Phân tích nội dung và nghệ thuật của bài thơ Một phía làng tôi của Nguyễn Văn Song

Đề bài: Viết bài văn nghị luận (khoảng 400 đến 500 chữ) Phân tích nội dung và nghệ thuật của bài thơ Một phía làng tôi của Nguyễn Văn Song

MỘT PHÍA LÀNG TÔI

Làng tôi ở phía bờ sông
Lở bồi thành đục thành trong bao đời
Con sông như thể mẹ tôi
Phù sa lầm lụi dệt lời áo nâu

Làng tôi ở phía ruộng sâu
Ngàn năm bông lúa cúi đầu mà thơm
Đắng cay thành gạo thành cơm
Hồn người từ khói rạ rơm đượm đà

Làng tôi ở phía ông bà
Nén hương thắp đỏ nếp nhà đơn sơ
Cháu con bàn chuyện bây giờ
Thể nào cũng bảo người xưa nói rằng

Làng tôi ở phía tơ giăng
Bao nhiêu con nhện tình bằng nhớ thương
Bước chân cuối nẻo gió sương
Hồn quê một mảnh còn vương tơ làng.

Thơ Nguyễn Văn Song – Tạp chí Nhà văn và cuộc sống

Dàn ý Phân tích nội dung và nghệ thuật của bài thơ Một phía làng tôi

Giới thiệu tác giả, tác phẩm

“Một phía công làng” của tác giả Nguyễn Văn Song là một thi phẩm viết về nét đẹp của truyền thống, trong một hình thức thể loại rất quen thuộc: thể thơ lục bát. Bài thơ cảm động, gây xúc động lòng người bởi niềm trân trọng sâu sắc và cảm động của tác giả dành cho con người, cho quê hương, cho văn hoá truyền thống trong lời thơ hết sức giản dị, chân thành, đằm thắm.

Trình bày tóm tắt nội dung và mạch cảm xúc của bài thơ

Bài thơ “Một phía làng tôi” đưa người đọc về với dòng sông bồi lở phù sa, với đời mẹ tảo tần vất vả và tình mẹ bao la như sông quê mát lành, đưa ta về với mảnh ruộng sâu, mùi rạ rơm với hạt lúa thơm đượm mồ hôi công sức, về với tình cảm biết ơn và thành kính trước ông bà tổ tiên đã lưu truyền cả một nền văn minh văn hoá, về với nghĩa tình thuỷ chung son sắt đã trở thành nét đẹp ngàn đời…Bài thơ khẳng định tấm lòng thương nhớ và biết ơn sâu nặng đối với quê hương.

Phân tích, đánh giá giá trị đặc sắc về nội dung của bài thơ

Bài thơ đưa người đọc đến với không gian quen thuộc ta có thể bắt gặp hầu hết các vùng miền tổ quốc. Đó là những “dòng sông tuổi thơ”, dòng sông quê, dòng sông phù sa bên lở bên bồi…Hình ảnh con sông thân thuộc hiện lên như người mẹ yêu thương của ta, chính xác là song gợi bóng hình của mẹ, là lòng thương nhớ của con dành cho mẹ.

Bài thơ con đưa ta đến cánh đồng quê trong mùi thơm rơm rạ, trong hình ảnh thật gần gũi ấm áp “Ngàn năm bông lúa cúi đầu mà thơm” khi trải qua những “đắng cay thành gạo thành cơm” vất vả của người dân quê cần mẫn; Bài thơ còn đưa người đọc đến với không gian của tâm linh, tâm tưởng, để mỗi người biết tri ân quá khứ, biết ơn cội nguồn “Nén hương thắp đỏ nếp nhà đơn sơ”/ “Thể nào cũng bảo người xưa nói rằng”.

Đọng lại trong tâm trí người đọc thơ là những tình cảm thiết tha, sâu nặng của người con với quê hương. Hình ảnh trong lục bát ca dao” con nhện giăng tơ” đi vào thơ Nguyễn Văn Song tự nhiên, gần gũi mà chứa đựng chiều sâu văn hoá, của nghĩa tình thuỷ chung đã trở thành truyền thống: tình yêu đôi lứa, tình thương nhớ của người con xa quê, lòng biết ơn với quá khứ, cội nguồn…tất cả trở thành một giai điệu thổn thức, ngân vang, sâu lắng, ngọt lành.

Yêu và nhớ, hoài thương và trăn trở, “ Một phía làng tôi” như một cái ngoái nhìn thời gian, ngoái nhìn không gian trong quá khứ để thổn thức, để ngóng mong, để hoài niệm. Có một chút tiếc nuối, như sợi tơ vương giăng dọc suốt bài thơ.

Phân tích, đánh giá giá trị đặc sắc về hình thức nghệ thuật của bài thơ

“Một phía làng tôi” được sáng tác theo thể lục bát truyền thống, nhịp điệu nhẹ nhàng, chậm rãi, tao giai điệu sâu lắng, êm đềm.

Điệp khúc “làng tôi ở phía…” luyến láy lặp đi lặp lại thể hiện niềm nhớ mong và nhiều liên tưởng bất ngờ, thú vị: phía bờ sông, phía ruộng sâu, phía ông bà… mỗi một hình ảnh đều gần gũi, quen thương, giàu sức gợi. “Phía” “làng tôi” vì thế là phía miền kí ức, miền tâm linh, miền hoài vọng.

Trình bày những suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về bài thơ

“Một phía làng tôi” là một bài thơ đẹp: đẹp từ hồn thơ đến lời thơ, hình ảnh trong thơ, cái đẹp kế thừa truyền thống của dân tộc.

Bài thơ truyền cho ta nguồn cảm hứng yêu thương và trân trọng giá trị văn hoá, trân trọng vẻ đẹp bình dị, trân trọng những gì đời thường, đơn sơ. Bài thơ cũng đem đến cho người đọc tình yêu quê hương, yêu những gì mộc mạc thân thuộc.

Bài thơ “Một phía làng tôi” của Nguyễn Văn Song không chỉ là một tác phẩm văn học sâu sắc mà còn là một lời nhắc nhở về giá trị của truyền thống, cội nguồn và quê hương. Những hình ảnh giản dị nhưng đầy ý nghĩa trong bài thơ khiến người đọc không chỉ cảm nhận được tình yêu quê hương mà còn thấy rõ niềm tự hào về bản sắc văn hóa dân tộc. Thể thơ lục bát truyền thống cùng với những liên tưởng tinh tế, những điệp khúc luyến láy đã làm tăng thêm giá trị nghệ thuật cho tác phẩm, khiến bài thơ dễ dàng đi vào lòng người. “Một phía làng tôi” là lời tri ân đối với quê hương, là nhịp thở của đất mẹ, là sự kết nối sâu sắc giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người với cội nguồn, để mỗi chúng ta biết trân trọng và gìn giữ những giá trị văn hóa dân tộc quý báu.