Phân tích ngắn gọn tác dụng của yếu tố tượng trưng trong bài thơ Bầy cừu – Nguyễn Quang Thiều

Đề bài. Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) chỉ ra và Phân tích ngắn gọn tác dụng của yếu tố tượng trưng trong bài thơ Bầy cừu – Nguyễn Quang Thiều

Như những đám mây nhỏ trôi trên những triền đồi từ ban mai đến đêm tối

Những con cừu vùng Achill không hề than thở về số phận của chúng

Không đau khổ, không tuyệt vọng, chỉ im lặng thực hiện sứ mệnh vô thức

Đi từ chân đồi lên đỉnh đồi trong gió lạnh không bao giờ ngừng thổi trên vùng đảo.

Đi và đi, thi thoảng kêu lên, chợt nhớ điều gì đó

Tiếng buồn bã tan trong sóng biển vỗ chân đồi

Vào lúc ban mai thêm một con cừu trong đàn biến mất

Những mảnh thân xác tản mát đâu đó

Những con cừu khác lại im lặng tiếp tục thực hiện sứ mệnh của chúng

đi từ chân đồi lên đỉnh đồi,

                  những ngọn đồi…

                                        những ngọn đồi…

                                                              những ngọn đồi…

                                                                                         bất tận.

(Bầy cừu, Nguyễn Quang Thiều, in trong Sự mất ngủ của lửa, Nxb Lao động, Hà Nội, 1992)

Dàn ý chi tiết

1. Mở đoạn

– Giới thiệu ngắn về bài thơ Bầy cừu và hình ảnh “bầy cừu” được sử dụng như một yếu tố tượng trưng.
– Nêu vấn đề: chỉ ra và phân tích tác dụng của yếu tố tượng trưng trong bài thơ.

Có những bài thơ khiến người đọc không thể dừng lại ở mặt chữ, bởi đằng sau mỗi hình ảnh đều là một nỗi suy tưởng lặng thầm. Bầy cừu của Nguyễn Quang Thiều là một bài thơ như thế. Nhìn qua, chỉ là những con cừu lặng lẽ bước trên triền đồi gió buốt, nhưng càng đọc, người ta càng nhận ra ở đó một biểu tượng đầy ám ảnh về sự cam chịu của con người trước số phận. Hình ảnh bầy cừu, vì vậy, không chỉ thuộc về vùng đất Achill xa xôi, mà trở thành tiếng vọng về những phận người dễ dàng lẫn chìm trong đám đông, sống mà không dám cất lời.

2. Thân đoạn

Luận điểm 1: Chỉ ra yếu tố tượng trưng trong bài thơ
– Hình ảnh trung tâm là bầy cừu vùng Achill.
– Cách miêu tả: im lặng, cam chịu, lặp đi lặp lại con đường “từ chân đồi lên đỉnh đồi”, không phản kháng, không kêu ca; kể cả khi có con bị chết, đàn vẫn tiếp tục như không có chuyện gì xảy ra.
→ Đây không chỉ là bầy cừu tả thực mà là hình ảnh mang tính tượng trưng.

Luận điểm 2: Ý nghĩa tượng trưng của hình ảnh bầy cừu
– Ở tầng sâu, bầy cừu gợi hình ảnh những con người sống với tâm lí nô lệ:

• Sống cam chịu, không phản kháng trước bất công.
• Mất đi ý thức cá nhân, chỉ lặp lại những hành động đơn điệu như một thói quen vô thức.
• Thờ ơ trước đau khổ, cái chết của đồng loại.
  → Con người bị biến thành một “đám đông ngoan ngoãn”, bị dẫn dắt mà không biết mình đang bị dắt đi đâu.

Luận điểm 3: Tác dụng của yếu tố tượng trưng
– Tạo chiều sâu cho bài thơ: từ một cảnh tượng đời sống bình thường, nhà thơ mở ra suy ngẫm về số phận con người.
– Gợi sự ám ảnh: nhịp đi đều đều “những ngọn đồi… những ngọn đồi… bất tận” giống như vòng lặp vô nghĩa kéo dài mãi.
– Giúp bài thơ mang tính phê phán xã hội: nhắc con người nhìn lại mình, tránh sống thụ động, mờ nhạt, vô thức như “bầy cừu”.
– Tăng chất triết lí: từ hình ảnh bé nhỏ của loài vật, bài thơ đặt ra câu hỏi về tự do, về ý thức, về phẩm giá con người.

3. Kết đoạn

– Khẳng định yếu tố tượng trưng làm nên sức nặng của bài thơ Bầy cừu.