Viết bài văn phân tích đặc điểm của nhân vật bé Em trong đoạn trích Áo Tết- Nguyễn Ngọc Tư

Đề bài: Viết bài văn phân tích đặc điểm của nhân vật bé Em trong đoạn trích Áo Tết– Nguyễn Ngọc Tư

Con bé Em cười tủm tỉm khi nghĩ tới cái áo đầm màu hồng mà má nó mới mua cho:

– Tết này, mình mà mặc cái áo đó đi chơi, đẹp như tiên cho mà coi.

Nó nghĩ và nó muốn chia sẻ với con Bích, bạn nó.

Con Bích ở trong hẻm, nhà nó nghèo, má nó đi bán bắp nướng ngoài đầu hẻm, con bé Em thích con Bích vì nó hiền, với lại ngồi kế nhau từ lớp một tới lớp năm, làm sao mà không thân cho được. Hôm hai mươi sáu, học buổi cuối năm, hai đứa nôn Tết quá quá trời nên tính trước, nếu mùng một con bé Em đi về ngoại thì mùng hai hai đứa đi tới nhà cô giáo. Bây giờ con bé Em tính trong đầu, tới bữa đó chắc nhiều bạn nữa, cho nên nó sẽ mặc cái áo đầm mới thắt nơ, bâu viền kim tuyến cho tụi bạn lé con mắt luôn.

Con Bích đang ngồi nướng bắp thế cho má nó đi sách cặn cho heo. Bé Em muốn khoe liền nhưng bày đặt nói gièm:

– Còn mấy ngày nữa Tết rồi hen, mầy có đồ mới chưa?

– Có, má tao đưa vải cho cô Ba thợ cắt rồi, má tao nói gần Tết đồ nhiều, dồn đống, chắc tới hai mươi tám mới lấy được.

– Vậy mầy được mấy bộ?

– Có một bộ hà.

Con bé Em trợn mắt:

– Ít quá vậy?

– Con Út Mót với con Út Hết được hai bộ. Tao lớn rồi, nhường cho tụi nó.

– Vậy à?

Bé Em mất hứng hẳn, nó lựng khựng nửa muốn khoe, nửa muốn không.

Nhưng rõ ràng là con Bích không quên nó:

– Còn mầy?

– Bốn bộ. Má tao mua cho đủ mặc từ mùng một tới mùng bốn, bữa nào cũng mặc đồ mới hết trơn. Trong đó có bộ đầm hồng nổi lắm, hết sẩy luôn.

– Mầy sướng rồi.

Con Bích nói xong vẫn cười nhưng mắt nó xịu xuống, buồn hẳn. Nhà nó nghèo, sao bì được với nhà con bé Em. Hồi nhỏ nó chuyên mặc áo con trai của anh Hai nó để lại. Áo nó thì chuyền cho mấy đứa em, tới con Út Hết là đồ đã cũ mèm, mỏng tang, kéo nhẹ cũng rách. Được cái mấy chị em nó biết thân, lo học chớ không so đo chuyện cũ mới, má nó nói hoài, “Nhà mình nghèo quá hà, ráng vài năm nữa, khá giả rồi má sắm cho”. Con bé Em nhìn con Bích lom lom rồi cúi xuống, trở trở trái bắp nướng:

– Bộ đồ mầy mai chắc đẹp lắm, bữa mùng hai mầy mặc bộ đó đi nhà cô hen?

Rồi tới mùng một, mùng hai, bé Em lại rủ con Bích đi chơi. Hai đứa mặc đồ hơi giống nhau, chỉ khác là con Bích mặc áo trắng bâu sen, con bé Em thì mặc áo thun có in hình mèo bự. Cô giáo tụi nó khen:

– Coi hai đứa lớn hết trơn rồi, cao nhòng.

Hai đứa cười. Lúc đó con bé Em nghĩ thầm, mình mà mặc bộ đầm hồng, thế nào cũng mất vui. Bạn bè phải vậy chớ. Đứa mặc áo đẹp, đứa mặc áo xấu coi gì được, vậy sao coi là bạn thân. Nhưng Bích lại nghĩ khác, bé Em thương bạn như vậy, tốt như vậy, có mặc áo gì Bích vẫn quý bé Em. Thiệt đó.

