Phân tích nhân vật bác thợ trong truyện Nhát đinh của bác thợ

Đề bài: Phân tích nhân vật bác thợ trong truyện “Nhát đinh của bác thợ” của nhà văn Phong Thu.

NHÁT ĐINH CỦA BÁC THỢ

(Phong Thu)

Cứ mỗi dịp trở về thăm ngôi nhà nơi tôi ra đời, tôi lại bồi hồi ngắm chiếc ghế tựa đã cũ lắm, một bên chân đã phải nối và nhớ tới một chuyện xưa….

Trong lúc nô đùa, mấy anh em tôi đã làm bong mặt ghế. Cha tôi phải mời bác thợ vào chữa lại cho khỏi hỏng thêm. Chúng tôi tò mò ngắm bạc thợ lụi cụi làm việc. Mỗi khi cúi xuống, ngẩng lên, chiếc kính trắng trên mắt bác lại tụt xuống. Đôi bàn tay có những ngón sần sùi, gân guốc đặt vào đâu, chỗ đó lập tức thay đổi và chiếc ghế dần dần lành lại như mới. Cuối cùng, sau mấy nhát đinh ‘chát chát…”, chiếc ghế được đặt ngay ngắn xong xuôi trước mắt chúng tôi.

Cha tôi trả tiền và cảm ơn bác thợ. Bác thợ xoa xoa tay trên mặt ghế vừa được thay thế lại như để từ biệt đứa con của mình để rồi chào cả cha tôi, lẫn chúng tôi ra về.

Một lúc sau, trời mưa to. Anh em chúng tôi lại leo lên ghế chơi trò “tàu hỏa” mà quên cả trời mưa. Bỗng có ai gõ cửa. Cha tôi vội bước ra, thì thấy bác thợ đã trở lại, toàn thân ướt đẫm. Nước nhỏ giọt từ trong chiếc hòm đồ nghề của bác. Bố tôi hỏi:

– Bác quên gì đấy ạ?

Bác thợ đưa tay vuốt mặt, lắc đầu, nói nhanh:

– Tôi không quên gì, nhưng…

Vừa nói, bác thợ vừa bước tới chiếc ghế do tay bác vừa chữa, xoa xoa tay để tìm cái gì. Anh em chúng tôi không hiểu đầu đuôi thế nào, cứ trố mắt ra nhìn. Chợt bác khẽ  reo lên:

– Đây rồi!

Đoạn bác mở hòm đồ nghề, lấy cái búa ra, đeo kính vào, nheo nheo mắt và bất thần vung búa gõ đánh “chát” một cái. Xong bác ngẩng lên, cười, nói với cha con tôi:

– Đi được một quãng xa, tôi chợt nhớ còn cái đinh chưa đóng hết đầu đinh. Để vậy, có người sẽ rách quần áo, bác ạ!

Cha tôi cảm động, lấy thêm tiền biếu bác. Bác không nhận và vội vàng chào. Cha con chúng tôi không ai bảo ai, cùng đứng nhìn theo bác thợ vai khoác cái cưa, tay xách hộp gỗ cắm cúi đi trong mưa. Bóng bác nhòa dần, nhòa dần trên đường quốc lộ mịt mù gió thốc….

Từ buổi ấy, trong trí nhớ non thơ óng bác nhòa dần, nhòa dần trên đường quốc lộ mịt mù gió thốc….

Từ buổi ấy, trong trí nhớ non thơ của tôi không bao giờ phai mờ hình dáng bác thợ, cứ nghe rõ mãi nhát đinh của người thợ tận tụy với công việc, với nghề của mình.

(In trên tạp chí Văn học và tuổi trẻ, số tháng 3 năm 2021, trang 34, 35)

Dàn ý chung

1. Mở bài:

Cách 1: Mở bài trực tiếp (đi từ tác giả đến nhân vật)

– Giới thiệu tác giả: Phong Thu là một trong những nhà văn chuyên viết truyện ngắn về đời sống lao động và những nhân vật giản dị nhưng đầy vẻ đẹp nhân văn

– Giới thiệu tác phẩm: Truyện ngắn “Nhát đinh của bác thợ” là một tác phẩm tiêu biểu của nhà văn, thể hiện sự cảm thông và tôn trọng người lao động.

