Phân tích đánh giá tình huống truyện trong đoạn trích Đau gì như thể…(Nguyễn Ngọc Tư)

Đề bài: Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) Phân tích đánh giá tình huống truyện trong đoạn trích Đau gì như thể…(Nguyễn Ngọc Tư)

Ông già Tư Nhỏ thức dậy từ lúc nửa đêm. Ông rên lên một tiếng ứ hự, thấy thất vọng khi nghe lòng mình vẫn còn đau. Có một niềm khát khao đến cháy bỏng, ông vẫn thường ước ao một lần nào đó đánh giấc thật sâu, khi trở dậy nỗi đau ấy biến mất, không còn dấu vết, như thể nó chưa từng có trên đời. […]

Tình cha con đã như nước chảy xuống kẽ tay từ một ngàn năm trăm mười hai ngày trước. Cái ngày con Nga rầu rầu xin ra Chợ Cũ thăm má nó. Ông gật đầu, thì người đàn bà đó hơn một năm rồi chẳng về, tưởng đã quên mất con đường quay lại Xẻo Mê. Ai dè chiều hôm sau má con Nga tong tả xông vào nhà, níu ao ông mà rằng:

– Sao anh hại đời con gái tôi đến nỗi nó phải mang bầu…

Ông Tư kêu lên một tiếng trời ơi. Tôi là người như vậy sao, Cúc ơi, tôi mà là người như vậy à. Cúc biết tôi từng ấy năm trời, sao lại gieo cho tôi cái tội mà chỉ nghĩ đến thôi đã xấu xa… Nhưng chẳng kịp mặc cái áo khô vào để phân trần, công an xã đến mời ông đi. Má con Nga theo sau, la khóc. Mọi người bàng hoàng ngó nhau, đâu nè, anh Tư Nhỏ hồi nào giờ ở đời tử tế, chị đã dò hỏi kỹ chưa, con Nga nó nói vậy à. Không, con Nga nó không chịu nói tên người đó, bà con cô bác nghĩ coi, ai mà nó không dám kêu tên… Ai trồng khoai đất này…

Lúc con Nga hay được thì ông Tư đã bị nhốt năm ngày. Nó trốn má về, chạy thẳng ra xã xin ông ra. Nó sụp lạy ông ngay trụ sở Uỷ ban, nó khóc, “Ba ơi, tại con hư, con làm ba khổ, ba tha lỗi cho con, nghen ba”. Ông đỡ nó dậy, cười mếu máo, “Thôi con, đứng dậy, về. Chuyện qua rồi …”. […]

Rồi người trước người sau, họ trở về căn nhà nhỏ bên kinh Xẻo Mê. Căn nhà từ đây trở đi nằm chơ vơ trong ánh mắt cười cợt, trong lời đàm tiếu của người đời. […]

Ông Tư mua than đước dự trữ trong nhà, đưa con Nga ít tiền ra chợ sắm sửa cho đứa bé sắp chào đời. Ông còn chuẩn bị cả vỏ tỏi, hạt mè để làm thuốc cho con Nga những ngày ở cử. Ông ngượng ngịu bảo, “Cái này… tao biết là vì… hồi má bây sinh…”. […]

Đứa trẻ ngày xưa bây giờ đã làm mẹ một đứa trẻ khác, cũng môi đỏ, mắt đen. Hôm ở trạm xá về, ở xóm người ta lại thăm nườm nượp, không kịp nhìn đứa trẻ, nắc nẻ khen liền: “Trời ơi thiệt là giống chú Tư quá hen”. Có người chưa đi quá cái miễu ông Tà đã cười cợt bàn với nhau, hỏng biết thằng nhỏ kêu ông Tư Nhỏ là gì ha, là ngoại hay cha. Ông đang quạt mẻ than, nghe câu ấy thảng thốt nhìn tro bụi tơi bời, con gái nỉ non, ba ơi, kệ con, coi chừng người ta thấy, nói tới nói lui. Ông già nổi quạu đùng đùng, “Thiên hạ phải để tôi sống đàng hoàng như một con người chớ”. Tiếng kêu nghe thấu đến trời, sao đồng loại con người không học cách hiểu nhau.

Đêm đó, ông thức trắng. Sáng ra con mắt trõm lơ, ông sửa soạn quẩy gói đi. Hai mẹ con Nga ọ ẹ lên tiếng trong nhà, ông Tư nói vói vô, “Bây có muốn mua gì không, tao đi huyện nè…”. Trời, đi chi vậy ba… Ông nói ông cũng chưa biết nữa, nhưng dù không biết phải bắt đầu từ đâu cũng phải đòi lại danh dự cho mình, cho con Nga và thằng cháu ngoại, đòi lại những niềm vui đã bị người đời tước đoạt.

