Phân vẻ đẹp của nhân vật người phụ nữ Pháp trong truyện ngắn Người đầm của nhà văn Thạch Lam

Đề bài: Viết bài văn nghị luận Phân vẻ đẹp của nhân vật người phụ nữ Pháp trong truyện ngắn Người đầm của nhà văn Thạch Lam

Trong truyện ngắn Người đầm, nhà văn Thạch Lam viết:
(Lược một đoạn: Phần đầu kể lại việc nhân vật tôi đi xem phim ở rạp chớp bóng Pathé. Ở đó anh vô cùng tò mò, sửng sốt khi gặp một người phụ nữ Pháp không ngồi ở dãy ghế hạng nhất như phần đông người Pháp thường làm).
Người đàn bà Pháp hình như cũng nhận thấy thế, nên bà ta cố thu hình cho nhỏ bé lại, và luôn luôn cúi mặt xuống tờ chương trình để trên lòng […].
Tôi ngắm nhìn bà ta với một cảm tình chân thật mà tôi không ngăn cấm được. Bà ăn mặc rất giản dị, toàn một màu đen. Có lẽ bà để tang. Tang cha mẹ, người thân thích hay chồng? Không biết tại sao, tôi chắc chồng bà đã mất, để lại cho bà cô gái bé kia. Mỗi khi cô bé quay lại phía bên này, tôi lại nhận thấy hai người – hai mẹ con – giống nhau quá; cũng cái khuôn mặt trái soan, cũng mớ tóc vàng, và nhất là đôi con mắt to, đưa chậm chạp, lúc nào cũng như nhìn ra ngoài xa […].
Khi đèn bật sáng trong giờ nghỉ, bà dắt con đứng dậy, lách khe ghế đi ra. Đến trước mặt tôi, bà nhìn tôi một cách dịu dàng, và rất lễ phép: – Xin lỗi ông.
Giọng nói của bà ngọt ngào, không có chút gì kiêu ngạo. Tôi ít khi được nghe một người đầm nói với mình lễ phép như thế. Tôi chợt nghĩ đến cái lễ độ nhã nhặn của người Pháp, của những người Pháp thật, những người chưa bị cái hoàn cảnh bên này làm xấu đi. Tôi nghĩ đến cái lòng nhân từ rộng rãi, cái tình cảm dồi dào của người đàn bà Pháp, lúc nào cũng sẵn sàng tha thứ và cúi mình trên những đau khổ của người ngoài. Và tôi thấy cái ý muốn được thân thiện hiểu biết những người đàn bà ấy.
Tôi theo ra ngoài rạp, thấy hai mẹ con bà đứng ở đầu hè, nhìn mặt nước hồ Hoàn Kiếm phẳng lặng như tấm gương. Trong đám người đi xem không ai để ý đến bà ta cả.
Một đứa bé bán kẹo, lấm lét nhìn quanh để trông cảnh sát, chạy đến gần bà, giơ hộp kẹo trước mặt cô bé. Tôi nghe thấy tiếng cô bé đòi mua, rồi bà ta chọn mấy cái kẹo trong hộp đưa cho con. Vừa mở ví lấy tiền bà vừa hỏi thằng bé bán kẹo: – Bao nhiêu?
Đứa bé giơ ba ngón tay ra hiệu, miệng cười sung sướng: – Ba xu, bà đầm!
Nghe câu trả lời của đứa bé, tôi thấy bà ta mỉm cười, lấy tay xoa đầu nó và hỏi bằng tiếng Pháp: – Mày không lạnh ư, con?
Đứa bé nhe răng cười, lắc đầu vì không hiểu gì, rồi vội chạy vào chỗ tối bởi nó đã thấy bóng thầy cảnh sát ở đằng xa. Bà ta hơi ngạc nhiên nhìn theo, và nét mặt trở nên buồn như cũ.

(Tuyển tập Thạch Lam, NXB Văn học, 1988, tr. 96 -98)

Dàn ý Phân vẻ đẹp của nhân vật người phụ nữ Pháp trong truyện ngắn Người đầm của nhà văn Thạch Lam

Mở bài:

Các ý cần làm rõ trong phần mở bài:

• Giới thiệu tác giả Thạch Lam và phong cách viết đặc trưng: nhẹ nhàng, nhân văn, chú trọng cảm xúc đời thường.
• Giới thiệu khái quát tác phẩm có nhân vật người phụ nữ Pháp (tên truyện cụ thể).
• Gợi dẫn vấn đề nghị luận: nhân vật người phụ nữ Pháp và vẻ đẹp nhân hậu của bà.

