Trình bày cảm nhận về vẻ đẹp của bài thơ Đọc đời mình trên lá (Nguyễn Minh Khiêm)

Đề bài: Viết bài văn (khoảng 600 chữ) Trình bày cảm nhận về vẻ đẹp của bài thơ Đọc đời mình trên lá (Nguyễn Minh Khiêm)

Tôi đã đọc đời mình trên lá

Người nâng niu lộc biếc mùa xuân
Người hóng mát dưới trưa mùa hạ
Người gom về đốt lửa sưởi mùa đông.
Tôi đã đọc đời mình trên lá
Lúc non tơ óng ánh bình minh
Lúc rách nát gió vò, bão quật
Lúc cao xanh, lúc về đất vô hình.
Tôi đã đọc đời mình trên lá
Có thể khổng lồ, có thể bé li ti
Dẫu tồn tại một giây vẫn tươi niềm kiêu hãnh
Đã sinh ra, giông bão chẳng sợ gì.
    (Đọc đời mình trên lá, Nguyễn Minh Khiêm, theo: vanvn.vn, ngày 08/07/2023)

Dàn ý chi tiết

❖ Khái quát về bài thơ

– Bài thơ Đọc đời mình trên lá của tác giả Nguyễn Minh Khiêm xuất phát từ hình ảnh “lá” quen thuộc, giản dị, gần gũi mà gửi gắm những suy tư sâu sắc về cuộc sống và về chính bản thân mình.

– Nhân vật trữ tình “tôi” đã đọc trên lá hình ảnh của cuộc đời mình: khi tươi trẻ, dạt dào sức sống, khi trải qua giông bão rồi cuối cũng trở về với hư vô nhưng một đời sống đẹp đẽ, kiêu hãnh, hiến dâng.

❖ Phân tích nội dung đoạn thơ

– Lá là hình ảnh về một cuộc đời trọn vẹn hiến dâng: khi lá là lộc biếc góp mình làm nên sức sống mùa xuân, khi lá góp mình làm bóng cây che mát cho con người những trưa mùa hạ, ngay cả khi lá đã lìa cành cũng có thể trở thành ngọn lửa sưởi ấm cho con người giữa mùa đông. Với phép liệt kê “người nâng niu lộc biếc mùa xuân người hóng mát dưới trưa mùa hạ, người gom về đối lửa sưởi mùa đông”, tác giả đã nhấn mạnh lá tuy bé nhỏ nhưng đã sống một cuộc đời đầy ý nghĩa.

– Lá là hình ảnh về hành trình của con người trong cuộc sống từ lúc non tơ, khởi đầu cho đến khi kết thúc, trở về với đất me. Phép liệt kê “lúc non tơ”, “lúc rách nát gió vò, bão quật”, “lúc cao xanh”, “lúc về đất vô hình” chính là những chặng khác nhau trong hành trình cuộc sống của mỗi con người: lúc khởi đầu khi kết thúc, sống cuộc đời bay bổng giữa cao xanh đến cuối cùng ai rồi cũngtrở về với đất mẹ, trở về hư không; sống có khi tươi trẻ dạt dào sức sống, có khi bị giông bão của cuộc đời quật ngã tả tơi nhưng vẫn kiên cường, vươn lên, tồn tại.

– Cuối cùng dù “khổng lồ” hay “bé li ti” thì lá cũng sống một đời trọn vẹn, kiêu hãnh: “Dẫu một giây vẫn tươi niềm kiêu hãnh/ Đã sinh ra, giông bão chẳng sợ gì”. Trong khổ thơ cuối, tác giả sử dụng nghệ thuật tương phản giữa “khổng lồ” và “bé li ti” để nhấn mạnh dù chúng ta là ai, dù chúng ta là những con người xuất chúng, làm nên những điều lớn lao hay chỉ là một con người bình thường, bé nhỏ thì chỉ cần được sinh ra, chỉ một giây phút tồn tại trong cuộc đời đều cần phải trân trọng nâng niu, đều đáng để kiêu hãnh. “Giông bão” trong câu thơ cuối là hình ảnh ẩn dụ cho những khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Dù cuộc đời có đem tới bao nhiêu thử thách đi chăng nữa, đã sinh ra, con người sẽ mạnh mẽ đến cùng để sống một cuộc đời ý nghĩa, để có thể tự hào, kiêu hãnh về bản thân mình. Chính việc mạnh mẽ, không sợ phải đối diện với bão giông làm cho cuộc sống của con người trở nên có ý nghĩa. Mỗi con người chỉ có một cuộc đời, chỉ có một lần được sống, không thể dễ dàng từ bỏ, gục ngã, đầu hàng trước khó khăn. Chỉ khi sống với một tinh thần mãnh liệt như thế, cuộc sống mới có ý nghĩa trọn vẹn. Bão giông không đáng sợ, việc sống một cuộc đời hèn nhát và vô nghĩa mới là điều đáng sợ.

❖ Đánh giá ý nghĩa của bài thơ:

– Lời thơ giản dị, hình ảnh thiên nhiên gần gũi nhưng chứa đựng những triết lí sâu xa về cuộc sống. Tác giả cũng sử dụng thành công các biện pháp tu từ ẩn dụ, liệt kê, tương phản để nhấn mạnh suy tư về sự lựa chọn sống mãnh liệt, sẵn sàng đương đầu với mọi thử thách để sống một cuộc đời thật kiêu hãnh.

– Soi mình vào đời lá chúng ta nhìn thấy đời mình, nhìn vào chiếc lá bé nhỏ nhưng sống một cuộc đời trọn vẹn, kiêu hãnh, chúng ta rút ra những bài học về cách sống cho riêng mình.