Phân tích giá trị của phương thức tự sự và biểu cảm trong việc khắc hoạ ẩn ức tuổi thơ qua đoạn hồi ký Những ngày thơ ấu

Đề bài: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) Phân tích giá trị của phương thức tự sự và biểu cảm trong việc khắc hoạ ẩn ức tuổi thơ qua đoạn hồi ký Những ngày thơ ấu

     Một người cha và một người mẹ tính tình khác nhau, không hiểu biết, không yêu nhau và gần như khinh miệt nhau, mà phải gần gũi nhau trước hai đứa con nhỏ nhởn nhơ ăn chơi và một người mẹ già đã ngoài tám mươi tuổi, chỉ còn mỗi cái mê say được sống với những giọt khí huyết của mình nảy nở, và sau đây về chầu Chúa thì được đủ các phép lề lối Hội thánh, và được hưởng đủ mọi sự đóng góp của hàng giáp của nhà thờ. Những đêm lạnh mà dài để mà thao thức lo toan, bàn tán, vun đắp cho nhà cho cửa cho tuổi già, cho con cái là những đêm một người thiếp đi trong khói thuốc phiện, một người thì âm thầm trằn trọc. Người thứ nhất chán ngán như không còn biết sống. Người thứ hai câm lặng chua xót, thấy sự sống trong tình thương yêu con vẫn lạnh lẽo, thiếu thốn, và cả hai đều thấm thía thấy rằng sẽ dần chết, chết vì chán ghét đau đớn….

(Trích Chương III “Truỵ lạc”, “Những ngày thơ ấu”, Nguyên Hồng, Tổng tập văn học Việt Nam, tập 33, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2000, tr.176)

Chú thích:

– Nguyên Hồng (1918 – 1982). Tên khai sinh của ông là Nguyễn Nguyên Hồng, quê ở thành phố Nam Định. Nguyên Hồng sống chủ yếu ở thành phố cảng Hải Phòng, trong một xóm lao động nghèo. Ông có tuổi thơ thiếu thốn tình cảm và vật chất, sinh ra trong gia đình có hoàn cảnh bất hạnh. Ông mồ côi cha từ nhỏ, phải sống với những người cô ruột cay nghiệt. Ngay từ khi còn bé, Nguyên Hồng đã phải lưu lạc, bôn ba cùng mẹ đi khắp nơi để bán hàng kiếm sống.

– Những Ngày Thơ Ấu là câu chuyện chắp vá về tuổi thơ đầy đau thương của chính tác giả. Hồng – một cậu bé sinh ra trong gia đình giàu có nhưng lại không mấy hạnh phúc. Ngay từ khi còn nhỏ, cậu đã thấu hiểu được sự thờ ơ, vô trách nhiệm của người cha nghiện ngập, và những nỗi đau đớn, tủi nhục của người mẹ khi luôn bị cả gia tộc giày xéo, đầy đọa đến mức phải bỏ cả con cái đi tha hương cầu thực. Với ngôn từ giản dị và trong sáng, Những Ngày Thơ Ấu không chỉ đem đến cho độc giả câu chuyện bình dị, gần gũi với đời thường mà nó còn lột tả được một bối cảnh xã hội phong kiến, cổ hủ của Việt Nam thời xưa.

Dàn ý chi tiết

Mở đoạn: Giới thiệu được tên tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận

– Tác giả: Nguyên Hồng – Tác phẩm: “Những ngày thơ ấu”

– VĐNL: giá trị của phương thức tự sự và biểu cảm trong việc khắc hoạ ẩn ức tuổi thơ

Nguyên Hồng là cây bút hiếm hoi của văn học Việt Nam viết về tuổi thơ bằng tất cả những gì chân thật và đau đớn nhất của chính đời mình. Những ngày thơ ấu không chỉ là một cuốn hồi ký, mà còn là bản tự thuật thấm đẫm nước mắt về những vết thương tinh thần âm ỉ theo năm tháng. Ở đoạn trích thuộc chương “Truỵ lạc”, bằng sự kết hợp chặt chẽ giữa phương thức tự sự và biểu cảm, nhà văn đã tái hiện một không gian gia đình ngột ngạt, nơi những đứa trẻ lớn lên giữa sự lạnh lẽo, thờ ơ và đổ vỡ. Chính cách kể chuyện thấm đẫm cảm xúc ấy đã làm hiện lên rõ nét những ẩn ức tuổi thơ – thứ nỗi đau không dễ gọi tên nhưng dai dẳng, ám ảnh suốt cả cuộc đời con người.

Thân đoạn

– Hai đứa trẻ lớn lên trong không khí giả dối, lạnh lẽo của một gia đình không hạnh phúc. Chúng ra đời là kết quả của cuộc hôn nhân miễn cưỡng không tình yêu, dưới sự sắp đặt đầy toan tính.

– Đoạn trích được khắc hoạ dưới góc nhìn của một cậu bé 7, 8 tuổi – độ tuổi bắt đầu có những nhận thức về cuộc sống nhưng đã phải đối diện với bao tổn thương rỉ máu nơi trái tim. – Bằng phương thức tự sự kết hợp với biểu cảm, những ẩn ức tuổi thơ được hiện lên một cách vô cùng đau đớn:

+ Ai dám chắc thế giới trẻ thơ sẽ thật dễ chịu, dễ sống và không phải lo nghĩ? “Khi người ta lớn, niềm vui và nỗi buồn cũng lớn lên theo. Trong những giấc mơ của tôi, không chỉ có châu chấu, chuồn chuồn như những ngày thơ bé. Đã có bão giông theo về trong những đêm gió luồn qua mái lá” (Nguyễn Nhật Ánh – “Cây chuối non đi đôi giày xanh”). Cậu bé đã chứng kiến tấn bi kịch của gia đình ⇒ đổ vỡ niềm tin về giá trị của gia đình.

+ Đoạn trích khắc hoạ ra hai thế giới đối lập:

• Một người thiếp đi trong khói thuốc phiện, chán ngán như không còn biết sống
• Một người thì âm thầm, trằn trọc, câm lặng chua xót, thấy sự sống trong tình thương yêu con vẫn lạnh lẽo, thiếu thốn

⇒ Đoạn trích không khắc hoạ sự đối thoại giữa các nhân vật nhưng chính sự thờ ơ, dửng dưng, lạnh nhạt là cách họ dùng để đày đoạ nhau, cứa những vết dao sâu vào trong tâm hồn người còn lai, và những đứa trẻ là nạn nhân bất đắc dĩ phải hứng chịu hậu quả.

+ Tác giả sử dụng nhiều tính từ để bộc lộ cảm xúc, trạng thái quẩn quanh, chán chường, bí bách trong căn nhà ⇒ góp phần thể hiện được một tuổi thơ dữ dội, chắp vá nhiều đau thương của một đứa trẻ, có thể phải dành cả phần đời còn lại để chữa lành tuổi thơ.

Kết đoạn. Khẳng định và nâng cao VĐNL