📘 Tải 100+ tài liệu nghị luận văn học, 100+ đề thi học sinh giỏi ... chỉ 1 Click

Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về bài thơ Nhà không có bố

Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về bài thơ Nhà không có bố

HƯỚNG DẪN CỦA GIÁO VIÊN

BƯỚC 1: TÌM Ý:

– Thể thơ: Lục bát.

 

– Giọng thơ: Chủ yếu là nhịp chẵn: 2/2, 4/4 ở câu lục, 2/4/2, 4/4 ở câu bát.

– Vần: vần lưng và vần chân

 

– Nhịp: Chủ yếu là nhịp chẵn: 2/2, 4/4 ở câu lục, 2/4/2, 4/4 ở câu bát.

 

a. Khổ thơ 1,2,3:

Y Nội dung chính: Nỗi buồn thiếu vắng người cha trong gia đình

 

Y Cảm xúc của em về đoạn thơ: Cảm thấy xót xa, thương cảm trước cuộc sống thiếu thốn, vất vả của hai mẹ con; đồng thời cảm nhận được sự trống trải, hụt hẫng mà người vợ, người mẹ phải gánh chịu.

 

Nhà không có bố buồn sao

Cái đinh cũng thiếu, con dao thì cùn

Bơm xe chẳng hiểu cái jun (1)

Rát tay bật lửa, đá cùn xăng khô

 

Không có bố, không thì giờ

Bữa ăn sớm muộn, chẳng chờ, chẳng mâm

Ngày đông gió bấc mưa dầm

Đậy che mái dột âm thầm mẹ con

 

Chẳng vui tiếng điếu rít ròn

Bia không mua uống em còn bán chai

Nước đun sôi để nguội hoài

Nhà không có bố biết ai pha trà

« Hình ảnh

– “Cái đinh cũng thiếu, con dao thì cùn” : Gợi lên sự thiếu thốn, hỏng hóc, không được sửa chữa trong nhà.

– “Bơm xe chẳng hiểu cái jun” : Diễn tả sự bỡ ngỡ, không quen với những công việc lặt vặt của người phụ nữ.

– “Đậy che mái dột âm thầm mẹ con” : Hình ảnh người mẹ lặng lẽ, vất vả gánh vác mọi việc để che chở cho con.

– “Nước đun sôi để nguội hoài” : Gợi sự lạnh lẽo, hiu quạnh, không có ai để trò chuyện, tâm sự.

« Từ ngữ

– Các từ phủ định “chẳng hiểu”, “chẳng chờ”, “chẳng măm”, “chẳng vui” và từ chỉ sự thiếu thốn “thiếu”, “cùn” được sử dụng liên tiếp để nhấn mạnh nỗi buồn, sự hụt hẫng, trống vắng.

– Từ láy “âm thầm” thể hiện sự lặng lẽ, chịu đựng của người mẹ, không than vãn, không kêu ca.

 

« Biện pháp tu từ:

Liệt kê: “Cái đinh cũng thiếu, con dao thì cùn / Bơm xe chẳng hiểu cái jun / Rất tay bật lửa, đá cùn xăng khô”. Biện pháp này nhấn mạnh sự thiếu vắng của người đàn ông đã gây ra những khó khăn, bế tắc trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày.

a. Khổ thơ 4:

Y Nội dung chính: Khẳng định vai trò quan trọng của người bố

 

 

Y Cảm xúc của em về đoạn thơ: Sự đồng cảm, thấu hiểu với nỗi lòng người phụ nữ; đồng thời nhận ra vai trò không thể thay thế của người bố trong gia đình.

 

Cho dù bãi mật phù sa

Mà không bên lở chẳng là dòng sông.

 

 

« Hình ảnh

– Hình ảnh ẩn dụ: “bãi mật phù sa” (sự sung túc, tốt đẹp, đầy đủ) và “bên lở” (sự thiếu vắng, gian truân, thử thách). Tác giả đã dùng hình ảnh của dòng sông để ẩn dụ cho một gia đình, cho dù đầy đủ vật chất nhưng thiếu đi người cha thì cũng không trọn vẹn.

