Đề bài: Phân tích hồi thứ 5 Vĩnh biệt cửu trùng đài của Nguyễn Huy Tưởng

Dàn ý tham khảo phân tích hồi thứ 5 Vĩnh biệt cửu trùng đài của Nguyễn Huy Tưởng

I. Mở bài: Giới thiệu chung:

– Giới thiệu về tác giả Nguyễn Huy Tưởng và phong cách sáng tác của ông.

– Giới thiệu về vở kịch “Vũ Như Tô”, vị trí và tầm quan trọng của tác phẩm trong sự nghiệp của Nguyễn Huy Tưởng.

– Giới thiệu về hồi thứ 5 “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài”, vai trò và ý nghĩa của nó trong toàn bộ vở kịch.

=> Nguyễn Huy Tưởng là một trong những nhà viết kịch và nhà văn lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại. Ông nổi bật với phong cách sáng tác giàu tính lịch sử, luôn trăn trở về mối quan hệ giữa cá nhân với dân tộc, giữa nghệ thuật và đời sống. Trong số những tác phẩm tiêu biểu của ông, vở kịch Vũ Như Tô được xem là một đỉnh cao, đặt ra những vấn đề có giá trị nhân sinh và nghệ thuật sâu sắc, đồng thời thể hiện rõ nét phong cách tư duy bi kịch của Nguyễn Huy Tưởng. Đặc biệt, hồi thứ 5 với tên gọi “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài” là đoạn kịch then chốt, khép lại bi kịch của Vũ Như Tô và Đan Thiềm, qua đó bộc lộ đầy đủ mâu thuẫn, xung đột và tư tưởng nghệ thuật mà tác giả gửi gắm.

II. Thân bài

1. Tóm tắt nội dung hồi thứ 5:

– Tóm tắt ngắn gọn nội dung chính của hồi thứ 5:

+ Vũ Như Tô và quá trình xây dựng Cửu Trùng Đài.

+ Sự phản đối và bất mãn của dân chúng, sự sụp đổ của Cửu Trùng Đài.

+ Kết cục bi thảm của Vũ Như Tô và những người liên quan.

2. Phân tích chi tiết:

– Phân tích bối cảnh và không gian kịch:

+ Bối cảnh xã hội thời kỳ phong kiến, với sự bất công và áp bức.

+ Không gian Cửu Trùng Đài, biểu tượng của ước mơ và khát vọng nghệ thuật.

+ Sự đối lập giữa không gian lý tưởng và thực tế đầy biến động.

– Phân tích nhân vật:

* Nhân vật Vũ Như Tô:

+ Đặc điểm tính cách: nhiệt huyết, đam mê nghệ thuật nhưng cũng đầy mâu thuẫn.

+ Khát vọng xây dựng Cửu Trùng Đài như một biểu tượng của sự vĩnh cửu và vẻ đẹp.

+ Sự đau khổ và bi kịch khi chứng kiến công trình bị phá hủy và bản thân bị phản bội.

* Nhân vật Đan Thiềm:

+ Tính cách trung thành, tận tụy và hy sinh.

+ Vai trò quan trọng trong việc khuyến khích và hỗ trợ Vũ Như Tô.

+ Sự đau đớn và bất lực khi thấy lý tưởng của mình và Vũ Như Tô bị sụp đổ.

– Các nhân vật phụ:

+ Vai trò của các quan lại, vua chúa và dân chúng trong việc tạo nên bi kịch của Vũ Như Tô.

+ Sự phản đối và bất mãn của dân chúng đối với việc xây dựng Cửu Trùng Đài.

– Phân tích chủ đề và thông điệp:

+ Chủ đề về xung đột giữa ước mơ nghệ thuật và hiện thực xã hội.

+ Sự mâu thuẫn giữa cá nhân và tập thể, giữa lý tưởng và thực tế.

+ Thông điệp về giá trị của nghệ thuật, lòng đam mê và sự hy sinh.

– Phân tích nghệ thuật:

+ Nghệ thuật xây dựng kịch bản và tình huống xung đột.

+ Ngôn ngữ kịch chân thực, sắc sảo và giàu cảm xúc.

+ Sự kết hợp hài hòa giữa hiện thực và biểu tượng, tạo nên tính bi kịch sâu sắc.

– Ý nghĩa và giá trị của hồi thứ 5:

+ Ý nghĩa nhân văn sâu sắc về sự đối lập giữa lý tưởng và hiện thực.

+ Giá trị nghệ thuật trong cách xây dựng kịch bản và nhân vật của Nguyễn Huy Tưởng.

+ Tầm quan trọng của hồi thứ 5 trong việc làm nổi bật thông điệp và ý nghĩa toàn bộ vở kịch.