– Giới thiệu nhân vật cần  phân tích: Bác thợ trong truyện là nhân vật để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc bởi sự tận tâm, chu đáo và trách nhiệm với nghề.

Cách 2: Mở bài gián tiếp (Đi từ nhận định văn học đến tác phẩm) – Dành cho học sinh giỏi

Nhận xét về vai trò của nhân vật trong truyện ngắn, nhà văn Tô Hoài khẳng định: “Nhân vật là nơi duy nhất tập trung hết thảy, giải quyết hết thảy trong một sáng tác.” Quả thực như vậy, nhân vật bác thợ trong tác phẩm “Nhát đinh của bác thợ” của Phong Thu trở thành điểm tập trung mọi giá trị tư tưởng và cảm xúc mà tác giả muốn gửi gắm.

2. Thân bài:

2.1. Khái quát về tác giả, tác phẩm:

– Giới thiệu về tác phẩm:Câu chuyện “Nhát đinh của bác thợ” kể về một sự kiện nhỏ trong cuộc sống của một gia đình, khi bác thợ mộc đến sửa chiếc ghế cũ. Tuy chỉ là một công việc sửa chữa đơn giản, nhưng qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp về lòng tận tụy, trách nhiệm và sự chu đáo trong công việc, dù là nghề lao động giản dị hay nghề cao quý.

– Giới thiệu về nhân vật:

+ “Bác thợ” là nhân vật quan trọng trong truyện, giúp làm nổi bật chủ đề của truyện.

+ Nhân vật bác thợ đã cuốn hút người đọc bởi tinh thần trách nhiệm trong công việc, tình yêu nghề và lối sống chân thật, giản dị, chân thành.

+ Chính bác thợ đã làm sáng bừng lên giá trị của tác phẩm, khiến người đọc phải suy ngẫm về những giá trị đạo đức trong cuộc sống, đặc biệt là sự tận tụy với công việc dù là công việc nhỏ bé nhất.

2.2. Phân tích nhân vật.

* Luận điểm 1: Tinh thần trách nhiệm trong công việc, tình yêu nghề.

+ Trước hết, nhân vật bác thợ xây để lại ấn tượng trong lòng người đọc vềtinh thần trách nhiệm trong công việc, tình yêu nghề.

+ Vẻ đẹp đó được thể hiện qua hành động bác thợ quay lại sửa chiếc ghế sau khi đã hoàn thành công việc và nhận tiền. Khi nhận ra có một chiếc đinh chưa đóng hết, bác không ngần ngại quay lại, dù trời mưa và mình đã vất vả một ngày dài. Đây là hành động phản ánh sự tỉ mỉ và cẩn trọng của bác trong công việc, không để lại bất kỳ thiếu sót nào. Cách bác thợ tự nhắc nhở mình về chiếc đinh chưa chắc chắn, và sau đó thực hiện sửa chữa, cho thấy bác cẩn thận, tỉ mỉ, coi trọng trách, không cho phép mình làm qua loa dù chỉ là một chi tiết nhỏ.

+ Bác thợ là người rất nghiêm túc với công việc của mình, luôn đặt chất lượng lên hàng đầu. Bác không chỉ muốn công việc mình làm được hoàn thành đúng, mà còn muốn mang lại sự an toàn, tiện lợi cho người sử dụng. Hành động đó thể hiện một thái độ tôn trọng nghề nghiệp và thái độ nghiêm túc trong công việc.

+Bác coi công việc như một phần của đời sống. Đối với bác, mỗi chiếc ghế, mỗi cây đinh không chỉ là vật dụng, mà là kết quả của sự lao động chân chính. Bác thợ muốn mỗi công việc mình làm dù là nhỏ nhất cũng phải hoàn thiện, để không ai phải gặp phải sự phiền toái hoặc bất tiện vì những chi tiết chưa được chăm chút.

=>Những lời nói và hành động bình thường của bác đã cho thấy lòng yêu nghề sâu sắc và luôn khao khát làm việc với tất cả sự chân thành, trách nhiệm của người thợ.

* Luận điểm 2: Lối sống chân thật, giản dị.

