Đề bài: Viết bài văn nghị luận Phân vẻ đẹp của nhân vật người phụ nữ Pháp trong truyện ngắn Người đầm của nhà văn Thạch Lam
Trong truyện ngắn Người đầm, nhà văn Thạch Lam viết:
(Lược một đoạn: Phần đầu kể lại việc nhân vật tôi đi xem phim ở rạp chớp bóng Pathé. Ở đó anh vô cùng tò mò, sửng sốt khi gặp một người phụ nữ Pháp không ngồi ở dãy ghế hạng nhất như phần đông người Pháp thường làm).
Người đàn bà Pháp hình như cũng nhận thấy thế, nên bà ta cố thu hình cho nhỏ bé lại, và luôn luôn cúi mặt xuống tờ chương trình để trên lòng […].
Tôi ngắm nhìn bà ta với một cảm tình chân thật mà tôi không ngăn cấm được. Bà ăn mặc rất giản dị, toàn một màu đen. Có lẽ bà để tang. Tang cha mẹ, người thân thích hay chồng? Không biết tại sao, tôi chắc chồng bà đã mất, để lại cho bà cô gái bé kia. Mỗi khi cô bé quay lại phía bên này, tôi lại nhận thấy hai người – hai mẹ con – giống nhau quá; cũng cái khuôn mặt trái soan, cũng mớ tóc vàng, và nhất là đôi con mắt to, đưa chậm chạp, lúc nào cũng như nhìn ra ngoài xa […].
Khi đèn bật sáng trong giờ nghỉ, bà dắt con đứng dậy, lách khe ghế đi ra. Đến trước mặt tôi, bà nhìn tôi một cách dịu dàng, và rất lễ phép: – Xin lỗi ông.
Giọng nói của bà ngọt ngào, không có chút gì kiêu ngạo. Tôi ít khi được nghe một người đầm nói với mình lễ phép như thế. Tôi chợt nghĩ đến cái lễ độ nhã nhặn của người Pháp, của những người Pháp thật, những người chưa bị cái hoàn cảnh bên này làm xấu đi. Tôi nghĩ đến cái lòng nhân từ rộng rãi, cái tình cảm dồi dào của người đàn bà Pháp, lúc nào cũng sẵn sàng tha thứ và cúi mình trên những đau khổ của người ngoài. Và tôi thấy cái ý muốn được thân thiện hiểu biết những người đàn bà ấy.
Tôi theo ra ngoài rạp, thấy hai mẹ con bà đứng ở đầu hè, nhìn mặt nước hồ Hoàn Kiếm phẳng lặng như tấm gương. Trong đám người đi xem không ai để ý đến bà ta cả.
Một đứa bé bán kẹo, lấm lét nhìn quanh để trông cảnh sát, chạy đến gần bà, giơ hộp kẹo trước mặt cô bé. Tôi nghe thấy tiếng cô bé đòi mua, rồi bà ta chọn mấy cái kẹo trong hộp đưa cho con. Vừa mở ví lấy tiền bà vừa hỏi thằng bé bán kẹo: – Bao nhiêu?
Đứa bé giơ ba ngón tay ra hiệu, miệng cười sung sướng: – Ba xu, bà đầm!
Nghe câu trả lời của đứa bé, tôi thấy bà ta mỉm cười, lấy tay xoa đầu nó và hỏi bằng tiếng Pháp: – Mày không lạnh ư, con?
Đứa bé nhe răng cười, lắc đầu vì không hiểu gì, rồi vội chạy vào chỗ tối bởi nó đã thấy bóng thầy cảnh sát ở đằng xa. Bà ta hơi ngạc nhiên nhìn theo, và nét mặt trở nên buồn như cũ.
(Tuyển tập Thạch Lam, NXB Văn học, 1988, tr. 96 -98)
Dàn ý Phân vẻ đẹp của nhân vật người phụ nữ Pháp trong truyện ngắn Người đầm của nhà văn Thạch Lam
Mở bài:
Các ý cần làm rõ trong phần mở bài:
- Giới thiệu tác giả Thạch Lam và phong cách viết đặc trưng: nhẹ nhàng, nhân văn, chú trọng cảm xúc đời thường.
- Giới thiệu khái quát tác phẩm có nhân vật người phụ nữ Pháp (tên truyện cụ thể).
