Cảnh ngộ của hai anh em Quân trong Ngày khai trường trong mơ

Đề bài: Cảnh ngộ của hai anh em Quân trong “Ngày khai trường trong mơ” của Kim Hải.

Dàn ý chung

1. Mở bài:

Cách 1: Mở bài trực tiếp (đi từ tác giả đến nhân vật)

– Giới thiệu tác giả: Kim Hải là một trong những nhà văn nổi bật của văn học hiện đại Việt Nam, với những tác phẩm chân thực về cuộc sống và con người.

– Giới thiệu tác phẩm: Truyện ngắn “Ngày khai trường trong mơ” của tác giả là một tác phẩm tiêu biểu.

– Giới thiệu nhân vật: Cảnh ngộ của hai anh em Quân thật đáng thương.

Cách 2: Mở bài gián tiếp (Đi từ nhận định văn học đến tác phẩm) – Dành cho học sinh giỏi

Nhận xét về vai trò của nhân vật trong truyện ngắn, nhà văn Tô Hoài khẳng định “nhân vật là nơi duy nhất tập trung hết thảy, giải quyết hết thảy trong một sáng tác” Quả thực như vậy, cảnh ngộ của hai anh em Quân trong tác phẩm “Ngày khai trường trong mơ” của Kim Hải trở thành điểm tập trung mọi giá trị tư tưởng và cảm xúc mà tác giả muốn gửi gắm.

2. Thân bài:

2.1. Khái quát về tác giả, tác phẩm:

– Giới thiệu về tác phẩm: “Ngày khai trường trong mơ” của Kim Hải kể về một ngày đầy hy vọng và đau thương của hai anh em Quân và bé Ba trong làng chài. Thông qua nhân vật Quân và em gái, tác giả gửi gắm thông điệp về tình anh em, sự hy sinh và khát vọng vượt qua nghịch cảnh để tìm kiếm cơ hội cho một cuộc sống tốt đẹp hơn.

– Giới thiệu về nhân vật:

+ Hai anh em Quân là những đứa trẻ nghèo ở một làng chài. Chúng mồ côi mẹ, chỉ còn người cha là chỗ dựa duy nhất.Thế nhưng tai họa không ngừng ập xuống với hai đứa trẻ này.

+ Hai anh em Quân đã khiến người đọc không thể rời trang sách bởi cảnh ngộ éo le và những bất hạnh chồng chất ập đến: nghèo đói, mồ côi, thất học. Dường như không còn bất hạnh nào là hai anh em không phải chịu đựng.

2.2. Phân tích cảnh ngộ của nhân vật.

* Luận điểm 1: Trước hết, người đọc thương cảm trước thân phận nhỏ bé, mong manh của hai đứa trẻ mồ côi.

+ Đầu tiên là sự ra đi của mẹ. Hai anh em rơi vào cảnh sống thiếu hơi ấm của tình mẫu tử. Đặc biệt bé Ba, em còn quá nhỏ để có thể ghi nhớ hình ảnh mẹ trong lòng. Em dồn mọi tình cảm vào bố và anh. Còn Quân, kí ức về mẹ cũng chỉ mơ hồ qua một vài chi tiết. Ngày mẹ ra đi cũng là ngày Quân mất cơ hội đến trường.

+ Hai anh em chỉ còn chỗ dựa duy nhất là bố nhưng bố thường phải đi biển dài ngày. Quân một mình chống đỡ với cuộc sống, trở thành chỗ dựa duy nhất của em. Một đứa trẻ mới mười bốn tuổi, ăn chưa no, lo chưa tới như Quân đã sớm phải vừa làm anh vừa làm cha lo cho em gái nhỏ.

+ Căn nhà tồi tàn của hai anh em nơi làng chài dưới ánh sáng leo lét của ngọn đèn gợi lên một cuộc sống ảm đạm, với những thân phận, những cuộc đời mù mịt, không có ánh sáng, không có tương lai.

