Phân tích nhân vật Rin trong truyện ngắn “Cây bàng mùa xuân” của Võ Thị Xuân Hà
CÂY BÀNG MÙA XUÂN
(Võ Thị Xuân Hà)
Gió xuân thổi nhẹ như những cánh áo cô tiên vừa phơ phất bay qua. Mưa nhỏ xuống mặt đất những làn mỏng tang như từng bức rèm kết bằng hàng vạn hạt châu li ti.
Bầu trời đẹp thế. Hoa cỏ cũng đẹp thế. Nhưng thằng Rin cứ đứng nhìn về phía nhà ông Quảng, nơi có bóng cây bàng xanh um mọi ngày.
Thoạt nhìn, tưởng nó đứng nhìn xem mặt trời lặn cách nào. Bởi nó luôn hỏi bố, mặt trời đi ngủ sớm hơn con, mặt trời có được nằm ở cái đệm kẻ ô như thế này không? Mặt trời có đánh răng xong mới được đi ngủ không? Hàng bao nhiêu câu hỏi về mặt trời, giờ thằng Rin tạm gác sang một bên. Nó đứng nhìn hình bóng cây bàng mọi ngày ở trên vỉa hè phố, trước cổng nhà ông hàng xóm. Giờ chẳng còn cây bàng cho lũ thằng Rin chơi buổi chiều nữa.
Hôm trước, bà Quảng ra cổng réo: “Tổ sư bố lũ nhãi con kia, chúng mày có biết nhà bà đang có người bệnh không hả? Cả chiều chúng mày hò hét ầm ĩ trước cửa. Đi ra chỗ khác chơi đi cho ông mày nằm yên.”
Thằng Hùng cãi: “Chúng cháu chơi với cây bàng chứ có làm gì đến nhà ông bà đâu nào?”
Thằng Rin cũng phụ họa: “Chúng cháu ngồi chơi ở đây mát lắm bà ạ. Bà cho chúng cháu chơi một lúc nữa thôi.”
Bà Quảng quát: “Không lúc liếc gì nữa, nhé. Mai tao cho thợ chặt bàng cho xong. Cây bàng này là của ông ấy trồng ngày mới về đây, chẳng phải của hàng phố, nhé.”
Vậy mà sáng nay bà Quảng cho thợ chặt cây bàng thật. Chỉ một loáng chỗ có cây bóng mát rượi mọi ngày đã trống hoang trống hoác. Thợ xếp được cả đống gỗ bàng, đợi buôn gỗ đến chở đi. Những thớ gỗ bàng xám ngoẹt nhựa. Lũ trẻ đứng trong nhà xem công cuộc đốn bàng. Rồi chúng truyền tai nhau: Chơi ở đâu bây giờ chúng mày nhỉ? Lũ trẻ nhìn nhau cố tìm kiếm một chỗ vừa có thể bắn bi, vừa được leo trèo. Nhất là vào muà hè, khi cái nóng đổ ụp lên đầu thành phố, bọn trẻ con hè nhau hái những quả bàng non, ghè ra ăn như thể ở nhà chúng không có hoa quả chất đầy tủ lạnh. Rồi thằng nào thắng thì được công kênh ngồi trên chạc cây cong cong khỏe nhất, được lũ bạn ghè cho ăn hàng chục quả bàng xanh. Ăn đến xanh lè cả lưỡi.
Buổi học ở lớp, cô giáo Hoa thông báo tin vui: “Trường ta sẽ ngăn một vườn cây phục vụ cho việc thực hành. Các em mỗi người đăng kí đóng góp một cây giống có trong bảng danh sách. Chúng ta sẽ trồng vào đợt Tết trồng cây năm mới. Mỗi em sẽ được hướng dẫn tự chăm sóc cây của mình.”
