Đề 5: Phân tích nhân vật Xi-mông trong truyện ngắn “Bố của Xi-mông” của nhà văn Guydo Mô-pa-xăng.
Mở bài:
*Giới thiệu nhân vật và nêu ngắn gọn ấn tượng ban đầu của em về nhân vật.
– Truyện ngắn “Bố của Xi-mông” của Guydo Mô-pa-xăng kể về nỗi tủi nhục của Xi-mông – một em bé “không có bố” với bao tình yêu thương, chứa chan tinh thần nhân đạo.
– Đọc truyện, chúng ta cảm nhận sâu sắc hơn hoàn cảnh tội nghiệp; đáng thương của Xi-mông và khơi dậy trong tâm hồn chúng ta niềm trắc ẩn, tình yêu thương, sẻ chia với những bạn nhỏ có tuổi thơ bất hạnh.. .
Thân bài:
*Bối cảnh và những mối quan hệ làm nổi bật đặc điếm nhân vật.
Câu chuyện kể về cuộc đời của cậu bé Xi-mông. Đó là hoàn cảnh đáng thương của một em bé sinh ra đã không biết cha mình là ai.
– Cậu bé có một tuổi thơ bất hạnh với những ánh nhìn dè bỉu, chê bai, lạnh nhạt của mọi người. Mẹ cậu bé là Blăng-sốt. Cô từng là một cô gái xinh đẹp nhất vùng. Tuy vậy, cô phải nhận sự tệ bạc của một gã đàn ông và đánh mất tuôi trẻ của mình. Một mình cô sinh ra Xi-mông. Hai mẹ con sống với nhau trong một ngôi nhà nhò. Mặc dù đã hết lòng chăm sóc Xi-mông với trách nhiệm của một người mẹ, một người cha nhưng cũng không thể bù đắp được sự thiếu thốn trong tâm hồn trẻ thơ như cậu bé Xi-mông.
*Những đặc điểm nôi bật của nhân vật
Đặc điểm1: Nhân vật Xi-mông là cậu bé có tuổi thơ đau đớn, bất hạnh bị bạn bè trêu chọc.
– Tuổi thơ của Xi-mông là những chuỗi ngày cô đơn trong ngôi nhà nhỏ, lạnh lẽo. Em thiếu tình thương và sự chăm sóc của bố. Trường học cũng không phải là cái nôi hạnh phúc của em. Tám tuổi, em mới được đến trường. Lóp học là nơi hội tụ của những đứa trẻ thô lỗ, cục cằn; cái ác cái xấu sớm ngự trị trong tâm hồn chúng. Xi-mông đau khổ, cay đắng bị lũ trẻ hạ lưu dùng những lời “ác độc” nhất, những tiếng cười khả ố nhất, giễu cợt nhất đẩy dồn em đến chân tường. Xi-mông phải tự vệ và đã bị lũ trẻ “quỷ quái” hành hạ suốt ngày này qua ngày khác. Người đọc không khỏi buồn phiền xót xa khi nghĩ về em Xi-mông bị bạn học cùng lóp làm cho đau đớn cả thể xác lẫn tâm hồn.
– Bị bọn trẻ ‘”xua đuổi”, bị đánh, bé Xi-mông đau khổ, bế tắc hoàn toàn. Em đã có ý nghĩ tiêu cực bỏ ra bờ sông và tự tử để giải thoát sự đau đớn, dày vò. Nhưng nhờ vẻ đẹp đặc biệt của thiên nhiên đã khiến cậu vơi bớt đi phần nào sự tủi hờm Suy nghĩ vẩn vơ và bế tắc, Xi-mông loay hoay với những ý nghĩ về gia đình, ở đó có mẹ, có nhà… Thế rồi nỗi tuyệt vọng của em ngày một lớn dần. “Em quỳ xuống và đọc kinh cầu nguyện… nhưng em không đọc hết được, vì những cơn nức nở lại kéo đến, dồn dập, xốn xang choán lấy em”. Em khóc nức nở. Em “chỉ khóc mà thôi”. Em chẳng nhìn thấy gì nữa. Em đi dần đến tuyệt vọng. Mô-pa-xăng đã miêu tả tâm lý bé Xi-mông với tất cả tình thương xót, ông chỉ cho mọi người thấy rằng, dù thiên nhiên cỏ đẹp đến đâu, ngoại cảnh có đẹp đến đâu, con người vẫn bất hạnh, khó sống nổi trong cảnh ngộ cô đơn và thiếu tình thương, nhất là những đứa bé “không có bố”.
=> Một cậu bé đang ở tuổi ăn, tuổi chơi nhưng lại luôn bị bạn bè trêu chọc, xa lánh vì tội không có bố. Nỗi đau đớn của em như gặm nhấm cơ thể non nớt ấy từng ngày, nỗi đau đớn ấy như lan tỏa vào cảnh vật. Nỗi đau ấy chứa chan bao hờn dỗi qua tiếng khóc nức nở. Tiếng khóc ấy khiến bất cứ ai quan tâm đến những đứa trẻ cũng phải mủi lòng.
Đặc điểm 2: Nhân vật Xi-mông là cậu bé luôn khao khát có một người cha và một cuộc sống gia đình đầy đủ ấm áp.
