So sánh giá trị nội dung và nghệ thuật của hai đoạn thơ Mùa xuân xanh (Nguyễn Bính) và Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải)

Đề bài: Anh/chị hãy So sánh giá trị nội dung và nghệ thuật của hai đoạn thơ Mùa xuân xanh (Nguyễn Bính) và Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải)

Mùa xuân là cả một mùa xanh

Giời ở trên cao, lá ở cành

Lúa ở đồng tôi và lúa ở

Đồng nàng và lúa ở đồng anh

(Trích Mùa xuân xanh, Nguyễn Bính, in trong Tuyển tập Nguyễn Bính, NXB. Văn học, Hà Nội, 1986, tr.64)

Mọc giữa dòng sông xanh

Một bông hoa tím biếc

Ơi con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời

Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng.

(Trích Mùa xuân nho nhỏ, Thanh Hải, Ngữ văn 9, Tập hai, NXB. Giáo dục Việt Nam, 2022, tr.55-56).

Dàn ý chi tiết

Mở bài

Giới thiệu tác giả, tác phẩm đoạn trích và vấn đề nghị luận

Thân bài

Cảm nhận về nội dung và nghệ thuật của 2 khổ thơ

Thí sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách nhưng cần hướng tới các ý sau:

– Điểm tương đồng:

+ Về nội dung:

++ Đề tài: cùng viết về bức tranh mùa xuân của đất trời.

++ Cảm hứng chủ đạo: cùng ca ngợi bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp với niềm yêu mến thiết tha.

++ Tư tưởng: cùng khẳng định tình yêu với quê hương, đất nước.

+ Về nghệ thuật: có sự kết giữa yếu tố biểu cảm và miêu tả, sử dụng các hình ảnh liệt kê, ngôn ngữ hàm súc.

– Điểm khác biệt:

+ Về nội dung:

++ Đoạn thơ của Nguyễn Bính khắc họa bức tranh mùa xuân được miêu tả với gam màu xanh chủ đạo. Gam màu ấy làm cho bức tranh toát lên vẻ thanh khiết, mang niềm hi vọng của mùa xuân.

Bức tranh mùa xuân trong đoạn thơ được khắc họa bởi nhiều hình ảnh đẹp, ấn tượng: “giời”, “lá ở cành”, “lúa ở đồng tôi”, “lúa ở đồng nàng”, “lúa ở đồng anh”. Vốn chỉ là những hình ảnh bình thường, quen thuộc của mùa xuân ở làng quê nhưng nhà thơ đã sử dụng khéo léo làm nên một bức tranh xuân tuyệt đẹp, tràn đầy sức sống.

++ Đoạn thơ của Thanh Hải miêu tả bức tranh mùa xuân với khung cảnh thiên nhiên nhẹ nhàng, nên thơ và màu sắc ấm áp, dịu dàng, trang nhã: màu xanh của dòng Hương Giang mênh mông, êm đềm; một màu tím biếc của bông hoa nhỏ bé. Hình ảnh bông hoa tím bé nhỏ mà tràn đầy sức sống mãnh liệt hỏa cùng vạn vật giữa vũ trụ bao la là điểm nhấn của bức tranh xuân.

Màu tím thủy chung cũng là sắc màu đặc trưng cho con người xứ Huế mơ mộng, trầm tư, cổ kính. Mùa xuân không chỉ được miêu tả với sắc màu hài hòa mà bức tranh mùa xuân ấy bỗng nhộn nhịp hắn lên với tiếng chim hót vang trời đón chào ngày mới. Tiếng chim chiền chiện vang lừng trong trẻo cao vút như nốt thăng rộn rã của mùa xuân.

Đoạn thơ cũng thể hiện được cảm xúc và tấm lòng trân trọng thiên nhiên của tác giả khi say mê, ngây ngất trước vẻ đẹp đất trời.

+ Về nghệ thuật:

++ Thơ của Nguyễn Bính được viết theo thể thơ 7 chữ, sử dụng lối thơ vắt dòng trong hai câu thơ “Lúa ở đồng tôi và lúa ở Đồng nàng và lúa ở đồng anh”, cách ngắt nhịp linh hoạt: 4/3, 2/1/4; nhịp điệu lời thơ đưa đẩy, duyên dáng, giọng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng đã gọi nên cái thong thả, êm đềm của khung cảnh mùa xuân, dễ dàng chạm đến trái tim bạn đọc.

++ Thơ của Thanh Hải được viết theo thể thơ 5 chữ, nghệ thuật đảo ngữ, sử dụng số từ “một”, biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác trong hai câu thơ “Từng giọt long lanh rơi/ Tôi đưa tay tôi hứng”…

– Lí giải nguyên nhân của sự tương đồng và khác biệt:

+ Nguyên nhân của sự tương đồng: cùng viết về đề tài mùa xuân, cùng được khơi nguồn từ tình yêu quê hương, đất nước.

+ Nguyên nhân của sự khác biệt:

++ Hai tác phẩm được sáng tác trong những hoàn cảnh khác nhau.

++ Hai nhà thơ có phong cách sáng tác khác nhau.

* Đánh giá chung về sự tương đồng, khác biệt giữa hai đoạn thơ và khẳng định giá trị độc đáo của mỗi tác phẩm.

– Hai đoạn thơ có nhiều điểm tương đồng về đề tài, cảm hứng chủ đạo, tư tưởng.

– Đây là hai đoạn thơ hay viết về đề tài mùa xuân đất nước của hai nhà thơ lớn trong nền văn học Việt Nam hiện đại, kết tinh những giá trị nghệ thuật và tư tưởng khi viết về đề tài này