Đứa hỉ hả. Đứa thì kêu ca. Vui quá, mình sẽ chăm cho cây lớn, rồi hái quả mang về khoe mẹ. Đứa bên cạnh bĩu môi, mày học đúp mới chờ cây ra quả được nhé. Đứa bàn trên càu nhàu: Lại phải nhờ bố đưa lên chợ cây Hoàng Hoa Thám…
Tan học, thằng Rin chạy thẳng về gốc cây bàng bị chặt hôm nào. Đêm qua, nó đã nhìn thấy một cây bàng non run rẩy trồi lên trong mưa phùn đầu xuân. Có lẽ một quả bàng già nào đó đã chui xuống đất cạnh gốc cây, và nằm im chờ mùa xuân đến.
Nó đã đăng kí trồng một cây bàng với cô giáo. Trong sổ cô đã ghi. Nó chạy quên cả đợi lũ bạn cùng về. Đây rồi. Vẫn mấy cái lá non khe khẽ rungdưới làn gió xuân. Trên những cánh lá, còn đọng những hạt mưa bụi long lanh.
Thằng Rin lay cổng nhà bà Quảng.
Bà ló ra, giọng càu nhàu: “Thằng cháu Rin gọi gì bà thế?”
Rin khe khẽ hỏi (chỉ sợ bà không ừ một tiếng): “Bà ơi, lớp cháu, à quên trường cháu có tết trồng cây…”
Bà Quảng nhẹ giọng: “Vậy là tốt đấy, thằng cháu Rin.”
Nó mạnh dạn hẳn lên: “Bà cho cháu xin cây bàng nhỏ xíu kia nhé. Cháu hứa sẽ chăm sóc cho nó lớn thật nhanh thật khỏe.”
Bà Quảng gật đầu cười: “Tưởng gì, thằng cháu ngoan. Để bà bứng cho mày. Bà bứng thì cây sẽ lớn nhanh đấy. Bà đành phải chặt cây bàng vì họ sắp làm đường cao tốc qua đây rồi cháu ạ.”
Ôi hôm nay bà Quảng không cau có nữa. Lạ quá. Chắc ông Quảng đã ngồi dậy được, vì thằng Rin vừa thấy ông nhìn hai bà cháu từ cửa sổ.
Cây bàng non được bà Quảng khéo léo bưng lên cùng lớp đất mịn, như khẽ cười với Rin, rủ Rin cùng lớn để kết bạn.
(Thành Công, 16.11.2015, in trên tạp chí Văn học và Tuổi trẻ, số tháng 12/2021, trang 38)
Dàn ý chung
- Mở bài:
– Cách 1: Mở bài trực tiếp.
– Giới thiệu tác giả: Võ Thị Xuân Hà là nhà văn chuyên viết truyện ngắn, nổi bật với phong cách viết sâu lắng và giàu cảm xúc. Những tác phẩm của bà thường khắc họa tinh tế tình người và những mảng màu đa dạng của cuộc sống.
-Giới thiệu tác phẩm: Truyện ngắn “Cây bàng mùa xuân” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của bà, mang đến cho người đọc những câu chuyện đầy nhân văn và giàu ý nghĩa.
– Giới thiệu nhân vật cần phân tích:Rin, nhân vật chính trong câu chuyện, đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Cách 2: Mở bài gián tiếp.
Nhà văn Tô Hoài từng nói: “Nhân vật là nơi duy nhất tập trung hết thảy, giải quyết hết thảy trong một sáng tác.” Quả thực như vậy, nhân vật Rin trong truyện ngắn “Cây bàng mùa xuân” của Võ Thị Xuân Hà chính là điểm tập trung mọi giá trị tư tưởng và cảm xúc mà tác giả muốn gửi gắm.Rin hiện lên như một hình ảnh đại diện cho tình yêu thiên nhiên trong sáng và khát vọng giữ gìn vẻ đẹp tuổi thơ.
- Thân bài .
