Phân tích đánh giá về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Cảm ơn Đất nước (Huỳnh Thanh Hồng)

Đề bài: Viết bài văn nghị luận Phân tích đánh giá về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Cảm ơn Đất nước (Huỳnh Thanh Hồng).

CẢM ƠN ĐẤT NƯỚC

                                                                   (Huỳnh Thanh Hồng)

Tôi chưa từng đi qua chiến tranh

Chưa thấy hết sự hy sinh của bao người ngã xuống

Thuở quê hương còn gồng gánh nỗi đau.

 

Tôi lớn lên từ rẫy mía, bờ ao

Thả cánh diều bay

Lội đồng hái bông súng trắng

Mẹ nuôi tôi dãi dầu mưa nắng

Lặn lội thân cò quãng vắng đồng xa.

 

Tôi lớn lên từ những khúc dân ca

Khoan nhặt tiếng đờn kìm

Ngân nga sáo trúc

Đêm Trung thu say sưa nghe bà kể

Chú Cuội một mình ngồi gốc cây đa.

 

Thời gian qua

Xin cám ơn đất nước

Bom đạn mấy mươi năm vẫn lúa reo, sóng hát

Còn vọng vang với những câu Kiều

Trong từng ngần ấy những thương yêu

Tiếng mẹ ru hời

Điệu hò thánh thót

Mang hình bóng quê hương tôi lớn thành người

 

Đất nước của tôi ơi!

Vẫn sáng ngời như vầng trăng vành vạnh.

(In trong Bến quê, NXB Văn nghệ TP Hồ Chí Minh, 2006)

– Huỳnh Thanh Hồng (1964 – 2007) quê ở Vĩnh Long, là hội viên Hội Nhà báo, hội viên Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Vĩnh Long. Huỳnh Thanh Hồng là một gương mặt văn nghệ được nhiều người yêu mến, nổi tiếng với men thơ nồng say. Thơ anh, nồng nàn tình yêu với quê hương xứ sở. Anh thổi vào những bài thơ của mình một men say rất lạ, dễ chạnh lòng, sâu lắng và cũng rất đỗi tự hào về quê hương, đất nước, một đất nước chịu nhiều đau thương mà vẫn quật cường, với những tấm lòng bình dị, thủy chung. Huỳnh Thanh Hồng đã xuất bản các tập thơ: Thương nhớ người dưng (tập thơ, NXB Cửu Long, 1991), Lời của dòng sông (tập thơ, 2003), Bến quê (tập thơ – NXB Văn nghệ Thành phố Hồ Chí Minh, 2006) …

– Bài thơ Cảm ơn Đất nước trích trong tập Bến quê là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật thơ Huỳnh Thanh Hồng.

Dàn ý chi tiết

I. MỞ BÀI

Giới thiệu tác giả:

Huỳnh Thanh Hồng (1964–2007) là nhà thơ quê ở Vĩnh Long, thơ ông mộc mạc, sâu lắng, đậm đà tình yêu quê hương, con người Nam Bộ.

Giới thiệu tác phẩm:

Cảm ơn Đất nước trích trong tập Bến quê (2006) là bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ Huỳnh Thanh Hồng.

Khái quát vấn đề nghị luận:

Bài thơ thể hiện tình yêu, niềm tự hào và lòng biết ơn sâu sắc của tác giả với đất nước — nơi đã nuôi dưỡng tâm hồn, bồi đắp nhân cách và văn hóa dân tộc.

II. THÂN BÀI

1. Cảm nhận chung về bài thơ

Giọng thơ chân thành, tha thiết, như lời tri ân nhẹ nhàng mà sâu lắng.

Tác giả bộc lộ tình cảm của một người sinh ra trong hòa bình nhưng luôn thấu hiểu, biết ơn những hi sinh của thế hệ cha anh.

2. Giá trị nội dung

a. Hình ảnh đất nước bình dị, gần gũi:

Gắn với “rẫy mía, bờ ao”, “cánh diều bay”, “bông súng trắng” – biểu tượng cho tuổi thơ êm đềm và sự trù phú của quê hương.

Hình ảnh “mẹ dãi dầu mưa nắng”, “thân cò quãng vắng đồng xa” – biểu tượng cho đức hi sinh, tảo tần của người mẹ Việt Nam, cũng là hiện thân của đất nước.

b. Hình ảnh đất nước giàu truyền thống văn hóa:

Qua “khúc dân ca”, “đờn kìm”, “sáo trúc”, “câu Kiều”, “tiếng mẹ ru” – thể hiện chiều sâu tinh thần, bản sắc văn hóa dân tộc.

Đất nước là nơi lưu giữ những giá trị bền vững, là dòng chảy văn hóa không ngừng chảy qua thời gian.

c. Tình yêu, niềm tự hào và lòng biết ơn đất nước:

Dù “bom đạn mấy mươi năm” nhưng đất nước vẫn “lúa reo, sóng hát” – biểu tượng cho sức sống mạnh mẽ, kiên cường.

Lời “xin cảm ơn đất nước” là lời tri ân thiêng liêng, khẳng định tình yêu sâu nặng và niềm tự hào của tác giả với quê hương.

3. Giá trị nghệ thuật

Thể thơ tự do: giúp cảm xúc tuôn chảy tự nhiên, mạch cảm xúc liền mạch.

Ngôn ngữ: giản dị, trong sáng mà giàu sức gợi, gợi không gian quê hương Nam Bộ thân thuộc.

Hình ảnh: chân thực, gần gũi nhưng giàu tính biểu tượng.

Biện pháp tu từ: so sánh, ẩn dụ, liệt kê… được sử dụng linh hoạt, góp phần tạo nhạc điệu và chiều sâu cảm xúc.

Giọng điệu: trầm lắng, thiết tha, chứa đựng niềm tự hào và lòng biết ơn.

4. Đánh giá, mở rộng

Cảm ơn Đất nước tiêu biểu cho phong cách thơ Huỳnh Thanh Hồng: mộc mạc mà sâu sắc, giàu cảm xúc nhân văn.

Bài thơ góp phần khơi gợi trong lòng người đọc ý thức trân trọng quá khứ, yêu thương và gìn giữ những giá trị văn hóa dân tộc.

III. KẾT BÀI

Khẳng định lại giá trị của bài thơ:

→ Cảm ơn Đất nước là khúc hát tri ân chân thành, thể hiện tình yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc sâu sắc.

Liên hệ, mở rộng:

→ Bài thơ nhắc nhở mỗi chúng ta – thế hệ hôm nay – phải biết sống xứng đáng, biết gìn giữ, phát huy những gì đất nước đã trao tặng.

Bài văn mẫu tham khảo