So sánh vẻ đẹp tâm hồn tác giả Hồ Chí Minh được thể hiện trong 02 bài thơ VỢ NGƯỜI BẠN TÙ ĐẾN NHÀ LAO THĂM CHỒNG và BẠN TÙ THỔI SÁO

Đề bài: Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) So sánh vẻ đẹp tâm hồn tác giả Hồ Chí Minh được thể hiện trong 02 bài thơ VỢ NGƯỜI BẠN TÙ ĐẾN NHÀ LAO THĂM CHỒNG và BẠN TÙ THỔI SÁO

Trong Nhật kí trong tù, Hồ Chí Minh có viết:

VỢ NGƯỜI BẠN TÙ ĐẾN NHÀ LAO THĂM CHỒNG

Anh ở trong song sắt,
Em ở ngoài song sắt;
Gần nhau chỉ tấc gang,
Mà cách nhau trời vực;
Miệng nói chẳng nên lời,
Chỉ còn nhờ khoé mắt;
Chưa nói, lệ tuôn tràn,
Cảnh tình đáng thương thật!

(https://www.thivien.net)       

BẠN TÙ THỔI SÁO

Bỗng nghe trong ngục sáo vi vu,
Khúc nhạc tình quê chuyển điệu sầu;
Muôn dặm quan hà, khôn xiết nỗi,
Lên lầu ai đó ngóng trông nhau.

(https://www.thivien.net)

Dàn ý chi tiết

I. Mở bài

• Giới thiệu tác giả: Hồ Chí Minh không chỉ là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam mà còn là một nhà thơ có tâm hồn trong sáng, nhân hậu và sâu sắc.
• Giới thiệu tác phẩm: Nhật kí trong tù được viết trong thời gian Người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam (1942–1943). Dù trong hoàn cảnh tù đày khổ cực, Hồ Chí Minh vẫn giữ tinh thần lạc quan và trái tim nhân ái.
• Dẫn đề và nêu vấn đề nghị luận: Hai bài thơ “Vợ người bạn tù đến nhà lao thăm chồng” và “Bạn tù thổi sáo” thể hiện vẻ đẹp tâm hồn nhạy cảm, nhân hậu và chan chứa tình người của Hồ Chí Minh – một tấm lòng lớn luôn hướng về con người và cuộc sống.

II. Thân bài

Hoàn cảnh sáng tác chung:

• • Cả hai bài đều được sáng tác trong thời gian Hồ Chí Minh bị giam cầm tại nhà lao Quảng Tây, Trung Quốc.
  • Trong cảnh tù tội khắc nghiệt, Người vẫn giữ được tâm hồn nghệ sĩ, luôn đồng cảm với những người cùng cảnh ngộ, luôn nhìn đời bằng ánh mắt nhân ái.

Phân tích bài thơ “Vợ người bạn tù đến nhà lao thăm chồng”:

• • Nội dung:
    • Bức tranh xúc động về cuộc gặp gỡ ngắn ngủi giữa người tù và người vợ.
    • Hai người “gần nhau chỉ tấc gang mà cách nhau trời vực” – một khoảng cách nhỏ về không gian nhưng vô cùng lớn về thân phận.
    • Lời thơ mộc mạc, giản dị, như lời kể chân tình: “Miệng nói chẳng nên lời / Chỉ còn nhờ khoé mắt”. → Cảm xúc dồn nén, thương cảm, nghẹn ngào.
  • Vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh:
    • Thấu hiểu nỗi đau chia ly, cảm thông với cảnh ngộ của con người bị chia cắt bởi chiến tranh và nhà tù.
    • Bộc lộ tinh thần nhân đạo sâu sắc – tình thương đối với những người khổ cực, những thân phận nhỏ bé trong xã hội.

Phân tích bài thơ “Bạn tù thổi sáo”:

• • Nội dung:
    • Âm thanh tiếng sáo trong ngục gợi lên nỗi nhớ quê hương, nỗi buồn thân phận.
    • Từ âm thanh ấy, Người cảm nhận được tình cảm của người bạn tù – một tấm lòng yêu quê, yêu người dù đang ở chốn lao tù.
    • “Muôn dặm quan hà, khôn xiết nỗi / Lên lầu ai đó ngóng trông nhau” – gợi nỗi nhớ thương người thân, khát vọng tự do, sum họp.
  • Vẻ đẹp tâm hồn Hồ Chí Minh:
    • Nhạy cảm, tinh tế trong cảm xúc – lắng nghe tiếng sáo, Người cảm nhận được cả nỗi buồn nhân thế.
    • Dù trong ngục tù, vẫn giữ tâm hồn thi sĩ, biết rung động trước âm thanh, nỗi nhớ và tình người.

So sánh và đánh giá chung:

• • Giống nhau:
    • Cả hai bài thơ đều toát lên tình thương yêu con người, sự đồng cảm sâu sắc của Hồ Chí Minh.
    • Dù trong cảnh tù đày, Người vẫn giữ được tâm hồn trong sáng, nhân hậu, tinh tế và giàu yêu thương.
    • Thể thơ tứ tuyệt Đường luật, ngôn ngữ giản dị, tự nhiên, hình ảnh đời thường mà xúc động.
  • Khác nhau:
    • “Vợ người bạn tù đến nhà lao thăm chồng” thiên về nỗi đau chia cắt, thương cảm.
    • “Bạn tù thổi sáo” nghiêng về nỗi nhớ, sự đồng điệu tâm hồn và tình cảm hướng về tự do.
  • Cả hai bài đều cho thấy vẻ đẹp nhân văn và tấm lòng nghệ sĩ lớn lao trong con người Hồ Chí Minh.

III. Kết bài

• Hai bài thơ là minh chứng tiêu biểu cho tâm hồn cao đẹp của Hồ Chí Minh – luôn yêu thương, đồng cảm với con người dù ở trong cảnh khổ nhất.
• Qua đó, người đọc càng thêm trân trọng nhân cách lớn của Bác: một con người kiên cường, nhân ái, lạc quan và giàu tình đời, tình người.
• Nhật kí trong tù không chỉ là những trang ghi chép bằng bút mực, mà còn là *bản ghi bằng trái tim của một con người vĩ đại nhưng vô cùng gần gũi, nhân hậu.