2.1. Khái quát về tác giả, tác phẩm:
– Giới thiệu tác giả: Võ Thị Xuân Hà là một tác giả nổi bật trong nền văn học Việt Nam đương đại. Các tác phẩm của bà mang đậm tính nhân văn, phản ánh sâu sắc các giá trị đạo đức và truyền thống của con người Việt Nam (không bắt buộc)
– Giới thiệu về tác phẩm:“Cây bàng mùa xuân” kể về một câu chuyện đầy xúc động của thằng Rin và cây bàng trước cửa nhà bà Quảng. Thông qua câu chuyện này, tác giả gửi gắm thông điệp về sự yêu mến, bảo vệ thiên nhiên và trách nhiệm của mỗi người đối với thế giới xung quanh.
– Giới thiệu về nhân vật:
+ Rin là nhân vật quan trọng, góp phần làm nổi bật lên chủ đề tác phẩm.
+ Rin là một cậu bé, đến từ một gia đình bình thường trong khu phố nhỏ.
+ Nhân vật Rin đã khiến tôi không thể rời trang sách bởi những vẻ đẹp gần gũi mà đáng quý vô ngần: sự ngoan ngoãn lễ phép và tình yêu dành cho thế giới thiên nhiên.
+ Chính Rin đã làm sáng bừng lên giá trị của tác phẩm, khiến người đọc phải suy ngẫm về mối quan hệ giữa con người và thế giới thiên nhiên.
2.2. Phân tích nhân vật.
* Luận điểm 1: Rin là một cậu bé có tình yêu thiên nhiên, yêu cây cối quanh mình.
+ Vẻ đẹp này được thể hiện qua cách Rin đứng lặng nhìn cây bàng bị chặt đầy tiếc nuối như thể đang phải tiễn biệt một người bạn vậy.
+ Khi nhà trường phát động trồng cây, Rin đã chạy nhanh về và mạnh dạn xin bà Quảng một cây bàng non được mọc lên từ gốc cây bàng bị chặt để trồng, cho thấy sự quan tâm và trân trọng mà cậu dành cho thiên nhiên nên cậu mới phát hiện ra mầm sống bé nhỏ vươn lên từ gốc cây bị chặt ấy.
+ Rin không chỉ hành động vì một lý do đơn giản là hưởng ứng lễ phát động trồng cây của nhà trường mà còn xuất phát từ tình yêu thiên nhiên, nỗi nhớ nhung sâu sắc của Rin về cây bàng cũ đã bị chặt. Dường như với Rin, trồng và chăm sóc cây bàng non lúc này là cách đưa cây bàng già hồi sinh trở lại .
+ Câu nói “cháu hứa sẽ chăm sóc cho nó lớn thật nhanh thật khỏe” thể hiện quyết tâm và tình cảm chân thành của cậu. Lời hứa này mang theo sự mong muốn không chỉ bảo vệ thiên nhiên, mà còn là mong muốn mang lại niềm vui cho chính bản thân và cho cuộc sống xung quanh.
=> Nhận xét:Qua những hành động và lời nói ấy, Rin hiện lên với tình yêu thiên nhiên, tâm hồn nhạy cảm, sâu sắc, đặc biệt trân trọng và chan hòa với thiên nhiên.
* Luận điểm 2: Rin là đứa trẻ ngoan ngoãn, lễ phép
+ Không những Rin là một đứa trẻ hiếu động, thích khám phá, mà nhân vật này còn thể hiện phẩm chất ngoan ngoãn, lễ phép qua những hành động nhỏ nhặt nhưng đầy ý nghĩa.
+ Rin luôn tỏ ra lễ phép và biết cách cư xử với người lớn, đặc biệt là bà Quảng. Mặc dù bà Quảng trước đó đã mắng các đứa trẻ vì chơi ồn ào, Rin không hề tỏ thái độ chống đối hay khó chịu. Khi gọi bà Quảng, Rin cẩn thận “khe khẽ hỏi” và “chỉ sợ bà không ừ một tiếng,” cho thấy cậu là một đứa trẻ lễ phép, biết kính trọng người lớn.
+ Bên cạnh đó, cách Rin xin phép bà Quảng để lấy cây bàng con,hứa sẽ chăm sóc nó cũng rất ngoan ngoãn và đáng yêu.
