NLVH Phân tích vẻ đẹp độc đáo về nội dung và hình thức của đoạn thơ Đường về quê mẹ tác giả Đoàn Văn Cừ

Đề bài: Đọc bài thơ

Đường về quê mẹ

“U tôi ngày ấy mỗi mùa xuân,
Dặm liễu mây bay sắc trắng ngần,
Lại dẫn chúng tôi về nhận họ
Bên miền quê ngoại của hai thân.

Tôi nhớ đi qua những rặng đề,
Những dòng sông trắng lượn ven đê.
Cồn xanh, bãi tía kề liên tiếp,
Người xới cà, ngô rộn bốn bề.

Thúng cắp bên hông, nón đội đầu,
Khuyên vàng, yếm thắm, áo the nâu
Trông u chẳng khác thời con gái
Mắt sáng, môi hồng, má đỏ au.
(…)
Tới đường làng gặp những người quen.
Ai cũng khen u nết thảo hiền,
Dẫu phải theo chồng thân phận gái
Đường về quê mẹ vẫn không quên.”

1942
(Đoàn Văn Cừ, Trích tập “Thôn ca”- 1944)

Viết bài văn nghị luận phân tích vẻ đẹp độc đáo về nội dung và hình thức của đoạn thơ trên.

CHÚ THÍCH: Đoàn Văn Cừ (25/3/1913 – 27/6/2004) sinh ở thôn Đô Đò, xã Nam Lợi, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định trong một gia đình nông dân. Trước Cách mạng tháng Tám, ông dạy học, tham gia phong trào công nhân Nhà máy sợi Nam Định năm 1936. Ông tham gia phong trào Thơ mới với bút pháp tả chân mang đậm chất lãng mạn, sở trường viết về cảnh trí và đời sống thôn quê.

Dàn ý NLVH Phân tích vẻ đẹp độc đáo về nội dung và hình thức của đoạn thơ “Đường về quê mẹ” tác giả Đoàn Văn Cừ

Giới thiệu tác giả, tác phẩm

– Đoàn Văn Cừ là một nhà thơ nổi bật với phong cách thơ giản dị, gần gũi, giàu hình ảnh về làng quê Việt Nam.

– Bài thơ Đường về quê mẹ là một bức tranh đẹp về quê hương, gợi lên tình cảm gắn bó sâu sắc với cội nguồn.

– Bài thơ ghi lại hành trình của người mẹ khi trở về quê qua cái nhìn đầy cảm xúc của người con.

Quê hương – hai tiếng gọi thiêng liêng luôn gợi lên trong lòng mỗi người những cảm xúc thân thương và trìu mến. Dù đi đâu, làm gì, ai cũng mang theo trong tim hình bóng quê nhà với những con đường làng, cánh đồng lúa, bến nước, con đò. Đoàn Văn Cừ, với ngòi bút đậm chất dân gian, đã khắc họa một cách chân thực và sâu sắc bức tranh quê hương cùng hình ảnh người mẹ trong bài thơ Đường về quê mẹ. Tác phẩm không chỉ là một bài thơ mà còn là một dòng chảy ký ức, một tiếng gọi trở về với cội nguồn yêu thương.

Bức tranh quê hương vào mùa xuân

– Không gian trong trẻo, tươi sáng, tràn đầy sức sống.

– Những hình ảnh quen thuộc như con đường làng, bờ tre, cánh đồng lúa, tạo cảm giác thân thương, gần gũi.

– Quê hương hiện lên như một miền ký ức đẹp đẽ, chứa đựng biết bao tình cảm thiêng liêng.

Hình ảnh người mẹ

– Người mẹ trong thơ hiện lên giản dị nhưng đầy duyên dáng, trẻ trung.

– Dáng vẻ nhẹ nhàng, phong thái đoan trang, biểu hiện một nét đẹp truyền thống.

– Mẹ dù đã đi lấy chồng nhưng vẫn luôn nhớ về quê hương, thể hiện tình cảm sâu sắc với nơi chôn nhau cắt rốn.

Đặc sắc nghệ thuật

– Sử dụng thể thơ tự do, gieo vần linh hoạt tạo sự uyển chuyển trong từng câu thơ.

– Ngôn ngữ mộc mạc, gần gũi, mang hơi thở cuộc sống.

– Hình ảnh thơ chân thực, sinh động, gợi lên những ký ức đẹp về quê hương.

– Các biện pháp tu từ như ẩn dụ, liệt kê, đối… làm tăng tính biểu cảm và sức gợi hình của bài thơ.

Thông điệp và ý nghĩa

– Bài thơ không chỉ ca ngợi vẻ đẹp của quê hương mà còn thể hiện tình yêu quê sâu nặng của con người.

– Gợi lên trong lòng người đọc niềm tự hào về quê hương, trân trọng những giá trị truyền thống.

– Bài học về sự biết ơn và gìn giữ cội nguồn, dù đi đâu, làm gì cũng không quên nơi mình sinh ra và lớn lên.

Bằng ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh, giàu cảm xúc, Đoàn Văn Cừ đã đưa người đọc trở về với miền quê yêu dấu – nơi chất chứa biết bao kỷ niệm ngọt ngào và tình yêu thương sâu sắc. Đường về quê mẹ không chỉ là câu chuyện về một cuộc trở về mà còn là hành trình của tình yêu quê hương, của sự gắn bó với những giá trị truyền thống. Bài thơ để lại trong lòng người đọc những dư âm đẹp đẽ về cội nguồn và nhắc nhở mỗi chúng ta về ý nghĩa thiêng liêng của hai tiếng “quê hương”.