhân hậu của Nguyễn Bính. Ông thấu hiểu những cung bậc tinh tế trong tình yêu: yêu nhiều thì mới ghen nhiều, ghen nhiều là vì quá sợ mất nhau. Bài thơ vì thế vừa chân thực vừa sâu sắc, khắc họa rõ tâm lý của con người trong tình yêu – vừa muốn tự do, vừa muốn chiếm hữu, vừa yêu say đắm lại vừa lo sợ bất an.

“Ghen” không chỉ là câu chuyện của riêng đôi lứa mà còn là lời nhắc nhở mỗi người về giới hạn trong tình yêu. Tình yêu đẹp là khi ta biết trân trọng, tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau. Sự ghen tuông, nếu vượt quá giới hạn, có thể khiến tình yêu trở nên tù túng, ngột ngạt. Nhưng nếu xuất phát từ tình cảm chân thành, nó lại khiến con người biết yêu hơn, biết giữ gìn hơn những điều quý giá.

Bài thơ “Ghen” của Nguyễn Bính là một khúc ca tình yêu vừa nồng nàn vừa sâu sắc, vừa mộc mạc lại vừa tinh tế. Bằng nghệ thuật thơ giàu nhạc tính, giọng điệu tha thiết và tâm hồn chan chứa cảm xúc, Nguyễn Bính đã thể hiện trọn vẹn hình ảnh một người đang yêu – yêu hết mình, yêu đến say mê, yêu đến cả ghen tuông. Bài thơ không chỉ để lại dấu ấn trong lòng người đọc về một tình yêu da diết mà còn giúp ta hiểu hơn về bản chất chân thật của con người: khi yêu, ai cũng yếu lòng, cũng ghen, cũng muốn được là “duy nhất” trong trái tim người mình thương. Chính điều ấy làm nên vẻ đẹp vĩnh hằng của thơ Nguyễn Bính – vẻ đẹp của một tâm hồn yêu tha thiết, sống chân thành và trọn vẹn với cảm xúc.