Đề bài: Phân tích hình ảnh người mẹ trong bài thơ Mẹ tôi của Bùi Xuân Mệnh
MẸ TÔI
[1] Mẹ tôi mắt kém lưng còng
Nuôi con ru cháu thuộc lòng ca dao
Bây giờ bước thấp bước cao
Vẫn mong con cháu làm sao nên người
[2] Mẹ tôi tóc bạc da mồi
Trầu nhai móm mém… nụ cười răng đen
Cả đời mưa nắng cơm đèn
Thân cò lặn lội làm nên mùa vàng.
[3] Mẹ tôi nhà ở cuối làng
Có vườn chuối chín cùng hàng cau xanh
Những đêm gió mát trăng thanh
Kể chuyện cổ tích… Mẹ là bà tiên…!
( Vầng trăng xa, Bùi Xuân Mệnh. NXB Hội Nhà Văn, 2022)
Dàn ý Phân tích hình ảnh người mẹ trong bài thơ Mẹ tôi của Bùi Xuân Mệnh
Mở bài:
- Giới thiệu khái quát về bài thơ Mẹ tôi của Bùi Xuân Mệnh – một tác phẩm giản dị nhưng chan chứa tình cảm sâu sắc về người mẹ.
- Khẳng định hình ảnh người mẹ trong bài thơ không chỉ hiện lên rõ nét về ngoại hình, công lao mà còn thể hiện tình yêu thương, sự hy sinh và vị trí thiêng liêng trong lòng con cháu.
Bài thơ Mẹ tôi của Bùi Xuân Mệnh là một tác phẩm đầy ắp cảm xúc chân thành và giản dị, tái hiện hình ảnh người mẹ Việt Nam trong cuộc sống thường nhật nhưng chan chứa tình yêu thương sâu sắc. Qua những câu thơ nhẹ nhàng, tác giả đã khắc họa một hình ảnh mẹ không chỉ là người gánh vác mọi vất vả mà còn là điểm tựa tinh thần vững chắc, là nguồn cảm hứng bất tận trong tâm hồn con cháu.
Thân bài:
- Hình ảnh người mẹ qua nét chân thực của ngoại hình và tuổi tác:
- Mẹ mắt kém, lưng còng, tóc bạc, da mồi – những dấu hiệu rõ ràng của tuổi già và những tháng năm vất vả.
- Trầu nhai móm mém, nụ cười răng đen – những nét đặc trưng giản dị, mộc mạc nhưng gần gũi, thân thương.
- Hình ảnh người mẹ qua sự hy sinh, vất vả cả đời:
- Mẹ nuôi con cháu thuộc lòng ca dao, từng ngày chăm lo, dạy dỗ con cháu nên người.
- Hình ảnh “cơm đèn”, “mưa nắng” thể hiện cuộc sống vất vả, lao động quên mình của mẹ, thân hình nhỏ bé “thân cò” vẫn lặn lội, bươn chải để tạo nên “mùa vàng” – thành quả lao động nuôi gia đình.
- Hình ảnh người mẹ gắn bó với thiên nhiên và tuổi thơ con cháu:
- Ngôi nhà cuối làng, vườn chuối chín, hàng cau xanh – khung cảnh bình yên, gần gũi với làng quê, tạo nên bối cảnh thân thuộc của mẹ và gia đình.
- Hình ảnh mẹ kể chuyện cổ tích dưới ánh trăng, như bà tiên mang đến niềm vui, sự ấm áp và khơi dậy trí tưởng tượng cho con cháu.
Kết bài:
- Khẳng định hình ảnh người mẹ trong bài thơ được khắc họa sinh động, chân thực với đầy đủ phẩm chất của người mẹ Việt Nam – vừa gánh vác sự vất vả của cuộc sống, vừa là nguồn cội của tình yêu thương và sự che chở.
- Qua đó, bài thơ giúp ta thêm yêu quý, trân trọng những người mẹ – biểu tượng của tình thân và sự hy sinh thầm lặng.
Hình ảnh người mẹ trong bài thơ không chỉ hiện lên qua những nét chân thực, giản dị mà còn là biểu tượng của tình yêu thương vô bờ bến, sự hy sinh thầm lặng và sức mạnh kiên cường của người phụ nữ Việt Nam. Bài thơ như lời tri ân sâu sắc gửi đến mẹ – người luôn âm thầm dìu dắt và nâng đỡ con cháu, là ngọn nguồn nuôi dưỡng tâm hồn và gắn kết tình thân gia đình. Đọc Mẹ tôi, ta càng thêm trân trọng và yêu quý những người mẹ quanh mình, những người đã dành cả cuộc đời cho hạnh phúc của gia đình.
