Đề bài: Viết đoạn văn nghị luận Phân tích tâm trạng của nhân vật tôi trong đoạn trích Con ngựa trắng của ba tôi- Hồ Dzếnh
Trong tất cả những kỷ niệm ba tôi để lại, cái làm tôi nhớ nhất và tôi không hiểu tại sao lại nhớ đến thế, là con ngựa kim hoa trắng của ba tôi. Những buổi trưa hè oi ả, mệt nhọc mang ba tôi từ những cánh rừng xa về, nó vui mừng hí lên khi nhận thấy cái mái nhà thân thiết trên đấy đậu mấy con chim bồ câu. Chân nó đập lên những lối đi quen biết, mồm nó ngoạm những cây cỏ ngon lành. Tôi chạy ra đón ba tôi và thường thường người giao cương cho tôi cột nó lại. Dưới cánh những con muỗi bay vo ve, nắng hoa xôn xao, da nó động đậy, mỡ mượt trong một vẻ đẹp đẽ, oai nghiêm riêng. Rồi những buổi trưa không còn có trong đời tôi nữa, tôi theo người nhà dắt nó đi tắm, đánh nó bơi qua sông. Tôi sung sướng cười vang trên mặt nước lòa nắng, cưỡi trên mình con ngựa kim hoa mà tiếng hí quen quen, tôi chắc đã lâu ngày rồi, không còn rền qua cánh đồng ngập cỏ nữa.
Bây giờ đời tôi chỉ còn lại những trời quạnh vắng, những buổi trưa đột nhiên vọng một tiếng gà gáy lạ lùng. Tôi thoáng thấy bóng người cưỡi ngựa về sau hàng rào, đi ngược lại thời gian, run run như chỉ đợi một hơi gió mơ hồ là biến mất.
Mẹ tôi bán dần dần nhà cửa, ruộng vườn để trả nợ, và cả con ngựa trắng cũng bị đổi lấy tám mươi đồng. Hôm mẹ tôi định bán nó đi, tôi thấy lòng buồn vô hạn. Tôi không mấy lúc rời cái buồng nhốt nó ra nữa, lưu luyến như đứa trẻ con bị đuổi khỏi căn nhà cũ, còn tiếc rẻ những chốn ăn nằm, đồ đạc quen thân. Tôi cầm một nắm cỏ đút vào mồm con ngựa trắng, vỗ vào mớ lông bờm trắng toát của nó. Từ ngày ba tôi mất đi, nó gầy gò thiểu não, mắt nó ướt và có ghèn, thỉnh thoảng cất tiếng hí không nhất định, mà tiếng hí mới buồn thảm làm sao!
(Trích Con ngựa trắng của ba tôi, Hồ Dzếnh, Nhà văn và tác phẩm trong nhà trường, Thạch Lam, Hồ Dzếnh,
NXB Giáo dục, 1999, tr. 139-140)
Dàn ý Phân tích tâm trạng của nhân vật tôi trong đoạn trích Con ngựa trắng của ba tôi- Hồ Dzếnh
Mở bài
– Giới thiệu truyện ngắn “Con ngựa trắng của ba tôi” của Hồ Dzếnh.
– Dẫn dắt đến vấn đề cần phân tích: những biến chuyển tinh tế trong tâm trạng của nhân vật “tôi” qua các sự kiện gắn liền với hình ảnh con ngựa.
“Con ngựa trắng của ba tôi” là một truyện ngắn giàu cảm xúc của nhà văn Hồ Dzếnh, nơi những kỷ niệm tuổi thơ, tình cha con và nỗi đau mất mát hiện lên thấm thía trong từng trang viết. Qua câu chuyện giản dị về con ngựa trắng, tác giả đã tinh tế khắc họa những biến chuyển tâm trạng của nhân vật “tôi” từ niềm vui rạng rỡ trong ký ức đến nỗi cô đơn, trống vắng khi đối diện với sự mất mát không thể bù đắp.
Thân bài
1. Những kỉ niệm tuổi thơ đầy hạnh phúc gắn với hình ảnh con ngựa
– Nhân vật “tôi” luôn mong ngóng những lần ba trở về từ các cánh rừng xa, mang theo con ngựa trắng rực rỡ như ánh sáng tuổi thơ.
– Cảm giác hân hoan, nôn nao chạy ra đón ba và con ngựa cho thấy niềm vui trong trẻo, sự gắn bó thiêng liêng giữa gia đình và ký ức tuổi thơ.
