Phân tích đoạn trích Dưới bóng hoàng lan (Thạch Lam)

Mở bài:

• Giới thiệu khái quát về nhà văn Thạch Lam – một cây bút văn xuôi đặc sắc của nền văn học hiện đại Việt Nam, nổi bật với phong cách trữ tình, nhẹ nhàng, tinh tế.
• Giới thiệu truyện ngắn “Dưới bóng hàng lan” như một bức tranh đầy cảm xúc về sự trở về, về những kỷ niệm ấm áp của tuổi thơ và tình cảm gia đình.
• Đặc biệt, nêu lên tâm trạng của nhân vật Thanh khi được trở về thăm bà, trở về với mái nhà xưa, với quê hương thân thương, vừa bồi hồi vừa tràn đầy yêu thương, nhớ nhung

Thạch Lam, một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học hiện đại Việt Nam, luôn ghi dấu ấn bằng những tác phẩm đậm chất trữ tình, tinh tế và nhẹ nhàng. Truyện ngắn “Dưới bóng hàng lan” không chỉ là bức tranh êm đềm về không gian gia đình mà còn là lời tâm sự dịu dàng của nhân vật Thanh khi trở về thăm bà, thăm quê hương thân thương. Tâm trạng bồi hồi, xúc động cùng tình cảm yêu thương đong đầy đã tạo nên sức sống đặc biệt cho câu chuyện.

Thân bài:

• Khung cảnh thiên nhiên và không khí trữ tình trong đoạn trích:
  • Đoạn trích chứa đựng nhiều hình ảnh giàu tính biểu cảm, như những chùm hoa hàng lan thơm ngát, những chiếc bóng mát dịu dàng của sân nhà, gợi lên không gian thanh bình, êm đềm.
  • Từ đó, tạo nên dư vị ngọt ngào, nhẹ nhàng như hơi thở của tuổi thơ, khiến người đọc cảm nhận được sự yên bình và thơ mộng trong lòng nhân vật Thanh.
• Tâm hồn và tình cảm của nhân vật Thanh:
  • Thanh thể hiện tình cảm sâu sắc, gắn bó với gia đình và quê hương qua những hành động nhỏ, những suy nghĩ thầm kín.
  • Anh bộc lộ lòng biết ơn và yêu thương vô hạn đối với người bà kính yêu, người đã cưu mang, nuôi dưỡng anh từ thuở nhỏ.
  • Tình cảm ấy vừa gần gũi, vừa chân thành, khiến hình ảnh Thanh trở nên sống động và ấm áp.
• Hình ảnh người bà – biểu tượng của tình thân và ký ức tuổi thơ:
  • Bà không chỉ là người thân yêu mà còn là hiện thân của những giá trị đẹp đẽ, là điểm tựa vững chắc trong lòng Thanh.
  • Bà giữ gìn những ký ức đẹp đẽ, từng bước nâng niu, dìu dắt cháu trai lớn lên trong sự chăm sóc dịu dàng và tấm lòng thủy chung.
  • Qua hình ảnh bà, ta cảm nhận được sự ấm áp của tình thân gia đình và giá trị của quá khứ, giúp con người trưởng thành hơn.

Kết bài:

• Khẳng định giá trị nghệ thuật và ý nghĩa sâu sắc của đoạn trích trong việc khắc họa tâm hồn nhân vật và không gian gia đình thân thương.
• Đoạn trích thể hiện rõ dấu ấn phong cách Thạch Lam: ngôn từ nhẹ nhàng, tinh tế, mỗi câu văn như một làn gió mát, một dòng sữa ngọt ngào thấm vào lòng người.
• Qua đó, giúp người đọc thêm yêu thương, trân trọng gia đình, những kỷ niệm tuổi thơ và tình cảm gắn bó bền chặt trong mỗi con người.

Đoạn trích “Dưới bóng hàng lan” đã để lại trong lòng người đọc nhiều cảm xúc sâu sắc về tình cảm gia đình và sự gắn bó với quê hương. Qua từng câu chữ tinh tế, nhẹ nhàng, Thạch Lam không chỉ tái hiện lại ký ức tuổi thơ mà còn khắc họa rõ nét tâm hồn nhân vật Thanh – một con người biết trân trọng và yêu thương những điều giản dị nhưng quý giá nhất trong cuộc sống. Chính nét đẹp ấy làm nên giá trị bền vững của tác phẩm.