+ Đỉnh điểm của nỗi bất hạnh là sự ra đi mãi mãi của bố. Chúng ngóng trông ba trở về từng ngày, nhưng càng trông tin tức ba càng bặt vô âm tín. Còn lại chỉ là bàn thờ với khói nhang buồn bã: Ngực Quân nhói đau. Nó liếc nhìn lên bàn thờ. Nén nhang nhỏ cháy dở dang vẫn còn giữ lại được một vành tro hình cong lơ lửng.

=> Sự ra đi vĩnh viễn của người cha trong những ngày bão tố càng làm nổi bật lên tình cảnh đáng thương và nỗi cô đơn của hai anh em Quân.

* Luận điểm 2: Hai anh em Quân đáng thương vì đã phải lo toan cuộc sống quá sớm:

– Hai đứa trẻ chẳng có ao ước gì lớn ngoài một bữa ăn. Bé Ba thì mong có sách vở, bút, dép để được đến trường như chúng bạn. Thế nhưng cả trước và sau khi ba mất, hai anh em đều phải nhặt nhạnh từng đồng. Thậm chí nhặt mấy con cá còn sót lại ở lưới của người đi biển để đổi lấy vài đồng tiền lẻ.

– Hình ảnh Quân một mình vác lưới đi vào sáng sớm, bất chấp biển cả mênh mông, bất chấp nguy hiểm thật ám ảnh. Nếu không vì mưu sinh, không vì sự thiếu thốn thì sao Quân phải như vậy.

* Luận điểm 3: Đáng thương nhất là hai anh em Quân không được đến trường:

– Khi mẹ mất, Quân không được đi học nữa. Cũng kể từ ngày đó, Quân không dám nghĩ đến ước mơ ấy nữa:Ước muốn của bé Ba làm Quân nao nao. Đã có một thời Quân từng nói như vậy với ba má. Ngay cả giây phút hiện tại dù trường ốc đã trở nên xa lạ với Quân nhưng Quân vẫn không vơi niềm ao ước đó. Chỉ khác là giờ đây Quân tự biết mình không thể…

– Quân nói về ước mơ của em như nói về ước mơ của chính mình:Em sẽ được vào lớp nè, học chữ, học viết, học toán. Nếu em chịu khó học giỏi, cô giáo khen, sẽ cho em phần thưởng. Em lên lớp, học tới, học tới hoài…

– Còn bé Ba, em khao khát được đi học, được có đôi dép mới, cục gôm, cái chì mới… nhưng tất cả cứ chìm dần chìm dần xuống đáy biển theo cha, theo những con sóng dữ. Ngày khai trường với bé Ba, với Quân chỉ còn là trong mơ…

2.3. Phân tích cảnh ngộ của nhân vật.

– Truyện được kể ở ngôi thứ ba, giọng kể trực tiếp và cảm xúc, tạo nên sự gần gũi, chân thực và đầy cảm động cho tác phẩm.

– Cảnh ngộ của hai anh em Quân được xây dựng chủ yếu thông qua tình huống cha đi biển không về và ước mơ đến trường của bé Ba.

– Cùng với ngôn ngữ giản dị nhưng sâu sắc, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa các phương thức biểu đạt như mô tả tâm trạng, hành động của nhân vật và không gian, thời gian khiến cho cảnh ngộ của nhân vật càng trở nên đáng thương.

– Nhân vật Quân và em gái là đại diện cho những đứa trẻ có cảnh ngộ éo le, những thân phận mồ côi không nơi nương tựa.

– Xây dựng hai nhân vật này, nhà văn ngầm gửi gắm thông điệp về tình yêu thương, sự đồng cảm chia sẻ sẽ giúp những bạn nhỏ như Quân và Ba bớt khó khăn, cô đơn và có thêm nghị lực đề vươn lên trong cuộc sống đầy thử thách.Đây cũng là tài năng cũng như tấm lòng của tác giả trong việc khắc họa một nhân vật nhỏ bé nhưng mang trong mình khát khao lớn lao cho một tương lai tốt đẹp hơn.