– Những giây phút được cưỡi ngựa, được vuốt ve bộ lông mềm mượt của con vật càng làm đậm nét sự hạnh phúc, ngập tràn yêu thương trong tâm hồn nhân vật “tôi”.
2. Tâm trạng trống trải, buồn bã khi mất đi chỗ dựa yêu thương
– Cái chết của người cha đã để lại khoảng trống mênh mông trong lòng “tôi”, và con ngựa – biểu tượng của ký ức đẹp đẽ – trở thành điểm tựa cuối cùng mà nhân vật muốn níu giữ.
– Khi con ngựa bị bán đi, nhân vật “tôi” đau đớn, tiếc nuối như mất thêm một phần quá khứ thân yêu, cảm nhận rõ rệt sự chia lìa không thể hàn gắn.
– Hình ảnh con ngựa gầy yếu, thiểu não trong lần gặp lại khiến nỗi buồn trong nhân vật càng thêm sâu sắc, như lời nhắc nhở xót xa về sự đổi thay và mất mát trong cuộc đời.
Kết bài
– Khẳng định “Con ngựa trắng của ba tôi” đã khắc họa tinh tế những cung bậc cảm xúc chân thực, giàu sức gợi.
– Qua tâm trạng nhân vật “tôi”, truyện ngắn gửi đến người đọc bài học thấm thía về tình cảm gia đình, nỗi nhớ thương và sự mất mát không thể lấp đầy trong cuộc sống con người.
Bằng giọng kể nhẹ nhàng mà ám ảnh, “Con ngựa trắng của ba tôi” không chỉ tái hiện vẻ đẹp của tình cảm gia đình mà còn làm sống dậy những xúc cảm sâu kín trong lòng người đọc. Từ nỗi nhớ nhung đến xót xa, nhân vật “tôi” đã dẫn dắt chúng ta đi qua những cung bậc cảm xúc chân thực nhất của con người, để rồi khi câu chuyện khép lại, dư âm của tình yêu thương và sự tiếc nuối vẫn còn đọng lại mãi trong tâm hồn.
Bài văn mẫu Phân tích tâm trạng của nhân vật tôi trong đoạn trích Con ngựa trắng của ba tôi- Hồ Dzếnh
Bài văn mẫu 1
“Con ngựa trắng của ba tôi” của Hồ Dzếnh là một truyện ngắn giản dị nhưng chứa đựng nhiều tầng cảm xúc lặng sâu. Qua câu chuyện về con ngựa kim hoa trắng, tác giả đã tinh tế dẫn dắt người đọc bước vào thế giới nội tâm của nhân vật “tôi”, nơi ký ức, tình yêu thương và nỗi mất mát đan xen thành một dòng chảy bất tận.
Nhân vật “tôi” gắn bó với con ngựa từ thuở nhỏ, khi những lần ba trở về từ những cánh rừng xa luôn gắn với hình ảnh chú ngựa trắng kiêu hãnh. Trong ký ức ấy, “tôi” hân hoan chạy ra đón ba, mắt sáng rỡ ngắm nhìn vẻ đẹp rực rỡ của con ngựa, lòng trào dâng niềm sung sướng vô bờ khi được ngồi trên lưng ngựa, được sà vào vòng tay ấm áp của ba. Con ngựa trắng đã trở thành biểu tượng cho những ngày tháng yên vui, tràn ngập yêu thương của tuổi thơ.
Nhưng rồi, khi ba ra đi mãi mãi, khoảng trống lớn lao ấy không thể nào khỏa lấp trong lòng “tôi”. Con ngựa trắng giờ đây trở thành sợi dây mong manh cuối cùng níu giữ những kỷ niệm đẹp đẽ. Khi con ngựa bị bán đi, “tôi” như mất đi một phần tuổi thơ của mình. Nỗi buồn càng thêm sâu sắc khi nhân vật nhìn thấy con ngựa gầy gò, ánh mắt mỏi mệt, như một biểu tượng cho sự phai tàn của quá khứ.
Qua những dòng văn thấm đẫm cảm xúc, Hồ Dzếnh đã khắc họa thành công tâm trạng ngập tràn yêu thương, day dứt và cô đơn của nhân vật “tôi”. Truyện ngắn lặng lẽ gieo vào lòng người đọc một nỗi buồn dịu dàng, cùng một lời nhắc nhở thấm thía về giá trị vĩnh cửu của tình cảm gia đình và ký ức tuổi thơ.