Thạch Lam là một trong những cây bút tiêu biểu của văn học hiện thực Việt Nam đầu thế kỉ XX, nổi bật với phong cách nhẹ nhàng, sâu lắng và đầy nhân văn. Truyện ngắn “Dưới bóng hoàng lan” (hoặc tên truyện cụ thể tùy theo đề bài) là một trong những tác phẩm giàu chất thơ, thể hiện tinh tế vẻ đẹp của tâm hồn con người. Trong truyện, hình ảnh người phụ nữ Pháp không chỉ hiện lên qua ngoại hình, cử chỉ mà còn ẩn chứa một chiều sâu nhân bản, gợi mở nhiều suy ngẫm về lòng nhân hậu và cách nhìn người đầy cảm thông của tác giả.

Thân bài:

1. Khái quát giá trị tác phẩm và nhân vật:

• Truyện mang màu sắc trữ tình với cốt truyện nhẹ nhàng, giàu tính nhân văn. Thạch Lam không chủ trương kể chuyện gay cấn mà thường chọn cách khơi gợi cảm xúc qua những lát cắt nhỏ trong cuộc sống. Nhân vật người phụ nữ Pháp xuất hiện ngắn ngủi nhưng lại tạo nên một dấu ấn đặc biệt, góp phần thể hiện thông điệp sâu sắc của tác phẩm.

2. Hoàn cảnh và lai lịch nhân vật:

• Người phụ nữ là một người Pháp, xuất hiện trong bối cảnh một buổi chiều vắng lặng tại một ga xép nhỏ. Sự có mặt của bà khiến những người bản xứ ngạc nhiên vì sự giản dị, khác hẳn hình ảnh quen thuộc về người Pháp thuộc địa thời đó. Không đi cùng đoàn người, bà chọn một mình xuất hiện, lặng lẽ nhưng lại gây ấn tượng mạnh bằng chính sự tử tế và nhã nhặn của mình.

3. Vẻ đẹp của nhân vật:

– Dịu dàng, lịch sự, khiêm tốn:

• Bà không ngồi ghế hạng nhất như những người đồng hương khác mà chọn một chỗ khiêm tốn. Cách bà ăn mặc giản dị, giọng nói ngọt ngào, cách xưng hô lịch sự (“xin phép ông…”) cho thấy một phong cách rất khác biệt – gần gũi và đáng mến.

– Thân thiện, giàu lòng trắc ẩn:

• Bà không chỉ mỉm cười mà còn cúi xuống xoa đầu đứa bé bán kẹo, hỏi han đầy quan tâm. Khi đứa bé bỏ chạy vì sợ cảnh sát, bà thoáng buồn và ngạc nhiên – chi tiết tuy nhỏ nhưng thể hiện một trái tim biết rung cảm, biết thương cảm trước sự thiệt thòi của những người yếu thế.

4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật:

• Thạch Lam lựa chọn một tình huống đời thường, giản dị nhưng đậm chất thơ để khắc họa nhân vật. Ngôi kể thứ nhất giúp người đọc cảm nhận rõ hơn những rung động trong lòng người kể chuyện. Ngôn ngữ truyện nhẹ nhàng, hình ảnh không phô trương mà chân thật, gần gũi, giúp nhân vật hiện lên rất tự nhiên, không hề bị tô vẽ.

Kết bài:

Các ý cần làm rõ trong phần kết bài:

• Khẳng định giá trị nhân vật người phụ nữ Pháp trong tác phẩm.
• Nêu thông điệp sâu sắc của Thạch Lam về lòng nhân ái và cái nhìn bao dung.
• Mở rộng suy nghĩ: bài học từ cách nhìn người và trân trọng cái thiện trong cuộc sống.

Hình ảnh người phụ nữ Pháp như một điểm sáng trong toàn bộ câu chuyện – một nhân vật phụ nhưng không mờ nhạt. Qua đó, Thạch Lam đã gửi gắm niềm tin vào những điều tử tế, vào vẻ đẹp lương thiện luôn tồn tại trong con người dù là ở đâu, trong hoàn cảnh nào. Tác phẩm khiến người đọc phải nhìn đời, nhìn người bằng một cái nhìn bao dung, lặng lẽ mà thấu đáo – như chính văn phong và triết lý sống của Thạch Lam.