3. Kết bài.

– Nhân vật Quân và Ba trong truyện ngắn Ngày khai trường trong mơ của Kim Hải để lại trong em niềm thương cảm với những thân phận mồ côi bất hạnh.

-Nhân vật giúp ta nhận thức được giá trị của hạnh phúc, của nhứng may mắn cuộc sống ban tặng cho mình từ đó biết trân quý, biết đồng cảm và sẻ chia.

Bài viết tham khảo

1. Mở bài:

Cách 1: Mở bài trực tiếp (đi từ tác giả đến nhân vật)

Kim Hải là một trong những nhà văn nổi bật của văn học hiện đại Việt Nam, với những tác phẩm chân thực về cuộc sống và con người.Truyện ngắn “Ngày khai trường trong mơ” của tác giả là một tác phẩm tiêu biểu.Cảnh ngộ của hai anh em Quân thật đáng thương.

Cách 2: Mở bài gián tiếp (Đi từ nhận định văn học đến tác phẩm) – Dành cho học sinh giỏi

Nhận xét về vai trò của nhân vật trong truyện ngắn, nhà văn Tô Hoài khẳng định “nhân vật là nơi duy nhất tập trung hết thảy, giải quyết hết thảy trong một sáng tác” Quả thực như vậy, cảnh ngộ của hai anh em Quân trong tác phẩm “Ngày khai trường trong mơ” của Kim Hải trở thành điểm tập trung mọi giá trị tư tưởng và cảm xúc mà tác giả muốn gửi gắm.

2. Thân bài:

2.1. Khái quát về tác giả, tác phẩm:

“Ngày khai trường trong mơ” của Kim Hải kể về một ngày đầy hy vọng và đau thương của hai anh em Quân và bé Ba trong làng chài. Thông qua nhân vật Quân và em gái, tác giả gửi gắm thông điệp về tình anh em, sự hy sinh và khát vọng vượt qua nghịch cảnh để tìm kiếm cơ hội cho một cuộc sống tốt đẹp hơn. Hai anh em Quân là những đứa trẻ nghèo ở một làng chài. Chúng mồ côi mẹ, chỉ còn người cha là chỗ dựa duy nhất. Thế nhưng tai họa không ngừng ập xuống với hai đứa trẻ này. Hai anh em Quân đã khiến người đọc không thể rời trang sách bởi cảnh ngộ éo le và những bất hạnh chồng chất ập đến: nghèo đói, mồ côi, thất học. Dường như không còn bất hạnh nào là hai anh em không phải chịu đựng.

Trước hết, người đọc thương cảm trước thân phận nhỏ bé, mong manh của hai đứa trẻ mồ côi.Đầu tiên là sự ra đi của mẹ. Hai anh em rơi vào cảnh sống thiếu hơi ấm của tình mẫu tử. Đặc biệt bé Ba, em còn quá nhỏ để có thể ghi nhớ hình ảnh mẹ trong lòng. Em dồn mọi tình cảm vào bố và anh. Còn Quân, kí ức về mẹ cũng chỉ mơ hồ qua một vài chi tiết. Ngày mẹ ra đi cũng là ngày Quân mất cơ hội đến trường.Hai anh em chỉ còn chỗ dựa duy nhất là bố nhưng bố thường phải đi biển dài ngày. Quân một mình chống đỡ với cuộc sống, trở thành chỗ dựa duy nhất của em. Một đứa trẻ mới mười bốn tuổi, ăn chưa no, lo chưa tới như Quân đã sớm phải vừa làm anh vừa làm cha lo cho em gái nhỏ.Căn nhà tồi tàn của hai anh em nơi làng chài dưới ánh sáng leo lét của ngọn đèn gợi lên một cuộc sống ảm đạm, với những thân phận, những cuộc đời mù mịt, không có ánh sáng, không có tương lai.Đỉnh điểm của nỗi bất hạnh là sự ra đi mãi mãi của bố. Chúng ngóng trông ba trở về từng ngày, nhưng càng trông tin tức ba càng bặt vô âm tín. Còn lại chỉ là bàn thờ với khói nhang buồn bã: Ngực Quân nhói đau. Nó liếc nhìn lên bàn thờ. Nén nhang nhỏ cháy dở dang vẫn còn giữ lại được một vành tro hình cong lơ lửng.Sự ra đi vĩnh viễn của người cha trong những ngày bão tố càng làm nổi bật lên tình cảnh đáng thương và nỗi cô đơn của hai anh em Quân.