Bài văn mẫu Phân tích hình ảnh người mẹ trong bài thơ Mẹ tôi của Bùi Xuân Mệnh
Bài văn mẫu 1
Bài thơ Mẹ tôi của Bùi Xuân Mệnh là một tác phẩm đong đầy cảm xúc, tái hiện hình ảnh người mẹ Việt Nam với những nét giản dị, mộc mạc mà vô cùng sâu sắc. Qua những câu thơ gần gũi, tác giả đã khắc họa người mẹ không chỉ bằng hình ảnh ngoại hình gánh chịu sự tàn phá của thời gian, mà còn bằng những vất vả, hy sinh thầm lặng của một đời người dành cho con cháu. Hình ảnh mẹ trong bài thơ hiện lên như một biểu tượng thiêng liêng của tình yêu thương và sự kiên cường.
Ngay ở những câu thơ đầu, hình ảnh người mẹ đã hiện rõ trong từng chi tiết: “Mẹ tôi mắt kém lưng còng / Nuôi con ru cháu thuộc lòng ca dao”. Dáng người mảnh khảnh, đôi mắt đã mờ, lưng còng không chỉ cho thấy tuổi tác mà còn là minh chứng cho những tháng năm khó nhọc. Người mẹ như một cây cầu nối truyền thống văn hóa bằng những câu ca dao ru cháu, không chỉ dạy con cháu nên người mà còn giữ gìn những giá trị văn hóa của dân tộc. Qua đó, tình cảm mẹ con hiện lên chân thành, gắn bó sâu sắc. Những câu thơ tiếp theo như lời tâm sự của người con khi chứng kiến mẹ vẫn “bước thấp bước cao”, vẫn luôn mong ước con cháu thành đạt, làm người có ích cho đời.
Hình ảnh người mẹ hiện lên càng rõ nét qua những mô tả về tuổi già và cuộc sống vất vả: “Mẹ tôi tóc bạc da mồi / Trầu nhai móm mém… nụ cười răng đen”. Tóc bạc, da mồi là những dấu hiệu không thể chối cãi của tuổi tác, những nếp nhăn, dấu thời gian hằn sâu trên gương mặt. Hình ảnh trầu nhai móm mém cùng nụ cười răng đen không chỉ thể hiện sự chân chất, mộc mạc của người mẹ nông thôn mà còn làm cho hình ảnh mẹ trở nên gần gũi, thân thương vô cùng. Bùi Xuân Mệnh còn dùng phép ẩn dụ rất tinh tế khi gọi mẹ là “thân cò” – hình ảnh tượng trưng cho sự cần cù, tần tảo. “Lặn lội làm nên mùa vàng” là cách nói vừa chân thực vừa biểu tượng cho công lao của mẹ trong việc vun vén, gánh vác mọi lo toan để mang lại cuộc sống ấm no cho con cháu.
Không chỉ là hình ảnh của sự vất vả, người mẹ trong bài thơ còn gắn bó mật thiết với thiên nhiên và làng quê, là bức tranh tuổi thơ bình yên mà mỗi người con đều mong nhớ. “Mẹ tôi nhà ở cuối làng / Có vườn chuối chín cùng hàng cau xanh” – những câu thơ gợi lên khung cảnh quen thuộc, gần gũi, không chỉ là mái nhà mà còn là một thế giới an yên, bình dị. Những đêm “gió mát trăng thanh” mẹ kể chuyện cổ tích cho cháu nghe, làm cho mẹ như bà tiên mang đến niềm vui, sự ấm áp và sự mơ mộng của tuổi thơ. Hình ảnh ấy không chỉ tạo nên sự gần gũi mà còn giúp làm nổi bật vai trò của mẹ như người dẫn dắt tâm hồn con trẻ.
Có thể nói, qua bài thơ, người mẹ hiện lên là biểu tượng của tình yêu thương vô bờ bến, sự hy sinh thầm lặng và sự kiên cường trong cuộc sống. Bài thơ làm cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của tình mẫu tử giản dị nhưng đầy thiêng liêng, khiến ai cũng muốn trân trọng và gìn giữ. Bùi Xuân Mệnh đã rất thành công khi dùng ngôn từ giản dị mà đong đầy tình cảm để vẽ nên hình ảnh một người mẹ bình dị mà bất tử trong tâm trí người con.
Bài văn mẫu 2
Hình ảnh người mẹ trong bài thơ Mẹ tôi của Bùi Xuân Mệnh được khắc họa một cách sống động, chân thực qua những câu chữ giản dị mà chứa đựng tình cảm sâu sắc. Người mẹ không chỉ là hình ảnh của tuổi già, sự lam lũ, vất vả mà còn là biểu tượng của tình yêu thương bao la, là điểm tựa tinh thần vững chắc cho con cháu trong gia đình.
Ở khổ thơ đầu, tác giả miêu tả mẹ bằng những nét rất cụ thể, gần gũi: “Mẹ tôi mắt kém lưng còng / Nuôi con ru cháu thuộc lòng ca dao”. Câu thơ gợi ra hình ảnh mẹ đã già yếu, lưng còng vì bao năm tháng làm lụng vất vả. Nhưng điều khiến ta cảm động chính là tình thương của mẹ dành cho con cháu. Mẹ không chỉ chăm sóc bằng cơm áo mà còn bằng tâm hồn, với những câu ca dao ru hời, truyền dạy bao điều hay lẽ phải. Mẹ vẫn từng bước chập chững, mong con cháu trưởng thành, nên người, lời thơ vang lên như một lời thầm thì, chan chứa bao tình cảm ấm áp.
Sang khổ thứ hai, những chi tiết về tuổi già và sự lam lũ hiện lên đậm nét hơn: “Mẹ tôi tóc bạc da mồi / Trầu nhai móm mém… nụ cười răng đen”. Tóc bạc, da mồi không chỉ là dấu vết của thời gian mà còn chứa đựng biết bao nhọc nhằn, vất vả của mẹ. Nụ cười móm mém, răng đen như điểm xuyết cho bức tranh quê nghèo nhưng chan chứa tình người. Tác giả ví mẹ như “thân cò lặn lội làm nên mùa vàng” – hình ảnh vừa chân thực vừa đầy ẩn dụ về sự cần cù, chịu thương chịu khó của người mẹ suốt đời tần tảo vì con cháu. Hình ảnh đó khiến ta vừa thương vừa trân trọng.
Bài thơ còn gợi lên bức tranh tuổi thơ bình yên, êm đềm qua khung cảnh “nhà ở cuối làng / Có vườn chuối chín cùng hàng cau xanh”. Đây không chỉ là bối cảnh mà còn là không gian tinh thần gắn bó mật thiết với mẹ và con cháu. Cảnh đêm trăng thanh gió mát, mẹ kể chuyện cổ tích làm cho mẹ trở nên như bà tiên diệu kỳ, mang đến hạnh phúc và sự kỳ diệu cho tâm hồn trẻ thơ. Hình ảnh này thể hiện vai trò đặc biệt của mẹ – vừa là người nuôi dưỡng thể xác, vừa nuôi dưỡng tâm hồn.
Mẹ hiện lên như một hình ảnh gần gũi, thân thương nhưng đầy cao quý, mang nét đẹp của sự hy sinh thầm lặng mà vĩ đại. Bài thơ khiến người đọc rung động, nhớ về mẹ với bao cảm xúc yêu thương và biết ơn sâu sắc. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp về giá trị thiêng liêng của người mẹ trong cuộc sống mỗi người.
Bài văn mẫu 3
Mẹ tôi của Bùi Xuân Mệnh là bài thơ giản dị nhưng rất xúc động, khắc họa hình ảnh người mẹ trong đời thường nhưng đậm chất nhân văn và tình cảm. Từ những câu thơ nhẹ nhàng, chân thành, tác giả đã gợi lên sự kính trọng, biết ơn và tình yêu thương sâu sắc dành cho mẹ – người đã dành cả cuộc đời để lo toan, hy sinh cho con cháu.
Ngay câu thơ mở đầu, mẹ đã hiện lên với những dấu hiệu rõ nét của tuổi già, sự mỏi mệt: “Mẹ tôi mắt kém lưng còng”. Đó không chỉ là hình ảnh bên ngoài mà còn là minh chứng cho biết bao năm tháng vất vả, khó nhọc. Sự vất vả đó lại càng trở nên thiêng liêng khi mẹ vẫn luôn dạy dỗ con cháu thuộc lòng ca dao, truyền lại những giá trị văn hóa truyền thống quý báu. Tình thương của mẹ được thể hiện rõ qua từng bước chân “bước thấp bước cao” – dù yếu ớt vẫn luôn mong mỏi con cháu trưởng thành, nên người.
Khổ thơ tiếp theo như một bức tranh chân dung sống động về mẹ: tóc bạc, da mồi, trầu nhai móm mém, nụ cười răng đen, tất cả tạo nên hình ảnh một người mẹ mộc mạc mà thân thương. Người mẹ ấy như “thân cò” chịu thương chịu khó, lặn lội qua bao khó khăn, vất vả để tạo nên “mùa vàng” ấm no. Hình ảnh này vừa chân thực vừa mang tính biểu tượng sâu sắc về sự cần cù và lòng kiên trì của người phụ nữ trong gia đình.
Không gian xung quanh mẹ cũng được miêu tả rất gần gũi và tràn đầy sức sống: ngôi nhà cuối làng, vườn chuối, hàng cau xanh tươi mát. Những đêm trăng thanh gió mát, mẹ kể chuyện cổ tích cho cháu nghe – hình ảnh đẹp đẽ và ấm áp ấy làm mẹ trở nên như bà tiên mang đến niềm vui và sự kỳ diệu cho tuổi thơ con trẻ. Không chỉ là người mẹ, bà còn là người truyền cảm hứng, nuôi dưỡng tâm hồn.
Qua bài thơ, người mẹ được tôn vinh như biểu tượng của tình yêu thương bao la, sự hy sinh thầm lặng và sức mạnh phi thường trong cuộc sống. Mỗi câu thơ đều khiến người đọc nhớ về mẹ với tất cả lòng kính trọng và yêu thương. Bài thơ như lời nhắc nhở sâu sắc về giá trị của tình mẫu tử, khiến ta thêm trân quý những người mẹ quanh mình.