– Một tình huống bất ngờ đã xảy đến. Bác thợ rèn “cao lớn, râu tóc đều quăn… nhân hậu” đã đến với Xi-mông. Bác đã “lau khô” đôi mắt đẫm lệ của em. Bác đã an ủi em với tình thương của một con người “có phép lạ”: “Thôi nào, nguôi đi nào, cháu bé, rồi đi với bác về nhà mẹ. Người ta sẽ cho cháu… một ông bố”. Một câu nói giản dị sẽ xoa dịu nỗi buồn nỗi cô đơn cho bé Xi-mông, và cả cho mẹ em – chị Blăng-sốt. Cảnh bé Xi- mông bất ngờ gặp bác thợ rèn bên bờ sông là cảnh rất cảm động. Em bé thơ ngây được sống, và người ta sẽ cho em “một ông bố”. Đoạn đối thoại giữa bác thợ rèn và bé Xi- mông thấm đẫm tình cảm nhân đạo. Nước mắt khô dần trên má em; em đã được bác thợ rèn dắt tay đưa về với mẹ.
– Cảnh tượng Xi-mông nhận bác Phi-lip làm cha thật khiến con người ta chứa chan nhiều xúc cảm. Em ngây thơ hỏi: “Bác có muốn làm bố cháu không?” đã thể hiện hết được nỗi khát khao cháy bỏng của cậu bé ấy. Và khi được bác Phi-lip trả lời “Có chứ, bác có muốn” thì tâm hồn của cậu bé như được vui tươi trở lại. Em nói với một giọng điệu chắc chắn: “Thế nhé! Bác Phi-lip, bác là bố cháu”. Chính sự việc này đã khiến cho em tự tin, hãnh diện và có niềm tin hơn vào cuộc sống. Đó là sự tin tưởng, lạc quan về hạnh phúc trọn vẹn của một gia đình. Và ai cũng có quyền được hưởng điều ấy.
– Sáng hôm sau đến trường, Xi – mông quát vào mặt chúng bạn: “Bố tao tên là Phi – líp” với một sự hãnh diện, tự hào. Đó là niềm vui, niềm tự hào lớn cho em sức mạnh để sống và học tập. Đó cũng là niềm vui và hạnh phúc tuổi thơ.
=> Niềm vui có bố của Xi-mông mặc dù rất ngây thơ nhưng đã khẳng định đầy kiêu hãnh trước đám bạn, bất chấp sự lăng mạ của bạn bè. Em khao khát được bảo vệ, được có một chỗ dựa đáng tin cậy khi thiếu vắng tình thương. Khao khát có một tổ ấm.
*Nghệ thuật xây dựng nhân vật (cách sử dụng chi tiết, ngôn ngữ, biện pháp nghệ thuật…)
– Nghệ thuật kể chuyện sinh động, hấp dẫn.
– Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật tinh tế, giàu cảm xúc
– Ngôn ngữ đối thoại thể hiện được tính cách của nhân vật: Bác Phi-líp là người nhân hậu, giàu tình thương đã cứu sống Xi-mông, nhận làm bố của Xi-mông, đem lại niềm vui cho em.
– Sử dụng hình ảnh so sánh có sức gợi hình, gợi cảm làm nổi bật diễn biến tâm trạng đau khổ, tuyệt vọng của cậu bé Xi-mông….
*Ý nghĩa của hình tượng nhãn vật.
Lê Nguyễn Cẩn đã nhận định “Bố của Xi-mông là câu chuyện về một mảnh đời đặc biệt của trẻ thơ, mảnh đời ấy nhắc nhở mọi người về quyền của trẻ em được sống trong tổ ấm gia đình. Nó còn cho thấy khát vọng trong sáng của tuổi thơ có thể đánh thức dậy ở người khác tình yêu thương, lòng nhân hậu và thái độ không định kiến với những người ở xung quanh mình”. Qua nhân vật Xi-mông, ta cũng hiểu thêm được nhiều điều về cuộc sống, về những ước mơ một mái ấm gia đình tràn đầy yêu thương của những cô bé, cậu bé bất hạnh.
III. Kết bài:
*Nêu những bài học, suy nghĩ, ấn tượng sầu sắc mà nhãn vật để lại trong tâm trí em.
– Tuổi thơ của nhà văn Guydo Mô-pa-xăng nhiều nỗi buồn, cay đắng với những bất hạnh trong gia đình và nhà trường. Chính bởi cuộc đời nhiều sóng gió đã làm nên một tác giả có tấm lòng nhân hậu, vị tha trong từng trang viết. Đọc “Bố của Xi-mông”, chúng ta cảm nhận sâu sắc hơn tinh thần nhân đạo cao cả mà nhà văn gửi gắm qua các nhân vật, đặc biệt là cậu bé Xi-mông.
– Tác phẩm là bài ca ca ngợi tình yêu thương giữa con người với con người. Đồng thời thông qua nhân vật Xi-mông, nhà văn nhắn gửi đến chúng ta bài học nhân văn sâu sắc: cần yêu thương, cảm thông cho những số phận bất hạnh…