« Từ ngữ

– Cặp từ “cho dù”“mà không”: Đây là cặp từ nối, mang ý nghĩa quan hệ tương phản, đối lập, nhấn mạnh sự thật hiển nhiên rằng dù có “bãi mật phù sa” (sự đầy đủ, sung túc) đến đâu đi chăng nữa, thì việc “không” có “bên lở” (người bố) cũng làm cho “dòng sông” (gia đình) “chẳng là” chính nó, không thể trọn vẹn.

« Biện pháp tu từ:

Ẩn dụ: “Mà không bên lở chẳng là dòng sông”. Hình ảnh “bên lở” tuy xấu xí, khó khăn nhưng lại là một phần không thể thiếu của “dòng sông”. Điều này khẳng định vai trò của người bố trong gia đình, dù có thể không trực tiếp mang lại sự ngọt ngào, đầy đủ nhưng lại là người tạo nên sự cân bằng, trọn vẹn cho mái ấm.

 ? Chủ đề

Nỗi buồn, sự hụt hẫng khi thiếu vắng người bố trong gia đình và khẳng định vai trò quan trọng không thể thiếu của người đàn ông trụ cột.

? Thông điệp

Người bố không chỉ là người mang lại sự đầy đủ về vật chất mà còn là điểm tựa tinh thần, là mảnh ghép không thể thiếu để tạo nên một gia đình trọn vẹn, hạnh phúc.

 

 

 

DÀN Ý CHI TIẾT

I. Mở bài
– Giới thiệu tác phẩm, tác giả (1)

– Cảm nghĩ chung của em (2)

– Nội dung/ chủ đề của bài thơ/ đoạn thơ (3)

Bài thơ “Nhà không có bố” của Nguyễn Thị Mai đã khơi dậy trong em niềm xót xa, thương cảm sâu sắc trước nỗi trống vắng và thiệt thòi của một mái ấm thiếu vắng người cha.
II. Thân bài
1. Cảm xúc về nội dung bài thơ:
Khổ thơ 1, 2, 3:
(1) Cảm xúc của em  + nội dung đoạn thơ:

“Trích thơ”

– Đọc ba khổ thơ đầu, em cảm nhận được bức tranh chân thực và đau đáu về cuộc sống thường nhật của mẹ con trong căn nhà nhỏ, nơi những điều vụn vặt như đinh, dao, bơm xe, pha trà… đều trở thành gánh nặng khi thiếu đi đôi tay của bố.
(2)  Cảm nhận một số nét đặc sắc về nghệ thuật ® tác dụng:

– Hình ảnh

– Từ ngữ đặc sắc

– Biện pháp tu từ

 

– Hình ảnh “cái đinh cũng thiếu, con dao thì cùn”, “bơm xe chẳng hiểu cái jun” cùng từ láy “âm thầm” trong câu “đậy che mái dột âm thầm mẹ con” đã gợi lên sự thiếu thốn vật chất và tinh thần, đồng thời khắc họa hình ảnh người mẹ lặng lẽ gồng gánh mọi việc lớn nhỏ trong gia đình.

– Những từ phủ định như “chẳng hiểu”, “chẳng chờ”, “chẳng mâm”, “chẳng vui” được sử dụng liên tiếp không chỉ làm nổi bật cảm giác lạc lõng, đảo lộn trong sinh hoạt mà còn nhấn mạnh khoảng trống tinh thần to lớn mà người bố để lại.

– Các chi tiết như “nước đun sôi để nguội hoài”, “biết ai pha trà” không chỉ là thực trạng sinh hoạt mà còn là hình ảnh ẩn dụ cho sự lạnh lẽo kéo dài, cho những niềm riêng không còn ai lắng nghe, chia sẻ.

