Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ Bằng lăng và Phượng Vĩ
HƯỚNG DẪN CỦA GIÁO VIÊN
BƯỚC 1: TÌM Ý:
– Thể thơ: thơ năm chữ
– Giọng thơ: Giọng thơ ban đầu có vẻ tự mãn, kiêu hãnh khi miêu tả Phượng vĩ và Bằng lăng khoe sắc. Sau đó chuyển sang giọng nhắc nhở của tiếng ve , và cuối cùng là giọng khiêm tốn, hòa hợp khi hai loài hoa nhận ra điều đó. |
– Vần: vần chân và vần liền
– Nhịp: 2/3 hoặc 3/2
|
a. Khổ thơ 1, 2:
Y Nội dung chính: Y Cảm xúc của em về đoạn thơ: Phượng vĩ đung đưa ngọn Rừng rực màu huênh hoang: – Ta có bùng hoa lửa Hè mới về nắng chang
Gợi ý quà tặng 20/10 cho những người thân yêu
✨ KHO TÀI LIỆU NGHỊ LUẬN VĂN HỌC CHO GEN Z HỌC ĐỈNH ✨
Bằng lăng rung rinh lá Lìm lịm sắc khoe khoang: – Khi ta phơi cánh tím Là báo hiệu Hè sang
|
« Hình ảnh
– Phượng vĩ: “đung đưa ngọn” , “bùng hoa lửa” , “rừng rực màu”: Gợi tả vẻ đẹp nổi bật, mạnh mẽ và có phần phô trương của hoa phượng khi hè đến. Hoa phượng vươn cao, rực rỡ như những đốm lửa. – Bằng lăng: “rung rinh lá” , “phơi cánh tím” , “lìm lịm sắc”: Diễn tả vẻ đẹp dịu dàng hơn, e ấp hơn nhưng vẫn không kém phần kiêu hãnh của hoa bằng lăng với sắc tím đặc trưng. |
« Từ ngữ
– “huênh hoang”: thể hiện sự khoe khoang, tự mãn quá mức của Phượng vĩ. – “rừng rực”: gợi lên màu đỏ chói chang, mạnh mẽ, dữ dội như lửa của hoa phượng. – “bùng hoa lửa”: diễn tả sự bùng cháy, bung nở mạnh mẽ của hoa phượng như ngọn lửa. – “lìm lịm sắc khoe khoang”: cho thấy sự khoe sắc một cách thầm lặng, kín đáo nhưng vẫn có chút tự mãn của bằng lăng. |
|
« Biện pháp tu từ:
– Nhân hóa: “Phượng vĩ đung đưa ngọn”, “rừng rực màu huênh hoang”, “Bằng lăng rung rinh lá”, “lìm lịm sắc khoe khoang”. – Tác dụng: Khiến các loài hoa trở nên sống động, gần gũi với con người hơn, có cảm xúc, hành động và tính cách như một con người (biết khoe khoang, tự mãn). Điều này làm cho câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn và dễ tiếp cận với độc giả, đặc biệt là thiếu nhi.
|
|
b. Khổ thơ 3, 4:
Y Nội dung chính:
Y Cảm xúc của em về đoạn thơ:
Bỗng tiếng ve râm ran Dưới tán cây gió lặng: – Hè về rưng rức nắng Các bạn mới có hoa
Bằng lăng và Phượng vĩ Bây giờ mới ngộ ra Ngượng ngùng nghiêng vạt nắng Rủ nhau cùng nở hoa.
