Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về bài thơ Thương bà
HƯỚNG DẪN CỦA GIÁO VIÊN
BƯỚC 1: TÌM Ý:
– Thể thơ: Lục bát.
– Giọng thơ: Tình cảm, thiết tha, nhẹ nhàng nhưng cũng đầy xúc động, xót xa. |
– Vần: Vần liền, vần chân
– Nhịp: Nhịp 2/2/2 (hoặc 4/4) ở câu 6, nhịp 3/3 ở câu 8, nhịp 2/4/2 ở câu 8…. Nhịp thơ linh hoạt, biến đổi theo cảm xúc, khi chậm rãi, khi dồn dập. |
a. 10 câu thơ đầu
Y Nội dung chính: Hình ảnh người bà hiền hậu, tảo tần, gắn bó với những hình ảnh quen thuộc của làng quê.
Y Cảm xúc của em về đoạn thơ: Yêu thương, trân trọng, xúc động trước hình ảnh người bà đã già nhưng vẫn đầy tình yêu thương.
Bà em ngoài tám mươi rồi Ngày đi sợ nắng đêm ngồi sợ trăng Tóc như hoa của thời gian
Gợi ý quà tặng 20/10 cho những người thân yêu
✨ KHO TÀI LIỆU NGHỊ LUẬN VĂN HỌC CHO GEN Z HỌC ĐỈNH ✨
Bồng bềnh nở trắng dọc ngang mái đầu Buồn vui gửi ở miếng trầu Nụ cười có cả sắc màu nắng mưa Trưa hè cánh võng đu đưa Lời ru trầm bỗng nhặt thưa cánh cò Vườn quê chân bước lò dò Quả cà quả bí dành cho cả nhà Cháu ngoan bà để phần quà Thị thơm túi áo cháu bà cùng vui… |
« Hình ảnh
–“Tóc như hoa của thời gian”: Hình ảnh so sánh độc đáo, mới mẻ. Mái tóc bạc của bà không chỉ là dấu hiệu của tuổi già mà còn là vẻ đẹp của sự từng trải, thâm trầm, quý giá của tháng năm cuộc đời. – “Nụ cười có cả sắc màu nắng mưa”: Hình ảnh ẩn dụ giàu sức gợi. Nụ cười của bà đã trải qua bao thăng trầm, vất vả. Nụ cười ấy vừa có sự ấm áp, hiền từ (nắng) vừa chất chứa những lo toan, vất vả (mưa). – “Lời ru trầm bỗng nhặt thưa cánh cò”: So sánh lời ru với cánh cò, vừa gợi sự thân thuộc, bình dị, vừa thể hiện sự thay đổi nhịp điệu của cuộc sống. “Trầm bỗng” là khi bà còn khỏe, “nhặt thưa” là khi bà đã yếu hơn, nhưng tình thương thì vẫn luôn đong đầy.
|
« Từ ngữ
– “Ngoài tám mươi rồi”: Nhấn mạnh tuổi cao, sức yếu của bà. – “Sợ nắng, sợ trăng”: Diễn tả sự mong manh, yếu ớt của người già. – “Lò dò”: Gợi tả dáng đi chậm chạp, không còn vững chãi của bà. – “Thị thơm”: Gợi nhắc món quà giản dị nhưng chứa đựng tình yêu thương. |
|
« Biện pháp tu từ:
– So sánh: “Tóc như hoa của thời gian”. Tác dụng: Nhấn mạnh vẻ đẹp của mái tóc bạc, không đơn thuần là dấu hiệu tuổi già mà là vẻ đẹp của sự từng trải. – Ẩn dụ: “Nụ cười có cả sắc màu nắng mưa”. Tác dụng: Gợi lên cuộc đời đầy thăng trầm, vất vả của bà, đồng thời thể hiện sự bao dung, hiền hậu trong nụ cười ấy. |
|
b. 2 câu cuối
Y Nội dung chính: Nỗi nhớ thương và sự mất mát dành cho bà
Y Cảm xúc của em về đoạn thơ: Xót xa, hụt hẫng, đau đớn khi nhận ra bà đã ra đi mãi mãi.
Bà đi xa xa quá rồi Lá trầu nằm cạnh bình vôi úa vàng.
|
« Hình ảnh
– “Bà đi xa xa quá rồi”: Điệp từ “xa” cùng với từ “quá” nhấn mạnh sự ra đi vĩnh viễn, không thể nào gặp lại. – “Lá trầu nằm cạnh bình vôi úa vàng”: Hình ảnh hoán dụ và ẩn dụ đầy ám ảnh. Gợi tả sự trống vắng, đơn côi khi bà không còn nữa. Miếng trầu và bình vôi vốn là những vật bất ly thân của bà, nay đã trở thành kỷ vật gợi nhắc về sự mất mát không gì bù đắp được. |
« Từ ngữ
– “Úa vàng”: Gợi tả sự tàn phai, héo úa của sự vật, đồng thời ẩn dụ cho nỗi buồn, sự tiếc nuối đang dần chiếm lấy tâm hồn người cháu. |
|
« Biện pháp tu từ:
– Ẩn dụ: “Lá trầu nằm cạnh bình vôi úa vàng”. Màu “úa vàng” của lá trầu không chỉ là sự thay đổi tự nhiên của một chiếc lá đã héo mà còn là hình ảnh ẩn dụ cho sự tàn phai, héo úa của sự sống, của thời gian. Nó thể hiện nỗi buồn, sự trống vắng và tiếc nuối của người cháu trước sự ra đi của bà. |
|
? Chủ đề
Tình yêu thương, nỗi nhớ và sự trân trọng của người cháu dành cho bà.
|
? Thông điệp
Hãy trân trọng những khoảnh khắc bên cạnh những người thân yêu khi còn có thể, bởi thời gian không chờ đợi ai và sự mất mát là điều không thể tránh khỏi. |
DÀN Ý CHI TIẾT
I. Mở bài | |
– Giới thiệu tác phẩm, tác giả (1)
– Cảm nghĩ chung của em (2) – Nội dung/ chủ đề của bài thơ/ đoạn thơ (3) |
Bài thơ “Thương bà” của Phạm Quỳnh Như đã khơi dậy trong em những rung cảm dịu dàng và sâu lắng về tình cảm bà cháu thiêng liêng, chan chứa yêu thương. |
II. Thân bài | |
1. Cảm xúc về nội dung bài thơ: | |
a. Mười câu thơ đầu: | |
(1) Cảm xúc của em + nội dung đoạn thơ:
“Trích thơ” |
– Mười câu thơ đầu như một thước phim chậm rãi tái hiện hình ảnh người bà tảo tần, đã bước sang tuổi tám mươi, sống trong sự côi cút, yếu ớt của tuổi già. |
(2) Cảm nhận một số nét đặc sắc về nghệ thuật ® tác dụng:
– Hình ảnh – Từ ngữ đặc sắc – Biện pháp tu từ
|
– “Tóc như hoa của thời gian/Bồng bềnh nở trắng dọc ngang mái đầu” – hình ảnh so sánh mới mẻ khiến em xúc động trước vẻ đẹp từng trải và thánh thiện của mái tóc bạc phơ.
– Câu thơ “Nụ cười có cả sắc màu nắng mưa” khiến em xót xa khi nhận ra đằng sau nụ cười dịu hiền kia là cả một cuộc đời nhiều lo toan, cay đắng và hy sinh. – Những cụm từ “ngoài tám mươi rồi”, “sợ nắng, sợ trăng” gợi cảm giác mong manh, khiến em thương bà nhiều hơn khi nghĩ về sự hữu hạn của thời gian. – Em cảm nhận được tình yêu thương bao la của bà qua dáng đi “lò dò” trong vườn quê, với quả cà, quả bí bà gom góp cho cả nhà. – Cụm từ “cháu ngoan bà để phần quà” cùng hình ảnh “thị thơm túi áo” như gói ghém bao tình cảm yêu thương giản dị mà bà dành cho cháu. |
(3) Chốt nội dung:
|
– Tác giả đã sử dụng hình ảnh gần gũi, từ ngữ mộc mạc và các biện pháp so sánh, ẩn dụ nhẹ nhàng để khắc họa người bà rất đỗi thân quen mà xúc động. |
b. Hai câu thơ cuối: | |
(1) Cảm xúc của em + nội dung đoạn thơ:
“Trích thơ” |
– Em thực sự nghẹn ngào khi đọc đến hai câu thơ cuối: “Bà đi xa xa quá rồi/Lá trầu nằm cạnh bình vôi úa vàng”. |
(2) Cảm nhận một số nét đặc sắc về nghệ thuật ® tác dụng:
– Hình ảnh – Từ ngữ đặc sắc – Biện pháp tu từ
|
– Câu thơ như một lời tiễn biệt khẽ khàng mà quặn thắt, điệp từ “xa” và hình ảnh “lá trầu – bình vôi” trở thành biểu tượng cho sự mất mát không gì có thể lấp đầy.