– Biện pháp liệt kê đã khắc họa rõ sự thiếu vắng bàn tay người cha khiến mọi việc lớn nhỏ trong gia đình đều trở nên khó khăn, bất tiện.

(3) Chốt nội dung:

 

– Những dòng thơ giản dị mà thấm thía ấy đã khiến em cảm nhận sâu sắc nỗi buồn dai dẳng và khoảng trống không thể lấp đầy trong cuộc sống gia đình khi thiếu đi người cha.
Khổ thơ 4:
(1) Cảm xúc của em  + nội dung đoạn thơ:

“Trích thơ”

– Đặc biệt, hai câu thơ cuối đã đưa cảm xúc của người đọc lên đến độ sâu lắng nhất khi dùng hình ảnh ẩn dụ để khẳng định vai trò không thể thay thế của người bố trong cấu trúc và cân bằng gia đình.
(2)  Cảm nhận một số nét đặc sắc về nghệ thuật ®  tác dụng:

– Hình ảnh

– Từ ngữ đặc sắc

– Biện pháp tu từ

 

– Hình ảnh “bãi mật phù sa” tượng trưng cho sự đầy đủ, yên lành, trong khi “bên lở” lại gợi đến phần gian truân, vất vả – cả hai làm nên một dòng sông – như cách mà một gia đình không thể trọn vẹn nếu thiếu đi người cha.

–  Cặp từ “cho dù… mà không” mang ý nghĩa tương phản, đối lập – nhấn mạnh rằng dẫu cho cuộc sống có ngọt ngào, đầy đủ như “bãi mật phù sa” thì nếu thiếu vắng “bên lở” – hình ảnh ẩn dụ cho người cha – gia đình ấy vẫn không thể trở thành một “dòng sông” trọn vẹn.

(3) Chốt nội dung:

 

– Câu thơ kết “mà không bên lở chẳng là dòng sông” gợi lên một triết lí sâu sắc: một mái ấm chỉ thật sự là tổ ấm khi có đầy đủ các thành viên, trong đó người bố là điểm tựa vô hình nhưng vô cùng quan trọng.
2. Cảm xúc về đặc sắc nghệ thuật + chủ đề bài thơ:
Đánh giá đặc sắc nghệ thuật + chủ đề bài thơ:

– Thể thơ

– Gieo vần, ngắt nhịp

– Giọng thơ

– Từ ngữ, hình ảnh

– Biện pháp tu từ

Þ Góp phần thể hiện chủ đề bài thơ

Với thể thơ lục bát truyền thống, giọng thơ trầm buồn, cùng những từ ngữ giản dị, hình ảnh quen thuộc và nghệ thuật liệt kê, ẩn dụ sâu sắc, tác giả đã thể hiện một cách chân thực và xúc động vai trò không thể thiếu của người cha trong đời sống gia đình.
3. Cảm xúc về tác giả:
– Nhận xét, đánh giá tài năng, tình cảm của tác giả Phải là một con người từng trải, giàu yêu thương và tinh tế trong quan sát như Nguyễn Thị Mai mới có thể viết nên những vần thơ mộc mạc mà lay động lòng người đến vậy.
III. Kết bài:
– Khẳng định lại cảm xúc của em về bài thơ

– Liên hệ bản thân

Bài thơ đã giúp em thấu hiểu sâu sắc hơn vai trò thầm lặng nhưng bền bỉ của người cha, để rồi thêm yêu thương, trân trọng những phút giây còn có đầy đủ gia đình bên mình.

