Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) với chủ đề: Tổ quốc hiện hữu trong những điều bình dị và thân thương của đời sống

a. Yêu cầu chung: xác định đúng vấn đề nghị luận; bảo đảm yêu cầu về dung lượng và sử dụng bằng chứng

-Vấn đề nghị luận: Tổ quốc hiện hữu trong những điều bình dị và thân thương của đời sống.

–   Dung lượng: khoảng 600 chữ.

– Bằng chứng: thực tế đời sống và văn bản ở phần Đọc hiểu.

b1. Viết được mở bài và kết bài cho bài văn nghị luận xã hội

-Mở bài: giới thiệu được vấn đề nghị luận.

-Kết bài: khẳng định được vấn đề nghị luận.

b2. Giải thích được vấn đề nghị luận

–Tổ quốc: không chỉ là lãnh thổ, biên giới, cột mốc, mà còn là quê hương, nguồn cội, nơi lưu giữ truyền thống và tình cảm thiêng liêng.

-Hiện hữu trong những điều bình dị và thân thương: Tổ quốc không phải khái niệm xa vời mà gắn liền với đời sống hằng ngày – trong lời ru của mẹ, trong bếp lửa gia đình, trong cánh đồng lúa, trong phong tục Tết, trong những hy sinh thầm lặng của người dân.

-Khẳng định: Tổ quốc là sự kết tinh của muôn vàn điều giản dị, từ đó làm nên bản sắc, niềm tự hào và tình yêu sâu nặng trong mỗi con người.

b3. Phân tích, chứng minh được vấn đề nghị luận

–Phân tích, chứng minh được vì sao Tổ quốc hiện hữu trong điều bình dị và thân thương:

+Bởi Tổ quốc là tổng hòa của tự nhiên, văn hóa, con người; những gì gần gũi nhất lại bền lâu và thiêng liêng nhất.

+Những điều bình dị nuôi dưỡng tâm hồn, gắn kết con người với cội nguồn.

-Phân tích, chứng minh được ý nghĩa của vấn đề nghị luận:

+Đối với xã hội:Giúp giữ gìn bản sắc dân tộc, tạo nên sức mạnh đoàn kết; gìn giữ và lan tỏa giá trị truyền thống, làm nền tảng cho phát triển hiện đại; tạo niềm tự hào, ý thức trách nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

+Đối với cá nhân:Nuôi dưỡng tình yêu quê hương đất nước từ những gì gần gũi nhất; giúp con người trân trọng hạnh phúc giản dị, sống chan hòa, nhân ái; khơi dậy ý chí phấn đấu, cống hiến, để làm giàu đẹp cho Tổ quốc.

b4. Mở rộng, nâng cao được vấn đề nghị luận và rút ra bài học

–   Mở rộng, nâng cao vấn đề nghị luận:

+Không phải chỉ những điều lớn lao mới là Tổ quốc; những giá trị bình dị mới là nền tảng vững bền của tinh thần dân tộc.

+Cần phê phán lối sống vô cảm, coi thường những truyền thống, phủ nhận những giá trị quen thuộc; hay chỉ chạy theo điều xa hoa mà quên đi nguồn cội.

-Rút ra bài học: Mỗi người cần nuôi dưỡng tình yêu Tổ quốc từ những việc giản dị: giữ gìn gia đình ấm êm, bảo vệ cảnh quan làng quê, trân trọng tiếng mẹ ru, sống nhân ái và biết ơn. Chính từ những điều nhỏ bé ấy mà Tổ quốc trở nên gần gũi, thiêng liêng và trường tồn.

b5. Sáng tạo

-Có những ý đột phá, vượt ra ngoài Đáp án nhưng có sức thuyết phục.

-Có cách diễn đạt tinh tế, độc đáo.

0,5

0,5

1,0

0,5

0,5

a.Đối với yêu cầu chung: 1,0 điểm

–  Xác định đúng vấn đề nghị luận: 0,25 điểm

–   Bảo đảm yêu cầu về dung lượng 600 ± 200 chữ: 0,25 điểm

–   Bảo đảm yêu cầu về bằng chứng:

+ Thuyết phục, bao quát các khía cạnh của vấn đề nghị luận: 0,25 điểm

+ Sử dụng bằng chứng từ văn bản thơ và thực tế đời sống: 0,25 điểm

b. Đối với yêu cầu cụ thể: 3,0 điểm

Giám khảo xem xét và chấm điểm bài làm của thí sinh theo các yêu cầu mà Đáp án đã nêu. Số điểm trong mỗi ý bao gồm cả yêu cầu về diễn đạt, trình bày. Cụ thể như sau:

b1: 0,5 điểm

–   Biết mở bài: 0,25 điểm

–   Biết kết bài: 0,25 điểm

b2: 0,5 điểm

–  Giải thích được 2 cụm từ: 0,25 điểm; giải thích được 1 cụm từ vẫn chấm 0,25 điểm.

–   Giải thích khái quát vấn đề nghị luận: 0,25 điểm

b3: 1,0 điểm

–   Làm rõ được 2 nguyên nhân “vì sao”: 0,5 điểm; làm rõ được 1 nguyên nhân vẫn chấm 0,25 điểm

–   Phân tích, chứng minh được ý nghĩa: 0,5 điểm

+ Phân tích được ý nghĩa đối với cá nhân: 0,25 điểm; phân tích được 1 ý vẫn chấm 0,25 điểm

+ Phân tích được ý nghĩa đối với xã hội: 0,25 điểm

b4: 0,5 điểm

–   Mở rộng nâng cao được vấn đề nghị luận: 0,25 điểm; trả lời được 1 ý vẫn chấm 0,25 điểm

–   Rút ra được bài học: 0,25 điểm; trả lời được 1 ý vẫn chấm 0,25 điểm

b5: 0,5 điểm

–   Ý mới có sức thuyết phục: 0,25 điểm

–   Diễn đạt tinh tế, độc đáo: 0,25 điểm

Lưu ý:

Trừ điểm mắc lỗi (diễn đạt, chính tả, dùng từ và viết câu):

–   Trừ 0,5 điểm nếu bài văn mắc từ 6 – 8 lỗi;

–   Trừ 1,0 điểm nếu bài văn mắc từ 9 – 12 lỗi;

-Không chấm quá 2,0 điểm của cả câu nếu bài văn mắc trên 12 lỗi.