So sánh đánh giá hai bài thơ Chiếc rổ may (Chế Lan Viên) Và Áo (Lưu Quang Vũ)

Đề bài: Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) So sánh đánh giá hai bài thơ Chiếc rổ may (Chế Lan Viên) Và Áo (Lưu Quang Vũ)

Thuở bé nhiều hôm tôi bỏ chơi

Cảm thương đứng ngó mẹ tôi ngồi

Vá bên chiếc rổ mùi thơm cũ

Như tấm lòng thơm của mẹ tôi.

 

Lơ thơ chỉ rối sợi con con;

Những cái kim hư, hột nút mòn

Tằn tiện để dành trong lọ nhỏ;

Vải lành gói ghém mấy khoanh tròn

 

Lặng lẽ bàn tay lặng lẽ đưa

Đắp từng miếng vá ấm con thơ

Những mong đời mẹ, đời con mãi

Gần gũi nhau cùng mối chỉ thưa…

 

Mẹ ơi! chiếc áo con đã rách

Con biết làm sao trở lại nhà

Để mẹ vá giùm? con thấy lạnh

Gió lùa nỗi nhớ thấm vào da.

                                                1940 (Tế Hanh, Chiếc rổ may, in trong Tuyển tập Tế Hanh, NXB Văn học, 1987, trang 83)

 

Những tấm áo xưa con nhớ lắm

Mũi chỉ đường kim tay mẹ dịu dàng

Tuổi thơ đâu những trưa hè xanh thẳm

Tuổi thơ nằm trong áo nhỏ yêu thương

 

Con lớn thêm áo cũng lớn thêm

Mỗi bận mùa đông đi, trời bớt lạnh

Mưa xuân rơi, hoa cải vàng sắc nắng

Mẹ dành tiền may áo mới cho con

 

Con chỉ biết vui mỗi độ trăng tròn

Mỗi Tết đến nghe áo hoa sột soạt

Chưa biết mẹ thêm nếp nhăn đuôi mắt

Bởi lo lắng nhiều vất vả sớm hôm

 

Nhà đông anh em, áo thường xuống gấu

Mẹ còn chắt chiu từng mụn vá vai

Đâu những tối mẹ ngồi khâu lại áo

Khi bên thềm xào xạc gió heo may

 

Ngày tháng thoi đưa, con đã cao hơn mẹ

Chẳng hồn nhiên khi lòng con biết nghĩ

Áo dài hơn, tuổi mẹ cũng nhiều hơn

Dẫu vá vai, màu bạc, chỉ sờn

Nhưng trong áo ấm đường khâu mẹ vá

Yêu mẹ nhiều nên áo cũ con thương

(Lưu Quang Vũ, Áo, in trong Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi, NXB Hội Nhà văn, 2021, trang  11)

Chú thích:

– Tế Hanh (1921 – 2009), tên khai sinh là Trần Tế Hanh, là một nhà thơ Việt Nam thời tiền chiến. Ông xuất hiện ở chặng cuối của phong trào Thơ Mới với những bài thơ mang theo nỗi buồn và tình yêu quê hương. Ông được biết đến nhiều nhất với những bài thơ thể hiện nỗi nhớ quê hương tha thiết. Bài thơ Chiếc rổ may được sáng tác năm 1940.

– Lưu Quang Vũ (1948- 1988) sinh tại xã Thiệu Cơ, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ nhưng quê gốc lại ở quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng. Lưu Quang Vũ là nhà thơ và cũng là nhà soạn kịch tài năng nhất của văn học nghệ thuật Việt Nam hiện đại.

Dàn ý chi tiết

* Giới thiệu vấn đề nghị luận: hình tượng người mẹ trong hai bài thơ Chiếc rổ may (Tế Hanh) và Áo (Lưu Quang Vũ)

* Phân tích những điểm giống nhau giữa hai bài thơ:

– Về nội dung:

+ Đề tài – cùng viết về đề tài người mẹ. Cả hai người mẹ đều nghèo khổ nhưng khéo léo, cần mẫn, biết chắt chiu, yêu thương con.

+ Cảm hứng chủ đạo – cùng thể hiện tình yêu thương, nỗi nhớ về  mẹ.

+ Tư tưởng – cùng khẳng định ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử.

– Về nghệ thuật: kết hợp giữa biểu cảm và tự sự ; cấu tứ ; nhân vật trữ tình xuất hiện trực tiếp ; ngôn từ giản dị, giàu cảm xúc ; giọng điệu tâm tình, tha thiết.

* Phân tích những điểm khác nhau giữa hai bài thơ:

– Về nội dung:

+ Bài thơ Chiếc rổ may là nỗi nhớ của tác giả về hình ảnh người mẹ cần mẫn ngồi vá áo cho con bên chiếc rổ may. Đó nỗi nhớ mẹ da diết, là mong ước được trở về nhà để được mẹ vá áo như thời thơ bé.

+ Bài thơ Áo tái hiện hình ảnh người mẹ nghèo tảo tần, chắt chiu trong một thời gian dài từ khi con còn nhỏ đến khi con lớn lên. Đằng sau hình ảnh người mẹ là quá trình trưởng thành về nhận thức của người con, là sự nâng niu, trân quý chiếc áo cũ.

– Về nghệ thuật: khác nhau về thể thơ, giong điệu, .

* Lí giải sự tương đồng và khác biệt:

– Cả hai nhà thơ đều trải qua tuổi thơ nghèo khổ, thiếu thốn bên mẹ ; đều có tâm hồn nhạy cảm, giàu tình yêu thương.

– Do hoàn cảnh sáng tác khác nhau.

* Đánh giá:

– Hai bài thơ có nhiều điểm tương đồng về đề tài, cảm hứng chủ đạo và tư tưởng nghệ thuật.

– Đây là hai bài thơ hay viết về đề tài người mẹ của hai nhà thơ tiêu biểu trong nền văn học Việt Nam hiện đại; kết tinh giá trị nghệ thuật và tư tưởng khi viết về đề tài người mẹ.

– Cả hai bài thơ đã cho thấy sự sáng tạo độc đáo của mỗi nhà thơ về nội dung trữ tình và hình thức nghệ thuật. Sự khác biệt làm nên phong cách riêng của mỗi nhà thơ.