Bài tham khảo

Nhà thơ Chế Lan Viên từng viết: “Thơ là nơi trái tim cất tiếng nói, là tấm gương phản chiếu đời sống nội tâm.” Và có lẽ không bài thơ nào khiến em cảm nhận rõ điều ấy hơn “Nhà không có bố” của Nguyễn Thị Mai – một bài thơ mộc mạc mà lay động, khơi dậy trong em nỗi xót xa, thương cảm sâu sắc trước sự thiếu vắng và thiệt thòi trong một mái ấm không còn hình bóng người cha. Đọc ba khổ thơ đầu, em cảm nhận được bức tranh chân thực và day dứt về cuộc sống thường nhật của mẹ con trong căn nhà nhỏ, nơi những điều tưởng chừng vụn vặt như đinh, dao, bơm xe, pha trà… lại trở thành gánh nặng khi thiếu đi đôi tay của bố. Hình ảnh “cái đinh cũng thiếu, con dao thì cùn”, “bơm xe chẳng hiểu cái jun” cùng từ láy “âm thầm” trong câu “đậy che mái dột âm thầm mẹ con” đã gợi lên sự thiếu thốn vật chất và tinh thần, đồng thời khắc họa hình ảnh người mẹ lặng lẽ gồng gánh mọi việc trong gia đình. Những từ phủ định như “chẳng hiểu”, “chẳng chờ”, “chẳng mâm”, “chẳng vui” được sử dụng liên tiếp không chỉ làm nổi bật cảm giác lạc lõng trong sinh hoạt mà còn nhấn mạnh khoảng trống tinh thần to lớn mà người bố để lại. Các chi tiết như “nước đun sôi để nguội hoài”, “biết ai pha trà” không chỉ phản ánh thực trạng sinh hoạt mà còn là hình ảnh ẩn dụ cho sự lạnh lẽo kéo dài, cho những niềm riêng không còn ai lắng nghe. Biện pháp liệt kê một loạt công việc nhỏ bé trong gia đình góp phần khắc họa rõ sự vắng mặt của người cha khiến mọi việc tưởng chừng đơn giản cũng trở nên vụng về, bất tiện. Những dòng thơ dung dị mà thấm thía ấy đã khiến em cảm nhận sâu sắc nỗi buồn dai dẳng và khoảng trống không thể lấp đầy trong một gia đình thiếu bố. Đặc biệt, hai câu thơ cuối “Cho dù bãi mật phù sa/ Mà không bên lở chẳng là dòng sông” đã đưa cảm xúc lên đến độ sâu lắng nhất khi dùng hình ảnh ẩn dụ để khẳng định vai trò không thể thay thế của người cha trong sự cân bằng của mái ấm. Hình ảnh “bãi mật phù sa” tượng trưng cho sự yên lành, đầy đủ, còn “bên lở” lại gợi đến gian truân, thử thách – cả hai cùng làm nên một “dòng sông” – cũng như một gia đình chỉ thật sự trọn vẹn khi có cả cha lẫn mẹ. Cặp từ “cho dù… mà không” mang ý nghĩa tương phản, đối lập, nhấn mạnh rằng dẫu có đủ đầy vật chất, thì thiếu người cha – “bên lở” – tổ ấm vẫn không thể là một dòng sông trọn vẹn của yêu thương. Câu thơ kết “mà không bên lở chẳng là dòng sông” gợi lên một triết lí sâu sắc: người bố có thể ít hiện diện bằng lời, nhưng là điểm tựa thầm lặng không thể thay thế trong gia đình. Với thể thơ lục bát truyền thống, giọng thơ trầm buồn, ngắt nhịp đều đặn, từ ngữ đời thường, hình ảnh quen thuộc và nghệ thuật liệt kê – ẩn dụ được vận dụng tinh tế, nhà thơ đã thể hiện chân thật và xúc động vai trò thiêng liêng của người cha. Phải là một con người từng trải, giàu yêu thương và tinh tế trong quan sát như Nguyễn Thị Mai mới có thể viết nên những vần thơ mộc mạc mà lay động lòng người đến vậy. Bài thơ đã giúp em thấu hiểu sâu sắc hơn vai trò thầm lặng nhưng bền bỉ của người cha, để rồi thêm yêu thương, trân trọng những phút giây còn có đầy đủ gia đình bên mình.

Yêu thích

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *