Phân tích đánh giá nội dung và nghệ thuật của truyện Bà Tồ Cô

HS có thể viết bài nhiều cách trên cơ sở kết hợp được lí lẽ và dẫn chứng để tạo tính chặt chẽ, logic của mỗi luận điểm; đảm bảo các yêu cầu sau:

1.    Nội dung

Truyện kể về công lao của ông Lộc Cộc – bà Tồ Cô trong việc tạo lập thiên nhiên, làm ra các loài và giúp đỡ con người làm ăn sinh sống.

Thông qua việc xây dựng hình tượng hai vị thần là ông Lộc Cộc và bà Tồ Cô, người xưa muốn đi vào lí giải nguồn gốc, đặc điểm của các hiện tượng tự nhiên; đồng thời thể hiện khát vọng của người xưa về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

2. Nghệ thuật:

a.Nghệ thuật xây dựng không gian, thời gian:

Không gian và thời gian trong truyện thần thoại “Bà Tồ Cô” mang đặc trưng của thần thoại suy nguyên.

b. Cốt truyện:

– Cốt truyện của truyện thần thoại “Bà Tồ Cô” cũng mang đặc trưng của thần thoại suy nguyên

– Tuy nhiên, cốt truyện ở đây còn mở ra một khía cạnh khác: Đó chính là quá trình hai ông bà Lộc Cộc và Tồ Cô có những hành động để giúp đỡ, tạo điều kiện cho loài người làm ăn sinh sống, để họ có cuộc sống no ấm, đủ đầy. Đây chính là chi tiết làm nên chiều sâu, sức hấp dẫn, tính nhân văn cho câu chuyện.

c. Nghệ thuật xây dựng nhân vật:

– Hai ông bà Lộc Cộc và Tồ Cô là những nhân vật mang đặc trưng của nhân vật thần thoại suy nguyên: Họ có hình dáng khổng lồ, sức mạnh phi thường, có khả năng siêu nhiên để sáng tạo ra vạn vật và muôn loài.

– Họ lại được tác giả dân gian khắc họa sinh động về mặt tính cách: Tuy là các vị thần nhưng họ lại có bản tính hồn nhiên của trẻ thơ; họ cũng có những trạng thái cảm xúc trái ngược, lúc tức giận, lúc vui mừng. Và mỗi trạng thái cảm xúc của họ đều có tác động đến cuộc sống con người. Chi tiết này hé lộ cho ta thấy: Hình ảnh các vị thần thực ra là hình ảnh của con người được tô vẽ, hư cấu và tưởng tượng mà nên.

– Nhân vật mười hai người con gái thể hiện sự tiếp nối giòng giống, và họ có công lao khai sinh ra các nghề nghiệp để dạy cho dân chúng cách làm ăn.

=> Như vậy, hình ảnh các vị thần trong truyện thần thoại “Bà Tồ Cô” vừa là thần linh, nhưng họ cũng lại được miêu tả là những nhân vật có nét tính cách gần gũi với con người. Họ cũng sống đời sống vợ chồng, cũng có cảm xúc như con người, và quan trọng hơn, họ có một trái tim nhân hậu, giàu lòng yêu thương con người.

3.  Nêu được bài học rút ra từ câu chuyện: yêu thương, trân trọng thiên nhiên, cảnh đẹp của đất nước, giữ gìn và bảo vệ thiên nhiên mà ông cha ta đã xây dựng lên từ ngàn đời từ xa xưa tới nay…