(Áo Tết– Nguyễn Ngọc Tư)

Dàn ý chi tiết

I. MỞ BÀI

• Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
  • Nguyễn Ngọc Tư là nhà văn Nam Bộ với lối viết dung dị, giàu cảm xúc, thường hướng tới những con người nhỏ bé, chân thật trong cuộc sống đời thường.
  • “Áo Tết” là một truyện ngắn nhẹ nhàng nhưng thấm thía, kể về tình bạn hồn nhiên giữa hai cô bé tiểu học trong những ngày cận Tết.
• Giới thiệu nhân vật:
  • Trong truyện, bé Em là nhân vật trung tâm – một cô bé hồn nhiên, đáng yêu, biết quan tâm và sống nhân hậu.
  • Nhân vật để lại ấn tượng sâu sắc về tình bạn trong sáng và tấm lòng giàu cảm thông của trẻ thơ.

II. THÂN BÀI

1. Lai lịch, hoàn cảnh và tính cách ban đầu

• Bé Em là một cô bé tiểu học, sống trong một gia đình khá giả hơn so với bạn bè.
• Em có một người bạn thân là con Bích – cô bé nghèo, hiền lành, ngoan ngoãn.
• Ban đầu, bé Em hiện lên với sự ngây thơ, hồn nhiên và hiếu thắng trẻ con, rất thích khoe và mong được khen ngợi:
  → Khi được má mua cho chiếc áo đầm hồng, bé Em vui sướng và tự nhủ “đẹp như tiên cho mà coi”.
  → Nghĩ đến lúc mặc áo mới để “tụi bạn lé con mắt luôn”.
  → Những lời nói ấy cho thấy nét hồn nhiên, vô tư, có phần thích được chú ý – một đặc điểm tự nhiên của tuổi nhỏ.

2. Sự thay đổi trong nhận thức và tình cảm của bé Em

• Khi gặp bạn, bé Em định khoe áo mới, nhưng nghe con Bích nói nhà nghèo, chỉ có một bộ đồ Tết, bé Em mất hứng, lưỡng lự giữa việc khoe và không khoe.
  → Chi tiết này cho thấy em biết ngại ngùng, biết đặt mình vào hoàn cảnh của người khác, một biểu hiện của lòng nhân hậu và đồng cảm.
• Đến khi thấy ánh mắt buồn của Bích, bé Em không khoe nữa mà chuyển sang an ủi bạn, nói lời động viên:
  “Bộ đồ mầy mai chắc đẹp lắm, bữa mùng hai mầy mặc bộ đó đi nhà cô hen?”
  → Sự thay đổi tinh tế trong lời nói chứng tỏ bé Em biết quan tâm, biết che chở cảm xúc cho bạn.
• Ngày Tết, bé Em không mặc chiếc áo đầm hồng mà chọn bộ đồ giản dị, giống bạn hơn.
  → Một chi tiết nhỏ nhưng mang giá trị nhân văn sâu sắc: bé Em hi sinh niềm vui cá nhân để giữ gìn niềm vui chung, thể hiện tình bạn chân thành, trong sáng.
  → Đây là bước trưởng thành trong nhận thức và cảm xúc của một đứa trẻ.

3. Đánh giá, ý nghĩa nhân vật

• Bé Em là hình ảnh đẹp của trẻ thơ – ngây thơ mà nhân hậu, vô tư mà biết yêu thương.
• Cách cư xử của em thể hiện tình bạn không vụ lợi, không so đo, phản ánh vẻ đẹp tâm hồn trong sáng của con người Việt Nam.
• Nhân vật giúp người đọc nhận ra rằng: tình cảm chân thành luôn bắt đầu từ sự biết đặt mình vào niềm vui, nỗi buồn của người khác.

4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật

• Nguyễn Ngọc Tư sử dụng:
  • Giọng kể nhẹ nhàng, trong trẻo, phù hợp với tâm lý lứa tuổi.
  • Ngôn ngữ đối thoại tự nhiên, mang đậm chất Nam Bộ.
  • Chi tiết tinh tế, giàu sức gợi (ánh mắt, nụ cười, lời nói) khắc họa sâu sắc thế giới nội tâm của trẻ nhỏ.

III. KẾT BÀI

• Bé Em hiện lên như một bông hoa nhỏ của lòng nhân ái, hồn nhiên mà sâu sắc.
• Hình ảnh cô bé gợi cho người đọc niềm tin rằng sự yêu thương, đồng cảm là điều đẹp đẽ nhất trong cuộc sống.
• Từ nhân vật bé Em, mỗi người đều học được bài học giản dị mà quý giá:
  → “Biết sống vì người khác chính là cách làm cho niềm vui của mình trở nên trọn vẹn nhất.”