- Gợi dẫn vấn đề nghị luận: nhân vật người phụ nữ Pháp và vẻ đẹp nhân hậu của bà.
Thạch Lam là một trong những cây bút tiêu biểu của văn học hiện thực Việt Nam đầu thế kỉ XX, nổi bật với phong cách nhẹ nhàng, sâu lắng và đầy nhân văn. Truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” (hoặc tên truyện cụ thể tùy theo đề bài) là một trong những tác phẩm giàu chất thơ, thể hiện tinh tế vẻ đẹp của tâm hồn con người. Trong truyện, hình ảnh người phụ nữ Pháp không chỉ hiện lên qua ngoại hình, cử chỉ mà còn ẩn chứa một chiều sâu nhân bản, gợi mở nhiều suy ngẫm về lòng nhân hậu và cách nhìn người đầy cảm thông của tác giả.
Thân bài:
1. Khái quát giá trị tác phẩm và nhân vật:
- Truyện mang màu sắc trữ tình với cốt truyện nhẹ nhàng, giàu tính nhân văn. Thạch Lam không chủ trương kể chuyện gay cấn mà thường chọn cách khơi gợi cảm xúc qua những lát cắt nhỏ trong cuộc sống. Nhân vật người phụ nữ Pháp xuất hiện ngắn ngủi nhưng lại tạo nên một dấu ấn đặc biệt, góp phần thể hiện thông điệp sâu sắc của tác phẩm.
2. Hoàn cảnh và lai lịch nhân vật:
- Người phụ nữ là một người Pháp, xuất hiện trong bối cảnh một buổi chiều vắng lặng tại một ga xép nhỏ. Sự có mặt của bà khiến những người bản xứ ngạc nhiên vì sự giản dị, khác hẳn hình ảnh quen thuộc về người Pháp thuộc địa thời đó. Không đi cùng đoàn người, bà chọn một mình xuất hiện, lặng lẽ nhưng lại gây ấn tượng mạnh bằng chính sự tử tế và nhã nhặn của mình.
3. Vẻ đẹp của nhân vật:
– Dịu dàng, lịch sự, khiêm tốn:
- Bà không ngồi ghế hạng nhất như những người đồng hương khác mà chọn một chỗ khiêm tốn. Cách bà ăn mặc giản dị, giọng nói ngọt ngào, cách xưng hô lịch sự (“xin phép ông…”) cho thấy một phong cách rất khác biệt – gần gũi và đáng mến.
– Thân thiện, giàu lòng trắc ẩn:
- Bà không chỉ mỉm cười mà còn cúi xuống xoa đầu đứa bé bán kẹo, hỏi han đầy quan tâm. Khi đứa bé bỏ chạy vì sợ cảnh sát, bà thoáng buồn và ngạc nhiên – chi tiết tuy nhỏ nhưng thể hiện một trái tim biết rung cảm, biết thương cảm trước sự thiệt thòi của những người yếu thế.
4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
- Thạch Lam lựa chọn một tình huống đời thường, giản dị nhưng đậm chất thơ để khắc họa nhân vật. Ngôi kể thứ nhất giúp người đọc cảm nhận rõ hơn những rung động trong lòng người kể chuyện. Ngôn ngữ truyện nhẹ nhàng, hình ảnh không phô trương mà chân thật, gần gũi, giúp nhân vật hiện lên rất tự nhiên, không hề bị tô vẽ.
Kết bài:
Các ý cần làm rõ trong phần kết bài:
- Khẳng định giá trị nhân vật người phụ nữ Pháp trong tác phẩm.
- Nêu thông điệp sâu sắc của Thạch Lam về lòng nhân ái và cái nhìn bao dung.
- Mở rộng suy nghĩ: bài học từ cách nhìn người và trân trọng cái thiện trong cuộc sống.
Hình ảnh người phụ nữ Pháp như một điểm sáng trong toàn bộ câu chuyện – một nhân vật phụ nhưng không mờ nhạt. Qua đó, Thạch Lam đã gửi gắm niềm tin vào những điều tử tế, vào vẻ đẹp lương thiện luôn tồn tại trong con người dù là ở đâu, trong hoàn cảnh nào. Tác phẩm khiến người đọc phải nhìn đời, nhìn người bằng một cái nhìn bao dung, lặng lẽ mà thấu đáo – như chính văn phong và triết lý sống của Thạch Lam.