III. Kết bài: Đánh giá và kết luận:

– Đánh giá tổng quan về hồi thứ 5 “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài”.

– Tầm ảnh hưởng và vị trí của hồi này trong toàn bộ vở kịch “Vũ Như Tô”.

– Cảm nhận cá nhân về hồi thứ 5 và những bài học rút ra từ câu chuyện.

=> Hồi thứ 5 “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài” đã khép lại vở kịch Vũ Như Tô bằng một bi kịch đầy ám ảnh, nơi lý tưởng nghệ thuật và hiện thực đời sống không tìm được tiếng nói chung. Đây là đoạn kịch giàu kịch tính, cô đọng và dồn nén cao trào nhất, đồng thời cũng là nơi tư tưởng chủ đạo của tác phẩm được bộc lộ trọn vẹn. Trong toàn bộ vở kịch, hồi này giữ vai trò như một nút thắt cuối cùng, đưa bi kịch của Vũ Như Tô và Đan Thiềm đến tận cùng, qua đó gợi lên nhiều suy ngẫm sâu xa về mối quan hệ giữa nghệ thuật và nhân dân, giữa cái đẹp và cuộc sống. Với riêng người đọc hôm nay, hồi kịch không chỉ để lại ấn tượng về một bi kịch nghệ sĩ lớn lao mà còn nhắc nhở về giá trị của sự gắn bó giữa nghệ thuật với đời sống, về trách nhiệm của con người trước cộng đồng và dân tộc.

Bài văn mẫu tham khảo phân tích hồi thứ 5 Vĩnh biệt cửu trùng đài của Nguyễn Huy Tưởng

Trong làng kịch hiện đại Việt Nam, bên cạnh Lưu Quang Vũ tài năng, vực dậy cả một nền văn học kịch đang trên đà tuột dốc, ta cũng không thể không nhắc đến Nguyễn Huy Tưởng một trong những nhà viết kịch và tiểu thuyết xuất sắc. Các tác phẩm của ông thường đi khai thác các đề tài lịch sử và tác phẩm Vũ Như Tô là tác phẩm nổi bật nhất. Xung đột kịch được đẩy lên đến cao trào và được giải quyết ở hồi thứ 5 “Vĩnh biệt cửu trùng đài” qua đó thể hiện quan niệm sâu sắc của ông về cuộc đời và nghệ thuật.

Vũ Như Tô là một kiến trúc sư tài giỏi, bị Lê Tương Dực – tên vua tàn bạo bắt xây Cửu Trùng Đài thành nơi để hắn ăn chơi, hưởng lạc. Là một người nghệ sĩ chân chính, Vũ Như Tô đã không nhận lời dù có bị hắn đe dọa sẽ giết chết. Nhưng Đam Thiềm một cung nữ đã thuyết phục được ông xây Cửu Trùng Đài. Cửu Trùng Đài xây cao bao nhiêu, lòng dân oán hận Vũ Như Tô bấy nhiêu. Lợi dụng tình thế đó Trịnh Duy Sản đã dấy binh nổi loạn. Đoạn trích “Vĩnh biệt cửu trùng đài” là sự tiếp nối các sự kiện đang bị đẩy lên đến cao trào đó.

Mở đầu tác phẩm là tiếng hoảng hốt của Đam Thiền, khuyên Vũ Như Tô hãy mau trốn đi. Cơn biến loạn xảy ra ở kinh thành nên tình trạng của Vũ Như Tô hết sức nguy hiểm, nhưng Vũ Như Tô lại nhất định không trốn, không nghe lời khuyên của Đam Thiền bởi “Những người quân tử không bao giờ sợ chết. Mà vạn nhất có chết, thì cùng phải để cho mọi người biết rằng công việc mình làm chính đại quang minh. Tôi sống với Cửu Trùng Đài, chết cũng với Cửu Trùng Đài. Tôi không thể xa Cửu Trùng Đài một bước. Hồn tôi dể cả ở đây, thì tôi chạy đi đâu?”. Ông hi sinh hết mình cho nghệ thuật, ông cố thủ ở lại cũng mong Cửu Trùng Đài sẽ được hoàn thiện, để tranh tinh xảo với hóa công. Nhưng ông nào biết, chính quyết định đó đã khiến ông nhận lấy cái chết oan nghiệt, đến cả lúc chết ông vẫn không thể lí giải vì sao mình phải chết.