+ Khi bà Quảng thấy Rin xin cây, bà không chỉ đồng ý mà còn khen ngợi cậu là “thằng cháu ngoan.” Điều này khẳng định phẩm chất lễ phép của Rin trong mắt người lớn, đặc biệt là trong mối quan hệ với bà Quảng, người vốn nổi tiếng khó tính.
=> Nhận xét:Chính sự ngoan ngoãn và lễ phép của mình, Rin đã khiến người đọc yêu mến và kính trọng. Cậu là hình mẫu của một đứa trẻ biết yêu thương, tôn trọng người lớn để các bạn nhỏ học tập noi theo.
2.3. Nhân xét nghệ thuật và ý nghĩa của hình tượng nhân vật.
+ Truyện được kể ở ngôi thứ ba, giọng kể nhẹ nhàng, gần gũi, tạo cảm giác thân thuộc cho người đọc.
+ Nhân vật Rin được xây dựng chủ yếu qua hành động và lời nói trong những tình huống đời thường, đặc biệt là khi cậu đối diện với bà Quảng.
+ Với ngôn ngữ giản dị, hành động lễ phép, sự kết hợp giữa các phương thức biểu đạt khiến cho nhân vật Rin càng trở nên gần gũi và sống động.
=>Rin là đứa trẻ ngoan ngoãn, biết kính trọng người lớn và luôn ứng xử một cách lễ phép, yêu quý và gắn bó với thiên nhiên.
=>Xây dựng nhân vật Rin, nhà văn ngầm gửi gắm thông điệp về sự trưởng thành và trách nhiệm của tuổi nhỏ. Thông qua Rin, người đọc càng hiểu thêm về tài năng và tấm lòng của tác giả trong việc khắc họa những đức tính tốt đẹp của trẻ thơ.
- Kết bài.
– Nhân vật Rin trong truyện “Cây bàng mùa xuân” đã để lại trong em một tình cảm sâu sắc và ấm áp về sự trong sáng và lòng nhân hậu của trẻ thơ.
+ Sự lễ phép và tình yêu thiên nhiên của Rin nhắc nhở em rằng mọi điều tốt đẹp đều cần được nuôi dưỡng từ những điều nhỏ bé. Đây chính là giá trị thực sự mà tác giả Võ Thị Xuân Hà muốn truyền tải đến người đọc: mỗi người cần có trách nhiệm trong việc gìn giữ những điều đáng quý trong cuộc sống.
Bài viết tham khảo
MB:
Võ Thị Xuân Hà là nhà văn chuyên viết truyện ngắn, nổi bật với phong cách viết sâu lắng và giàu cảm xúc. Truyện ngắn “Cây bàng mùa xuân” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của bà, mang đến cho người đọc những câu chuyện đầy nhân văn và giàu ý nghĩa. Rin, nhân vật chính trong câu chuyện, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
TB:
Võ Thị Xuân Hà là một tác giả nổi bật trong nền văn học Việt Nam đương đại. Các tác phẩm của bà mang đậm tính nhân văn, phản ánh sâu sắc các giá trị đạo đức và truyền thống của con người Việt Nam.”Cây bàng mùa xuân” kể về một câu chuyện đầy xúc động của thằng Rin và cây bàng trước cửa nhà bà Quảng. Thông qua câu chuyện này, tác giả gửi gắm thông điệp về sự yêu mến, bảo vệ thiên nhiên và trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với thế giới xung quanh. Rin là nhân vật quan trọng, góp phần làm nổi bật lên chủ đề của tác phẩm. Nhân vật Rin đã khiến tôi không thể rời trang sách bởi những vẻ đẹp gần gũi mà đáng quý vô ngần: sự ngoan ngoãn, lễ phép và giàu tình yêu thiên nhiên. Chính Rin đã làm sáng bừng lên giá trị của tác phẩm, khiến người đọc phải suy ngẫm về tình yêu thiên nhiên, sự chăm sóc và bảo vệ những giá trị tinh thần trong cuộc sống.