Bài văn mẫu Phân vẻ đẹp của nhân vật người phụ nữ Pháp trong truyện ngắn Người đầm của nhà văn Thạch Lam
Bài văn mẫu 1
Thạch Lam – cây bút tài hoa của văn học hiện đại Việt Nam – luôn khiến người đọc xúc động bởi cách ông viết về cái đẹp trong đời sống bình dị. Truyện ngắn Người đầm là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách ấy. Chỉ với một nhân vật phụ – người phụ nữ Pháp – Thạch Lam đã gieo vào lòng người đọc niềm tin vào sự tử tế, vào lòng nhân hậu vượt qua ranh giới chủng tộc hay địa vị xã hội.
Bối cảnh truyện diễn ra ở một ga xép hẻo lánh, nơi tác giả đặt nhân vật người phụ nữ Pháp vào tình huống không phô trương, không ồn ào. Bà không đi cùng những người Pháp khác, không chọn vị trí đặc biệt, cũng chẳng có lời thoại nào mang ý nghĩa thị uy. Ngược lại, bà hiện lên thật dịu dàng, khiêm tốn với trang phục giản dị, cách nói năng lịch thiệp và giọng điệu nhẹ nhàng, ngọt ngào. Ngay từ khi xuất hiện, bà đã khiến người kể chuyện ngạc nhiên vì vẻ gần gũi, không hề giống những người Pháp thường thấy.
Điều khiến người đọc cảm động nhất là cách bà cư xử với đứa bé bán kẹo rong. Bà mỉm cười, cúi xuống hỏi han, xoa đầu đứa trẻ – những cử chỉ nhỏ nhưng toát lên sự yêu thương thật lòng. Khi đứa trẻ vì sợ hãi cảnh sát mà bỏ chạy, bà ngỡ ngàng, ánh mắt thoáng buồn, như thể không hiểu vì sao lòng tốt của mình lại không được đón nhận. Khoảnh khắc ấy, người phụ nữ Pháp hiện lên đầy nhân hậu – không chỉ là người có giáo dục, mà còn là một trái tim biết sẻ chia.
Bằng cách kể nhẹ nhàng, không kịch tính, Thạch Lam đã để nhân vật tỏa sáng theo cách riêng. Ông không lên gân, không phê phán gay gắt, mà dùng chính sự im lặng, sự ngạc nhiên của người phụ nữ Pháp để phản ánh hiện thực xã hội – nơi mà sự tử tế đôi khi lại khiến người ta sợ hãi vì từng quen với áp bức. Qua đó, ông gợi cho người đọc một nỗi buồn man mác, nhưng đồng thời cũng là lời khẳng định: giữa thế giới nhiều rào cản, lòng tốt vẫn có giá trị.
Hình ảnh người phụ nữ Pháp trong Người đầm chính là một minh chứng cho cái nhìn nhân đạo và bao dung của Thạch Lam. Nhân vật tuy thoáng qua nhưng để lại dư âm dài lâu, như một lời nhắc rằng điều đẹp đẽ nhất trong con người chính là sự thấu cảm.
Bài văn mẫu 2
Văn chương của Thạch Lam không xoáy vào bi kịch lớn hay hành động dữ dội, mà lặng lẽ khơi gợi từ những khoảnh khắc rất đời thường. Trong truyện ngắn Người đầm, ông đã vẽ nên hình ảnh người phụ nữ Pháp bằng những nét chấm phá nhẹ nhàng, nhưng lại đủ để ta cảm nhận được vẻ đẹp nhân văn trong một con người sống giữa xã hội phân biệt đối xử.
Người phụ nữ ấy là người Pháp – điều này dễ khiến ta nghĩ đến sự kiêu căng, khoảng cách, hay tâm thế của một kẻ đến từ mẫu quốc. Nhưng Thạch Lam lại khiến người đọc ngạc nhiên: bà hiện lên thật khác. Không ngồi chỗ sang trọng, không mặc quần áo hào nhoáng, cũng chẳng tỏ ra quyền uy. Cách bà ăn mặc, giọng nói, thái độ đều toát lên vẻ giản dị, từ tốn và gần gũi.