Khi nhận lời xây dựng Cửu Trùng Đài bản thân Vũ Như Tô đã mắc phải sai lầm trong suy nghĩ và hành động. Vũ Như Tô mượn uy quyền và tiền bạc của Lê Tương Dực để thực hiện giấc mộng Cửu Trùng Đài. Nhưng tiền bạc đó chính là công sức, của cải của nhân dân, ông chỉ nhìn thấy cái bề nổi khi xây dựng xong Cửu Trùng Đài, mà không nhận ra phần sâu của sự việc. Cửu Trùng Đài càng đến ngày hoàn thiện thì mâu thuẫn giữa ông với nhân dân càng lớn dần, họ căm ghét Vũ Như Tô bởi ông đã hạ lệnh giết chết những người bỏ trốn để duy trì kỉ luật trên công trường. Đó là hành động hết sức tàn nhẫn, đặt công trình lên trên tính mạng của thợ thuyền. Vũ Như Tô đã biến thành một kẻ đáng sợ, người dân không còn thấy hình ảnh của Vũ Như Tô gần gũi với nhân dân đâu nữa. Vì xây Cửu Trùng Đài mà cuộc sống của nhân dân ngày càng cực khổ. Vũ Như Tô là một thiên tài nhưng không phải là một hiền tài. Ông không thấu hiểu nỗi thống khổ của nhân dân.

Vũ Như Tô bị đặt vào mâu thuẫn không thể hóa giải, điều hòa: một bên là khát vọng nghệ thuật, một bên là đời sống của nhân dân. Bởi vậy, cuối cùng ông đã nhận lấy cái kết vô cùng bi thảm. Vũ Như Tô bị hiểu lầm và bị kết tội: Nhân dân coi bạo chúa và Vũ Như Tô là một là hai người gây ra tội ác: “Bạo chúa đã chết, còn thằng Vũ Như Tô đem phanh thây thành trăm mảnh”. Ông không chỉ bị nhân dân kết tội mà giấc mộng cuộc đời ông, ông đã dồn biết bao tài năng và tâm sức xây dựng Cửu Trùng Đài giờ cũng rơi vào tuyệt vọng, Cửu Trùng Đài bị phá hủy. Trước cảnh tượng Cửu Trùng Đài rực cháy, Vũ Như Tô rú lên kinh hòang, tất cả giấc mộng đẹp tan tành, sụp đổ, đó là tiếng rú kinh hoàng, sợ hãi. “Thông thế là hết, dẫn ta đến pháp trường” – Vũ Như Tô người sáng tạo cái đẹp cũng bị giết. Cái chết của Vũ Như Tô là một kết cục tất yếu vì Cửu Trùng Đài là một công trình đẹp, tuyệt mĩ nhưng nó lại là biểu hiện của cái xấu, cái ác, nên tất yếu nó sẽ bị hủy diệt. Qua đó Nguyễn Huy Tưởng cũng nêu lên mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời: nghệ thuật phải xuất phát từ cuộc sống và phục vụ con người mới có thể tồn tại nếu không nó tất yếu sẽ bị diệt vọng.

Ngoài nhân vật Vũ Như Tô, ta cũng không thể không nhắc đến Đam Thiền. Bà là một cung nữ xinh đẹp, tài năng nhưng bị bỏ rơi. Đam Thiền là người yêu cái đẹp, cái thái độ “biệt nhỡn liên tài”, chính bà là người đã khuyên Vũ Như Tô nên ở lại để xây dựng Cửu Trùng Đài điểm tô cho đất nước, cũng chính bà đã khuyên Như Tô trốn đi khi xảy ra biến loạn. Và bà tình nguyện ở lại để bảo vệ Cửu Trùng Đài bởi “tôi chết đi không thiệt hại cho đời”. Cũng như Vũ Như Tô, Đam Thiềm cũng rơi vào bi kịch vỡ mộng: hi sinh tất cả danh dự tính mạng để bảo vệ Cửu Trùng Đài nhưng cuối cung vẫn phải chết. Đau đớn hơn trước khi chết còn phải chứng kiến cảnh Cửu Trùng Đài bị đốt phá tan tành. Người bà hết lòng bảo vệ là Vũ Như Tô cũng bị đưa ra pháp trường.

Hồi năm của vở kịch Vũ Như Tô đã được Nguyễn Huy Tưởng sử dụng ngôn ngữ kịch điêu luyện, mang tính tổng hợp cao. Nhịp điệu lời thoại nhanh, gấp gáp, sử dụng những câu văn ngắn cho thấy tình thế cấp bách. Tính cách, tâm trạng nhân vật được bộ lộc rõ nét.

Với các lớp kịch linh hoạt, tự nhiên tác giả đã tái hiện thành công hồi kịch thứ năm. Qua hồi kịch này ông gửi gắm sự ảm thông với bi kịch của Vũ Như Tô, Đồng thời đặt ra vấn đề mối quan hệ hài hòa giữa nghệ thuật và con người. Không chỉ vậy xã hội cần trân trọng, nâng niu những tài năng nghệ thuật, để họ có thể phát huy tài năng của bản thân, xây dựng sự giàu đẹp cho đất nước.