– Biện pháp ẩn dụ qua màu “úa vàng” càng khiến nỗi buồn thêm lan tỏa, như thấm cả vào từng hơi thở, từng ánh nhìn. |
(3) Chốt nội dung:
|
– Từ những hình ảnh chân thực mà giàu sức gợi, em hiểu rằng phải biết trân trọng từng khoảnh khắc khi còn có bà bên cạnh. |
2. Cảm xúc về đặc sắc nghệ thuật + chủ đề bài thơ: | |
Đánh giá đặc sắc nghệ thuật + chủ đề bài thơ:
– Thể thơ – Gieo vần, ngắt nhịp – Giọng thơ – Từ ngữ, hình ảnh – Biện pháp tu từ Þ Góp phần thể hiện chủ đề bài thơ |
Với thể thơ lục bát ngọt ngào, giọng thơ tha thiết, cùng những từ ngữ, hình ảnh thơ mộc mạc mà giàu xúc cảm, tác giả đã truyền tải trọn vẹn tình cảm thiêng liêng giữa cháu và bà. |
3. Cảm xúc về tác giả: | |
– Nhận xét, đánh giá tài năng, tình cảm của tác giả | Phải là người từng trải và có trái tim tinh tế, Phạm Quỳnh Như mới có thể viết nên những câu thơ nhẹ nhàng mà lay động lòng người đến vậy. |
III. Kết bài: | |
– Khẳng định lại cảm xúc của em về bài thơ
– Liên hệ bản thân |
Cảm ơn nhà thơ đã nhắc em biết yêu thương bà nhiều hơn, biết nâng niu những điều nhỏ bé thân thuộc trong mái ấm gia đình. |
Bài tham khảo
“Thơ là tiếng nói của trái tim trước những điều giản dị nhất trong cuộc sống.” (Tố Hữu). Và có lẽ bởi vậy, bài thơ “Thương bà” của Phạm Quỳnh Như đã khơi dậy trong em nỗi xúc động sâu xa trước hình ảnh một người bà hiền hậu, tảo tần, gắn bó tha thiết với con cháu và làng quê. Mười câu thơ đầu hiện lên như bức tranh ấm áp về một bà cụ tuổi cao, sức yếu nhưng luôn âm thầm lan tỏa tình thương qua từng việc nhỏ trong đời: “Bà em ngoài tám mươi rồi/Ngày đi sợ nắng đêm ngồi sợ trăng/Tóc như hoa của thời gian/Bồng bềnh nở trắng dọc ngang mái đầu”. Câu thơ sử dụng hình ảnh so sánh mới lạ, khiến mái tóc bạc không còn là dấu hiệu tàn úa mà trở thành biểu tượng đẹp đẽ của tháng năm từng trải. Em xúc động trước hình ảnh: Buồn vui gửi ở miếng trầu/Nụ cười có cả sắc màu nắng mưa, bởi nó khắc họa một đời lam lũ, hiền hậu, thấm đẫm buồn vui của bà trong mỗi nhịp thở thường ngày. Những chi tiết gần gũi như: “Trưa hè cánh võng đu đưa/Lời ru trầm bỗng nhặt thưa cánh cò”, hay “Vườn quê chân bước lò dò/Quả cà quả bí dành cho cả nhà”, khiến em nhớ đến chính bà của mình – người từng lặng lẽ cho đi tất cả mà không cần hồi đáp. Tác giả còn khéo léo lồng ghép hình ảnh thơ mộc mạc nhưng đầy chất thơ: Cháu ngoan bà để phần quà/Thị thơm túi áo cháu bà cùng vui…, biểu hiện giản dị mà thắm đượm yêu thương. Đến hai câu thơ cuối: Bà đi xa xa quá rồi/Lá trầu nằm cạnh bình vôi úa vàng, em nghẹn ngào như thấy rõ nỗi trống vắng sau sự ra đi của bà, nơi thời gian và kỷ niệm bỗng hóa lặng câm. Hình ảnh lá trầu – bình vôi chính là kỷ vật đời thường hóa thiêng liêng, khiến lòng người cháu như chùng xuống giữa dòng chảy ký ức. Từ những vần thơ giàu cảm xúc và hình ảnh, em nhận ra rằng: hãy biết trân trọng những người thân yêu, bởi tình thân là điều quý giá nhất cuộc đời. Với thể thơ lục bát truyền thống, ngôn từ mộc mạc, giọng thơ thiết tha cùng hình ảnh đậm chất quê, tác giả đã thắp sáng tình bà cháu như một miền ký ức trong trẻo. Chắc hẳn phải là người rất đỗi tinh tế và từng trải, Phạm Quỳnh Như mới viết nên bài thơ xúc động mà nhẹ nhàng đến thế. Cảm ơn nhà thơ đã giúp em sống lại những phút giây bên bà, để biết yêu hơn những điều tưởng như đã cũ.
✨ KHO TÀI LIỆU NGHỊ LUẬN VĂN HỌC CHO GEN Z HỌC ĐỈNH ✨
- 💡 100 CÔNG THỨC MỞ BÀI NGHỊ LUẬN VĂN HỌC CỰC ĐỈNH
- 📘 TRỌN BỘ CÁC KHÁI NIỆM LÝ LUẬN VĂN HỌC
- 📝 BÍ KÍP VIẾT BÀI NGHỊ LUẬN 600 CHỮ ĐẠT ĐIỂM 10
- 🌷 GHI NHỚ CÔNG THỨC MỞ BÀI CHO MỌI ĐỀ THƠ, TRUYỆN
- 🎯 CÁCH ĐƯA LÍ LUẬN VĂN HỌC VÀO BÀI NGHỊ LUẬN
- 💬 CÁCH VIẾT ĐOẠN VĂN THEO CÁC DẠNG CẤU TRÚC
- 🎓 300 TÀI LIỆU NGHỊ LUẬN VĂN HỌC CHO HỌC SINH GIỎI