+ Bên cạnh đó, người đọc cảm nhận được nhân vật bác thợ là một người có lối sống chân thật, giản dị.

+ Vẻ đẹp đó được thể hiện qua những hành động và lời nói của bác thợ trong tình huống khi bác quay lại sửa chiếc ghế sau khi đã hoàn thành công việc. Cách bác nói “Tôi không quên gì, nhưng…” và sau đó tìm chiếc đinh chưa đóng chặt, rồi chỉ đơn giản vung búa và nói “Để vậy, có người sẽ rách quần áo, bác ạ!”. Rồi khi được trả thêm tiền thì bác không nhận rồi vội vàng chào.Hành động này cho thấy bác là người rất thật thà và giản dị, luôn hành động với mục tiêu làm tốt nhất công việc của mình mà không suy tính đến lợi ích cá nhân hay những phức tạp ngoài lề. Với bác, việc bác làm không phải vì tiền bạc, mà vì trách nhiệm và lòng nhiệt huyết với nghề.Điều này phản ánh một thái độ sống ngay thẳng và chăm chỉ, không vụ lợi.

=>Những hành động và lời nói ấy cho thấy bác thợ không chỉ là một người thợ lành nghề mà còn là một con người có đức tính tốt đẹp. Sự thật thà, giản dị và tinh thần trách nhiệm của bác làm nổi bật vẻ đẹp của một người lao động bình dị nhưng cao quý, mang lại niềm tin và sự kính trọng từ những người xung quanh.

2.3. Nhân xét nghệ thuật và ý nghĩa của hình tượng nhân vật

– Truyện được kể ở ngôi thứ nhất, giọng kể trữ tình, mạch lạc, đem lại cảm giác hoài niệm, gần gũi cho tác phẩm.

– Nhân vật bác thợ được xây dựng chủ yếu thông qua hành động, lời nói và suy nghĩ trong tình huống khi bác quay lại sửa chiếc ghế sau khi đã hoàn thành công việc.

– Cùng với ngôn ngữ giản dị, sâu sắc và giàu tính miêu tả, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa các phương thức biểu đạt như miêu tả hành động, ngôn ngữ đối thoại và suy nghĩ nội tâm khiến cho nhân vật bác thợ càng trở nên gần gũi, sống động như giữa đời thực.

– Đặc biệt nhân vật bác thợ không được đặt tên riêng. Sự xuất hiện của bác cũng rất nhanh chóng, ngắn ngủi nhưng thời gian bác lưu lại trong tâm trí cậu bé – người kể chuyện thì rất lâu: Từ buổi ấy, trong trí nhớ non thơ của tôi không bao giờ phai mờ hình dáng bác thợ, cứ nghe rõ mãi nhát đinh của người thợ tận tụy với công việc, với nghề của mình.Câu văn biểu cảm này càng làm vẻ đẹp nhân vật thêm khách quan và nổi bật.

– Nhân vật bác thợ là đại diện cho phẩm chất cao đẹp của người lao động giản dị, tận tâm với nghề, và có tấm lòng chân thật, khiêm tốn.

– Xây dựng nhân vật bác thợ, nhà văn ngầm gửi gắm thông điệp ngợi ca sự chân thành, trách nhiệm và lòng yêu nghề của những người lao động âm thầm cống hiến trong cuộc sống.

– Thông qua hành động sửa chữa chiếc ghế và việc quay lại đóng nốt chiếc đinh, người đọc càng hiểu sâu sắc hơn về tài năng cũng như tấm lòng của tác giả dành cho những con người lao động với trái tim trong sáng và tình yêu nghề vô bờ.

3. Kết bài.

– Nhân vật bác thợ trong tác phẩm Nhát đinh của bác thợ đã để lại trong em cảm xúc sâu sắc về lòng yêu nghề và tinh thần trách nhiệm.

– Nhân vật bác thợ không chỉ là một người thợ mộc giản dị, cần cù mà còn là hình mẫu của sự tận tâm, chu đáo và lòng yêu nghề cao quý.

– Qua nhân vật bác thợ, em nhận được bài học về sự tận tụy trong công việc, dù là những việc nhỏ nhất, cũng cần phải làm hết lòng, với trách nhiệm và tình yêu chân thành đối với nghề nghiệp của mình.

Bài viết tham khảo:

1. Mở bài:

Cách 1: Mở bài trực tiếp (đi từ tác giả đến nhân vật)

Phong Thu là một trong những nhà văn chuyên viết truyện ngắn về đời sống lao động và những nhân vật giản dị nhưng đầy vẻ đẹp nhân văn. Truyện ngắn “Nhát đinh của bác thợ” là một tác phẩm tiêu biểu của nhà văn, thể hiện sự cảm thông và tôn trọng người lao động.Bác thợ trong truyện là nhân vật để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc bởi sự tận tâm, chu đáo và trách nhiệm với nghề.

Cách 2: Mở bài gián tiếp (Đi từ nhận định văn học đến tác phẩm) – Dành cho học sinh giỏi

Nhận xét về vai trò của nhân vật trong truyện ngắn, nhà văn Tô Hoài khẳng định: “Nhân vật là nơi duy nhất tập trung hết thảy, giải quyết hết thảy trong một sáng tác.” Quả thực như vậy, nhân vật bác thợ trong tác phẩm “Nhát đinh của bác thợ” của Phong Thu trở thành điểm tập trung mọi giá trị tư tưởng và cảm xúc mà tác giả muốn gửi gắm.

2. Thân bài:

Câu chuyện “Nhát đinh của bác thợ” kể về một sự kiện nhỏ trong cuộc sống của một gia đình, khi bác thợ mộc đến sửa chiếc ghế cũ. Tuy chỉ là một công việc sửa chữa đơn giản, nhưng qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp về lòng tận tụy, trách nhiệm và sự chu đáo trong công việc, dù là nghề lao động giản dị hay nghề cao quý.“Bác thợ” là nhân vật quan trọng trong truyện, giúp làm nổi bật chủ đề của truyện.Nhân vật bác thợ đã cuốn hút người đọc bởi tinh thần trách nhiệm trong công việc, tình yêu nghề và lối sống chân thật, giản dị, chân thành. Chính bác thợ đã làm sáng bừng lên giá trị của tác phẩm, khiến người đọc phải suy ngẫm về những giá trị đạo đức trong cuộc sống, đặc biệt là sự tận tụy với công việc dù là công việc nhỏ bé nhất.

Trước hết, nhân vật bác thợ xây để lại ấn tượng trong lòng người đọc về tinh thần trách nhiệm trong công việc, tình yêu nghề. Vẻ đẹp đó được thể hiện qua hành động bác thợ quay lại sửa chiếc ghế sau khi đã hoàn thành công việc và nhận tiền. Khi nhận ra có một chiếc đinh chưa đóng hết, bác không ngần ngại quay lại, dù trời mưa và mình đã vất vả một ngày dài. Đây là hành động phản ánh sự tỉ mỉ và cẩn trọng của bác trong công việc, không để lại bất kỳ thiếu sót nào. Cách bác thợ tự nhắc nhở mình về chiếc đinh chưa chắc chắn, và sau đó thực hiện sửa chữa, cho thấy bác cẩn thận, tỉ mỉ, coi trọng trách nhiệm, không cho phép mình làm qua loa dù chỉ là một chi tiết nhỏ.Bác thợ là người rất nghiêm túc với công việc của mình, luôn đặt chất lượng lên hàng đầu. Bác không chỉ muốn công việc mình làm được hoàn thành đúng, mà còn muốn mang lại sự an toàn, tiện lợi cho người sử dụng. Hành động đó thể hiện một thái độ tôn trọng nghề nghiệp và thái độ nghiêm túc trong công việc.Bác coi công việc như một phần của đời sống. Đối với bác, mỗi chiếc ghế, mỗi cây đinh không chỉ là vật dụng, mà là kết quả của sự lao động chân chính. Bác thợ muốn mỗi công việc mình làm dù là nhỏ nhất cũng phải hoàn thiện, để không ai phải gặp phải sự phiền toái hoặc bất tiện vì những chi tiết chưa được chăm chút.Những lời nói và hành động bình thường của bác đã cho thấy lòng yêu nghề sâu sắc và luôn khao khát làm việc với tất cả sự chân thành, trách nhiệm của người thợ.

Bên cạnh đó, người đọc cảm nhận được nhân vật bác thợ là một người có lối sống chân thật, giản dị. Vẻ đẹp đó được thể hiện qua những hành động và lời nói của bác thợ trong tình huống khi bác quay lại sửa chiếc ghế sau khi đã hoàn thành công việc. Cách bác nói “Tôi không quên gì, nhưng…” và sau đó tìm chiếc đinh chưa đóng chặt, rồi chỉ đơn giản vung búa và nói “Để vậy, có người sẽ rách quần áo, bác ạ!”. Rồi khi được trả thêm tiền thì bác không nhận rồi vội vàng chào.Hành động này cho thấy bác là người rất thật thà và giản dị, luôn hành động với mục tiêu làm tốt nhất công việc của mình mà không suy tính đến lợi ích cá nhân hay những phức tạp ngoài lề. Với bác, việc bác làm không phải vì tiền bạc, mà vì trách nhiệm và lòng nhiệt huyết với nghề.Điều này phản ánh một thái độ sống ngay thẳng và chăm chỉ, không vụ lợi.Những hành động và lời nói ấy cho thấy bác thợ không chỉ là một người thợ lành nghề mà còn là một con người có đức tính tốt đẹp. Sự thật thà, giản dị và tinh thần trách nhiệm của bác làm nổi bật vẻ đẹp của một người lao động bình dị nhưng cao quý, mang lại niềm tin và sự kính trọng từ những người xung quanh.

Truyện được kể ở ngôi thứ nhất, giọng kể trữ tình, mạch lạc, đem lại cảm giác hoài niệm, gần gũi cho tác phẩm. Nhân vật bác thợ được xây dựng chủ yếu thông qua hành động, lời nói và suy nghĩ trong tình huống khi bác quay lại sửa chiếc ghế sau khi đã hoàn thành công việc. Cùng với ngôn ngữ giản dị, sâu sắc và giàu tính miêu tả, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa các phương thức biểu đạt như miêu tả hành động, ngôn ngữ đối thoại và suy nghĩ nội tâm khiến cho nhân vật bác thợ càng trở nên gần gũi, sống động như giữa đời thực.Đặc biệt nhân vật bác thợ không được đặt tên riêng. Sự xuất hiện của bác cũng rất nhanh chóng, ngắn ngủi nhưng thời gian bác lưu lại trong tâm trí cậu bé – người kể chuyện thì rất lâu: Từ buổi ấy, trong trí nhớ non thơ của tôi không bao giờ phai mờ hình dáng bác thợ, cứ nghe rõ mãi nhát đinh của người thợ tận tụy với công việc, với nghề của mình.Câu văn biểu cảm này càng làm vẻđẹp nhân vật thêm khách quan và nổi bật.Nhân vật bác thợ là đại diện cho phẩm chất cao đẹp của người lao động giản dị, tận tâm với nghề, và có tấm lòng chân thật, khiêm tốn. Xây dựng nhân vật bác thợ, nhà văn ngầm gửi gắm thông điệp ngợi ca sự chân thành, trách nhiệm và lòng yêu nghề của những người lao động âm thầm cống hiến trong cuộc sống. Thông qua hành động sửa chữa chiếc ghế và việc quay lại đóng nốt chiếc đinh, người đọc càng hiểu sâu sắc hơn về tài năng cũng như tấm lòng của tác giả dành cho những con người lao động với trái tim trong sáng và tình yêu nghề vô bờ.

3. Kết bài.

Nhân vật bác thợ trong tác phẩm Nhát đinh của bác thợ đã để lại trong em cảm xúc sâu sắc về lòng yêu nghề và tinh thần trách nhiệm. Nhân vật bác thợ không chỉ là một người thợ mộc giản dị, cần cù mà còn là hình mẫu của sự tận tâm, chu đáo và lòng yêu nghề cao quý. Qua nhân vật bác thợ, em nhận được bài học về sự tận tụy trong công việc, dù là những việc nhỏ nhất, cũng cần phải làm hết lòng, với trách nhiệm và tình yêu chân thành đối với nghề nghiệp của mình.