|
« Hình ảnh
– Tiếng ve râm ran: âm thanh đặc trưng của mùa hè. báo hiệu một thông điệp quan trọng sắp được truyền đạt. – Hè về rưng rức nắng: cái nắng gay gắt, chói chang của mùa hè, nhấn mạnh yếu tố quyết định giúp hoa nở, khẳng định tầm quan trọng của điều kiện tự nhiên. |
« Từ ngữ
– “ngộ ra”: Diễn tả sự giác ngộ, hiểu ra một điều gì đó sâu sắc, thể hiện quá trình nhận thức của hoa. – “ngượng ngùng”: Diễn tả tâm trạng xấu hổ, e thẹn khi nhận ra lỗi lầm, sự kiêu căng ban đầu của mình. – “rủ nhau”: Cho thấy sự hòa hợp, đoàn kết, không còn ganh đua mà cùng nhau khoe sắc, thể hiện tinh thần cộng đồng. |
|
« Biện pháp tu từ:
– Nhân hóa: “Bỗng tiếng ve râm ran”, “Các bạn mới có hoa” (ve nói chuyện với hoa), “Bằng lăng và Phượng vĩ… ngượng ngùng nghiêng vạt nắng, rủ nhau cùng nở hoa”. – Tác dụng: Việc gán cho tiếng ve vai trò của người nhắc nhở, và cho hoa có cảm xúc, hành động như con người (ngượng ngùng, rủ nhau) giúp bài thơ truyền tải thông điệp một cách nhẹ nhàng, gần gũi và sâu sắc hơn, đặc biệt là thông điệp về sự khiêm tốn và đoàn kết. |
|
? Chủ đề
– Bài thơ ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên vào mùa hè (đặc biệt là hoa phượng và hoa bằng lăng). – Đồng thời, qua câu chuyện về hai loài hoa, bài thơ còn thể hiện chủ đề về sự khiêm tốn, tầm quan trọng của yếu tố môi trường (nắng hè) đối với sự phát triển, và tinh thần hòa hợp, đoàn kết.
|
? Thông điệp
– Không nên kiêu căng, tự phụ về vẻ đẹp hay thành quả của mình, bởi mọi thứ đều cần có những yếu tố hỗ trợ, bồi đắp từ bên ngoài. – Hãy biết ơn những yếu tố khách quan đã tạo nên giá trị cho bản thân (ở đây là nắng hè). – Sự khiêm tốn và hòa hợp sẽ tạo nên vẻ đẹp bền vững và ý nghĩa hơn. |
DÀN Ý CHI TIẾT
I. Mở bài | |
– Giới thiệu tác phẩm, tác giả (1)
– Cảm nghĩ chung của em (2) – Nội dung/ chủ đề của bài thơ/ đoạn thơ (3) |
Bài thơ “Bằng lăng và phượng vĩ” của nhà thơ Nguyễn Hữu Thông đã gieo vào lòng em niềm xúc động sâu xa về vẻ đẹp của mùa hè tuổi học trò và bài học nhẹ nhàng về sự khiêm nhường, thấu hiểu và sẻ chia. |
II. Thân bài | |
1. Cảm xúc về nội dung bài thơ: | |
Khổ thơ 1, 2: | |
(1) Cảm xúc của em + nội dung đoạn thơ:
“Trích thơ” |
Đọc những khổ thơ đầu, em cảm thấy thích thú như được chứng kiến một cuộc tranh luận ngộ nghĩnh mà đầy cá tính giữa hai loài hoa gắn liền với mùa hè – hoa phượng và hoa bằng lăng. |
(2) Cảm nhận một số nét đặc sắc về nghệ thuật ® tác dụng:
– Hình ảnh – Từ ngữ đặc sắc – Biện pháp tu từ
|
– Hình ảnh phượng “đung đưa ngọn”, “bùng hoa lửa”, “rừng rực màu huênh hoang” đã khắc họa vẻ đẹp rực cháy, kiêu hãnh như muốn khẳng định: sắc đỏ nồng nàn của phượng mới là biểu tượng đích thực của hè sang.
– Trong khi đó, bằng lăng lại dịu dàng, kín đáo mà không kém phần tự tin với những vệt tím “rung rinh lá”, “lìm lịm sắc khoe khoang”, như một cô gái nhẹ nhàng góp phần điểm tô cho sắc trời mùa hạ. – Các từ ngữ như “huênh hoang”, “rừng rực”, “lìm lịm”, “phơi cánh tím” mang sức gợi hình và gợi cảm mạnh mẽ, giúp em hình dung rõ nét tính cách và sắc thái riêng của từng loài hoa. – Đặc biệt, nghệ thuật nhân hóa được vận dụng tài tình qua lời đối thoại của hai loài hoa, khiến chúng trở thành những nhân vật có tâm trạng, có suy nghĩ, có cái tôi và cả chút ngây thơ, tự mãn rất đáng yêu. |
(3) Chốt nội dung:
|
– Những dòng thơ ấy không chỉ vẽ nên một bức tranh thiên nhiên rực rỡ mà còn làm hiện lên một bức chân dung tâm hồn tuổi học trò: vừa nồng nhiệt, vừa hồn nhiên, vừa muốn thể hiện mình lại vừa cần được yêu thương. |
Khổ thơ 3, 4 | |
(1) Cảm xúc của em + nội dung đoạn thơ:
“Trích thơ” |
Thế nhưng sâu lắng và đáng nhớ nhất lại là sự xuất hiện bất ngờ của tiếng ve – “râm ran” giữa “tán cây gió lặng”, như một lời nhắc nhở âm thầm mà đầy ý nghĩa. |
(2) Cảm nhận một số nét đặc sắc về nghệ thuật ® tác dụng:
– Hình ảnh – Từ ngữ đặc sắc – Biện pháp tu từ
|
– Hình ảnh “Hè về rưng rức nắng” không chỉ gợi lên cái nắng gay gắt đặc trưng mà còn ẩn chứa một thông điệp tinh tế: chính ánh nắng ấy – điều kiện khách quan – mới là yếu tố giúp hoa nở rộ.
– Những từ “ngộ ra”, “ngượng ngùng”, “rủ nhau” cho thấy rõ sự thay đổi tâm lý ở bằng lăng và phượng vĩ – từ chỗ tự phụ, so đo sắc màu đến lúc nhận lỗi, biết trân trọng sự đồng hành. – Biện pháp nhân hóa qua hình ảnh “bằng lăng và phượng vĩ ngượng ngùng nghiêng vạt nắng, rủ nhau cùng nở hoa” đã khiến hai loài hoa trở nên gần gũi như những người bạn biết nhận sai và cùng nhau hòa hợp. |
(3) Chốt nội dung:
|
Những dòng thơ cuối đã khơi gợi trong em niềm xúc động sâu sắc về bài học làm người: vẻ đẹp không đến từ sự ganh đua mà từ lòng biết ơn và tinh thần sẻ chia. |
2. Cảm xúc về đặc sắc nghệ thuật + chủ đề bài thơ: | |
Đánh giá đặc sắc nghệ thuật + chủ đề bài thơ:
– Thể thơ – Gieo vần, ngắt nhịp – Giọng thơ – Từ ngữ, hình ảnh – Biện pháp tu từ Þ Góp phần thể hiện chủ đề bài thơ |
– Với thể thơ năm chữ, cách ngắt nhịp 2/3, giọng thơ linh hoạt từ tự mãn đến tỉnh ngộ, cùng hình ảnh và từ ngữ giàu nhạc tính, bài thơ đã truyền tải một cách nhẹ nhàng nhưng sâu sắc chủ đề về sự biết ơn, khiêm tốn và sống hòa hợp trong đời.
|
3. Cảm xúc về tác giả: | |
– Nhận xét, đánh giá tài năng, tình cảm của tác giả | – Phải là người có tình yêu thiên nhiên sâu sắc và một tâm hồn tinh tế, nhà thơ Nguyễn Hữu Thông mới có thể kể một “câu chuyện mùa hè” dung dị mà thấm đẫm ý nghĩa nhân văn như thế. |
III. Kết bài: | |
– Khẳng định lại cảm xúc của em về bài thơ
– Liên hệ bản thân |
– Bài thơ đã giúp em nhận ra rằng: vẻ đẹp thật sự không chỉ đến từ bản thân mỗi người, mà còn đến từ sự cộng hưởng, từ sự đồng hành thầm lặng của thiên nhiên, cuộc đời và cả những người xung quanh. |
Bài tham khảo