Trước hết, nhân vật Rin để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc về tình cảm yêu quý thiên nhiên. Rin thể hiện tình yêu với thiên nhiên qua những hành động rất đỗi giản dị nhưng lại đầy ý nghĩa. Khi cây bàng bị chặt, Rin không khỏi xót xa, đứng lặng nhìn cây bàng bị đổ xuống, tiếc nuối như thể đang tiễn biệt một người bạn. Hình ảnh này cho thấy cậu không nhìn cây bàng là một vật vô tri mà như một sinh linh có cảm xúc. Tình yêu thiên nhiên của Rin càng được khẳng định khi nhà trường phát động trồng cây. Rin không chỉ tham gia vì phong trào mà còn vì sự nhớ thương đối với cây bàng cũ. Cậu đã mạnh dạn xin bà Quảng một cây bàng non mọc lên từ gốc cây bị chặt để trồng. Hành động này khôngvừa là sự quan tâm, trân trọng thiên nhiên vừa thể hiện niềm tin vào sự sống, vào khả năng hồi sinh của tự nhiên. Lời hứa của Rin: “cháu hứa sẽ chăm sóc cho nó lớn thật nhanh thật khỏe” khẳng định sự quyết tâm, tình yêu và trách nhiệm cậu dành cho thiên nhiên. Rin muốn đưa cây bàng già hồi sinh, đồng thời cũng muốn mang lại niềm vui cho bản thân và mọi người xung quanh. Rin trở thành biểu tượng của một thế hệ trẻ với trái tim đầy yêu thương và trách nhiệm đối với thiên nhiên.
Ngoài tình yêu thiên nhiên, Rin còn thể hiện phẩm chất ngoan ngoãn và lễ phép trong các mối quan hệ xã hội. Dù bà Quảng là người khá nghiêm khắc và khó tính, Rin vẫn rất kính trọng và lễ phép. Cậu không có thái độ chống đối hay cáu gắt, mà luôn tỏ ra nhã nhặn và cẩn thận khi nói chuyện. Khi cậu gọi bà Quảng để xin phép lấy cây bàng, Rin “khe khẽ hỏi” và “chỉ sợ bà không ừ một tiếng,” điều này cho thấy sự tôn trọng và e ngại của cậu. Hành động xin phép để lấy cây bàng non và lời hứa sẽ chăm sóc nó còn thể hiện một thái độ kính trọng, biết ơn đối với bà Quảng. Bà Quảng, mặc dù khó tính nhưng vẫn hết lời khen ngợi cậu là “thằng cháu ngoan,” điều này càng khẳng định phẩm chất tốt đẹp của Rin trong mắt người lớn.
Truyện ngắn “Cây bàng mùa xuân” được kể theo ngôi thứ ba, với giọng kể nhẹ nhàng và gần gũi, tạo cảm giác thân thuộc cho người đọc. Nhân vật Rin được xây dựng qua những hành động nhỏ nhặt nhưng đầy ý nghĩa trong những tình huống đời thường, đặc biệt là mối quan hệ với bà Quảng. Ngôn ngữ giản dị và hành động lễ phép của Rin đã làm cho nhân vật trở nên sống động, dễ gần và dễ cảm nhận. Từ đó, nhân vật Rin trở thành biểu tượng của sự trong sáng, ngoan ngoãn và tình yêu thiên nhiên. Nhà văn Võ Thị Xuân Hà qua đó muốn nhắn nhủ người đọc về giá trị của sự trưởng thành, về trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với môi trường và những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
KB:
Nhân vật Rin trong truyện Cây bàng mùa xuân đã để lại trong em một tình cảm sâu sắc và ấm áp về sự trong sáng và lòng nhân hậu của trẻ thơ. Sự lễ phép và tình yêu thương của Rin nhắc nhở em rằng mọi điều tốt đẹp đều cần được nuôi dưỡng từ những điều nhỏ bé. Đây chính là giá trị thực sự mà tác giả Võ Thị Xuân Hà muốn truyền tải đến người đọc: mỗi người cần có trách nhiệm trong việc gìn giữ những điều đáng quý trong cuộc sống.
