So sánh đánh giá cảm hứng về mùa thu của bài thơ chiều thu quê hương

Đề bài: Viết một bài văn nghị luận (khoảng 500 chữ) So sánh đánh giá cảm hứng về mùa thu của bài thơ Những Cánh Đồng Mùa Thu ở phần đọc hiểu trên và bài thơ sau:

CHIỀU THU QUÊ HƯƠNG

Cẩm Phả, 9/1958 (Trích Trời mỗi ngày lại sáng, Huy Cận, NXB Văn học, 1958, tr.79)

* Chú thích:

• Giữa năm 1958, Huy Cận có chuyến đi thực tế dài ngày ở vùng mỏ Quảng Ninh. Từ kết quả của chuyến đi này, hồn thơ Huy Cận nảy nở, dồi dào trong cảm hứng về quê hương, đất nước, về lao động và niềm vui xây dựng cuộc sống mới.
• Huy Cận sáng tác Chiều thu quê hương năm 1958, khi miền Bắc đã sạch bóng quân thù.

Dàn ý chi tiết

*Mở bài (0,5 điểm)

–   Giới thiệu ngắn gọn về 2 tác giả, hai bài thơ và cảm hứng về mùa thu trong hai bài thơ được xác định là đối tượng so sánh.(0,25 điểm)

HS nêu khái quát được 2 ý trên mới ghi điểm

–   Nêu cơ sở lựa chọn để so sánh: Cả hai bài thơ đều viết về mùa thu là một đề tài quen thuộc và giàu cảm xúc trong thơ ca Việt Nam. Các tác giả thường bộc lộ cảm xúc mùa thu để gửi gắm những tình cảm sâu sắc về gia đình, quê hương .(0,25 điểm)

*Thân bài

–  So sánh, đánh giá cảm hứng mùa thu của hai bài thơ

+ Sự tương đồng

. Nội dung: Ở hai bài thơ, cả hai tác giả đều bộc lộ sự nhạy cảm, cảm xúc bâng khuâng, xúc động, gắn bó sâu sắc, tự hào trước mùa thu quê hương với vẻ đẹp tươi sáng, yên bình, sự hòa quyện giữa thiên nhiên và con người, tràn đầy sức sống của mùa thu( Những bông lúa cầu vồng, những cánh đồng vàng, phù sa đỏ, nắng xối… trong bài Những Cánh Đồng Mùa Thu và lá trúc vờn, lá mía xanh, hoa mướp vàng rực, nắng tơ vàng, vồng khoai lang, trời thu trong, chiều thu vàng, những con chim phơi phới cánh…trong bài Chiều Thu Quê Hương (0,25 điểm)

. Nghệ thuật: Để bộc lộ cảm xúc trước mùa thu cả hai bài thơ đều gợi tả vẻ đẹp của mùa thu qua những hình ảnh thơ giản dị, quen thuộc nhưng giàu hình ảnh, giàu sức gợi và những gam màu thu đặc trưng

( xanh, vàng). Sử dụng linh hoạt các phép tu từ nhân hóa, so sánh, ẩn dụ.(0,25 điểm)

+ Sự khác biệt

. Nội dung: Những cảm xúc trong bài Những Cánh Đồng mùa thu trải rộng từ sự vui vẻ, hạnh phúc khi nhìn thấy mùa màng bội thu đến những nỗi niềm trăn trở, lo toan của người nông dân. “Lo âu bàn tay đợi hạt vuông tròn“, “Ôi tháng mười lo toan và tất bật”. Chiều Thu Quê Hương là niềm xao xuyến, tự hào, kiêu hãnh của Huy Cận trước vẻ đẹp của quê hương trong chiều thu(0,25 điểm)

HS nêu được sự khác nhau về nội dung trong cách bộc lộ cảm hứng về mùa thu của 1 trong 2 bài ghi 0,25 điểm

. Nghệ thuật: Những Cánh Đồng mùa thu thuộc thơ tự do do, sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ và biểu tượng để truyền tải những thông điệp sâu sắc. Mùa thu là khoảnh khắc để tác giả trải lòng thanh thản, để dừng lại, suy ngẫm và trân trọng những giá trị giản dị trong cuộc sống.

Chiều Thu Quê Hương thuộc thể thơ 8 chữ, sử dụng nhiều hình ảnh so sánh, bộc lộ cái tôi của Huy Cận về niềm tự hào, kiêu hãnh của vẻ đẹp quê hương trong giai đoạn hồi sinh sau chiến tranh.(0,25 điểm)

HS nêu được sự khác nhau về nghệ thuật trong cách bộc lộ cảm hứng về mùa thu của 1 trong 2 bài ghi 0,25 điểm

-Lý giải sự tương đồng, khác biệt

+Tương đồng: Mùa thu là cảm hứng muôn đời của thi nhân, thu đẹp thường đánh thức sự rung động sâu xa. Cả hai tâm hồn đều tha thiết yêu màu thu và yêu thiên nhiên, đất nước.(0,25 điểm)

+ Khác biệt: Mỗi nhà thơ thuộc về thời đại khác nhau. Huy Cận đem nỗi xao xuyến, niềm tự hào, kiêu hãnh về vẻ đẹp của quê hương chiều thu trong thời kì đất nước xây dựng cuộc sống mới, sau chiến tranh chống Pháp, Bình Nguyên Trang nhìn mùa thu bằng con mắt của một nhà thơ đương đại tràn đầy niềm vui, sự tin tưởng vào tương lai no ấm. giàu mạnh và cả những lo âu cuộc sống(0,25 điểm)

–   Đánh giá về giá trị và đóng góp của mỗi bài thơ từ nội dung so sánh (0,25 điểm)

Mỗi áng thơ đều mang vẻ đẹp riêng đó là minh chứng của tài năng nghệ thuật, cùng góp phần làm giàu thêm nền văn học dân tộc, khẳng định sức sống mãnh liệt của thơ ca về đề tài mùa thu.

HS nêu được 01 ý trong những ý trên ghi 0,25 điểm

*Kết bài: Khẳng định ý nghĩa của việc so sánh, đánh giá.(0,25 điểm)

Qua việc so sánh, đánh giá cảm hứng về mùa thu ở hai bài thơ trên, người đọc cảm nhận được tình yêu tha thiết của hai thi nhân đối với mùa thu, vẻ đẹp của mùa thu trong thơ ca, từ đó càng tự hào và sống có trách nhiệm với quê hương đất nước.

Lưu ý:

–   HS chỉ viết chung chung về nội dung hai bài thơ mà không làm theo yêu cầu của đề chỉ ghi điểm tối đa không quá 0,5 điểm