“Thơ là nơi cảm xúc cá nhân hòa quyện cùng những khát vọng nhân văn.” (Nguyễn Văn Hạnh). Điều đó được thể hiện một cách sâu sắc trong bài thơ “Bằng lăng và phượng vĩ” của nhà thơ Nguyễn Hữu Thông – một tác phẩm gợi cho em nhiều xúc cảm lắng đọng về vẻ đẹp rực rỡ của thiên nhiên mùa hè và bài học thấm thía về sự khiêm tốn, sẻ chia và sống hòa hợp. Đọc những dòng thơ đầu tiên, em cảm thấy thích thú như đang lắng nghe một cuộc trò chuyện ngộ nghĩnh giữa hai loài hoa học trò quen thuộc: “Phượng vĩ đung đưa ngọn/rừng rực màu huênh hoang/Ta có bùng hoa lửa/hè mới về nắng chang”. Phượng vĩ hiện lên rực rỡ, mạnh mẽ mang dáng vẻ của một chàng trai trẻ đang hăng hái khẳng định vị trí của mình. Trái lại, bằng lăng dịu dàng, e ấp trong dáng như một thiếu nữ kín đáo mà vẫn đầy kiêu hãnh: “Bằng lăng rung rinh lá/lìm lịm sắc khoe khoang/Khi ta phơi cánh tím/là báo hiệu hè sang”. Các từ ngữ “huênh hoang”, “rừng rực”, “lìm lịm”, “phơi” được chọn lọc khéo léo, giàu sắc thái biểu cảm, khắc họa rõ nét cá tính của từng loài hoa. Tác giả đã tài tình sử dụng biện pháp nhân hóa, biến phượng và bằng lăng thành những “người bạn nhỏ” biết tự hào, biết ganh đua, khiến bức tranh thiên nhiên trở nên sống động, gần gũi. Qua đó, em thấy hiện lên một mùa hè không chỉ rực rỡ sắc màu, mà còn chan chứa những tâm hồn tuổi học trò đang khát khao thể hiện bản thân. Tuy nhiên, điều khiến em xúc động nhất lại là sự xuất hiện bất ngờ của tiếng ve như một lời nhắc nhở âm thầm mà sâu xa: “Bỗng tiếng ve râm ran/dưới tán cây gió lặng/Hè về rưng rức nắng/các bạn mới có hoa/ Bằng lăng và Phượng vĩ/bây giờ mới ngộ ra/ngượng ngùng nghiêng vạt nắng/rủ nhau cùng nở hoa”. Những từ “ngộ ra”, “ngượng ngùng”, “rủ nhau” cho thấy sự thay đổi tâm lý ở hai loài hoa – từ tự phụ đến thấu hiểu, từ ganh đua đến sẻ chia. Biện pháp nhân hóa khiến loài hoa trở nên giống con người, biết nhận lỗi và hòa hợp cùng nhau. Những vần thơ cuối đã để lại trong em một bài học lắng sâu: vẻ đẹp chỉ thật sự trọn vẹn khi biết sống khiêm tốn, biết tri ân và đồng hành. Với thể thơ năm chữ, nhịp thơ 2/3 mềm mại, giọng điệu hồn nhiên chuyển dần sang sâu lắng, kết hợp hình ảnh tươi sáng và ngôn ngữ giàu cảm xúc, bài thơ đã truyền tải tinh tế thông điệp sống đẹp giữa đời. Phải là người có tâm hồn tinh tế, yêu thiên nhiên và thấu hiểu tuổi học trò, nhà thơ Nguyễn Hữu Thông mới có thể viết nên những câu thơ nhẹ nhàng mà thấm thía đến vậy. Bài thơ như một nốt nhạc dịu êm giữa mùa hạ rực rỡ, giúp em hiểu rằng: đừng chỉ nở rộ cho riêng mình, mà hãy biết “rủ nhau cùng nở hoa” dưới vạt nắng yêu thương của cuộc đời.
✨ KHO TÀI LIỆU NGHỊ LUẬN VĂN HỌC CHO GEN Z HỌC ĐỈNH ✨
- 💡 100 CÔNG THỨC MỞ BÀI NGHỊ LUẬN VĂN HỌC CỰC ĐỈNH
- 📘 TRỌN BỘ CÁC KHÁI NIỆM LÝ LUẬN VĂN HỌC
- 📝 BÍ KÍP VIẾT BÀI NGHỊ LUẬN 600 CHỮ ĐẠT ĐIỂM 10
- 🌷 GHI NHỚ CÔNG THỨC MỞ BÀI CHO MỌI ĐỀ THƠ, TRUYỆN
- 🎯 CÁCH ĐƯA LÍ LUẬN VĂN HỌC VÀO BÀI NGHỊ LUẬN
- 💬 CÁCH VIẾT ĐOẠN VĂN THEO CÁC DẠNG CẤU TRÚC
- 🎓 300 TÀI LIỆU NGHỊ LUẬN VĂN HỌC CHO HỌC SINH GIỎI