Bài văn mẫu 2
Trong dòng văn học giàu cảm xúc Việt Nam, truyện ngắn “Con ngựa trắng của ba tôi” của Hồ Dzếnh mang đến cho người đọc một lát cắt đời thường giản dị mà thấm thía. Qua hành trình tâm trạng của nhân vật “tôi”, tác phẩm mở ra cả một thế giới đầy yêu thương, luyến tiếc và những khoảng trống không thể lấp đầy.
Ký ức của nhân vật “tôi” in đậm hình ảnh người cha gắn bó cùng chú ngựa kim hoa trắng. Mỗi lần ba trở về, “tôi” hân hoan chạy ra đón, lòng rộn ràng niềm vui khi được ngắm nhìn và vuốt ve bộ lông mềm mượt của con vật yêu quý. Trong tâm hồn non nớt ấy, con ngựa không chỉ là vật nuôi, mà còn là hiện thân cho những tháng ngày sum họp, cho tình yêu thương ấm áp từ người cha.
Khi ba ra đi, để lại “tôi” trong nỗi trống vắng mênh mông, con ngựa trở thành kỷ vật duy nhất gợi nhắc về tình cha con thiêng liêng ấy. Giây phút con ngựa bị bán đi cũng là lúc “tôi” phải đối diện với mất mát lần thứ hai – mất đi người bạn tuổi thơ, mất đi một phần ký ức đẹp đẽ. Cảm giác buồn bã, cô đơn càng đậm nét khi “tôi” bắt gặp hình ảnh con ngựa gầy yếu, thiểu não, như chính tâm trạng rã rời của mình.
Qua câu chuyện nhỏ bé này, Hồ Dzếnh đã gửi gắm những cảm xúc rất đỗi chân thành về tình cha con, về những ký ức đẹp đẽ gắn bó với tuổi thơ và nỗi buồn khi phải lớn lên cùng sự mất mát. Tác phẩm không chỉ làm xúc động lòng người mà còn khiến ta thêm trân trọng những yêu thương giản dị trong cuộc đời.
Bài văn mẫu 3
“Con ngựa trắng của ba tôi” của Hồ Dzếnh không phải là một câu chuyện nhiều biến cố, mà là một bài ca buồn dịu dàng về tuổi thơ, gia đình và ký ức. Qua hành trình tâm trạng của nhân vật “tôi”, truyện ngắn đã vẽ nên một bức tranh đầy xúc động về tình yêu thương và nỗi tiếc nuối khi phải đối diện với mất mát.
Hình ảnh con ngựa trắng gắn liền với những kỷ niệm ngọt ngào nhất của nhân vật “tôi”. Mỗi lần ba trở về từ rừng sâu, “tôi” lại háo hức chạy ra đón, lòng tràn ngập niềm hạnh phúc được gặp lại người cha thân yêu và chiêm ngưỡng con ngựa xinh đẹp như bước ra từ câu chuyện cổ tích. Những lần được cưỡi ngựa, vuốt ve bộ lông trắng muốt, đối với “tôi”, là những khoảnh khắc trọn vẹn của niềm vui và sự bình yên.
Khi người cha qua đời, những ngày tháng hạnh phúc ấy cũng vỡ vụn. Con ngựa trở thành biểu tượng duy nhất còn sót lại, nối liền “tôi” với những ngày xưa êm đềm. Nhưng rồi, con ngựa cũng bị bán đi, để lại trong lòng “tôi” một khoảng trống lạnh lẽo, như một lần nữa nhấn chìm “tôi” trong cảm giác mất mát. Nỗi buồn lặng lẽ, day dứt càng thêm sâu sắc khi “tôi” nhìn thấy con ngựa gầy guộc, ánh mắt u sầu, khác xa vẻ rực rỡ thuở nào.
Qua những dòng văn chân thành và thấm đẫm cảm xúc, Hồ Dzếnh đã khéo léo dẫn dắt người đọc thấu hiểu tâm trạng của nhân vật “tôi”, đồng thời khơi gợi trong lòng mỗi người tình yêu thương gia đình và sự trân trọng những ký ức đẹp đẽ. Truyện ngắn như một lời thì thầm lặng lẽ, khiến ta càng thêm quý trọng những gì thân thương đang có trong cuộc đời mình.
