Phân tích đoạn thơ trích trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính – Phạm Tiến Duật

* Khái quát chung

+ Hoàn cảnh sáng tác: năm 1969 – giai đoạn cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra ác liệt trên tuyến đường Trường Sơn….

* Phân tích các vẻ đẹp của nhân vật người lính lái xe trong đoạn thơ

+ Người lính lái xe mang vẻ đẹp của tình đồng đội (Khổ 1 đoạn trích)

Khổ 6. Tái hiện không khí đầm ấm của gia đình những người lính lái xe giữa chiến trường:

(HS phân tích các hình ảnh: bếp Hoàng Cầm dựng giữa trời, chung bát đũa,… ; )                                                                    

->Tình đồng đội gắn bó, sẻ chia trong niềm vui sôi nổi, phơi phới của tuổi trẻ những năm chống Mĩ.

– HS phân tích vào từ láy tượng hình “chông chênh” gợi lên cuộc sống cơ động, tạm bợ, thiếu thốn.

– Nhưng điệp từ “lại đi” lại thể hiện sức mạnh của ý chí, quyết tâm.

– Hình ảnh ẩn dụ “trời xanh” biểu tượng cho hòa bình, chiến thắng. Điều đó khẳng định tâm hồn lạc quan đầy tin yêu của người lính.

+  Người lính toả sáng ở lòng yêu nước và ý chí chiến đấu vì miền Nam thân yêu (Khổ 2 đoạn trích)

– Phân tích điệp ngữ “không” và các hình ảnh liệt kê nhấn mạnh tô đậm tình trạng của những chiếc xe không kính và mức độ khốc liệt của chiến tranh.

– Nhưng khó khăn càng chồng chất thì tình yêu nước càng nồng cháy:

+ Sự tương phản giữa tất cả những cái “không có” và một chữ “vẫn” biểu hiện sức mạnh của ý chí bền bỉ kiên cường vì “miền Nam phía trước”

+ Đặc biệt hình ảnh hoán dụ “trái tim” đã tỏa sáng vẻ đẹp của người lính. Đó là biểu tượng cho những người lính vững vàng tay lái…; là biểu tượng cho tình yêu nước, cho ý chí chiến đấu, cho quyết tâm giải phóng miền Nam…

=>Hình ảnh “trái tim” đem đến cho người đọc những rung động thẩm mĩ bất ngờ về vẻ đẹp của tình yêu nước, yêu lí tưởng đang cháy trong lòng người chiến sĩ.

* Đánh giá chung: Thể thơ tự do; ngôn từ và giọng điệu giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, khỏe khoắn. Tác giả đưa vào tác phẩm chất liệu hiện thực chiến trường sống động; kết hợp linh hoạt nhiều biện pháp nghệ thuật độc đáo…Tất cả đã góp phần thể hiện thành công vẻ đẹp của người lính lái xe Trường Sơn thời chống Mĩ.