Hai anh em Quân đáng thương vì đã phải lo toan cuộc sống quá sớm. Hai đứa trẻ chẳng có ao ước gì lớn ngoài một bữa ăn. Bé Ba thì mong có sách vở, bút, dép để được đến trường như chúng bạn. Thế nhưng cả trước và sau khi ba mất, hai anh em đều phải nhặt nhạnh từng đồng. Thậm chí nhặt mấy con cá còn sót lại ở lưới của người đi biển để đổi lấy vài đồng tiền lẻ.Hình ảnh Quân một mình vác lưới đi vào sáng sớm, bất chấp biển cả mênh mông, bất chấp nguy hiểm thật ám ảnh. Nếu không vì mưu sinh, không vì sự thiếu thốn thì sao Quân phải như vậy.

Đáng thương nhất là hai anh em Quân không được đến trường. Khi mẹ mất, Quân không được đi học nữa. Cũng kể từ ngày đó, Quân không dám nghĩ đến ước mơ ấy nữa: Ước muốn của bé Ba làm Quân nao nao. Đã có một thời Quân từng nói như vậy với ba má. Ngay cả giây phút hiện tại dù trường ốc đã trở nên xa lạ với Quân nhưng Quân vẫn không vơi niềm ao ước đó. Chỉ khác là giờ đây Quân tự biết mình không thể…Quân nói về ước mơ của em như nói về ước mơ của chính mình: Em sẽ được vào lớp nè, học chữ, học viết, học toán. Nếu em chịu khó học giỏi, cô giáo khen, sẽ cho em phần thưởng. Em lên lớp, học tới, học tới hoài…Còn bé Ba, em khao khát được đi học, được có đôi dép mới, cục gôm, cái chì mới… nhưng tất cả cứ chìm dần chìm dần xuống đáy biển theo cha, theo những con sóng dữ. Ngày khai trường với bé Ba, với Quân chỉ còn là trong mơ…

Truyện được kể ở ngôi thứ ba, giọng kể trực tiếp và cảm xúc, tạo nên sự gần gũi, chân thực và đầy cảm động cho tác phẩm. Cảnh ngộ của hai anh em Quân được xây dựng chủ yếu thông qua tình huống cha đi biển không về và ước mơ đến trường của bé Ba. Cùng với ngôn ngữ giản dị nhưng sâu sắc, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa các phương thức biểu đạt như mô tả tâm trạng, hành động của nhân vật và không gian, thời gian khiến cho cảnh ngộ của nhân vật càng trở nên đáng thương. Nhân vật Quân và em gái là đại diện cho những đứa trẻ có cảnh ngộ éo le, những thân phận mồ côi không nơi nương tựa. Xây dựng hai nhân vật này, nhà văn ngầm gửi gắm thông điệp về tình yêu thương, sự đồng cảm chia sẻ sẽ giúp những bạn nhỏ như Quân và Ba bớt khó khăn, cô đơn và có thêm nghị lực đề vươn lên trong cuộc sống đầy thử thách.Đây cũng là tài năng cũng như tấm lòng của tác giả trong việc khắc họa một nhân vật nhỏ bé nhưng mang trong mình khát khao lớn lao cho một tương lai tốt đẹp hơn.

3. Kết bài.

Nhân vật Quân và Ba trong truyện ngắn Ngày khai trường trong mơ của Kim Hải để lại trong em niềm thương cảm với những thân phận mồ côi bất hạnh.Nhân vật giúp ta nhận thức được giá trị của hạnh phúc, của nhứng may mắn cuộc sống ban tặng cho mình từ đó biết trân quý, biết đồng cảm và sẻ chia.