Tuy nhiên, điều đáng quý hơn là tấm lòng nhân hậu mà bà dành cho đứa bé bán hàng rong. Khi bà cúi xuống vuốt ve, hỏi han em bé, người đọc nhận ra một tâm hồn biết quan tâm, biết yêu thương. Nhưng sự việc không dừng ở đó. Đứa trẻ, vì ám ảnh với sự đàn áp, đã bỏ chạy khi thấy cảnh sát. Ánh mắt buồn và ngỡ ngàng của người phụ nữ Pháp khi chứng kiến cảnh ấy chính là giây phút chạm đến trái tim người đọc – một vẻ đẹp không chỉ ở hành động, mà còn ở sự tổn thương khi lòng tốt bị nghi ngờ.
Thạch Lam không cần nhiều lời để ca ngợi nhân vật. Ông để mọi cảm xúc tự chảy ra từ những chi tiết nhỏ. Cách ông viết khiến hình ảnh người phụ nữ ấy sống mãi trong lòng người đọc – không ồn ào nhưng ấm áp, không lớn lao nhưng lay động. Đó chính là sự khác biệt của một cây bút giàu lòng nhân đạo.
Từ người phụ nữ Pháp trong Người đầm, ta nhận ra thông điệp mà Thạch Lam muốn gửi gắm: con người cần được nhìn nhận bằng ánh mắt cảm thông, không nên bị rào cản bởi quốc tịch hay hoàn cảnh. Chính sự dịu dàng và nhân hậu ấy mới là điều giúp chúng ta xích lại gần nhau.
Bài văn mẫu 3
Giữa dòng chảy văn học đầu thế kỷ XX với nhiều tác phẩm mang hơi hướng lên án gay gắt, Thạch Lam lại chọn một lối đi khác. Ông nhẹ nhàng quan sát, lắng nghe cuộc sống, rồi kể lại bằng giọng kể sâu lắng và tinh tế. Truyện ngắn Người đầm là một ví dụ điển hình, nơi mà chỉ với một nhân vật thoáng qua – người phụ nữ Pháp – ông đã gợi mở cả một thế giới nội tâm đầy xúc động.
Điều đầu tiên khiến nhân vật này gây ấn tượng chính là sự khác biệt. Không như số đông người Pháp thường tỏ ra xa cách hoặc trịch thượng trong bối cảnh thuộc địa, người phụ nữ ấy chọn cách hiện diện giản dị và khiêm nhường. Bà không ngồi ở chỗ đặc biệt, không ăn mặc nổi bật, giọng nói nhẹ nhàng, lễ phép – như thể bà đến đây không phải để thể hiện quyền lực mà để sống như một con người bình thường.
Cách bà cư xử với đứa bé bán kẹo cho thấy rõ hơn tính cách và phẩm chất của bà. Không chỉ dừng lại ở cái nhìn thiện cảm, bà còn cúi xuống xoa đầu, hỏi han đứa trẻ – một hành động rất đời, nhưng cũng rất đẹp. Trong ánh mắt bà không có sự thương hại bề trên, mà là sự đồng cảm thực sự. Và khi đứa bé bỏ chạy vì lo sợ, bà không giận, chỉ buồn và bất ngờ. Khoảnh khắc ấy khiến người đọc thấy đau – đau cho một xã hội khiến con người không dám tin vào sự tử tế.
Không cần những tình tiết gay cấn, Thạch Lam chỉ cần một ánh mắt, một nụ cười, một cái xoa đầu… để nói lên nhiều điều. Nhân vật người phụ nữ Pháp được khắc họa qua chi tiết nhỏ, nhưng lại hiện lên đầy đủ, chân thực và cảm động. Tác giả không ca ngợi bà một cách phô trương, mà để bà sống trong lòng người đọc bằng sự tinh tế và im lặng.
Người đầm là một câu chuyện ngắn, nhưng nhân vật của nó không hề nhỏ bé. Qua người phụ nữ Pháp, Thạch Lam nhắn gửi rằng: sự nhân hậu có thể làm mềm lại cả những định kiến, và lòng tốt – dù lặng lẽ – vẫn luôn có chỗ đứng trong thế giới nhiều chia cắt.