[…] Một bữa có đoàn cán bộ huyện về khánh thành con đường giao thông nông thôn từ Xẻo Mê về Phước Hậu. Nghe nói họ sẽ đi qua nhà (đi một khúc để Đài truyền hình quay phim), con Nga bèn cầm chổi ra sân quét lá. Thấy bóng người quen, Nga gọi nhỏ, anh gì ơi. […]. Người nọ đứng ngây ra, mặt tái như mặt gà mái, hồi lâu mới hỏi: “Bây giờ… Nga muốn gì…”. Con Nga giả đò chưng hửng, “Ủa, vậy mấy lần ba tui lên huyện kêu oan, anh không gặp sao, anh biết ba tui khổ sao anh im re vậy…”. Nói rồi nó đủng đỉnh đi vô, kêu thầm, trời ơi, người này, hồi đó với mình nồng mặn biết bao nhiêu, khi anh ta say công danh mà bỏ rơi mình, mình đã đau vất đau vả. Sao bây giờ gặp nhau, thấy nản không muốn nhìn mặt. Thì ra, tình cảm cũng như bát nước hắt đi, không mong gì hốt lại.

Rồi một trưa đầy nắng, mây trên trời xanh lẻo xanh lơ, trước giờ ca cải lương, đài truyền thanh xã gởi đi lời xin lỗi của chính quyền đối với công dân Dương Văn Nhỏ. Đơn giản, gọn hơ, nhẹ nhõm. Vậy là huề nghen. Cái câu dài thê thiết những dấu phẩy, dấu chấm lửng cuối cùng cũng được người ta chấm cái rột. Ông Tư lúc đó đang móc đất nắn trâu cho thằng Sáng chơi, khóc hức lên vì không cầm lòng được, sao kỳ vậy cà, người ta đã giải oan cho mình rồi, đã xin lỗi mình rồi sao mình vẫn mãi đau.

(Trích Đau gì như thể…, Nguyễn Ngọc Tư, Tuyển tập truyện ngắn – http://vanhoc.quehuong.org/viewtruyen.php?cat=13&ID=2707, truy cập ngày 17/8/2023)

Dàn ý chi tiết

1. Mở bài:

• Giới thiệu tác phẩm và vấn đề nghị luận: Truyện ngắn Đau gì như thể… của Nguyễn Ngọc Tư phản ánh những hoàn cảnh éo le, bất công mà con người phải trải qua trong đời sống hiện thực.
• Nêu khái quát quan điểm cá nhân: Tình huống truyện là yếu tố trung tâm, giúp người đọc nhận thức rõ nỗi đau, sự bất công và giá trị của công lý, tình cảm gia đình trong xã hội.

2. Thân bài:

• Giải thích tình huống truyện:
  Tình huống truyện là linh hồn, là yếu tố quyết định sự thành công của tác phẩm truyện ngắn, gồm tình huống nhận thức, tình huống tâm lí, tình huống hành động. Trong đoạn trích, ông Tư Nhỏ bị hiểu lầm là người làm cho con gái riêng của vợ cũ có bầu.
• Bàn luận:

• Tình huống truyện khiến người đọc nhận ra thực tế xã hội hiện đại: chỉ cần một câu chuyện bất bình được lên tiếng, chưa kể đúng sai, người bị lên tiếng vẫn phải hứng chịu những lời chỉ trích.
• Trên con đường đi tìm lại công bằng, ông Tư Nhỏ không đơn độc; tình huống truyện cho thấy gia đình là nguồn động lực quan trọng giúp con người vượt qua khó khăn, thử thách.
• Tình huống truyện mở ra câu hỏi: Ý nghĩa thật sự của những khó khăn trong cuộc sống là gì? Những thử thách đó là cơ hội để trưởng thành, thay đổi bản thân và trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình.

• Phân tích nghệ thuật:
  Bằng cách sử dụng kỹ thuật viết tưởng tượng, tác giả đưa người đọc vào thế giới tâm lý của nhân vật, giúp cảm nhận nỗi đau, mất mát mà ông Tư Nhỏ phải trải qua. Nghệ thuật miêu tả tâm lí tinh tế khiến độc giả đồng cảm và thấu hiểu những hoàn cảnh éo le trong xã hội.

3. Kết bài:

• Khẳng định ý nghĩa của tình huống truyện: Tình huống truyện không chỉ là trung tâm của cốt truyện mà còn gợi ra những bài học về công bằng, tình cảm gia đình và sự đồng cảm trong xã hội.
• Cảm nhận cá nhân: Truyện giúp người đọc nhận thức được giá trị của sự công bằng, của tình cảm chân thành, đồng thời khích lệ con người kiên cường vượt qua nghịch cảnh để bảo vệ danh dự và hạnh phúc của bản thân cùng những người thân yêu.